Mục đích nghiên cứu
Nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục học sinh cá biệt tại trường THPT DânLập - thị Trấn Cẩm Xuyên Hà Tĩnh
Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1 Khách thể nghiên cứu: Học sinh cá biệt tại trường THPT Dân Lập
Thị Trấn Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh.
3.2 Đối tượng nghiên cứu: Thực trạng học sinh cá biệt của trường THPT
Dân Lập Thị Trấn Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh.
Giả thuyết khoa học
Đánh giá thực trạng học sinh cá biệt tại trường THPT Dân Lập Thị Trấn Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh là cần thiết để đề xuất các biện pháp giáo dục khoa học, nhằm nâng cao hiệu quả trong quá trình giáo dục đối với nhóm học sinh này.
Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận về giáo dục học sinh cá biệt
5.2 Nghiên cứu thực trạng học sinh cá biệt tại trường THPT Dân Lập Thị Trấn Cẩm Xuyên - Hà Tĩn
5.3 Đề xuất những biện pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả của việc giáo dục học sinh cá biệt.
Phương pháp nghiên cứu
- Phân tích tổng hợp lý thuyết.
Cấu trúc đề tài
Phần I: Những vấn đề chung.
Chương I: Cơ sở lý luận về giáo dục học sinh cá biệt.
Chương II: Thực trạng học sinh cá biệt của trường THPT Dân Lập thịTrấn Cẩm Xuyên - Hà Tĩnh
Chương IV: Kết luận và ý kiến đề xuất
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC HỌC SINH CÁ BIỆT
Khái niệm và cấu trúc của quá trình giáo dục
1.1 Khái niệm của quá trình giáo dục Ở nhà trường phổ thông, bên cạnh các quá trình sư phạm khác, quá trình giáo dục là quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức và có kế hoạch của thầy và trò để sao cho dưới tác động chủ đạo của thầy, học sinh tự giác, tích cực và độc lập, hình thành những quan điểm, niềm tin, định hướng giá trị, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, những động cơ, thái độ, kỹ năng, kỷ xảo và thói quen của các hành vi đúng đắn trong các quan hệ chính trị, đạo đức, luật pháp thuộc các lĩnh vực đời sống xã hội.
Quá trình giáo dục là một phần quan trọng trong tổng thể quá trình sư phạm, trong đó nhà giáo dục đóng vai trò chủ đạo trong việc khuyến khích tính tích cực và tự giác của học sinh Mục tiêu là hình thành và phát triển ý thức, tình cảm, và hành vi chính trị, xã hội, đạo đức của học sinh, phù hợp với các chuẩn mực xã hội đã được quy định.
Trong quá trình giáo dục, có sự tác động qua lại tích cực và thống nhất giữa nhà giáo dục và người được giáo dục, thể hiện mối quan hệ đồng chủ thể.
1.2 Cấu trúc của quá trình giáo dục
Quá trình giáo dục có thể được xem xét dưới góc độ tiếp cận hệ thống cấu trúc, nơi mà nó được coi là một tập hợp toàn vẹn với các yếu tố liên quan chặt chẽ Các yếu tố này bao gồm mục đích và nhiệm vụ giáo dục, nội dung giáo dục, nhà giáo dục, người được giáo dục, các phương pháp và phương tiện giáo dục, cũng như kết quả giáo dục Trong đó, mục đích và nhiệm vụ giáo dục đóng vai trò quan trọng, định hướng và chỉ đạo toàn bộ quá trình giáo dục.
Quá trình giáo dục cần hướng tới việc đào tạo học sinh trở thành công dân của nhà nước Việt Nam XHCN, với đầy đủ phẩm chất, đạo đức và nhân cách cần thiết Học sinh phải được trang bị khả năng sống, học tập và lao động trong xã hội mới, mang tinh thần năng động, sáng tạo, cùng khả năng thích ứng và hòa nhập với sự phát triển, đổi mới toàn diện theo định hướng XHCN.
- Nhiệm vụ giáo dục sau:
Để hình thành và phát triển ở học sinh một hệ thống ý thức cá nhân đầy đủ về các chuẩn mực xã hội, bao gồm cả chuẩn mực đạo đức và pháp luật, việc tổ chức một cách hiệu quả là rất quan trọng Ý thức cá nhân không chỉ là sự hiểu biết riêng của từng cá nhân mà còn cần phải phù hợp và thống nhất với ý thức chung của xã hội tiến bộ mà chúng ta đang xây dựng.
Tổ chức hiệu quả nhằm phát triển xúc cảm và thái độ tích cực về chuẩn mực xã hội ở học sinh, từ đó hình thành động cơ đúng đắn để biến các chuẩn mực này thành hành vi và thói quen trong cuộc sống hàng ngày.
Tổ chức giáo dục hiệu quả dựa trên ý thức và động cơ của học sinh nhằm phát triển hệ thống hành vi đúng đắn, phù hợp với chuẩn mực xã hội Nhà giáo dục cần hướng dẫn học sinh luyện tập và tham gia vào các hoạt động thực tiễn để củng cố những hành vi mới, từ đó hình thành thói quen bền vững và nhu cầu hoạt động tích cực trong mỗi cá nhân.
Nội dung giáo dục là yếu tố then chốt trong quá trình giáo dục, chịu ảnh hưởng trực tiếp từ mục đích và nhiệm vụ giáo dục Đồng thời, nó cũng tác động mạnh mẽ đến hoạt động của nhà giáo dục và người học Cả hai bên đều dựa vào nội dung giáo dục để lựa chọn các hoạt động giáo dục và tự học, nhằm đảm bảo đạt được mục tiêu và nhiệm vụ giáo dục đề ra.
Nội dung giáo dục định hình các chuẩn mực xã hội cần thiết cho sự phát triển của người học Điều này nhấn mạnh vai trò của hai chủ thể trong quá trình giáo dục: nhà giáo dục và người được giáo dục.
Nhà giáo dục, bao gồm cả cá nhân và tập thể làm công tác giáo dục, là yếu tố trung tâm trong quá trình giáo dục Theo quan điểm hiện đại, nhà giáo dục đóng vai trò chủ đạo, thiết kế, tổ chức và điều khiển quá trình hình thành và phát triển phẩm chất nhân cách của người học.
Hoạt động của nhà giáo dục cần phải có mục đích, kế hoạch và phương pháp rõ ràng nhằm kích thích tính tích cực, độc lập và tự giác ở người học Điều này giúp học sinh chủ động phát triển phẩm chất nhân cách của bản thân, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục Người được giáo dục ở đây bao gồm cả từng cá nhân và tập thể học sinh.
Trong quá trình giáo dục, nhà giáo dục và người được giáo dục là hai nhân tố trung tâm Theo quan điểm giáo dục hiện đại, người học không chỉ là đối tượng tiếp nhận các tác động giáo dục mà còn là chủ thể tự giáo dục với sự chủ động, tích cực và độc lập Nhờ đó, họ không chỉ thụ động tiếp nhận mà còn có khả năng tự vươn lên, biến các tác động bên ngoài từ nhà giáo dục thành động lực bên trong của chính mình.
Người được giáo dục cần chuyển hóa yêu cầu giáo dục thành động cơ học tập một cách hiệu quả Hai vai trò của họ, vừa là đối tượng giáo dục vừa là chủ thể giáo dục, cùng tồn tại để thúc đẩy sự phát triển toàn diện các phẩm chất nhân cách Việc áp dụng phương pháp và phương tiện giáo dục phù hợp là yếu tố then chốt trong quá trình này.
Trong quá trình giáo dục, phương pháp và phương tiện giáo dục được coi là của chung của cả nhà giáo dục và người được giáo dục.
Phương pháp và phương tiện giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho các hoạt động giữa nhà giáo dục và người được giáo dục Để đạt được mục tiêu và nhiệm vụ giáo dục, hai bên cần sử dụng các phương pháp khoa học và phương tiện hiện đại Sự kết hợp này sẽ nâng cao hiệu quả của quá trình giáo dục.
