Đây là phương pháp thu thập dữ liệu trực tiếp qua đối tượng nghiên cứu. Phương pháp này được thực hiện bằng một số hình thức như phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại, điều tra xã hội học bằng bảng hỏi….
Trên cơ sở mối quan hệ của tác giả với đối tượng nghiên cứu, dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua một số hình thức sau:
- Hình thức phỏng vấn bằng điện thoại (telephone interview): Để tiến hành hình thức phỏng vấn bằng điện thoại. Tác giả đã: (1) Có sự chuẩn bị sẵn bảng hỏi, sau đó tiến hành gọi điện trao đổi để thu thập thông tin theo đề tài nghiên cứu. Bảng câu hỏi tác giả sử dụng khi phỏng vấn qua điện thoại bao gồm: (i) Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty; (ii) Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty như thế nào; (iii) Chức năng, nhiệm vụ của các Phòng, Ban, Bộ phận tại Công ty; (iv) Chiến lược, kế hoạch phát triển của Công ty trong thời gian tới…. (2) Xác định người biết, nắm thông tin về Công ty, có thể trả lời được các câu hỏi đã chuẩn bị, phục vụ hiệu quả cho quá trình nghiên cứu luận văn. Tại Công ty Thiên Minh, tác giả đã gọi điện thoại cho Kế toán trưởng (Chị Nguyễn Thị Thùy Dương – số điện thoại 0982 223 478) để nắm phần lớn thông tin về doanh nghiệp theo bảng hỏi nêu trên).
Tuy nhiên quá trình phỏng vấn qua điện thoại có một số ưu và nhược điểm: Về ưu điểm: Thực hiện đơn giản, tiết kiệm thời gian và chi phí, có thể tiến hành mọi nơi khi cần; tỷ lệ trả lời cao (có thể lên đến 80%), có thể cải tiến bảng hỏi trong quá trình phỏng vấn qua điện thoại…; Về nhược điểm: Thời gian phỏng vấn bị hạn chế vì ảnh hưởng đến công việc của người được phỏng
40
vấn; có thể bị từ chối, hoặc hẹn một lịch trao đổi, trả lời câu hỏi vào lúc khác; không thể trình bày bằng hình ảnh, tài liệu cụ thể…
- Hình thức phỏng vấn cá nhân trực tiếp (personal interview): Đây là phương pháp tác giả đã đến gặp trực tiếp đối tượng được điều tra để phỏng vấn theo một bảng hỏi đã soạn sẵn. Tác giả đã xin lịch và tiến hành phỏng vấn chị Nguyễn Thị Hồng Nhung – Phụ trách Phòng Hành chính – Nhân sự của Công ty Thiên Minh. Hình thức này sẽ giúp tác giả nghiên cứu làm rõ thêm một số nội dung cần điều tra mà các hình thức khác không mang lại kết quả. Một số nội dung làm rõ khi phỏng vấn trực tiếp như: Bộ phận quan trọng nhất của Công ty là gì? Khả năng cung cấp một số tài liệu như báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, danh sách nhân lực Công ty, cơ cấu tổ chức bộ mày, quy trình hoạch định, tuyển dụng, quản lý, giám sát và các chế độ chính sách của Công ty đối với người lao động….
- Hình thức điều tra xã hội học: Tác giả nghiên cứu chuẩn bị các câu hỏi để điều tra từ nhân viên Công ty Thiên Minh tại Văn phòng Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung bảng hỏi liên quan đến: Chiến lược hoạch định nhân lực của Công ty; chính sách tiền lương, chế độ phúc lợi xã hội; chính sách bổ nhiệm, đề bạt…Kết quả điều tra xã hội học có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp tác giả nghiên cứu có đánh giá khách quan về công tác quản lý nhân lực tại Công ty Thiên Minh. Từ đó, tổng hợp các kênh thu thập thông tin, dữ liệu để đưa ra các giải pháp hoàn thiện, cải tiến công tác quản lý nhân lực tại Công ty Thiên Minh.