Tr-ờng đại học vinh KHOA LịCH Sử *****- Hồ THị lan PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở LÀNG NGHỀ THỦ CÔNG TRUYỀN THỐNG CHẾ BIẾN NƢỚC MẮM PHÚ LỢI CHUY£N NGµNH việt nam học Vinh, 2014 Tr-ờng đại học vinh Khoa lịch sử *****- Hồ thị LAN ĐáNH GIá TIềM NĂNG DU LịCH LàNG NGHề TRONG BốI CảNH PHáT TRIểN CáC LOạI HìNH DU LịCH QuỳNH LƯU Chuyên ngành việt nam học Giáo viên h-ớng dẫn: Ths D-ơng Thị Vân Anh Vinh, 2014 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành đề tài nghiên cứu thân luôn nhận đƣợc giúp đỡ tận tình giáo hƣớng dẫn Th.S Dƣơng Thị Vân Anh thầy cô khoa Lịch sử trƣờng Đại học Vinh.Với cố gắng, nỗ lực thân động viên, khích lệ gia đình, bạn bè giúp tơi hồn thành khóa luận tốt nghiệp Qua đây, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến cô giáo hƣớng dẫn thầy cô giáo khoa lịch sử xin gửi đến thầy lời cảm ơn chân thành Vì thời gian nguồn tƣ liệu có hạn, thân sinh viên tập nghiên cứu khoa học, cơng trình thử thách bƣớc đầu nên chắn đề tài cịn nhiều thiếu sót, tác giả mong nhận đƣợc đóng góp quý thầy, cô giáo bạn sinh viên Một lần xin chân thành cảm ơn! Vinh, tháng 05 năm 2014 Tác giả Hồ Thị Lan MỤC LỤC Trang LỜI CẢM ƠN A.MỞ ĐÂU 1 Lý chọn đề tài Lịch sử vấn đề Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu Mục đích nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu Đóng góp đề tài B.NỘI DUNG CHƢƠNG GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ HUYỆN QUỲNH LƢU 1.1 Vị trí địa lí tài nguyên thiên nhiên huyện Quỳnh Lƣu 1.2 Lịch sử hình thành 1.3 Con ngƣời 10 1.4 Truyền thống lao động, sản xuất 12 CHƢƠNG 14 ĐÁNH GIÁ TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH LÀNG NGHỀ Ở HUYỆN QUỲNH LƢU 14 2.1 Giới thiệu khái quát làng nghề thủ công truyền thống huyện Quỳnh Lƣu 14 2.1.1 Quan niệm làng nghề, làng nghề thủ công truyền thống 14 Ở Việt Nam có gần 2000 làng nghề, phân bố khắp nƣớc, tập trung đông Đồng sông Hồng có khoảng 15% làng nghề truyền thống 16 2.1.2 Đặc điểm làng nghề thủ công truyền thống 16 2.1.2.1 Lịch sử hình thành phát triển 16 2.1.2.2 Đặc điểm làng nghề thủ công truyền thống 18 2.1.3 Những nhân tố tác động đến phát triển làng nghề thủ công truyền thống Quỳnh Lƣu 20 2.2 Đánh giá tiềm làng nghề chế biến nƣớc mắm Phú Lợi (Quỳnh Dị, Quỳnh Lƣu, Nghệ An) phát triển du lịch 23 2.2.1 Đặc điểm trƣờng hợp nghiên cứu mẫu khảo sát 23 2.2.1.1 Đặc điểm trƣờng hợp nghiên cứu 23 2.2.1.2 Đặc điểm mẫu khảo sát 25 2.2.2 Nguồn gốc hình thành 26 2.2.3 Quá trình phát triển 28 2.2.4 Thực trạng nguồn lao động 34 2.2.5 Thực trạng nguồn thu nhập 35 2.2.6 Thực trạng thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm 36 2.2.7 Thực trạng cấu khách tham quan 38 2.2.8 Thực trạng hệ thống sở hạ tầng sở vật chất kĩ thuật 40 2.2.8.1 Thực trạng hệ thống sở hạ tầng 40 2.2.8.2 Thực trạng hệ thống sở vật chất kĩ thuật 41 2.2.9 Thực trạng môi trƣờng làng nghề 41 2.2.10 Đánh giá chung 42 2.3 Giá trị làng nghề 44 2.3.1 Giá trị sản xuất 44 2.3.2 Giá trị xã hội 49 2.3.3 Giá trị văn hóa 50 CHƢƠNG 52 MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ 52 3.1 Giải pháp quy hoạch phát triển làng nghề 52 3.2 Giải pháp phát triển sở hạ tầng, sở vật chất kĩ thuật 53 3.3 Giải pháp phát triển thị trƣờng, thƣơng hiệu cho sản phẩm làng nghề 54 3.4 Giải pháp bảo vệ môi trƣờng 55 3.5 Có liên kết với loại hình du lịch khác địa bàn huyện 56 C KẾT LUẬN 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO 59 PHỤ LỤC A.MỞ ĐÂU Lý chọn đề tài Có ngƣời có lao động Nghề thủ cơng truyền thống gắn liền với trình đời, phát triển ngƣời Ngay từ xa xƣa, hệ cha ông biết đến nghề thủ công, trƣớc hết nhằm mục đích phục vụ cho nhu cầu sống đời thƣờng, gắn liền với trình lao động sản xuất, nhu cầu sống nhƣ tiến xã hội khẳng định tầm quan trọng làng nghề thủ công truyền thống Trải qua trình đời phát triển, nghề thủ công vào tiềm thức ngƣời dân Việt Nam, trở nên gần gũi, thân quen, phần thiếu sống đời thƣờng Hơn nghiên cứu phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội đất nƣớc, không nghiên cứu đến nghề thủ công truyền thống làng quê Việt Nam Trong năm gần đây, với nhịp độ phát triển du lịch nƣớc cộng với việc trọng, đầu tƣ tích cực du lịch Nghệ An có bƣớc chuyển to lớn Du lịch đƣợc mệnh danh “ngành cơng nhiệp khơng khói, góp phần đem lại nguồn thu nhập lớn cho ngân sách tỉnh, góp phần tạo chuyển dịch cấu kinh tế Hơn thông qua hoạt động du lịch làm tăng cƣờng hiểu biết lẫn nhau, tăng cƣờng mối quan hệ hợp tác kinh tế, trị, văn hóa, xã hội vùng quốc gia quốc gia với Dựa vào tiềm sẵn có để phát triển du lịch, nghị 45/CP, Chính phủ khẳng định: “Du lịch ngành kinh tế quan trọng chiến lược phát triển kinh tế, xã hội đất nước” Trên tinh thần đó, “Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Nghệ An đến năm 2020“ đƣợc Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An phê duyệt ngày 12/06/2009 nêu rõ mục tiêu tổng quát “ phấn đấu đưa du lịch Nghệ An thành ngành kinh tế mũi nhọn, phát triển bền vững, phấn đấu đến năm 2020 Nghệ An trở thành trung tâm du lịch khu vực Bắc Trung Bộ trọng điểm du lịch nước” Quỳnh Lƣu vốn mảnh đất có đầy đủ ba yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” nên nhanh chóng tiếp nhận vận dụng cách có hiệu ngành nghề làng nghề thủ công truyền thống Từ bao đời Quỳnh Lƣu trung tâm sản xuất mặt hàng thủ công truyền thống tỉnh Nghệ An, Quỳnh Lƣu thực đóng vai trị quan trọng việc phát triển kinh tế nói chung ngành du lịch nói riêng tồn tỉnh Tuy nhiên, thực tế hoạt động du lịch làng nghề thủ công truyền thống hầu nhƣ chƣa phát triển, khách đến với làng nghề chủ yếu ngƣời dân địa phƣơng, vùng phụ cận đến để học hỏi kinh nghiệm sản xuất, trao đổi, mua bán sản phẩm làng nghề Bên cạnh sản phẩm làng nghề có thƣơng hiệu cịn ít, sở hạ tầng, sở vật chất kĩ thuật cịn nghèo nàn, chƣa đƣợc đầu tƣ thích đáng Chính vậy, chƣa thu hút đƣợc đơng đảo du khách đến tham quan Xuất phát từ nhận thức trên, chọn đề tài “Đánh giá tiềm du lịch làng nghề bối cảnh phát triển loại hình du lịch Quỳnh Lưu” Do thời gian khả nghiên cứu có hạn nên đề tài chọn nghiên cứu trƣờng hợp: “làng chế biến nước mắm truyền thống Phú Lợi, Quỳnh Dị, Quỳnh Lưu, Nghệ An “ để đánh giá tiềm phát triển du lịch làng nghề, từ khái quát đƣa số giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu hoạt động du lịch làng nghề địa bàn huyện Lịch sử vấn đề Du lịch làng nghề Quỳnh Lƣu loại hình du lịch chƣa đƣợc khai thác nên chƣa có đề tài nghiên cứu thức loại hình du lịch Đây loại hình có tiềm lớn nên cần