CHệễNG IV VIỆT NAM Ở NỬA ĐẦU
A. Kiến thức cơ bản
I. Các thời kỳ phát triển và xây dựng đất nước
Nội dung chuû yeáu
Thời kỳ
Chính
trò Kinh
tế Văn hoá –
giáo dục Xã hội
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
- HS kẻ mẫu bảng thống kê vào vở.- GV phát vấn: Lịch sử dân tộc từ thời dựng nước đến thế kỷ XIX chia làm mấy thời kỳ? Đó là những thời kỳ nào?
- HS suy nghĩ, nhớ lại kiến thức đã học để trả lời:
- GV nhận xét và phân kỳ Lịch sử dân tộc theo SGK đồng thời ghi các thời kỳ vào cột đầu tiên của bảng thống kê:
+ Thời kỳ dựng nước thế kỷ XII TCN đến đầu thế kỷ II TCN (thời Bắc thuộc thời từ thế kỷ I – X).
+ Giai đoạn đầu của thế kỷ thời kyứ XVI – XVIII.
+ Việt Nam nửa đầu thế kỷ XIX.
- HS ghi cheùp.
Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhaân
- GV chia lớp làm 4 nhóm (có thể chia theo tổ) sau đó phân công:
+ Nhóm 1: Thảo luận và điền vào bảng thống kê tình hình chính trị tổ chức bộ máy Nhà nước, qua các thời kỳ. Thống kê các triều đại phong kiến Việt Nam từ thế kỷ X – XIX.
+ Nhóm 2: Thảo luận và điền vào bảng thống kê nét cơ bản về tình hình kinh tế nước ta qua các thời kỳ.+ Nhóm 3: Thảo luận và điền vào bảng thống kê những nét
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
chính về tình hình tư tưởng văn hoá giáo dục ,của nước ta qua các thời kỳ.+ Nhóm 4: Thảo luận về tình hình xã hội các mối quan hệ xã hội qua các thời kỳ.
- HS thảo luận nhóm và tự điền vào bảng thống kê nội dung được phân công, cử một đại diện trình bày trước lớp.
- GV gọi đại diện các nhóm trả lời.
- HS đại diện các nhóm trả lời, HS khác chú ý nghe, ghi nhớ. Có thể đặt câu hỏi cho các nhóm khác nếu có thắc mắc.
- GV: Sau khi các nhóm trình bày xong GV có thể đưa ra thông tin phản hồi bằng cách treo lên bảng một bảng thống kê đã chuẩn bị sẵn theo mẫu dưới.
ND chuû
yếuThời kỳ
Chính trị Kinh tế Văn hoá –
giáo dục Xã hội Thời kỳ
dựng nước VII TCN – II TCN (Từ theá kyû I – X bò phong kieỏn phửụng Bắc đô hộ
– Baéc
thuộc)
- Theá kyû VII TCBN – II TCN Nhà nước Văn Lang – Âu Lạc thành lập ở Bắc Bộ Bộ máy Nhà nước quân chủ còn sơ khai.
- Thế kỷ II TCN ở Nam Trung bộ lâm aáp, Chaêm pa ra đời.
- Theá kyû I TCN quoỏc gia Phuứ Nam ra đời ở Tây nam Bộ.
- Noâng nghieọp troàng luùa nước.
- TCN deọt, gốm, làm đồ trang sức.
- đời sống vật chất đạm bạc, giản dị, thích ứng với tự nhieân.
- Tín
ngưỡng: Đa phaàn.
- Đời sống tinh thaàn phong phuù, đa dạng, chất phát.
- Giáo dục từ năm 1070 được toân vinh ngày càng phát triển.
- Quan heọ vua toâi gaàn guõi, hoà dịu.
- Giai đoạn đầu của thời kỳ phong kieán độc lập X – XV, giai đoạn
TCN Nhà nước quaân chuû phong kiến ra đời thế kỷ XV hoàn chỉnh bộ máy Nhà nước từ Trung
- Nhà
nước quan tâm đến sản xuất
noâng nghieọp.
- Nho giáo, Phật giáo thịnh hành, Nho giáo ngày càng được đề
- Quan hệ xã hội chưa phát trieồn thành
ND chuû
yếuThời kỳ
Chính trị Kinh tế Văn hoá –
giáo dục Xã hội đất nước
bò chia caét XVI - XVIII
ương đến địa phửụng.
- Chieán tranh phong kiến đất nước chia cắt làm 2 miền: Đàng Trong, Đàng Ngoài với 2 chính quyeàn rieâng.
Neàn quaân chuû không còn vững chắc như trước.
- TCN – TN phát
trieồn.
- Đời
soáng kinh teá cuûa nhaân daân được ổn ủũnh.
- Theá kyû XVII kinh teỏ phuùc hoài.
+ NN: oồn định và phát triển nhất là ở Đàng Trong.
+ Kinh teá hàng hoá phát triển mạnh giao lưu với nước
ngoài mở rộng tạo ủieàu kieọn cho các ủoõ thũ hìnhthành, hứng khởi
cao.- Văn hoá chịu ảnh hưởng các
yeáu toá
bên ngoài song vaãn mang đậm đà bản saéc daân tộc.
- Nho giáo suy thoái, Phật giáo được phục hồi. Đạo Thieân Chuùa được truyền bá.- Văn hoá tín ngưỡng daân gian nở rộ.
- Giáo dục tieỏp tuùc phát triển song chaát lượng suy giảm.
maâuthuaãn đốikháng.
- Giữa theá kyû XVIII cheá độphong kiến ở haiĐàng khuûng hoảng phong trào noâng daõnbuứng noồ,tieõu biểu là phong trào coâng nhaân Taây Sôn.
Vieọt Nam nửa đầu theá kyû XIX
- Năm 1820 nhà Nguyễn thành lập duy trì bộ máy Nhà nước quân chuû chuyeân cheá phong kieán. Song neàn quaân chuû phong kiến đã bước vào khủng hoảng suy vong.
- Chính
sách
đóng cửa của nhà Nguyeãn đã hạn chế sự phát triển cuûa neàn kinh teá.
Kinh teá Vieọt Nam trở nên
- Nho giáo được độc toân.
- Văn hoá giáo dục có những đóng góp đáng kể.
- Sự
cách bieọt giữa các giai cấpcàng lớn, maâuthuaãn xã hội taêng cao đầu
ND chuû
yếuThời kỳ
Chính trị Kinh tế Văn hoá –
giáo dục Xã hội lạc hậu
kém phát trieồn.
tranh lieõn tuùc buứng noồ..
- HS theo dõi so sánh để hoàn chỉnh trong bảng thống kê.
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhaân
- GV khái quát: Song song với quá trình xây dựng đất nước, nhân dân Việt Nam liên tục phải cầm vũ khí đứng lên chống ngoại xâm bảo vệ Toồ Quoỏc.
Sau đó GV nêu yêu cầu HS lập bảng thống kê các cuộc đấu tranh giành và giữ độc lập dân tộc từ thế kỷ Bắc thuộc đến thế kỷ XVIII.
- HS tự lập bảng thống kê vào vở ghi.
- GV: sau khi HS tự lập bảng GV gọi 1 vài em kể tên các cuộc đấu tranh của nhân dân ta, từ thời Bắc thuộc đến thế kỷ XVIII.
+ Một số em khác trình bày lại một cuộc kháng chiến tiêu biểu thời Đại Việt X – XVIII.
- Cuối cùng GV đưa ra bảng thông tin phản hồi các cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập: