3. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.2. Phương pháp nghiên cứu
Tiến hành phỏng vấn theo phương pháp (PRA) tại 240 nông hộ của 8 xó, phường thuộc 02 huyện, thị về ủộ tuổi của cõy, kỹ thuật canh tỏc… theo mẫu phiếu ủiều tra lập sẵn.
3.2.2. Thu thập tài liệu
Thu thập tài liệu sẵn cú tại cỏc cơ quan quản lý: ủiều kiện kinh tế xó hội, khí hậu thời tiết, diện tích, năng suất, giá bán quả nhãn tươi.
3.2.3. Nghiờn cứu thớ nghiệm ủồng ruộng
Nghiên cứu thí nghiệm tại vừờn bảo tồn nhãn lồng của Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN - Sở Khoa học và Công nghệ - thị xã Hưng Yên - tỉnh
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………31 Hưng Yờn, vườn nhón trồng trờn ủất phự sa cổ khụng ủược bồi tụ hàng năm, nằm trong ủờ sụng Hồng cú chế ủộ chăm súc, phũng trừ sõu bệnh như nhau.
Thớ nghiệm ủược bố trớ trờn cõy nhón Hương Chi 7 năm tuổi và cõy ủược nhõn giống bằng phương phỏp chiết cành.
Thí nghiệm 1:
Nghiờn cứu ảnh hưởng của thời gian khoanh vỏ ủến khả năng ra hoa, ủậu quả của nhón Hương Chi.
+ Công thức thí nghiệm:
Công thức 1: không khoanh vỏ (ð/C) Công thức 2: khoanh vỏ vào 01/11 Công thức 3: khoanh vỏ vào 10/11 Công thức 4: khoanh vỏ vào 20/11 Công thức 5: khoanh vỏ vào 30/11 + Phương pháp tiến hành:
- Tiến hành khoanh vỏ bằng loại cưa sắt cú ủộ mở lưỡi cưa 2 mm, khoanh trờn cành cấp 2 (cành cú ủường kớnh 4-5 cm), ỏp dụng biện phỏp khoanh soắn ốc 2 vòng, khoảng cách giữa 2 vòng là 1,5-2,5 cm.
Số cây cho mỗi công thức là 3 cây, 3 lần nhắc lại. Tổng số cây nghiên cứu là 15 cây.
Thớ nghiệm 2: Nghiờn cứu ảnh hưởng của nồng ủộ KClO3 phun qua lỏ ủến khả năng ra hoa, ủậu quả, năng suất, chất lượng của nhón Hương Chi
+ Công thức thí nghiệm:
Công thức 1: Không phun (ð/C 1) Công thức 2: Phun nước lã (ð/C 2) Cụng thức 3: Nồng ủộ 0,5 %
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………32 Cụng thức 4: Nồng ủộ 1,0 %
Cụng thức 5: Nồng ủộ 1,5 % Cụng thức 6: Nồng ủộ 2,0 % Cụng thức 7: Nồng ủộ 2,5 %
* Thời gian phun vào ngày 20/12/2007.
* Phương phỏp tiến hành: hoỏ chất sử dụng phun ủể thỳc ủẩy việc ra hoa, ủậu quả của cõy nhón là KClO3, ủược phun 1 lần ướt ủều bề mặt tỏn lỏ của cây nhãn khi thời tiết râm mát.
+ Bố trí thí nghiệm:
Số cây cho mỗi công thức là 3 cây, gồm 3 lần nhắc lại. Tổng số cây thí nghiệm là 21 cây.
Thí nghiệm 3: Nghiên cứu ảnh hưởng của liều lượng KClO3 tưới vào ủất ủến khả năng ra hoa, ủậu quả, năng suất và chất lượng của nhón Hương Chi
+ Công thức thí nghiệm:
Công thức 1: Không tưới (ð/C 1) Công thức 2: Tưới nước lã (ð/C 2) Công thức 3: Tiều lượng 6 gam/1m2 Công thức 4: Liều lượng 8 gam/1m2 Công thức 5: Liều lượng 10 gam/1m2 Công thức 6: Liều lượng 12 gam/1m2 Công thức 7: Liều lượng 14 gam/1m2
* Thời gian tưới vào ngày 15/11/2007.
* Phương phỏp tiến hành: hoỏ chất sử dụng tưới ủể thỳc ủẩy việc ra hoa, ủậu quả của cõy nhón là KClO3, liều lượng trờn ủược tớnh trờn 1m2 diện
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………33 tớch hỡnh chiếu tỏn lỏ. Và ủược pha tan ủều trong 30 lớt nước rồi tưới xung quanh 1/2 bán kính hình chiếu tán lá phía ngoài gốc cây.
+ Bố trí thí nghiệm:
Thớ nghiệm ủược bố trớ theo khối ngẫu nhiờn hoàn chỉnh (RCBD), 3 lần nhắc lại, mỗi lần nhắc lại 1 cây/1 công thức. Tổng số cây thí nghiệm là 21 cây
Thớ nghiệm 4: Nghiờn cứu ảnh hưởng của một số chế phẩm bún lỏ ủến năng suất, chất lượng nhãn Hương Chi.
+ Công thức thí nghiệm:
Công thức 1: Không phun (ð/C 1) Công thức 2: Phun nước lã (ð/C 2) Công thức 3: Phun Atonik
Công thức 4: Phun Yogen Công thức 5: Phun Rong biển Công thức 6: Phun GA3 40 ppm
Công thức 7: Phun GA3 40 ppm + 1/1000 Axít Boric.
+ Bố trí thí nghiệm:
Thớ nghiệm ủược bố trớ theo khối ngẫu nhiờn hoàn chỉnh (RCBD), 3 lần nhắc lại, mỗi lần nhắc lại 1 cây/1 công thức. Tổng số cây thí nghiệm là 21 cây.
Bố trí mỗi cây theo dõi 30 chùm hoa (quả)/1cây, 3 lần nhắc lại tổng số chùm theo dõi cho một công thức là 90 chùm.
Qui trình phun:
Phun lần 1: Thời kỳ chuẩn bị nở hoa.
Phun lần 2: Thời kỳ tàn hoa.
Phun lần 3: Thời kỳ sau tàn hoa (sau tàn hoa 5-7 ngày).
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………34 Cách phun: Sử dụng bình phun 10 lít, phun ướt toàn bộ bề mặt lá trên ủầu cành và chựm hoa của cõy khi trời rõm mỏt.
Thí nghiệm 5: Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian cắt tỉa lá trên chùm hoa ủến khả năng ra hoa, ủậu quả của nhón Hương Chi.
+ Công thức thí nghiệm:
Công thức 1: Không cắt (ð/C)
Công thức 2: Cắt ngay sau khi lá non xuất hiện.
Công thức 3: Cắt sau 10 ngày lá non xuất hiện Công thức 4: Cắt sau 20 ngày lá non xuất hiện Công thức 5: Cắt sau 30 ngày lá non xuất hiện + Bố trí thí nghiệm:
Thớ nghiệm ủược bố trớ theo khối ngẫu nhiờn hoàn chỉnh (RCBD), 3 lần nhắc lại, mỗi lần nhắc lại 1 cây/1 công thức. Tổng số cây thí nghiệm là 15 cây.
3.2.4. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi
* ðiều tra, ủỏnh giỏ về ủiều kiện tự nhiờn - kinh tế xó hội, kỹ thuật canh tỏc ảnh hưởng ủến tỡnh hỡnh sản xuất nhón tại Hưng Yờn:
Thu thập các thông tin sau:
+ ðiều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội vùng nhãn Hưng Yên.
+ Các giống cây ăn quả, tỷ lệ cơ cấu trên vườn của các giống cây ăn quả.
+ Diễn biến về diện tích, năng suất, sản lượng nhãn qua các năm.
+ Diễn biến về giá bán một số giống nhãn chính.
+ Tình hình ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chăm sóc và quản lý vườn nhãn của các nông hộ (bón phân, tỉa cành…. . trong năm).
+ Diễn biến tình hình phát sinh, phát triển một số loại sâu, bệnh hại chính trên vườn nhãn.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………35 + Tình hình sản xuất và tiêu thụ nhãn.
- Số ủầu cành /cõy (cành) - Chiều dài chùm hoa (cm) - Số nhánh hoa chính (cm)
- Thời gian bắt ủầu xuất hiện hoa - Thời gian bắt ủầu nở hoa - Thời gian kết thúc nở hoa - Thời gian thu hoạch quả
- Tình hình sâu bệnh hại hoa, quả nhãn - Khối lượng quả: cân 30 quả/công thức
- Tỷ lệ cựi: tỷ lệ giữa cựi quả (phần ăn ủược) và trọng lượng quả (30 quả/công thức) cân bằng cân phân tích.
- Tỷ lệ vỏ: tỷ lệ giữa cựi quả (phần ăn ủược) và trọng lượng quả (30 quả/công thức) cân bằng cân phân tích bằng cân phân tích
- Tỷ lệ cùi (%)
Pquả - Phạt – Pvỏ Tỷ lệ cùi (%) =
Pquả
x 100 - Tỷ lệ ủậu quả ban ủầu (sau khi tắt hoa 1 tuần)
Tổng số quả sau tắt hoa 1 tuần Tỷ lệ ủậu quả ban ủầu (%) = Tổng số hoa cỏi + hoa lưỡng
tính
x 100 - Tỷ lệ hoa cái + lưỡng tính (%)
Tổng số hoa cái + hoa lưỡng tính/chùm Tỷ lệ hoa cái + lưỡng tính (%) =
Tổng số hoa/chùm x 100 - Khối lượng hạt: cân 30 quả cho một công thức theo dõi và theo dõi cân từng quả bằng cân phân tích.
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sỹ khoa học Nông nghiệp ………36 - ðường kính quả: 30 quả/công thức, dùng thước kẹp
- Số chựm: ủếm toàn bộ số chựm quả trờn cõy - Số quả: ủếm số quả trờn chựm
- Khối lượng quả: cân 30 quả chia trung bình một công thức - Số quả/chùm: mỗi cây lấy 4 chùm quả theo 4 hướng - Số quả/cây = số quả/chùm x số chùm/cây
- Năng suất quả (kg/cõy) ủược cõn ủo trực tiếp trờn vườn khi thu hoạch
* Phân tích phẩm chất quả: phân tích chất lượng quả tại phòng Kiểm nghiệm chất lượng Rau quả - Viện nghiên cứu Rau quả, Hà Nội. Mỗi mẫu phân tích 30 quả.
- ðộ Brix: ủo bằng mỏy Refar tom ủể ủo 5 lần/cụng thức rồi lấy trung bình.
- Hàm lượng ủường (%) theo phương phỏp Bectrand - Hàm lượng vitamin C theo phương pháp quang phổ
* đánh giá hiệu quả kinh tế công thức thắ nghiệm:
- Lãi thuần = Tổng thu - Tổng chi
(Trong ủú tổng thu = số kg/cõy x Giỏ thực tế; Tổng chi = tổng tất cả cỏc chi phớ vật tư, lao ủộng)