Cơ sở lý luận và thực tiễn phát triển nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng
Cơ sở lý luận của phát triển nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng ở huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình
MỸ NGHỆ BẠC, ĐỒNG Ở HUYỆN KIẾN XƯƠNG, TỈNH THÁI BÌNH
2.1.1 Những định nghĩa, khái niệm có liên quan phát triển nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng
2.1.1.1 Khái niệm về nghề, nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng a Khái niệm về nghề
Nghề là một thuật ngữ để chỉ một hình thức lao động sản xuất nào đó trong xã hội
Theo Luật dạy nghề số 76/2006/QH11“Điều 79 Tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia
1 Tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia được xây dựng theo bậc trình độ kỹ năng nghề cho mỗi nghề Số lượng bậc trình độ kỹ năng nghề đối với từng nghề phụ thuộc vào mức độ phức tạp của nghề đó
2 Tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia là cơ sở để người lao động phấn đấu nâng cao trình độ đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sản xuất, kinh doanh và để người sử dụng lao động bố trí công việc, trả lương hợp lý cho người lao động; góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp và hội nhập quốc tế trong lĩnh vực nghề nghiệp; là căn cứ để xây dựng chương trình dạy nghề phù hợp với yêu cầu của sản xuất, kinh doanh.”
Nguyễn Hùng (2008) định nghĩa nghề nghiệp là tập hợp các chuyên môn có đặc điểm chung, gần giống nhau Chuyên môn được coi là một dạng lao động đặc biệt, nơi con người sử dụng cả sức mạnh vật chất và tinh thần để tác động vào các đối tượng cụ thể, nhằm biến đổi chúng theo hướng phục vụ mục đích, yêu cầu và lợi ích của con người.
Nghề là lĩnh vực hoạt động lao động mà con người được đào tạo để phát triển tri thức và kỹ năng, từ đó tạo ra sản phẩm vật chất hoặc tinh thần nhằm đáp ứng nhu cầu xã hội Nghề thủ công là một phần của khái niệm này, tập trung vào việc sản xuất các sản phẩm bằng tay với sự khéo léo và nghệ thuật.
Nghề thủ công, theo tác giả Vũ Trung (2014), là lĩnh vực lao động đòi hỏi kỹ năng, kỹ sảo và bí quyết nghề nghiệp, đồng thời chịu ảnh hưởng lớn từ yếu tố thời vụ Trong bối cảnh này, nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc và đồng nổi bật như một biểu tượng văn hóa và nghệ thuật, phản ánh sự tinh tế và khéo léo của người nghệ nhân.
Nghề chạm mỹ nghệ bạc, đồng là nghề thủ công truyền thống theo tác giả
Vũ Trung (2014) cho biết rằng quy trình chạm bạc bao gồm các bước tạo mẫu, tạo dáng, tạo hoa văn, hàn nối và đánh bóng sản phẩm Ba kỹ thuật cơ bản trong chạm bạc là chạm ám, chạm thúc và chạm thủy Để được công nhận là nghề thủ công, một nghề phải có lịch sử hình thành, tồn tại và phát triển ít nhất 50 năm tại Việt Nam, đồng thời sản xuất tập trung và hình thành các làng nghề.
Có nhiều thế hệ nghệ nhân tài hoa và đội ngũ thợ lành nghề đông đảo
Kỹ thuật và công nghệ khá ổn định của dân tộc Việt Nam
Sử dụng nguyên liệu tại chỗ, trong nước là chủ yếu
Sản phẩm tiêu biểu của Việt Nam không chỉ mang giá trị và chất lượng cao mà còn thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo Những sản phẩm này được UNESCO công nhận vì chứa đựng giá trị văn hóa phi vật thể, góp phần làm nổi bật văn hóa Việt Nam.
Nghề chạm mỹ nghệ bạc và đồng không chỉ tạo ra việc làm với thu nhập ổn định cho một bộ phận dân cư trong cộng đồng, mà còn đóng góp quan trọng vào ngân sách Nhà nước.
Nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc và đồng là một lĩnh vực lao động được thực hiện bởi mọi lứa tuổi, nơi con người được đào tạo và truyền dạy kinh nghiệm Người thợ có được tri thức và kỹ năng thủ công dựa trên công nghệ cổ truyền, nhằm tạo ra các sản phẩm từ nguyên liệu bạc và đồng, đáp ứng nhu cầu của xã hội.
2.1.1.2 Khái niệm về phát triển
Ngân hàng Thế giới định nghĩa khái niệm liên quan đến hệ thống giá trị của con người, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự bình đẳng trong cơ hội, tự do chính trị và các quyền tự do công dân Những yếu tố này góp phần củng cố niềm tin của con người trong mối quan hệ với Nhà nước và cộng đồng.
Sự phát triển được hiểu qua nhiều quan niệm, nhưng nhìn chung, nó bao gồm các khía cạnh vật chất, tinh thần và hệ thống giá trị của con người Mục tiêu chính của phát triển là nâng cao quyền lợi kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội và quyền tự do của công dân (Smith, 1904).
Phát triển bền vững kết hợp giữa hoạt động kinh tế và xã hội với việc bảo vệ tài nguyên và làm giàu môi trường sinh thái Mô hình này đáp ứng nhu cầu phát triển hiện tại mà không gây hại cho tương lai (Lê Nin, 1976).
2.1.2 Vai trò của phát triển nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng 2.1.2.1 Vai trò của nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng a Nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng đã tạo ra một khối lượng hàng hóa đa dạng phong phú phục vụ cho tiêu dùng và xuất khẩu
Bùi Thế Dân và cộng sự (2010a) đã ghi nhận rằng chiếc búa sắt của Triệu Đà được thờ tại đền Đồng Xâm, nơi Triệu Vũ Đế được giao quản lý Giao Châu Ngày nay, nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng đã phát triển theo hướng chuyên môn hóa và đa dạng hóa sản phẩm, như chén, ấm pha sâm bằng bạc, tranh đồng, mâm đồng, và chữ đồng, phục vụ tiêu dùng nội địa và xuất khẩu Nhiều hộ nông dân đã chuyển sang phát triển nghề này, góp phần nâng cao cơ sở vật chất và năng lực sản xuất cho kinh tế nông thôn Sản xuất trong các nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng đang hướng tới sản phẩm kỹ, mỹ thuật cao, với thị trường tiêu thụ rộng rãi, chứng tỏ sự phát triển mạnh mẽ và tính hàng hóa rõ nét Phát triển nghề truyền thống này là giải pháp hiệu quả để tạo việc làm cho người lao động ở nông thôn.
Nghề truyền thống chạm mỹ nghệ bạc, đồng không chỉ thu hút lao động từ gia đình và làng xã mà còn từ các địa phương khác, tạo ra nhiều cơ hội việc làm Sự phát triển của nghề này không chỉ thúc đẩy dịch vụ mà còn gia tăng thu nhập và cải thiện đời sống dân cư nông thôn, góp phần vào việc tích lũy tài chính cho cộng đồng.