có sách quy hoạch, đầu tƣ phát triển làng nghề thủ công truyền thống để phục vụ cho hoạt động du lịch làng nghề nông thôn du lịch Nghệ An Hiện nay, nội dung chƣơng trình phát triển làng nghề tỉnh Nghệ An đƣa số Quyết định: “Nghị Ban chấp hành Đảng tỉnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp xây dựng làng nghề giai đoạn 2011- 2020” “Quyết định số 1051/ QĐ- UBND ngày 08/03/2010 phê duyệt quy hoạch chi tiết phát triển làng nghề tỉnh Nghệ An giai đoạn 2010- 2015” “Quyết định số 1998/ QĐ- UBND.ĐT Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An ngày 11/05/2009 Phê duyệt đề án phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp xây dựng làng nghề vùng ven biển tỉnh Nghệ An đến năm 2020” Ngoài cịn có viết làng nghề đƣợc đăng báo mạng internet Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu đề tài hệ thống lí luận thực tiễn phát triển làng nghề truyền thống chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị Phạm vi nghiên cứu làng nghề chế biến nƣớc mắm Phú Lợi xã Quỳnh Dị, huyện Quỳnh Lƣu, tỉnh Nghệ An Thời gian đề tài đƣợc thực từ 12/2013 đến 04/2014 Mục đích nghiên cứu Đề tài nhằm góp phần làm phong phú loại hình Du lịch nghệ An, thúc đẩy loại hình du lịch làng nghề trở thành loại hình du lịch phát triển, tạo việc làm cho ngƣời dân Nghiên cứu tiềm du lịch làng nghề chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị nhằm đẩy mạnh hoạt động du lịch địa phƣơng thu hút du khách đến với làng nghề Phƣơng pháp nghiên cứu Nghiên cứu tài liệu sẵn có: Các tài liệu thành văn, báo, mạng internet… Khảo sát thực địa: Tiến hành vấn trực tiếp, thăm dị ý kiến ngƣời dân thơng qua phiếu điều tra làng nghề Phân tích tổng hợp số liệu thống kê: Thông qua phiếu điều tra tổng hợp lại tiến hành phân tích số liệu thu thập đƣợc Đối chiếu, so sánh: Đối chiếu, so sánh thông tin, số liệu thu thập đƣợc với thông tin, số liệu lý thuyết Điền dã: Các trao đổi, vấn với ngƣời cao niên, nghệ nhân làng nghề sống hậu duệ nghệ nhân xƣa tiếp tục làm nghề Đóng góp đề tài Qua đề tài khóa luận, tác giả mong muốn góp phần nhỏ bé cá nhân vào phát triển làng nghề chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị hoạt động du lịch, nhằm tạo việc làm ổn định nâng cao thu nhập cho ngƣời dân Bên cạnh đó, tác giả nhấn mạnh việc phát triển làng nghề thủ công truyền thống gắn với phát triển du lịch, tạo loại hình du lịch cho Quỳnh Lƣu “Du lịch làng nghề truyền thống”, vừa góp phần làm đa dạng hóa loại hình du lịch, vừa bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống làng nghề Điều thúc đẩy nghệ nhân bộc lộ hết khả năng, khiếu đồng thời gửi gắm tâm hồn hịa hồn vào sản phẩm Đây nét văn hóa đƣợc sinh làng nghề thủ cơng truyền thống Ngồi giá trị văn hóa đƣợc biểu làng nghề thủ cơng truyền thống văn hóa làng nghề: Phong tục, tập quán, lối sống làng nghề Ở làng xã có tồn làng nghề thủ công truyền thống mối quan hệ thành viên làng thƣờng có tính cố kết cao hơn, thể tính cộng đồng tính nhân văn cao Tính cố kết thành viên làng nghề không đƣợc thể quan hệ ứng xử đời sống hàng ngày mà cịn thể rõ nét sản phâm làm làng nghề Để tạo đƣợc sản phẩm có chất lƣợng cao, hoàn chỉnh, tay nghề khéo léo nghệ nhân cịn phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau, ngƣời thợ thủ công phải đảm nhiệm cơng đoạn Chính vậy, họ ln ln có gắn kết, phối hợp với để đạt đƣợc kết cao Từ mà tình làng nghĩa xóm ngày trở nên thắm thiết đặc biệt lúc chung lƣng đấu cật Nhƣ vậy, làng nghề thủ công truyền thống Quỳnh Lƣu nói riêng nƣớc ta nói chung, chứa đựng giá trị mặt văn hóa, kinh tế, xã hội Điều chứng tỏ phát triển ổn định làng nghề thủ cơng truyền thống tác động mạnh mẽ đến tình hình chung xã hội, góp phần điều hịa xã hội trì nếp sống văn hóa ngƣời 51 CHƢƠNG MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN LÀNG NGHỀ 3.1 Giải pháp quy hoạch phát triển làng nghề - Lập kế hoạch bảo tồn phát triển làng nghề thủ công truyền thống Làng nghề truyền thống huyện Quỳn Lƣu nói chung làng chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị nói riêng thƣờng tập trung vùng nơng thơn nên có hệ thống kết cấu hạ tầng hạn chế số lƣợng chất lƣợng Do phát triển tự phát nên công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển làng nghề thủ cơng truyền thống cịn nhiều bất cập Thứ nhất, phải có sách cụ thể: Hỗ trợ đào tạo nhân lực, tập huấn nghề cho ngƣời lao động, cho cán quản lí thơng qua hệ thống sách, pháp luật Quy hoạch dân cƣ, khu vực sản xuất phù hợp trƣớc mắt, lâu dài, đảm bảo môi sinh, theo lộ trình bƣớc cụ thể Thứ hai, xác định phƣơng hƣớng, nhiệm vụ mục tiêu phát triển cho làng nghề; hồn thiện, bổ sung sách khôi phục đổi để phát triển nghề thủ công truyền thống Có kế hoạch đào tạo nghề cho ngƣời lao động Thứ ba, tổng kết, rút học thành cơng, thất bại q trình phát triển nghề thủ công truyền thống, định hƣớng cho nông dân mạnh dạn đầu tƣ phát triển, hỗ trợ xây dựng phát triển Hiệp hội làng nghề, hƣớng tới giải việc làm, tăng thu nhập cho ngƣời dân - Tích cực hỗ trợ cho làng nghề phát triển Hỗ trợ đầu tƣ sở hạ tầng kinh tế, kĩ thuật làng nghề, việc chuyển giao công nghệ, hỗ trợ đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cần đƣợc đẩy mạnh kịp thời, đáp ứng nhu cầu phát triển làng nghề 52 - Đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thƣơng mại, phát triển thị trƣờng, xây dựng thƣơng hiệu cho sản phẩm làng nghề 3.2 Giải pháp phát triển sở hạ tầng, sở vật chất kĩ thuật Kết cấu sở hạ tầng, sở vật chất kĩ thuật nông thôn điều kiện để phát triển kinh tế nói chung phát triển làng nghề nói riêng Trên sở xây dựng đồng kết cấu hạ tầng, sở vật chất kĩ thuật sở sản xuất có điều kiện phát triển Giao lƣu hàng hóa đƣợc đẩy mạnh vùng, địa phƣơng nƣớc, để giải việc làm, tăng thu nhập, xây dựng nông thôn Vì vậy, để phát triển làng nghề chế biến nƣớc mắm địa bàn địa phƣơng cần phải tiến hành số giải pháp: Làm tốt công tác khảo sát, quy hoạch đồng hệ thống giao thông, đảm bảo lƣu thơng hàng hóa, vừa xây dựng, cải tạo, tu bổ hệ thống giao thơng có, nâng cấp tuyến giao thông liên huyện liên xã, liên thôn, kiên cố hóa tuyến đƣờng nội thơn trƣớc mắt khu vực làng nghề Cần đầu tƣ, xây dựng hệ thống cấp, nƣớc, xử lí nƣớc thải phù hợp để đảm bảo vệ sinh môi trƣờng Hệ thống điện cần đƣợc nâng cấp, hoàn thiện để phục vụ cho phát triển làng nghề Cần có biện pháp kĩ thuật quản lí theo phƣơng châm cung cấp điện ổn định đến tận nơi hộ gia đình với giá cá hợp lí, đồng thời khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện Hệ thống thơng tin liên lạc: Tiếp tục đầu tƣ đồng bộ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hộ sản xuất làng nghề tiếp cận internet, giao dịch điện tử để liên lạc nhanh chóng, thuận tiện với chi phí thấp Hỗ trợ hộ sản xuất làng nghề thông tin thị trƣờng, thông tin kinh tế, xã hội 53 để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh, cải tiến mẫu mã đểmphù hợp với thị hiếu ngƣời tiêu dùng 3.3 Giải pháp phát triển thị trường, thương hiệu cho sản phẩm làng nghề Để mở rộng thị trƣờng cho sản phẩm làng nghề quan trọng phải xây dựng đƣợc thƣơng hiệu cho sản phẩm sau kết hợp với hoạt động du lịch để giới thiệu quảng bá sản phẩm, từ mở rộng thị trƣờng tiêu thụ Việc xây dựng quảng bá thƣơng hiệu sản phẩm cho làng nghề khâu quan trọng tạo cho làng nghề chỗ đứng thị trƣờng Việc xây dựng thƣơng hiệu sản phẩm nƣớc mắm làng nghề với thực trạng Phú Lợi khó khăn nhiên mặt kĩ thuật (quy trình sản xuất, điều kiện sản xuất an toàn vệ sinh, vấn đề nhận thức ngƣời dân, tập huấn an toàn vệ sinh thực phẩm…) cần phải khắc phục triển khai tồn mang tính chất Trƣớc mặt triển khai mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức ngƣời dân, hộ gia đình vệ sinh an tồn thực phẩm, mục đích, ý nghĩa việc xây dựng thƣơng hiệu quảng bá sản phẩm, mơ hình xây dựng làng nghề phát triển cộng đồng, hỗ trợ ngƣời dân biện pháp bố trí, sản xuất chế biến yêu cầu tuân thủ để thực hiện, tập huấn, đào tạo nội dung liên quan đến chất lƣợng, an toàn vệ sinh thực phẩm Triển khai xây dựng lô gô thƣơng hiệu nƣớc mắm làng nghề sở triển khai thí điểm với số hộ gia đình hội tụ quy định chất lƣợng, an toàn vệ sinh, quy định vấn đề thƣơng hiệu Tổ chức hoạt động xúc tiến thƣơng mại nƣớc nƣớc để mở rộng thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm cho làng nghề thông qua nhiều kênh khác (quảng bá phƣơng tiện thông tin đại chúng, hội chợ triển lãm, tìm đối tác khách hàng…) 54 Có thể quảng bá thƣơng hiệu làng nghề cách xây dựng trang web với đầy đủ thông tin về: Quá trình hình thành, giới thiệu sản phẩm làng nghề đặc trƣng nó, địa làng nghề…Đây địa tin cậy để du khách tìm kiếm thơng tin trƣớc lựa chọn tuyến du lịch Xây dựng chƣơng trình quảng cáo, giới thiệu làng nghề thơng qua phƣơng tiện thông tin đại chúng nhƣ: Báo chí tỉnh, đài truyền hình… Xây dựng cửa hàng giới thiệu sản phẩm, tham gia phiên chợ triển lãm hàng thủ công… 3.4 Giải pháp bảo vệ môi trường Cần phải tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức bảo vệ môi trƣờng: Chú trọng công tác truyền thông bảo vệ môi trƣờng phƣơng tiện thông tin đại chúng nhƣ: Phát thanh, truyền hình, đặc biệt loa phát xã, thôn Nâng cao lực công tác truyền thông mơi trƣờng quan quản lí Nhà nƣớc môi trƣờng, đặc biệt cán cấp huyện cấp xã, phối hợp chặt chẽ với tổ chức, đồn thể, phƣơng tiện thơng tin đại chúng hoạt động truyền thơng Đa dạng hóa cơng tác truyền thông môi trƣờng nhằm thay đổi nhận thức, thói quen, sinh hoạt, tập quán sản xuất ngƣời dân làng nghề, hộ sản xuất, kinh doanh Về chế, sách: Xây dựng chế sách khuyến khích thành phần kinh tế tham gia đầu tƣ vào hoạt động bảo vệ môi trƣờng làng nghề, chế hỗ trợ, ƣu đãi vốn đầu tƣ tỉnh vào hoạt động bảo vệ môi trƣờng làng nghề Nâng cao lực quản lí: Tăng cƣờng bồi dƣỡng kiến thức, kỹ quản lí mơi trƣờng cho cán lãnh đạo cán chuyên trách quản lí mơi trƣớng cấp huyện xã Xác định trách nhiệm, nhiệm vụ quản lí 55 cấp, ngành, tạo chế phối hợp chặt chẽ quản lí bảo vệ mơi trƣờng làng nghề Tăng cƣờng hoạt động phối hợp thanh, kiểm tra, đấu tranh phòng chống tội phạm vi phạm pháp luật bảo vệ môi trƣờng Đảm bảo nguồn lực tài cho đầu tƣ, xây dựng sở hạ tầng bảo vệ môi trƣờng khu vực nơng thơn nói chung khu vực làng nghề nói riêng: Hệ thống xử lí nƣớc thải, hệ thống tiêu, thoát nƣớc Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng kĩ thuật, công nghệ: Chuyển giao công nghệ sạch, công nghệ xử lí chất thải cho sở sản xuất quy mô nhỏ theo hƣớng vận hành đơn giản, ổn định, tiết kiệm chi phí xử lí nhiễm mơi trƣờng đạt hiệu 3.5 Có liên kết với loại hình du lịch khác địa bàn huyện Quỳnh Lƣu có địa hình đa dạng, hình ảnh thu nhỏ tỉnh Nghệ An Vùng đất có lịch sử hình thành phát triển lâu đời, nơi văn hóa việt cổ Nơi quê hƣơng nhiều chí sĩ cách mạng, danh nhân, thi sĩ, nhạc sĩ tài năng…Chính mạnh tự nhiên truyền thống lịch sử tạo nên tiềm du lịch phong phú đa dạng cho miền đất Một loại hình du lịch dạng tiềm huyện Quỳnh Lƣu du lịch làng nghề Để góp phần bảo tồn phát huy giá trị truyền thống loại hình du lịch cần phải có liên kết với loại hình du lịch khác địa bàn nhƣ: Du lịch văn hóa – tâm linh, du lịch biển, du lịch sinh thái…Khi tham quan di tích lịch sử văn hóa địa phƣơng du khách đến làng nghề thủ công truyền thống để trực tiếp tham quan, tìm hiểu q trình sản xuất sản phẩm thủ cơng, trao đổi, học hỏi kinh nghiệm sản xuất Gần với làng nghề hệ thống đƣờng bờ biển đẹp tiếng chạy dài 34 km Nhƣ vậy, để khai thác 56 tiềm sẵn có vùng việc kết hợp, liên kết với loại hình du lịch khác giải pháp mang lại hiệu du lịch cao Làng nghề cần phải có liên kết mật thiết với cơng ty du lịch, doanh nghiệp du lịch hƣớng dẫn viên du lịch để trực tiếp giới thiệu cho du khách thơng tin độc đáo, hấp dẫn, từ kích thích trí tị mị, mong muốn đƣợc đến trải nghiệm làng nghề Xây dựng, hình thành tour du lịch mới, có kết hợp loại hình du lịch với địa bàn 57 C KẾT LUẬN Từ kết nghiên cứu đề tài “ Đánh giá tiềm du lịch làng nghề bối cảnh phát triển loại hình du lịch Quỳnh Lƣu” bên cạnh vấn đề lí luận đƣợc hệ tthống hóa, rút đƣợc số kết luận sau: Quỳnh Lƣu huyện có vị trí địa lí nhƣ tài nguyên du lịch phong phú đa dạng, có số nghề thủ công truyền thống lâu đời, đặc biệt nghề chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị theo phƣơng pháp thủ công, truyền thống Đây điều kiện thuận lợi để phát triển làng nghề thành làng nghề truyền thống phục vụ du lịch Trình độ học vấn, trình độ quản lí chủ hộ thƣờng thấp, khả nắm bắt xử lí thơng tin thị trƣờng hạn chế, chƣa có kiến thức để làm du lịch làng nghề Lao động thủ công truyền thống chiếm tỉ trọng chủ yếu Vì vậy, chất lƣợng sản phẩm chƣa cao, mẫu mã chƣa đẹp mắt, đa dạng, suất lao động thấp, già thành cao, làm giảm khả cạnh tranh sản phẩm khả truyền thống thị trƣờng Việc khôi phục phát triển nghề thủ công truyền thống xây dựng chúng thành làng nghề truyền thống phục vụ du lịch chƣa đƣợc quyền cấp địa phƣơng quan tâm Nhận thức vai trò làng nghề truyền thống phục vụ du lịch phát triển kinh tế nông nghiệp, nơng thơn cấp sở cịn