Lý do nghiên cứu
Thuế là nghĩa vụ tài chính bắt buộc mà cá nhân và tổ chức phải nộp cho Nhà nước, đóng góp vào việc xây dựng đất nước và là nguồn thu chính cho ngân sách nhà nước Quản lý thuế hiệu quả là cần thiết để đảm bảo thu đúng, thu đủ và đúng hạn, từ đó tạo nguồn lực cho ngân sách, bảo đảm chi tiêu và duy trì sự công bằng trong xã hội.
Trong tiến trình đổi mới đất nước, Việt Nam đã nỗ lực cải cách chính sách thuế nhằm tạo thuận lợi cho người nộp thuế Hệ thống quy định pháp luật về thuế đã được xây dựng tương đối hoàn chỉnh, tạo ra khung pháp lý vững chắc cho hoạt động kinh tế và tài khóa quốc gia Điều này giúp hệ thống thuế Việt Nam dần phù hợp với thông lệ quốc tế và thích ứng hơn với các nền kinh tế thị trường trong khu vực, hướng tới hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới.
Nhằm mục tiêu cải cách toàn diện hệ thống, năm 2011 Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược cải cách hệ thống thuế giai đoạn 2011-2020
Trong quá trình cải cách, công tác quản lý thuế tại tỉnh Kiên Giang đã được chỉ đạo chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh Điều này không chỉ khuyến khích sự phát triển sản xuất và tiêu dùng mà còn góp phần tăng nguồn thu ngân sách hàng năm cho tỉnh.
Từ năm 2016 đến 2018, công tác tổ chức quản lý thuế tại Chi cục thuế huyện An Minh đã trải qua nhiều cải cách và hiện đại hóa, nâng cao trình độ chuyên môn của công chức thuế Tuy nhiên, sự biến động của tình hình kinh tế trong và ngoài nước, cùng với sự đa dạng trong cơ chế thị trường, đã tạo ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý thuế và các đối tượng nộp thuế.
Thuế GTGT là một trong những loại thuế quan trọng, chiếm tỷ trọng cao trong ngân sách nhà nước và thường xuyên được kê khai Việc quản lý thuế GTGT đóng vai trò thiết yếu trong công tác kê khai thuế, giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc thu ngân sách.
Cơ chế tự khai tự nộp thuế đề cao quyền của người nộp thuế, tuy nhiên, ý thức chấp hành nghĩa vụ thuế còn thấp, dẫn đến tình trạng gian lận Thuế GTGT và nợ đọng thuế Nhiều doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở trong chính sách thuế để trốn thuế, trong khi công tác quản lý thuế, đặc biệt là Thuế GTGT, chưa theo kịp thực tiễn Việc phân tích và quản lý rủi ro còn hạn chế, khiến cho cơ quan chức năng chưa đánh giá đúng thực trạng hoạt động của doanh nghiệp và chưa khai thác hết nguồn thu.
Hành vi gian lận và trốn thuế của doanh nghiệp gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường kinh doanh, cản trở phát triển kinh tế - xã hội Nghiên cứu công tác quản lý thuế, đặc biệt là thuế giá trị gia tăng, sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế, thu hẹp các kẽ hở, và tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, đảm bảo cạnh tranh công bằng Từ những thực trạng hiện tại và kiến thức đã tích lũy, tác giả, với vai trò công chức trong ngành, đã chọn nghiên cứu đề tài “Thực trạng công tác quản lý thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang” làm luận văn tốt nghiệp.
Tổng quan nghiên cứu
[1] Nguyễn Thị Thùy Dương (2011), “Quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” Luận án Tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế Quốc Dân
Đại học Đà Nẵng đã chỉ ra rằng trong bối cảnh hội nhập, một hệ thống thuế tốt cần được đánh giá dựa trên mối quan hệ giữa cơ quan thuế và người nộp thuế, cũng như giữa các nhân viên quản lý thuế Các tiêu chí về lập pháp và đặc điểm quản lý cũng đóng vai trò quan trọng, đồng thời cần đảm bảo tính linh hoạt trong quản lý thuế.
Luận án chỉ ra rằng hội nhập kinh tế quốc tế tác động mạnh mẽ đến quản lý thuế, bao gồm tăng cường hợp tác thuế giữa các quốc gia, thúc đẩy cạnh tranh thuế và thay đổi chính sách thuế Nghiên cứu sử dụng mô hình GTAP và khảo sát thực trạng quản lý thuế tại Việt Nam, cho thấy việc thực hiện cam kết thuế khi gia nhập WTO đã làm giảm nguồn thu từ thuế nhập khẩu và ảnh hưởng đến thuế GTGT Kết quả cho thấy quản lý thuế chưa phù hợp với thông lệ quốc tế, quy trình xử lý khiếu nại còn nhiều bất cập, và thiếu sự tiếp thu ý kiến từ người nộp thuế Để nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong bối cảnh hội nhập, luận án đề xuất các giải pháp như cải thiện mối quan hệ với người nộp thuế, xây dựng mô hình phân tích dự báo, thành lập bộ phận chức năng tại Tổng cục Thuế để quản lý thay đổi môi trường, và bổ sung quy định về giao dịch điện tử trong Luật Quản lý thuế.
Nguyễn Xuân Hải (2011) trong luận văn Thạc sỹ “Các giải pháp quản lý thuế đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Núi Thành” đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của thuế và quản lý thuế trong phát triển kinh tế xã hội Luận văn trình bày các chủ trương, đường lối và quan điểm của Đảng và Nhà nước về thuế, đồng thời làm rõ những giải pháp cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý thuế trong khu vực này.
Bài viết tập trung vào 4 vấn đề cơ bản liên quan đến vai trò của Nhà nước trong quản lý thuế, đặc biệt là đối với khu vực kinh tế ngoài quốc doanh Nội dung nghiên cứu chỉ ra những nhân tố ảnh hưởng đến việc nâng cao vai trò này, từ kinh nghiệm thực tiễn trong quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh Dựa trên các nghiên cứu, luận văn đề xuất một số phương hướng và giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả quản lý thuế của Nhà nước trong khu vực kinh tế ngoài quốc doanh.
Luận văn của Vũ Đình Hồng (2012) nghiên cứu các giải pháp hoàn thiện thuế GTGT ở Việt Nam, tập trung vào môi trường pháp lý và kinh tế Tác giả phân tích lý luận về quá trình hình thành thuế GTGT, cùng với ưu điểm, nhược điểm và các nội dung cơ bản của loại thuế này Bên cạnh đó, luận văn cũng xem xét bối cảnh kinh tế - xã hội dẫn đến việc áp dụng thuế GTGT, thực trạng thực hiện thuế, cũng như những thuận lợi và khó khăn hiện tại Từ đó, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của thuế GTGT tại Việt Nam.
Lê Hồng Liên (2015) trong luận văn thạc sỹ tại Trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã nghiên cứu về quản lý thuế giá trị gia tăng tại chi cục thuế quận Cầu Giấy, Hà Nội Bài nghiên cứu hệ thống hóa lý luận về quản lý thuế giá trị gia tăng ở cấp huyện và phân tích thực trạng quản lý thuế tại địa phương này Từ đó, tác giả chỉ ra những ưu điểm và nhược điểm trong hoạt động quản lý thuế giá trị gia tăng, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện và hoàn thiện quản lý thuế trong thời gian tới.
Mặc dù nhiều nhà khoa học và nhà quản lý đã nghiên cứu các khía cạnh khác nhau của công tác quản lý thuế, vẫn chưa có công trình nào hệ thống và trực tiếp phân tích "Thực trạng công tác quản lý thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang".
Luận văn này củng cố khung lý thuyết về quản lý thuế giá trị gia tăng (GTGT) dựa trên các lý thuyết thuế chung và các quy định liên quan trong lĩnh vực thuế, từ đó làm rõ các khía cạnh quan trọng trong quản lý thuế GTGT.
Các tác giả đã nghiên cứu nhiều nội dung quản lý thuế GTGT, bao gồm lập và giao dự toán thu thuế, tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế, quản lý đăng ký, kê khai, nộp và ấn định thuế GTGT, cũng như công tác hoàn thuế Họ cũng xem xét thanh tra, kiểm tra thuế và xử lý vi phạm pháp luật liên quan đến thuế GTGT, quản lý nợ thuế và cưỡng chế nợ thuế, cùng với các giải pháp khác để thu thuế GTGT Những nội dung này không chỉ phù hợp với lý thuyết chung về thuế mà còn tuân thủ các quy định liên quan trong lĩnh vực thuế.
Mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu chung
Đề tài này nhằm phân tích thực trạng quản lý Thuế GTGT đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng thực hiện khảo sát ý kiến từ công chức thuế và doanh nghiệp để hỗ trợ phân tích thực trạng Dựa trên những phân tích này, bài viết sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Thuế GTGT cho các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang.
Mục tiêu nghiên cứu cụ thể
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu đã nêu, đề tài cần thực hiện các mục tiêu cụ thể sau:
Nội dung lý luận về quản lý Thuế Giá trị gia tăng sẽ được trình bày như một cơ sở quan trọng để nghiên cứu thực trạng quản lý thuế thu nhập cá nhân tại Chi Cục thuế An Minh.
Bài viết phân tích thực trạng quản lý Thuế GTGT tại Chi cục Thuế huyện An Minh đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh, đồng thời khảo sát ý kiến công chức thuế và doanh nghiệp để hỗ trợ phân tích Từ đó, bài viết chỉ ra những thành tựu đạt được, các hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế này.
Bài viết này phân tích thực trạng quản lý Thuế Giá trị gia tăng tại Chi Cục thuế An Minh và đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện hiệu quả quản lý thuế đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh trong thời gian tới.
Câu hỏi nghiên cứu
Vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến quản lý Thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh như thế nào?
Thực trạng quản lý Thuế GTGT đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh đang gặp nhiều thách thức Để hiểu rõ hơn về tình hình này, cần lắng nghe ý kiến từ công chức thuế và doanh nghiệp về công tác quản lý Thuế GTGT Những quan điểm này sẽ giúp phân tích sâu sắc hơn về hiệu quả và những vấn đề cần cải thiện trong quy trình quản lý thuế hiện tại.
Để hoàn thiện công tác quản lý Thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại huyện An Minh, cần áp dụng các giải pháp như tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về nghĩa vụ thuế cho doanh nghiệp, cải thiện quy trình kê khai và nộp thuế, đồng thời áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý thuế Bên cạnh đó, việc đào tạo cán bộ thuế và tăng cường kiểm tra, giám sát sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản lý thuế, đảm bảo công bằng và minh bạch trong thu thuế.
4 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tƣợng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là thực trạng công tác quản lý Thuế GTGT đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục Thuế huyện An Minh
Nghiên cứu này sử dụng số liệu từ Chi cục Thuế huyện An Minh để phân tích quản lý thu thuế Giá trị gia tăng trong giai đoạn 2016 – 2018, đồng thời thu thập dữ liệu khảo sát sơ cấp trong năm.
Về không gian: Đề tài nghiên cứu quản lý Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế huyện An Minh tỉnh Kiên Giang
5 Phương pháp nghiên cứu và số liệu
5.1 Nguồn tài liệu và dữ liệu
* Luận văn sử dụng số liệu thứ cấp:
Các tài liệu đã được công bố từ nhiều nguồn khác nhau nhằm đạt mục đích nghiên cứu Các nguồn số liệu chủ yếu sau:
- Các tạp chí, bài báo khoa học
Các báo cáo từ Chi cục thuế An Minh, Chi cục thuế Châu Thành, Chi cục thuế U Minh Thượng cùng với các ban ngành liên quan đã được tổng hợp và phân tích.
* Luận văn sử dụng số liệu sơ cấp:
Giới thiệu cuộc khảo sát:
Cuộc khảo sát nhằm mục đích cung cấp dữ liệu sơ cấp và khách quan, phục vụ cho việc phân tích thực trạng quản lý Thuế GTGT tại Chi cục Thuế huyện An Minh.
- Về quy mô và đối tượng được chọn để khảo sát: Thực hiện khảo sát 90 công chức thuế và 10 doanh nghiệp
Bảng câu hỏi khảo sát được thiết kế dựa trên nội dung quản lý Thuế Giá trị gia tăng, nhằm xây dựng 05 nhân tố chính Các biến quan sát của 05 nhân tố này được đo lường theo thang Likert 5 cấp độ, phản ánh mức độ đồng ý từ (1) Rất không đồng ý đến (5) Rất đồng ý, với các mức độ trung gian như (3) Bình thường và (4) Đồng ý.
- Phương pháp: Gửi thư, tự ghi phiếu
5.2 Phương pháp nghiên cứu Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu, luận văn vận dụng kết hợp một số phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
+ Thu thập và tổng hợp lý thuyết liên quan đến đề tài nghiên cứu
+ Thu thập dữ liệu thứ cấp của đơn vị
+ Lập phiếu khảo sát đánh giá của công chức ngành thuế
+ Vận dụng thống kê mô tả trong xử lý
+ Diễn giải kết hợp với kiến thức chuyên ngành để đề xuất các giải pháp
- Nghiên cứu tại hiện trường:
+ Tiến hành phỏng vấn các chuyên gia để góp ý vào bản khảo sát
+ Thực hiện phỏng vấn công chức ngành thuế
+ Số liệu thu tập được tiến hành xử lý trên Excel
+ Bản câu hỏi khảo sát ý kiến của công chức ngành thuế
+ Phần mềm (SPSS) là phần mềm chuyên dụng xử lý thông tin sơ cấp để tính toán thống kê mô tả
6 Ý nghĩa của luận và thực tiễn
Công trình nghiên cứu này mang lại giá trị khoa học và thực tiễn, trở thành tài liệu tham khảo quan trọng cho việc quản lý thu Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế An Minh Nó không chỉ giúp thực hiện tốt hơn các quy định mà còn nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức và doanh nghiệp ngoài quốc doanh về nghĩa vụ thuế Thông qua công tác tuyên truyền, Chi cục Thuế An Minh sẽ góp phần nâng cao ý thức thực hiện nghĩa vụ Thuế Giá trị gia tăng và các loại thuế khác theo quy định của nhà nước Đồng thời, nghiên cứu cũng bổ sung và hoàn thiện cơ sở lý luận về quản lý thu Thuế Giá trị gia tăng.
Đề tài nghiên cứu phân tích ưu, nhược điểm và nguyên nhân tồn tại trong quản lý thu Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế An Minh Dựa trên những phân tích này, bài viết đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thu Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế huyện An Minh.
6.2 Những đóng góp của luận văn
Dựa trên việc phân tích và đánh giá thực trạng công tác quản lý Thuế Giá trị gia tăng, bài viết đề xuất một số giải pháp phù hợp với thực tiễn tại huyện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế địa phương.
An Minh góp phần hoàn thiện công tác quản lý thu Thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Chi cục
Nghiên cứu này nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ công chức thuế và doanh nghiệp ngoài quốc doanh về chính sách pháp luật thuế, đặc biệt là thuế giá trị gia tăng Thông qua công tác tuyên truyền, chúng tôi hướng đến việc cải thiện sự tuân thủ pháp luật thuế, đồng thời hạn chế các vi phạm trong lĩnh vực này.
9 hành vi vi phạm về thực hiện nghĩa vụ Thuế Giá trị gia tăng với Nhà nước trong sản xuất kinh doanh
Kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu tham khảo quan trọng giúp Chi cục Thuế huyện An Minh xây dựng các chính sách nhằm cải thiện công tác quản lý Thuế Giá trị gia tăng cho doanh nghiệp ngoài quốc doanh, phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
7 Kết cấu của đề tài Đề tài nghiên cứu dự kiến gồm 03 chương:
Chương 1 Cơ sở lý thuyết về quản lý Thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh
Chương 2: Thực trạng quản lý Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế huyện
An Minh, tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2016 – 2018
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý Thuế Giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế huyện An Minh, tỉnh Kiên Giang
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ QUẢN LÝ THUẾ GTGT ĐỐI VỚI
CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH
1.1 Tổng quan về Thuế Giá trị gia tăng và quản lý Thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của Thuế Giá trị gia tăng a Khái niệm về Thuế giá trị gia tăng
Thuế giá trị gia tăng (VAT) là một loại thuế gián thu, đánh vào người tiêu dùng cuối cùng, nhưng do người bán hàng hóa, dịch vụ nộp cho cơ quan thuế Có nguồn gốc từ thuế doanh thu, VAT lần đầu tiên được đề xuất bởi Carl Friedrich von Siemens vào năm 1918, nhưng không được Chính phủ Đức chấp nhận Pháp là quốc gia đầu tiên áp dụng thuế này, bắt đầu thử nghiệm từ 01/07/1954 và chính thức từ 01/01/1968 Ngay từ những năm đầu, VAT đã giúp đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước và khắc phục tình trạng trùng lắp của thuế doanh thu trước đó Nhờ những ưu điểm vượt trội, ngày càng nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng thuế giá trị gia tăng.
Thuế giá trị gia tăng (VAT) là loại thuế áp dụng cho giá trị gia tăng của hàng hóa và dịch vụ trong suốt quá trình sản xuất, lưu thông và tiêu dùng.
Thuế giá trị gia tăng (VAT) là loại thuế áp dụng cho phần giá trị gia tăng của hàng hóa và dịch vụ trong từng giai đoạn từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng.
11 b Đặc điểm của Thuế giá trị gia tăng
