ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NÔNG THỊ THÂN Tên đề tài: NGHIÊN CỨU HOẠT ĐỘNG SINH KẾ CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC H’MÔNG TRÊN ĐỊA BÀN XÃ MẬU DUỆ, HUYỆN YÊN MINH, TỈNH HÀ GIANG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu Chuyên ngành : Phát triển nông thôn Khoa : