ĐỚI NÓNG. MÔI TRƯỜNG XÍCH ĐẠO ẨM
Bài 6 MÔI TRƯỜNG NHIỆT ĐỚI
I. Muùc tieõu:
1. Kiến thức:
- Học sinh cần xác định được vị trí phân bố của môi trường nhiệt đới, đặc điểm khí hậu và các đặc điểm khác của môi trường nhiệt đới.
2. Kyõ naêng:
- Nhận biết đặc điểm khí hậu qua biểu đồ tranh ảnh.
- Đọc biểu đồ khí hậu.
3.Thái độ:
-Ý thức bảo vệ môi trường.
II. Tr ọng tâm :
Các đặc điểm khác của môi trường.
III.Chuaồn bũ:
1. Giáo viên - Giáo án
- Một số ảnh về rừng thưa-Xa-van, nửa hoang mạc.
2.Học sinh
- Xem trước bài 6.
- Dụng cụ học tập, SGK, vở bài tập.
IV. Tien trình :
1. Ổn định lớp : (1p) 2. Kiểm tra bài cũ :(5p)
- Môi trường đới nóng phân bố chủ yếu trong giới hạn của các vĩ tuyến nào?
Nêu tên các kiểu môi trường của đới nóng ? (- Vành đai bao quanh xích đạo từ vỹ độ 30oB và 30oN nằm giữa hai chí tuyến.-Mơi trường xích đạo ẩm, mơi trương nhiệt đới, mơi trường nhiệt đới gió mùa, môi trường hoang mạc.)
- Môi trường xích đạo ẩm có những đặc điểm gì ? ( -Cĩ khí hậu nĩng ẩm quanh năm ( nhiệt độ trên 25oC, Mưa từ 1500-2500 mm.) –Có rừng rậm xanh quanh năm phát triển khắp nơi ( Rừng rậm rạp nhiều tầng, tập trung nhiều loại cây, nhiều động vật.).)
3. Giới thiệu bài mới :
Môi trường nhiệt đới có khí hậu nóng, lượng mưa càng về gần các chí tuyến càng giảm dần . Khu vực nhiệt đới là một trong những nơi đông dân nhất trên thế giới .
Hoạt động của GV - HS Nội dung bài
Hoạt động 1: Khí hậu (17p)
• GV Giới thiệu và chỉ trên bản đồ Ma-la-can ( Sudan)và Gia- mê-na (Sất ), quan sát hình 6.1 và 6.2 nhận xét :
•
? Sự phân bố nhiệt độ và lượng mưa trong năm của khí hậu nhiệt đới như thế nào ?
HS - nhiệt độ dao động mạnh từ 22oC - 34oC và có hai lần tăng cao trong năm vào khoảng tháng 3 đến tháng 4 và khoảng tháng 9 đến tháng 10.
- các cột mưa chênh lệch nhau từ 0mm đến 250 mm giữa các tháng có mưa và các tháng khô hạn, lượng mưa giảm dần về 2 chí tuyến và số tháng khô hạn cũng tăng lên từ 3 đến 9 tháng.
? Hãy cho biết những đặc điểm khác nhau giữa khí hậu nhiệt đới với khí hậu xích đạo ẩm ?
HS Về nhiệt độ : + Nhiệt độ TB các tháng đều trên 22oC.
+ Biên độ nhiệt năm càng gần về chí tuyến càng cao hơn 10oC + Có 2 lần nhiệt độ tăng cao (mặt trời lên thiên đỉnh).
* Về lượng mưa :
+ Lượng mưa TB năm giảm dần về 2 chí tuyến từ 841 mm ở (Ma-la-can) xuống còn 647 mm ở (Gia-mê-na).
+ Có 2 mùa rõ rệt : một mùa mưa và một mùa khô hạn, càng về chí tuyến khô hạn càng kéo dài từ 3 đến 8 hoặc 9 tháng .
? Nêu đặc điểm nổi bật của Khí hậu nhiệt đới.
HS:
Hoạt động 2: Các đặc điểm khác của môi trường :(15p) GV cho HS quan sát hình 6.3 và 6.4 .
1. Khí hậu :
- Khí hậu nhiệt đới có đặc điểm là nóng và lượng mưa tập trung vào một mùa (từ 500 mm đến 1500mm) .
- Càng về gần hai chí tuyến, thời kì khô hạn càng kéo dài và biên độ nhiệt trong năm càng lớn.
2
. Các đặc điểm khác của môi trường :
? Em hãy nhận xét có gì khác nhau giữa xavan Kênia và xavan ở Trung Phi ?Vì sao?
HS xavan Kênia ít mưa hơn và khô hạn hơn xavan Trung Phi
=> cây cối ít hơn, cỏ cũng không xanh tốt bằng.lượng mưa rất ảnh hưởng tới môi trường nhiệt đới, xavan hay đồng cỏ cao là thảm thực vật tiêu biểu của môi trường nhiệt đới .
? Cây cỏ biến đổi như thế nào trong năm ?
HS xanh tốt vào mùa mưa, khô cằn vào mùa khô hạn.
? Mực nước sông thay đổi như thế nào trong một năm?
HS:
? Đất đai như thế nào khi mưa tập trung nhiều vào 1 mùa HS đất có màu đỏ vàng
? Cây cối thay đổi như thế nào từ xích đạo về 2 chí tuyến HS càng về 2 chí tuyến cây cối càng nghèo nàn và khô cằn hơn
? Tại sao diện tích xavan đang ngày càng mở rộng ?
HS Do lượng mưa ít và xavan, cây bụi bị phá để làm nưong raãy, laáy cuûi …
? Tại sao ở nhiệt đới là những nơi đông dân trên thế giới?
HS khí hậu thích hợp, thuận lợi làm nông nghiệp, … GV: GD HS ý thức bảo vệ môi trường, yêu thiên nhiên
? Một khi diện tích rừng nguyên sinh ngày càng cạn kiệt sẽ dẫn đến hiện tượng gì?
HS: Ô nhiễm môi trường, xói mòn, rửa trôi, lũ lụt ….
? Trước tình hình đó chúng ta cần có biện pháp gì để khắc phục?
HS: Tăng cường bảo vệ và trồng thêm rừng, xử lí nghiêm những kẻ chặt phá rừng một cách bừa bãi vì lợi ích cá nhân.
- Quang cảnh cũng thay đổi từ rừng thưa sang đồng cỏ cao (xavan) và cuối cùng là nửa hoang mạc .
- Sông ngòi nhiệt đới có hai mùa nước : mùa lũ và mùa cạn .
- Đất feralít đỏ vàng của miền nhiệt đới rất dễ bị xói mòn, rửa trôi nếu không được cây cối che phủ và canh tác hợp lí .
- Ở vùng nhiệt đới có thể trồng được nhiều cây lương thực và cây công nghiệp. Đây là một trong những khu vực đông dân của thế giới .
4. Cuûng coá: (6p)
- Nêu những đặc điểm của khí hậu nhiệt đới ? ( Khí hậu nĩng quanh năn, nhiêt độ trung bình trên 20oC . – Có hai thời kì nhiệt độ cao ứng với hai lần mặt trời qua thiên đỉnh.- Có một thời kì khô hanjkeos dài từ 3-9 tháng, càng gần chí tuyến khô hạn càng kéo dài.-Lượng mưa trung bình năm khá cao ( 500-1500mm ) tập trung vào mùa mưa. )
- Cho bieêt đặc điểm đất vùng nhiệt đới . Giải thích ? ( Đất của mơi trường nhiệt đới là đất feralit có đặc điểm : - chua vì mưa nhiều,làm rửa trôi các base chỉ còn lại acid.-Có màu đỏ vàng, vì có hai mùa , mưa nước thấm sâu xuống các lớp đất bên dưới,
mùa khô hiện tượng mao dẫn đưa nước lên trên mang theo oxyt nhôm, oxyt sắt tích tụ gần mặt đất .Oxyt sắt có màu đỏ vàng. . –Đất dễ xói mòn, rửa trôi.)
- Tại sao diện tích xavan và nửa hoang mạc ở nhiệt đới đang ngày càng mở rộng ? ( - Lượng mưa ít, khí hậu càng nĩng.- Vùng tập trung đơng dân : phá rừng . Dất bị thoái hoá cây cối khó mọc trở lại.)
5. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà:(1-2p)
Về học bài , làm bài tập 4 , tr.22 và chuẩn bị bài 7
V. RUTKINHNGHIEM:
--- --- --- --- --- --- --- --- --- ---
Tuaàn: 04; Tieát CT: 07
Ngày dạy: