Tiêu chí Người sản xuất Thu gom Sơ chế, chế biến
bột, miến dong Bán buôn Bán lẻ
Thông tin và trao đổi thông tin
Nắm bắt thông tin thị trường từ: các tác nhân đầu ra và từ các nông dân khác trong vùng
Thông tin đầu vào, đầu ra nhận được từ: các tác nhân đầu ra, xuống địa bàn nắm bắt thông tin
Cập nhật thông tin từ thị trường và tất cả các tác nhân đầu vào đầu ra
Thiết lập thông tin với tác nhân đầu vào đầu ra để chủ động được nguồn hàng cung cấp
Dựa vào các thông tin thị trường tại nơi phân phối
Phương thức trao đổi thông tin và quan hệ giao dịch
Dựa vào mối quan hệ quen biết trong quá trình mua bán
Mức độ tín nhiệm trong mua bán
Mối quan hệ quen biết trong quá trình mua bán, điện thoại
Điện thoại, trực tiếp và từ lần giao dịch trước
Điện thoại hoặc trực tiếp trao đổi thông tin trong quá trình giao dịch
Khối lượng sản phẩm trong giao dịch
Bán toàn bộ sản phẩm làm ra khi thoả thuận được giá bán, bán tại chợ, nơi sản xuất
Mua bán theo định mức của tác nhân đầu ra. Hình thức trao đổi trực tiếp
Mua bán theo khả năng sản xuất. Hình thức trao đổi trực tiếp
Phụ thuộc vào giá, xu hướng thị trường và phương tiện vận chuyển
Phụ thuộc vào giá và từng loại khách hàng Chất lượng sản phẩm Được đánh giá chủ yếu bằng cảm quan... Được đánh giá chủ yếu bằng cảm quan... Được đánh giá chủ yếu bằng cảm quan...
Được đánh giá chủ yếu bằng cảm quan và một số chỉ tiêu cụ thể như : màu sắc, kính thức đồng đều
Được đánh giá chủ yếu bằng cảm quan và một số chỉ tiêu cụ thể như : màu sắc, kính thức đồng đều
Mức độ quan hệ của các tác nhân đầu vào và đầu ra
Không thường xuyên với một tác nhân nào, gặp ai thì bán Quan hệ thường xuyên với các tác nhân đầu ra Quan hệ thường xuyên với các tác nhân đầu vào, đầu ra
Quan hệ thường xuyên với các tác nhân đầu vào, đầu ra
Quan hệ thường xuyên với một số tác nhân đầu vào và rất nhiều tác nhân đầu ra
Ngoài ra, sự phân bổ thu nhập và việc làm giữa các tác nhân cũng đã cho thấy có sự hợp lý nhất định. Các tác nhân tham gia vào chuỗi giá trị đều đã đạt được khoản thu nhập nhất định tuỳ theo mức độ tham gia của mình. Các tác nhân tham gia chuỗi giá trị miến dong đã có tinh thần trách nhiệm cao qua các công đoạn như: thu hoạch, sơ chế chế biến, vận chuyển và tiêu thụ sản phẩm…hạn chế thấp nhất hao hụt về số lượng, thoả mãn được yêu cầu của người tiêu dùng. b. Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm, sự vận hành của chuỗi giá trị miến dong còn bộc lộ những nhược điểm. Các nguồn thông tin đến với các tác nhân đều không chính thống. Mức độ quan hệ của tác nhân sản xuất với các tác nhân khác còn không thường xuyên đồng nghĩa với sản xuất sản phẩm còn chưa gắn kết thường xuyên với thị trường. Các mối quan hệ giữa các tác nhân chủ yếu được hình thành trên cơ sở thời gian hoạt động mua bán vì vậy các thoả thuận đều là những thoả thuận không chính thức (không bằng văn bản). Đặc điểm này đôi khi dẫn đến tình trạng mất chủ động cho những tác nhân lớn (đặc biệt là người sản xuất) khi có những biến động thị trường về giá cả hay lượng cung, cầu.
Kết cấu tổ chức của chuỗi giá trị là các tác nhân phụ thuộc vào nhau. Tuy nhiên trên thực tế chuỗi giá trị miến dong huyện Yên Sơn hoạt động của mỗi tác nhân đều gần như tách biệt với nhau, chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt, không có sự hợp tác với nhau lâu dài.
Tác nhân chính trong chuỗi giá trị miến dong huyện Yên Sơn là người sản xuất miến, các tác nhân khác có tác động rất ít tới sự phát triển của chuỗi. Theo chúng tôi, trong chuỗi giá trị miến dong, người tiêu dùng là tác nhân hết sức quan trọng vì nếu sản phẩm không được tiêu thụ thì không tạo ra tối đa giá trị cho chuỗi. Hiện nay, chuỗi giá trị mang tính một chiều chi phối khiến cho người sản
xuất gần như ‘ bán cái mình có’ mà không ‘bán cái người tiêu dùng cần’. 4.3. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHUỖI GIÁ TRỊ MIẾN DONG
HUYỆN YÊN SƠN
Sự ảnh hưởng của các yếu tố: sản xuất, chế biến, thể chế chính sách… được phân tích sâu trong phần này nhằm tìm ra và phát huy những yếu tố tích cực, hạn chế những yếu tố tiêu cực để hoàn thiện và phát triển chuỗi giá trị miến dong huyện Yên Sơn thời gian tới.
4.3.1. Khâu sản xuất, chế biến
Cây dong riềng ở Yên Sơn chiếm vai trò khá khiêm tốn trong cơ cấu nông nghiệp vùng mặc dầu đã hình thành và phát triển lâu đời. Vì diện tích và quy mô sản xuất trước đây manh mún, nhỏ lẻ, giá trị mang lại chưa cao, đầu ra không có.
Theosố liệu điều tra, kỹ thuật trồng dong riềng còn dựa chủ yếu vào kinh nghiệm là chính nên đã hạn chế khả năng nâng cao năng suất và chất lượng.