C. Tiến trình bài day
I. Tìm hiểu chung I Đọc hiểu văn bản
3. Ph©n tÝch
a. Hình ảnh hai cây phong b) Hình ảnh con ng ời
- Hai cây phong luôn hiện ra trớc mắt hệt nh những ngọn đèn hải đăng trên núi.→ + Sự tồn tại của 2 cây phong to lớn trên đỉnh đồi phía trớc làng
+ Nhân vật ''tôi'' có tình cảm yêu quí
đặc biệt đối với 2 cây phong
+ Nhân vật ''tôi'' là hoạ sĩ, có trí tởng t- ợng mãnh liệt.
- Đa mắt nhìn 2 cây phong quen thuộc - Dù khó lòng trông thấy ngay nhng tôi thì bao giờ cũng cảm biết đợc chúng, lúc nào cũng nhìn rõ.
→ Cảm nhận nh ngời thân yêu, coi đó
? Nhân vật ''tôi'' đã tự bộc lộ tình cảm gì đối với 2 cây phong
- Đoạn văn "Ta sắp đợc thấy chúng cha, 2 cây phong sinh đôi ấy? ...
ngây ngất'' sử dụng phơng thức biểu
đạt nào.
? Bộc lộ tình cảm nào
* Tác giả sử dụng phơng thức biểu cảm bộc lộ nỗi nhớ cây đắm say, mãnh liệt của nhân vật ''tôi''
? Nhân vật ''tôi'' nghe đợc cả tiếng nói riêng, tâm hồn riêng của 2 cây phong , điều đó cho thấy nhân vật ''tôi'' là ngời nh thế nào (Liên hệ ''Yêu cái cây ở trớc nhà...'' - Ilia
£renbua)
* Nhân vật ''tôi'' có trí tởng tợng phong phú, tâm hồn nhạy cảm, yêu 2 cây phong cũng là yêu làng quê.
? Theo mạch kể của ''chúng tôi'' thì 2 cây phong gắn với những kỉ niệm nào.
? Bức tranh thiên nhiên hiện ra dới mắt nhân vật ''tôi'' khi ngồi trên cành c©y cao ngÊt.
? Nhận xét về cách miêu tả của tác giả.
? Em hiểu gì về ''tôi'' , ''chúng tôi'' trong văn bản
* Bức tranh thiên hiên đậm chất hội hoạ đợc khám phá từ điểm nhìn trên 2 cây phong - bệ đỡ cho những ớc mơ là kỉ niệm cơ sở cho tình yêu quê hơng của những đứa trẻ làng Ku-ku- rêu
? Cái điều nhân vật ''tôi'' cha hề nghĩ
đến thời bé: ''Ai là ngời đã trồng...
- Dùng phơng thức biểu cảm
+ Nhớ cây đắm say, mãnh liệt, nh tâm hồn nặng lòng thơng nhớ con ngời - Nhân vật ''tôi'' có trí tởng tợng mãnh liệt, tâm hồn nhạy cảm, có tình yêu sâu nặng với 2 cây phong, đó cũng là yêu vẻ đẹp của làng quê.
- Lũ trẻ ào lên phá tổ chim, đàn chim chao đi, chao lại
- Lũ trẻ khám phá ra thế giới đẹp đẽ vô
ngÇn.
- Chân trời xa thẳm, thảo nguyên hoang vu, dòng sông lấp lánh, làn sông mờ đục, chuồng ngựa của nông trang bé tí tẹo.
- Bức tranh đợc tô màu: biêng biếc, mờ đục, lấp lánh, (sợi chỉ) bạc...
+ Bức tranh tự nhiên sống động có hình ảnh, có màu sắc, đờng nét (nghiêng ngả, chao lợn..) đậm chất hội hoạ.→ Tuổi thơ tinh nghịch, ham hiểu biết, khám phá vẻ đẹp của quê hơng từ 2 cây phong - bệ đỡ cho những ớc mơ
khát vọng bay cao.
- Tình yêu quí 2 cây phong gắn liền với tình yêu quí ngời thày giáo đã
trồng 2 cây phong ấy với ớc mơ và hi vọng về sự trởng thành của trẻ em của làng. → tình yêu thiên nhiên đã đợc
7/
hi vọng gì?'' gợi cho ta hiểu thêm
điều gì về nhân vật ''tôi'' hiện tại.
* Tình yêu thiên nhiên đợc mở rộng gắn bó với tình yêu con ngời: lòng biết ơn kính trọng thày giáo - ngời đã
vun trồng ớc mơ, hi vọng cho những học trò nhỏ của mình.
- Giáo viên gọi học sinh kể lại chi tiết thày Đuy-sen mang 2 cây phong về làng (SGK -tr99)
? Có thể liên hệ bản thân, em sẽ làm gì để hớng tới ngày 20-11.
? Hãy khái quát những điều đáng quí trong tâm hồn nhân vật ''tôi''
? Nhân vật kể chuyện trong văn bản này xuất hiện ở mấy vai.
* Cách kể chuyện kết hợp hai vai
? Vậy sẽ có mấy mạch kể.
? Cách kể chyện 2 vai này có tác dụng gì.
? Có những phơng thức biểu đạt nào
đợc sử dụng trong văn bản.
* Phơng thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm
? Nghệ thuật miêu tả qua từ ngữ hình
ảnh, biện pháp tu từ.
* Cách miêu tả đậm chất hội hoạ
? Nội dung của văn bản.
mở rộng tới tình yêu con ngời
- Học sinh kể lại đoạn cuối SGK (phần tóm tắt văn bản)
- Học sinh tự bộc lộ
''ăn quả nhớ kể trồng cây...''; ngời thầy ''trồng cây, trồng ngời''
+ Tình yêu tha thiết, sâu nặng dành cho thiên nhiên, con ngời, làng quê.
+ Tâm hồn trong sáng, giàu cảm xúc cao đẹp
+ Tâm hồn ấy mang bản sắc quê hơng.
4. Tổng kết a. Nghệ thuật
- 2 vai: tôi và chúng tôi.
+ Kể chuyện xng ''chúng tôi'' vào năm học cuối cùng → biêng biếc kia (trong
đó có tôi)
+ Ngời kể xng tôi trong những phần còn lại
- 2 mạch kể, mạch kể của ngời kể chuyện xng ''tôi'' quan trọng hơn.
- Mở rộng cảm xúc vừa riêng vừa chung
- Cho thấy tình yêu thiên nhiên và làng quê là tình yêu sâu sắc và rộng lớn của cả 1 thế hệ.
- Kết hợp tự sự với miêu tả, biểu cảm - So sánh nhân hoá miêu tả hình ảnh,
đờng nét, màu sắc sinh động đậm chất hội hoạ
b) Néi dung
- Tình yêu quê hơng da diết
- Lòng xúc động đặc biệt vì 2 cây phong gắn liền với hình ảnh ngời thày giáo cũ, ngời đã vun trồng mơ ớc, hi vọng cho học sinh
6/
- Gọi học sinh đọc ghi nhớ
? Văn bản ''Hai cây phong'' đã thức dậy tình cảm nào trong em
? Hãy kể tên một bài thơ nói về tình yêu quê hơng đất nớc gắn với dòng sông, cánh đồng...
- Giáo viên đọc một đoạn.
- Học sinh đọc ghi nhớ SGK - tr101 III. Luyện tập
- Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hơng - Tình ngời, tình thày trò.
- Nhớ con sông quê hơng (Tế Hanh, Giang Nam)
- Quê hơng (Tế Hanh)
- Việt Nam đất nớc .. (Đất nớc- Nguyễn Đình Thi)
- Ca dao: ""Anh ®i anh nhí...''
IV. Củng cố: (3')
? Nhắc lại nghệ thuật và nội dung chính của toàn bài.
? Nhận xét về bức tranh minh hoạ trong SGK, minh hoạ cho đoạn văn nào trong văn bản.
V. H ớng dẫn học ở nhà: (1') - Học thuộc ghi nhớ.
- Tìm và phân tích 3 yếu tố kể, tả, biểu cảm trong đoạn văn của văn bản
- Chọn 1 đoạn khoảng mơi dòng liên quan đến 2 cây phong để học thuộc lòng.
- Soạn bài: ''Ôn tập truyện kí Việt Nam'' SGK - tr104 và văn bản nhật dụng ''Thông tin về trái đất năm 2000''.
Tiết 35,36 Ngày soạn:31/10/2006 Ngày dạy: 8/11/2006
Tập làm văn: Viết bài Tập làm văn số 2
A. Mục tiêu.
- Học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học, để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm
- Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.
B. Chuẩn bị.
- Giáo viên: Tham khảo các đề trong sách ''Các dạng bài tập làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 8''; ''Nâng cao ngữ văn 8''
- Học sinh: Xem trớc các đề trong SGK ngữ văn 8 C.Tiến trình bài dạy.
I. Tổ chức lớp: (1')
II. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh :(1') III. Tiến trình viết bài:(85')
1. Đề bài: Em hãy kể lại một lần mắc khuyết điểm khiến thầy, cô buồn.
2. Dàn ý:
a. Mở bài: Có thể kể theo thứ tự kể ngợc- kết quả trớc, diễn biến sau nh bản thân mình đang ân hận khi nghĩ lại những lỗi mình gây ra khiến thầy cô buồn.
b. Thân bài: Đan xen, kết hợp kể, tả, biểu cảm
* Yếu tố kể:
- Kể lại suy nghĩ của mình khi làm những sự việc mà sau này mình thấy đó là lỗi lầm.
- Kể lại quá trình sự việc mắc lỗi.
- Kể lại những khó khăn, dằn vặt khi mắc khuyết điểm mà mình đã trải qua.
* Yếu tố tả:
- Tả cụ thể hoạt động mắc lỗi của mình.
- Tả nét mặt, cử chỉ không hài lòng của thầy cô khi mình mắc khuyết điểm.
* Yếu tố biểu cảm:
- Lo lắng khi nhận ra lỗi lầm của mình. Ân hận và tự nhủ sẽ không bao giờ làm nh vËy n÷a.
c. Kết bài
- Nhận lỗi với thầy cô giáo và tự hứa với thầy cô không bao giừo tái phạm ( Có thể đó chỉ là sự việc diễn ra trong đầu.)
3. Biểu điểm:
- Điểm khá: Tơng đối đủ ý; diến đạt lu loát, sai một số lỗi chính tả.
- Điểm TB; Đảm bảo 1/2 ý , diễn đạt khá lu loát; có chỗ còn lủng củng,..
- Điểm yếu: Bài viết kém sinh động, không kết hợp kể với tả và biểu cảm, dựa nhiều vào sách, sai nhiều lỗi chính tả.
IV. Thu bài, rút kinh nghiệm về ý thức làm bài: (1') V. H ớng dẫn về nh à: (1')
- Ôn tập kiểu bài kể kết hợp tả và biểu cảm
- Chuẩn bị cho bài luyện nói: kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm .
Tiết 37 Ngày soạn:2/11/2006 Ngày dạy:6/11/2006
Tiếng Việt: nói quá
A. Mục tiêu.
- Học sinh phân biệt đợc thế nào là nói quá và tác dụng của nói quá trong ngôn ngữ đời thờng và trong tác phẩm văn học.
- Có ý thức vận dụng biện pháp nói quá trong giao tiếp khi cần thiết, cách nói quá đợc sử dụng nh một biện pháp tu từ.
B. Chuẩn bị.
- Giáo viên: Bảng phụ ghi bài tập nhanh
- Học sinh: Su tầm ca dao, tục ngữ, thơ văn sử dụng biện pháp nói quá.
C.Tiến trình bài dạy.
I. Tổ chức lớp: (1') II. Kiểm tra bài cũ :(6')
? Thế nào là tình thái từ ? Giải bài tập 5 trong SGK tr83
? Phân biệt tình thái từ với trợ từ và thái từ III.Bài mới.
T/g Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
15/
? Cách nói của các câu tục ngữ ca dao có đúng sự thật không.
? Thực chất cách nói ấy nói điều gì.
* Các cụm từ in đậm phóng đại mức
độ, tính chất sự việc đợc nói đến trong c©u.
? Tác dụng của biện pháp nói quá.
* Tạo ra cách nói sinh động, gây ấn tợng.
- Giáo viên treo bảng phụ ghi bài tập nhanh
? Cho biết tác dụng biểu cảm của nói quá trong các câu ca dao sau: