VĂN BIỂU CẢM TÌM HIỂU ĐỀ VÀ CÁCH LẬP Ý CỦA BÀI VĂN BIỂU CẢM
I- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
- Nắm được những kiến thức cơ bản của sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm.
- Học sinh nhận thức được sự kết hợp và tác động qua lại giữa các yếu tố kể, tả và biểu cảm bộc lộ tình cảm của người viết trong một văn bản tự sự.
- Nhận biết và sử dụng sự kết hợp đan xen giữa các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm.
2- Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng thực hành viết đoạn văn.
- Viết văn bản biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả.
3- Thái độ:
- Bồi dưỡng lòng yêu quê hương, gia đình.
- Giáo dục tư tưởng, lòng yêu nước, có ý thức học tập, rèn luyện viết đoạn văn.
II. Tiến trình bài giảng.
6. Tổ chức :
Sĩ số : 7a :...
7 b:...
2. Bài mới
* Nhắc lại kiến thức về văn bản biểu cảm cho hs nhớ để tiến hành viết đoạn văn.
* Khi viết văn bản biểu cảm ta cần chú ý đến những yêu cầu nào?
* GV chốt vấn đè bổ sung hoàn chỉnh (Hướng dẫn hs thực hành viết đoạn văn).
Cho hs trình bày đoạn văn của mình.
Nhận xét, bổ sung cho hoàn chỉnh.
Hs thảo luận-- lần lượt chỉ ra các yếu tố miêu tả, biểu cảm và tự sự trong đoạn văn dưới sự gợi ý của gv.
Đh: Người anh kể lại những giây phút ngỡ ngàng cảm động khi thấy mình được em gái vẽ tranh.
Đh" Một chú bé ngồi nhìn ra cửa sổ…mặt chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ…
tư thế ngồi không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa".
Đh: ( Tôi giật sững người, thoạt tiên là sự ngỡ ngàng rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ.
Tôi không trả lời mẹ tôi mà tôi muốn khóc quá.)
Hs rút ra kết luận
I- Ôn tập.
1. Tìm hiểu sự kết hợp giưa 3 yếu tố.
+ Tự sự: thường tập trung vào sự việc, nhân vật, hành động trong văn bản.
+ Miêu tả: thường tập trung chỉ ra tính chất, màu sắc, mức độ của sự việc, nhân vật, hành động,…
+ Biểu cảm: Thường thể hiện ở các chi tiết bày tỏ cảm xúc, thái độ của người viết trước sự việc hành động nhân vật trong văn bản.
2 .VÝ dô : Cho đoạn văn
" Trong gian phòng lớn tràn ngập ánh sáng, những bức tranh của thí sinh treo kín bốn bức tường. Bố, mẹ tôi kéo tôi chen qua đám đông để xem bức tranh của Kiều Phương, đã được đóng khung lồng kính.
Trong tranh, một chú bé như tỏa ra một thứ ánh sáng rất lạ, toát lên từ cặp mắt, tư thế ngồi của chú, không chỉ sự suy tư mà còn rất mơ mộng nữa. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi:- con có nhận ra con không?
Tôi giật sững người chẳng hiểu sao tôi bám chặt lấy tay mẹ, thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi thấy hãnh diện sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến thế kia ư? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh" Anh trai tôi". Vậy mà dưới mát tôi thì…
Con đã nhận ra con chưa? Mẹ rất hồi hộp…Tôi không trả lời mẹ. Tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu tôi nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng" không phải con dâu, đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy"
Nhận xét, bổ sung.
Đề yêu cầu kể về việc gì?
Nên bắt đầu từ chỗ nào
Từ xa thấy người thân như thế nào Lại gần thì thấy như thế nào
Nêu những biểu hiện tình cảm giưa hai người sau khi đã gặp nhau
Biểu hiện bằng những chi tiết nào?
GV chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh
* Nhắc lại kiến thức về cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
Khi phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học ta cần chú ý đến những điều gì?
- Gv chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh.
HĐ 2: ( Hướng dẫn học sinh luyện tập).
Cho hs đọc và tìm hiểu bài đọc.
* GV chốt vấn đề bổ sung hoàn chỉnh
II- Luyện tập:
1* Dựng đoạn văn biểu cảm có sự kết hợp yếu tố tự sự và miêu tả.
Hãy viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về cánh đồng quê.
Yêu cầu: kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả.
2* Dựng đoạn văn biểu cảm có sự kết hợp yếu tố tự sự và miêu tả?
Đề:
Hãy viết đoạn văn phát biểu cảm nghĩ của em về những giây phút đầu tiên khi em gặp lại một người thân( ông, bà, cha, mẹ,…) sau một thời gian xa cách.
Yêu cầu: kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả( tả hình dáng, khuôn mặt, mặt,…vui mừng, xúc động…ngôn ngữ, hành động, lợi nói…
ẩn chứa những tình cảm nào…) Viết đoạn văn.
B. Phát biểu cảm nghĩ về TPVH I- Ôn tập.
Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm của bản thân về nội dung và hình thức tác phẩm đó.
Để làm được bài văn phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học, trước tiên phải xác định được cảm xúc, suy nghĩ của mình về tác phẩm đó.
Những cảm nghĩ ấy có thể là cảm nghĩ về cảnh và người ; cảm nghĩ về vẻ đẹp ngôn từ; cảm nghĩ về tư tưởng của tác phẩm.
II- Luyện tập:
Phát biểu cảm nghĩ về một trong các bài thơ: Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, Ngẫu nhiên viết hân buổi mới về quê, Cảnh khuya, Rằm tháng giêng.
* Dàn bài: ( cảm nghĩ…) a. Mở bài:
- Giới thiệu tác phẩm văn học "cảm nghĩ.."
- Tác giả.
- Hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm: trong giờ học văn…
b. Thân bài
Những cảm xúc suy nghĩ do tác phẩm gỏi lên:
Bài yêu cầu gì ? Lập dàn ý :
? Phần mở bài có nhiệm vụ gì ?
? Phần thân bài có nhiệm vụ gì ?
? Phần kết bài có nhiệm vụ gì?
- Cảm xúc 1: yêu thích cảnh thiên nhiên…….-- Suy nghĩ 1: cảnh đêm trăng được diễn tả sinh động qua bút pháp lãng mạn……
- Cảm xúc 2: yêu quí quê hương…-- suy nghĩ 2: hiểu được tấm lũng yờu quê hương của nhà thơ Lớ Bạch qua biện phỏp đối lập….
c. Kết bài
- Ấn tượng chung về tác phẩm: cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh.
B
ài 2 : Cảm nghĩ về bài thơ “ Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến.
a.Mở bài :
- Giới thiệu tỏc phẩm văn học "Bạn đến.."
- Tác giả.
- Hoàn cảnh tiếp xúc với tác phẩm: trong giờ học văn…
- Cảm nhận bớc đầu : Thích bài thơ về ngôn từ: giản dị ...
b. Thân bài :
- Cảm xúc 1 : về gia cảnh của nhà thơ.
- cảm xúc 2 : Về tình cảm bạn bè.
c. Kết bài :
- ấn tợng chung về tác phẩm.
- Về tác giả.
Yêu cầu:
Viết các phần của bài văn.
Chuû đề 1: