Bài 6. THIẾT KẾ VÀ LẮP ĐẶT BÈ NUÔI CÁ
IV. Hướng dẫn thực hiện bài tập, bài thực hành
Bài 1. Tìm hiểu một số đặc điểm sinh học của cá tra, cá ba
Bài thực hành 1. Giải phẫu và nhận biết bộ phận bên ngoài và nội tạng của cá tra, cá ba sa
- Nguồn lực:
Mẫu tươi và tranh ảnh cá tra, cá ba sa.
Bộ dao, kéo giải phẫu, khay nhựa - Tổ chức thực hiện:
Học viên quan sát hình dạng ngoài, đối chiếu với tranh ảnh và nêu tên các bộ phận bên ngoài của mẫu cá tươi theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên mổ xoang bụng cá theo hướng dẫn của giáo viên, quan sát và nêu tên nội tạng cá.
- Thời gian hoàn thành: 30 phút/người - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Học viên gọi đúng tên các bộ phận bên ngoài và nội tạng của cá.
Bài thực hành 2. Nhận diện một số loài cá da trơn thuộc họ cá tra ở ĐBSCL - Nguồn lực:
Mẫu tươi và hình các loài cá tra, ba sa, hú, dứa, bông lau, vồ cờ, tra dầu.
- Tổ chức thực hiện:
Học viên quan sát hình và nêu tên các mẫu cá tươi theo hướng dẫn của giáo viên
- Thời gian hoàn thành: 30 phút/người - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Mẫu được gọi đúng tên
Bài 2. An toàn lao động trên sông nước Bài thực hành. Cấp cứu ngạt nước
- Nguồn lực:
Học viên đóng vai nạn nhân Bạt, chiếu
- Tổ chức thực hiện:
Chia các nhóm nhỏ (2-3 học viên/nhóm).
Giáo viên hướng dẫn và học viên thực hiện cấp cứu ngạt nước.
- Thời gian hoàn thành: 1 giờ/nhóm.
- Phương pháp đánh giá:
Đánh giá thao tác, thời gian thực hiện và sự phối hợp nhóm của học viên.
- Kết quả cần đạt được: Thao tác thành thục, chính xác các cách cấp cứu ngạt nước.
Bài 3. Chọn địa điểm xây dựng ao nuôi cá tra Bài thực hành 1. Nhận diện loại đất ở khu vực nuôi - Nguồn lực:
Cuốc, xẻng
Thiết bị đo pH đất
Khu đất, cánh đồng tại địa phương - Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm nhỏ 2-3 học viên/nhóm
Học viên quan sát sự hiện diện của thực vật chỉ thị vùng đất phèn, màu của các vũng nước trong khu đất, lấy mẫu đất, kiểm tra độ kết dính, pH, màu sắc, trạng thái đất theo hướng dẫn của giáo viên.
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 2 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm, mẫu thực vật, mẫu đất và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Học viên nhận diện chính xác khu đất và kết luận lựa chọn làm ao nuôi của khu đất.
Bài thực hành 2. Đo pH, oxy hòa tan, độ kiềm, NH3, độ mặn, nhiệt độ, độ trong của nguồn nước
- Nguồn lực:
Các bộ thử nhanh pH, oxy hòa tan, độ kiềm, NH3, tỷ trọng kế, khúc xạ kế, nhiệt kế, đĩa Secchi.
- Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm nhỏ 2-3 học viên/nhóm
Học viên đo các chỉ tiêu pH, oxy hòa tan, độ kiềm, hàm lượng NH3, độ mặn, nhiệt độ, độ trong của nước sông, rạch khu vực nuôi theo hướng dẫn của giáo viên.
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 2 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Học viên thao tác chính xác các bước đo chỉ tiêu nước và kết luận đánh giá chất lượng nguồn nước.
Bài 4. Chọn địa điểm đặt bè nuôi Bài thực hành 1. Đo lưu tốc nước sông - Nguồn lực:
Lưu tốc kế cơ Quả bóng nhựa Đồng hồ
Ghe, xuồng
Giấy bút, máy tính - Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm nhỏ 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên đi ghe, xuồng ra sông, cách bờ 10-20m, dùng lưu tốc kế đo tốc độ dòng chảy của nước.
Sau đó, cho quả bóng nhựa trôi trên sông một quãng đã biết độ dài, tính thời gian quả bóng trôi.
Tính lưu tốc nước của 2 cách đo. So sánh kết quả 2 cách đo.
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 30 phút/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Học viên thao tác chính xác các bước thực hiện và an toàn.
Bài thực hành 2. Chọn địa điểm đặt bè nuôi cá cá tra, cá ba sa - Nguồn lực:
Các bộ thử nhanh pH, oxy hòa tan, độ kiềm, NH3
Tỷ trọng kế, khúc xạ kế Nhiệt kế
Đĩa Secchi Lưu tốc kế cơ
Dây thừng cột vật nặng hoặc sào Ghe, xuồng, áo phao
- Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên đi ghe dọc sông, quan sát hình dáng, chiều rộng, đo độ sâu của đoạn sông và các chỉ tiêu pH, oxy hòa tan, độ kiềm, hàm lượng NH3, độ mặn, nhiệt độ, độ trong và lưu tốc nước sông.
Khảo sát 2 đoạn sông, rạch trong khu vực. So sánh 2 đoạn sông (độ dài, chiều rộng, độ sâu, các vị trí bất lợi và các chỉ tiêu môi trường).
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Chọn được địa điểm thích hợp trên đoạn sông để đặt vị trí đặt bè nuôi cá.
Bài 5. Xây dựng ao nuôi cá
Bài thực hành 1. Tham quan cơ sở nuôi cá tra tại địa phương - Nguồn lực:
Khu trại nuôi cá tra của Nhà nước, doanh nghiệp hay hộ gia đình - Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên thực hiện:
Quan sát và vẽ sơ đồ bố trí ao trong hệ thống ao;
Đo và vẽ các bộ phận của ao: bờ, cống, đáy ao, sàn cho ăn. Nhận xét.
Tham khảo ý kiến của chủ hoặc kỹ thuật viên của cơ sở về sự hợp lý và bất hợp lý của cách bố trí trại, các thông số, kích thước của các bộ phận công trình nuôi.
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Báo cáo nhận xét, đánh giá về thiết kế, bố trí trại nuôi cá tra.
Bài thực hành 2. Cắm tiêu, căng dây định tuyến ao nuôi - Nguồn lực:
Bản thiết kế các công trình trong ao Thước dây (thước cuộn) dài 20-30m Cọc bằng gỗ, tre dài 1-3m
Dây nylon
- Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên cắm tiêu, căng dây định tuyến và hình dạng bờ ao theo các số liệu trong bản thiết kế ao.
- Thời gian hoàn thành: 2 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Các cọc tiêu được căng dây thẳng hàng, chắc chắn, chính xác như yêu cầu của bản thiết kế.
Bài 6. Lắp đặt bè nuôi cá
Bài thực hành 1. Tính độ nổi của vật liệu làm phao bè - Nguồn lực:
Các vật liệu làm phao: Thùng phuy sắt hoặc nhựa, tre nguyên cây, ống nhựa, mốp xốp.
Thước đo Cân 50kg
- Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên đo và cân các vật liệu làm phao, tính thể tích của vật liệu.
Tính độ nâng bè của vật liệu làm phao. . - Thời gian hoàn thành: 1 giờ/nhóm
- Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Học viên tính được độ nâng của cá vật liệu làm phao bè.
Bài thực hành 2. Tham quan cơ sở đóng bè nuôi cá - Nguồn lực:
Cơ sở đóng bè tại địa phương - Tổ chức thực hiện:
Chia thành nhóm 2-3 học viên/nhóm, thực hành theo hướng dẫn của giáo viên.
Học viên đến các cơ sở đóng bè nuôi cá tại địa phương thực hiện:
Tìm hiểu về quy trình đóng bè Quy cách bè, vật liệu đóng bè;
Báo cáo kết luận
- Thời gian hoàn thành: 4 giờ/nhóm - Phương pháp đánh giá:
Giáo viên quan sát thực hiện của học viên trong quá trình thực hành, thời gian hoàn thành, sự phối hợp nhóm và bài báo cáo của học viên.
- Kết quả cần đạt được:
Báo cáo nhận xét thiết kế bè, quy trình đóng bè ở tại cơ sở.