nhiều bất cập Để làng nghề phát huy hết giá trị truyền thống quyến cấp cần phải có quan điểm, sách, định hƣớng giải pháp đắn phù hợp với thực tiễn làng nghề Những định hƣớng giải pháp nêu bƣớc đầu, cần tiếp tục phải bổ sung, nghiên cứu hoàn thiện 58 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Báo cáo làng nghề chế biến hải sản Phú Lợi xã Quỳnh Dị, UBND xã Quỳnh Dị, năm 2006 [2] Báo cáo đánh giá kết thực nhiệm vụ năm 2006, kế hoạch 2007 ngành thủy sản, UBND huyện Quỳnh Lƣu [3] Bùi Văn Vƣợng (1998), Làng nghề thủ công truyền thống Việt Nam Nhà xuất Văn hóa dân tộc, Hà Nội [4] Các trao đổi với thợ làng nghề làm việc Quỳnh Dị [5] Đề án xây dựng làng nghề + xã Quỳnh Dị - Quỳnh Lưu – Nghệ An, UBND xã Quỳnh Dị, 2009 [6] Đề án phát triển tiểu thủ công nghiệp xây dựng làng nghề tỉnh Nghệ An, Hội đồng liên minh HTX doanh nghiệp quốc doanh Nghệ An, 2000 [7] Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2006, UBND xã Quỳnh Dị, 2005 [8] Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2007, UBND xã Quỳnh Dị, 2006 [9] Lƣu Thị Tuyết Vân (1999), Một số vấn đề làng nghề nước ta, Tạp chí NCLS, số 5/1999, trang 63 – 68 [10] Nghề, làng nghề thủ công truyền thống Nghệ An, Sở khoa học công nghệ Nghệ An, Hội văn hóa dân gian Nghệ An, 1998 Ngồi tham khảo số trang web: Nghean.gov.vn www.ngheandost.gov.vn 59 PHỤ LỤC Cổng làng nghề chế biến hải sản Phú Lợi PHIẾU ĐIỀU TRA VỀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT,KINH DOANH LÀNG NGHỀ CHẾ BIẾN NƢỚC MẮM TẠI XÃ QUỲNH DỊ,HUYỆN QUỲNH LƢU,TỈNH NGHỆ AN (Đây bảng điều tra nhằm phục vụ cho mục đích nghiên cứu khoa học khơng phục vụ cho mục đích khác,nhóm nghiên cứu đảm bảo bí mật thơng tin cá nhân cho đối tƣợng tham gia) Họ tên:…………………………………………………… Tuổi:………………………………………………………… Nơi nay:…………………………………………… Câu 1: Anh (chị)có thể cho biết làng nghề chế biến nƣớc mắm xuất từ nào? A.Trƣớc năm 1945 B.Sau năm 1945 Câu 2: Anh (chị)có biết làng nghề hình thành theo hình thức không? A.Tập trung B.Rải rác Câu 3: Hiện làng nghề anh (chị) chủ yếu sản xuất theo phƣơng thức nào? A.Thủ công, truyền thống B.Công nghệ đại C Kết hợp thủ công đại Trên câu anh (chị) chọn phương án A tiếp tục trả lời câu 4, cịn chọn phương án khác trả lời câu Câu 4: Loại công cụ sản xuất theo phƣơng pháp truyền thống thƣờng đƣợc sử dụng gì? A.Chum sành làm từ kim loại B.Xô, chậu C.Các loại đồ đựng Câu 5: Phƣơng tiện chủ yếu dùng để chế biến nƣớc mắm làng nghề anh (chị) gì? A.Máy móc đại B.Kết hợp máy móc cơng cụ truyền thống Câu 6: Anh (chị) có biết làng nghề có khoảng hộ tham gia sản xuất không? A.Khoảng 50 hộ B.Khoảng 100 hộ C.Hơn 100 hộ Câu 7: Đối tƣợng tham gia vào trình sản xuất sản phẩm làng nghề chủ yếu độ tuổi nào? A.Thanh niên B.Trung niên C.Ngƣời già Câu 8: Đối tƣợng mua sản phẩm chủ yếu làng nghề anh (chị) gồm ai? A.Ngƣời dân vùng B.Ngƣời dân địa phƣơng khác C.Khách du lịch D.Tất đối tƣợng Câu 9: Khách mua sản phẩm chủ yếu thơng qua hình thức nào? A.Ở chợ, cửa hàng, đại lý B.Đến làng nghề Câu 10: Thị trƣờng tiêu thụ chủ yếu sản phẩm làng nghề anh(chị) là? A.Trong làng B.Trong tỉnh C.Cả nƣớc Câu 11: Làng nghề chế biến nƣớc mắm anh (chị) xây dƣng đƣợc thƣơng hiệu chƣa? A.Đã xây dựng đƣợc số thƣơng hiệu B.Chƣa xây dựng đƣợc thƣơng hiệu C.Đang trình xây dựng Câu 12: Phƣơng thức quảng cáo chủ yếu cho sản phẩm làng nghề anh (chị) gì? A.Xây dựng cửa hàng giới thiệu sản phẩm B.Các phƣơng tiện truyền thông,đại chúng C.Từ ngƣời sang ngƣời khác D.Tất phƣơng thức Câu 13: Nguồn thu nhập chủ yếu gia đình anh (chị) dựa vào: A.Bán nƣớc mắm B.Chăn nuôi C.Kinh doanh Câu 14: Thu nhập từ sản phẩm làng nghề năm gia đình anh (chị) bao nhiêu? …………………………………………………………………………………… Câu 15: Đối tƣợng khách du lịch chủ yếu đến với làng nghề ai? A.Thanh, thiếu niên B.Trung niên C.Học sinh, sinh viên Câu 16: Tần suất lƣợng khách du lịch đến với làng nghề anh (chị) năm nhƣ nào? A.Thƣờng xuyên B.thỉnh thoảng, lẻ tẻ C.Không có Câu 17: Mục đích du khách đến với làng nghề anh (chị) gì? A.Học hỏi, trao đổi kinh nghiệm sản xuất B.Nghiên cứu, tìm hiểu phục vụ cho mục đích học tập C.Tìm kiếm thị trƣờng D.Một số mục đích khác Câu 18: Chất lƣợng sở lƣu trú,ăn uống làng nghề anh (chị) nhƣ nào? A.Đang yếu kém, chất lƣợng thấp B.Bình thƣờng C.Phát triển, phục vụ cho hoạt động du lịch Câu 19: Hệ thống sở hạ tầng phục vụ cho phát triển du lịch làng nghề sao? A.Đã đƣợc xây dựng đại B.Đang đƣợc xây dựng C.Chƣa đƣợc quan tâm Câu 20: Vấn đề môi trƣờng làng nghề anh(chị) nhƣ nào? A.Đang bị ô nhiễm nghiêm trọng B.Môi trƣờng lành, BẢN PHỎNG VẤN SÂU Họ tên:……………………………………………………………… Tuổi:……………………………………………………………… Nơi nay:……………………………………………………… Chức vụ:…………………………………………………… 1.Bác (anh,chị) cho cháu (em) biết làng nghề chế biến nƣớc mắm Quỳnh Dị có từ đời nào,năm đƣợc khơng ?Khi bác (anh,chị) làm gì?ở đâu? 2.Bác (anh,chị) có biết làng nghề hình thành theo hình thức khơng?(rải rác hay tập trung)?Từ thành lập làng nghề có phát triển nhƣ nào? Sản phẩm làng nghề bác (anh,chị) có điểm độc đáo so với vùng khác khơng ạ? 4.Trong q trình sản xuất sản phẩm làng nghề gia đình bác (anh,chị)thƣờng sử dụng phƣơng pháp nào?Các hộ gia đình khác vùng có cịn sản xuất theo phƣơng pháp khơng sử dụng phƣơng pháp khác? 5.Thị trƣờng tiêu dùng sản phẩm chủ yếu làng nghề bác (anh,chị) đâu?Những sản phẩm đƣợc bán thông qua đại lý lớn,cửa hàng nhỏ lẻ chợ….? 6.Sản phẩm làng nghề bác (anh,chị) có đảm bảo vệ sinh an tồn thực phẩm khơng?Các hộ gia đình tham gia sản xuất làng đƣợc Bộ Y Tế cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm chƣa? 7.Khách tham quan đến làng nghề bác (anh,chị) thƣờng độ tuổi nào?Khi đến họ có vào tận nơi xem mua sản phẩm làng nghề khơng? 8.Nguồn thu nhập gia đình bác(anh,chị) có phải từ sản phẩm làng nghề khơng?Nếu có tổng thu nhập năm từ sản phẩm làng nghề bao nhiêu? 9.Bác (anh,chị) có mong muốn phát triển nghề truyền thống làng hay khơng? ... phát triển bền vững làng nghề thủ công truyền thống Sự tác động ảnh hƣởng lớn đến phát triển hƣng thịnh hay suy yếu làng nghề thủ công truyền thống 2.2 Đánh giá tiềm làng nghề chế biến nƣớc mắm. .. 15% làng nghề truyền thống 2.1.2 Đặc điểm làng nghề thủ công truyền thống 2.1.2.1 Lịch sử hình thành phát triển Các làng nghề thủ cơng truyền thống vốn xuất sớm lịch sử dân tộc ta nói chung lịch. .. thống Phú Lợi làng nghề truyền thống điển hình hội tụ đầy đủ tiêu chí cơng nhận làng nghề truyền thống theo quy định Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn Làng chế biến nƣớc mắm truyền thống Phú Lợi