Giáo dục lại
2.1 Khái niệm giáo dục lại.
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về giáo dục lại:
Giáo dục lại được hiểu là quá trình giáo dục những trẻ em được coi là hư hỏng hoặc khó dạy, sau khi đã trải qua một chu trình giáo dục nhưng không đạt được yêu cầu mong muốn Nó cũng được xem là việc khắc phục và sửa chữa những thói hư, tật xấu hiện có ở trẻ.
Giáo dục không chỉ đơn thuần là việc truyền đạt kiến thức, mà còn bao gồm việc khắc phục mâu thuẫn giữa những quan niệm cũ về nhân cách của trẻ em và yêu cầu khách quan của xã hội Điều này đòi hỏi phải thay đổi định hướng giá trị, cũng như điều chỉnh hứng thú và nguyện vọng của trẻ, nhằm giúp chúng thích nghi với những lựa chọn mới trong cuộc sống.
Giáo dục lại là quá trình điều chỉnh nhân cách của trẻ, nhằm loại bỏ những thói quen cũ kỹ, sai lầm và không phù hợp, để phù hợp với các yêu cầu phát triển mới và chuẩn mực xã hội.
Giáo dục là một quá trình không loại trừ ai, vì ai cũng có những điều cần cải thiện Tuy nhiên, giáo dục thường gắn liền với những trẻ em khó dạy, những em có nhiều thiếu sót và sai lầm đã trở thành đặc điểm nhân cách Những trẻ này cần được sửa đổi triệt để để phát triển toàn diện.
2.2 Các nguyên nhân dẫn đến trẻ khó giáo dục
“Không thể trồng cây ở những nơi thiếu ánh sáng, cũng không thể nuôi dạy trẻ với chút ít nhiệt tỡnh”
Trẻ khú dạy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm những hạn chế và sai lầm trong môi trường giáo dục, tác động tiêu cực từ xã hội, đặc điểm tâm lý và khí chất khác thường ở một số trẻ, cũng như những thiếu sót trong công tác giáo dục.
; nguyên nhân do thiếu mẫu mực, thái độ miệt thị với học sinh, do gia đỡnh thiếu gương mẫu.
Dù nguyên nhân nào đi nữa, tất cả đều có tính chất xã hội Do đó, nguyên nhân xã hội bao trùm và liên quan đến tất cả các nguyên nhân khác.
Trẻ em sống trong khu vực có nhiều tệ nạn xã hội, ngay cả trong môi trường gia đình, sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực đến tâm tư và lối sống Môi trường xã hội xung quanh để lại ấn tượng sâu sắc, do đó trách nhiệm không chỉ thuộc về trẻ mà còn là của các tổ chức và cộng đồng Việc không đấu tranh ngăn chặn tệ nạn xã hội dẫn đến việc trẻ phải sống trong môi trường phức tạp và phi đạo đức, ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng.
Những vụ tham nhũng và lừa đảo đang làm mất niềm tin của trẻ em, dù chỉ là một bộ phận nhỏ Để khắc phục tình trạng này, cần kết hợp giáo dục và chỉnh đốn các phương tiện giáo dục xã hội như báo chí, câu lạc bộ và các phương tiện truyền thông Việc phát động phong trào chống tệ nạn xã hội cũng rất quan trọng để lành mạnh hóa cộng đồng Phòng ngừa vi phạm pháp luật, chống tội phạm, xây dựng gia đình văn hóa và nâng cao chất lượng giáo dục gia đình là những yếu tố thiết yếu gắn liền với giáo dục, đặc biệt là giáo dục lại theo hướng xã hội hóa và đa dạng hóa giáo dục.
Nếu không kịp thời giải quyết sự không phù hợp giữa trình độ phát triển của trẻ và chuẩn mực giáo dục, sẽ dẫn đến hiện tượng trẻ khó giáo dục Các khảo sát cho thấy 80% trẻ em này chậm tiến, thua kém bạn bè về trí tuệ và kỹ năng học tập Tuy nhiên, kinh nghiệm sống của chúng lại phong phú hơn và phát triển sớm hơn trẻ bình thường Chúng thường có sức khỏe tốt và thể hiện "sức mạnh", "sự trưởng thành" Do đó, trẻ có những nhu cầu không bình thường và hứng thú không lành mạnh, thường chọn lối sống khác biệt mà gia đình và nhà trường không chấp nhận Điều này dẫn đến sự chống đối có ý thức, và những trẻ hư đốn nhất có thể bị đuổi học, khiến nhà trường cảm thấy an tâm hơn và tập thể trở nên "trong sạch".
Ô nhiễm và lây lan trong môi trường học đường đang trở thành vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến giáo dục Gần đây, hiện tượng học sinh bị đuổi học hoặc bỏ học để trả thù nhà trường, sỉ nhục giáo viên và gây rối ngày càng gia tăng Nguyên nhân một phần là do tâm lý học sinh, nhưng chủ yếu là do phương pháp giáo dục không phù hợp Việc giáo viên đơn giản hóa vấn đề hoặc áp dụng sai cách có thể dẫn đến tình trạng này Thái độ ban ơn, trịch thượng và áp đặt của phụ huynh và giáo viên thường mang lại kết quả trái ngược với mong muốn cải thiện tình hình giáo dục.
Trách phạt quá nghiêm khắc đối với trẻ em, do định kiến của người giáo dục, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng Việc nhắc lại mọi lỗi lầm của trẻ hoặc quy chụp hành vi vi phạm một cách không công bằng sẽ khiến trẻ cảm thấy bị áp lực và thiếu sự tin tưởng Nếu trẻ không được giải thích và thuyết phục một cách khoan dung, chúng sẽ khó nhận thức được sai lầm của mình và có thể trở nên ngoan cố hoặc xảo quyệt Do đó, việc giáo dục cần hướng tới sự thông cảm và thấu hiểu để giúp trẻ phát triển tốt hơn.
Thái độ quá khe khắt, xét nét dễ bị chúng xem là sự khó tính, trái nết của người lớn - thậm chí bị xem là thù vặt!
Khôi phục niềm tin và làm thức tỉnh lương tri của trẻ yêu cầu thái độ cởi mở, chân thành và tin tưởng vào chúng Nếu ngược lại, sẽ gây ra sự công phẫn không chỉ ở trẻ mà còn trong tập thể Tình cảm và lòng tin của trẻ dễ bị tổn thương nếu chúng ta liên tục chỉ trích và nhắc lại những sai sót của chúng Với ít kinh nghiệm, trẻ dễ bị kích động và có thể phản ứng bột phát.
Trong quan niệm giáo dục xã hội chủ nghĩa, không có khái niệm về trẻ hư hay trẻ cá biệt Thay vào đó, những trẻ không đạt được yêu cầu giáo dục sau một hoặc nhiều chu trình giáo dục được xem là trẻ khó dạy Điều này cũng bao gồm cả trẻ em khuyết tật, vì nhóm trẻ này cần có quá trình giáo dục chuyên biệt khác với trẻ bình thường, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của từng cá nhân trong xã hội.
Trong bài viết này, chúng ta tập trung vào các nguyên nhân liên quan đến sai sót trong công tác giáo dục, đặc biệt là nguyên nhân do thiếu sự cá nhân hóa trong quá trình giáo dục học sinh.
Trong một tập thể học sinh, mỗi em đều mang những đặc điểm tâm lý và cá tính riêng biệt Việc thiếu cá biệt hoá trong giáo dục có thể dẫn đến tình trạng chỉ một số đông học sinh phát triển đúng yêu cầu, trong khi những em khác có thể có biểu hiện khác biệt, từ đó dễ dẫn đến lệch lạc và sai lầm Nguyên nhân chính của vấn đề này là do sự vụng về trong phương pháp giáo dục đối với học sinh.