Tính cấp thiết của đề tài
Để hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước, Việt Nam cần nhiều vốn từ các nguồn khác nhau, trong đó thị trường chứng khoán (TTCK) đóng vai trò quan trọng Luận văn này phân tích hiệu quả của TTCK Việt Nam thông qua việc kết hợp các phương pháp phân tích định tính và định lượng, nhằm đánh giá mức độ hiệu quả của TTCK trong giai đoạn hiện nay dựa trên lý thuyết thị trường hiệu quả, đã được nghiên cứu và phát triển trong nhiều năm.
Vấn đề đặt ra là liệu thị trường chứng khoán Việt Nam có hiệu quả hay không, tức là có tồn tại mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố kinh tế vĩ mô và chỉ số VN-Index Cần phân tích chuỗi giá chứng khoán theo thời gian để kiểm định mối quan hệ giữa VN-Index và các yếu tố kinh tế vĩ mô như tỷ giá hối đoái, lạm phát, cung tiền và lãi suất.
Kết quả kiểm tra mối quan hệ trong thị trường chứng khoán (TTCK) có ý nghĩa quan trọng đối với các tổ chức trung gian, nhà đầu tư và cả nhà hoạch định chính sách Việc này không chỉ giúp nâng cao tính hiệu quả của TTCK mà còn đảm bảo sự lành mạnh của thị trường Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài “KIỂM ĐỊNH LÝ THUYẾT THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ – KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM” để tiến hành nghiên cứu.
Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm kiểm định hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam dựa trên lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) về khía cạnh thông tin, mà không xem xét đến hành vi của các nhà đầu tư hoặc cấu trúc quản lý của thị trường.
Mục tiêu của nghiên cứu là kiểm định mối quan hệ ngắn hạn và dài hạn giữa chỉ số giá chứng khoán Việt Nam và các yếu tố vĩ mô như tỷ giá hối đoái, lạm phát, cung tiền, cũng như lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi.
Từ đó, kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao tính hiệu quả cho TTCK Việt Nam
3 Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
Luận văn này tập trung vào việc phân tích và xử lý dữ liệu nhằm đưa ra kết quả từ các mô hình kiểm định, nhằm đánh giá hiệu quả thông tin của thị trường chứng khoán Việt Nam và xác định mức độ hiệu quả này.
Nghiên cứu sử dụng dữ liệu vĩ mô từ tháng 1/2005 đến tháng 12/2010, bao gồm tỷ giá hối đoái, lạm phát, cung tiền, lãi suất tiền gửi, lãi suất cho vay và chỉ số giá chứng khoán VN-Index của Việt Nam.
Sử dụng kết hợp một số phương pháp nghiên cứu như sau:
Kiểm định đồng liên kết Engle - Granger và Johansen được áp dụng để xác định các mối quan hệ tiềm ẩn giữa các biến số kinh tế vĩ mô trong cả ngắn hạn và dài hạn.
Kiểm định nhân quả Granger để xem xét mối quan hệ nhân quả giữa biến chỉ số giá chứng khoán với biến kinh tế vĩ mô trong ngắn hạn
Từ đó phân tích xem TTCK Việt Nam có hiệu quả về mặt thông tin hay không?
5 Kết cấu của luận văn:
Tên đề tài: Kiểm định lý thuyết thị trường hiệu quả – Kết quả nghiên cứu thực nghiệm trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục đính kèm, luận văn được xây dựng theo 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết
Chương 2: Kiểm định tính hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam
Chương 3: Mộtsố giải pháp nhằm nâng cao tính hiệu quả cho thị trường chứng khoán Việt Nam.
Lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) là một trong những lý thuyết cốt lõi của ngành tài chính, đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích chứng khoán Sự phát triển của thị trường chứng khoán càng khẳng định sức mạnh của lý thuyết này, giúp nhiều học giả định hướng trong nghiên cứu và đầu tư.
EMH (Hypothesis Thị Trường Hiệu Quả) là một khái niệm quan trọng trong đầu tư và thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng cũng gây ra nhiều tranh cãi Có nhiều quan điểm khác nhau về ý nghĩa của EMH, dẫn đến sự hiểu biết không đồng nhất giữa các nhà đầu tư Tính hiệu quả của thị trường là yếu tố quyết định cách thức đầu tư của họ, ảnh hưởng đến quyết định và chiến lược đầu tư của từng cá nhân.
Chương này tổng hợp lý thuyết Hiệu quả Thị trường (EMH), bao gồm việc xác định vị trí của nó trong bối cảnh hiệu quả thị trường, khái niệm và các dạng cũng như sự phát triển của EMH Bên cạnh đó, chương cũng phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố kinh tế vĩ mô và chỉ số giá chứng khoán Cuối cùng, chương cung cấp cái nhìn tổng quan về các nghiên cứu đã kiểm định mối quan hệ nhân quả giữa yếu tố kinh tế vĩ mô và giá cổ phiếu, trong đó nhiều kết quả thú vị được phát hiện, một số nhất quán trong khi một số khác lại mâu thuẫn.
1.1 Lý thuyết thị trường hiệu quả:
Lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) đóng vai trò quan trọng trong cả lý thuyết và thực tiễn tài chính Theo nhà kinh tế học Samuelson, EMH được xem như một phần không thể thiếu trong bộ sưu tập các khái niệm tài chính, ví như “các món phục sức của nhà vua trong các dịp lễ tộc”, cho thấy tầm ảnh hưởng lớn lao của nó trong ngành tài chính.
Chúng ta sẽ tìm hiểu EMH bắt đầu từ việc xác định đúng vị trí của nó trong phương diện chung của hiệu quả thị trường
1.1.1 Các phương diện hiệu quả của thị trường:
Việc áp dụng giả thuyết thị trường hiệu quả (EMH) trong phân tích tài chính bắt nguồn từ khái niệm thị trường hoàn hảo trong kinh tế học Thị trường hoàn hảo được định nghĩa là nơi hoạt động hiệu quả như một nền kinh tế cạnh tranh hoàn hảo, sử dụng tài nguyên khan hiếm một cách tối ưu Trong nghiên cứu kinh tế và phân tích tài chính, một thị trường được xem là hoàn hảo khi đạt hiệu quả đồng thời ở ba khía cạnh: phân phối, tổ chức hoạt động và thông tin Hiệu quả thông tin sẽ là yếu tố then chốt dẫn đến sự hình thành thị trường hiệu quả tổng thể.
1.1.1.1 Hiệu quả về mặt phân phối:
Một thị trường được xem là hiệu quả khi có khả năng phân phối nguồn lực khan hiếm đến tay người sử dụng, tối ưu hóa kết quả đầu ra dựa trên nguồn lực hiện có Người sử dụng tốt nhất cho nguồn lực là người sẵn sàng trả giá cao nhất cho quyền sử dụng chúng, thể hiện nguyên tắc hiệu quả Pareto trong kinh tế học.
Hiệu quả tổ chức hoạt động của thị trường chứng khoán (TTCK) được thể hiện rõ qua khả năng tối đa hóa quy mô giao dịch trên từng TTCK cụ thể.
Việc tổ chức hoạt động của thị trường chứng khoán (TTCK) nhằm tối ưu hóa quy mô giao dịch cần tuân thủ các nguyên tắc cơ bản tương tự như các thị trường khác.
Mở rộng khả năng lựa chọn “hàng hóa - các loại chứng khoán” và lựa chọn “dịch vụ - các tổ chức trung gian” cho khách hàng
Tạo thuận lợi cho khách hàng trong việc tham gia vào thị trường với chi phí thấp, từ đó thị trường đạt đến độ thanh khoản cao
Có các biện pháp hữu hiệu chống lại các hoạt động đầu cơ gây phương hại đến đa số khách hàng
1.1.1.3 Hiệu quả về mặt thông tin:
Khái niệm TTHQ trong lý thuyết thị trường hiệu quả (EMH) đề cập đến thông tin và sẽ được phân tích sâu hơn cùng với các nghiên cứu liên quan Qua thời gian, khái niệm TTHQ đã được các tác giả phát triển và mở rộng, phản ánh sự tiến bộ trong lĩnh vực này.
Một cách ngắn gọn và được khá nhiều tác giả thống nhất là khái niệm được đưa ra như sau:
Thị trường được xem là hiệu quả về thông tin khi giá cả hàng hóa giao dịch phản ánh đầy đủ và kịp thời các thông tin có sẵn liên quan.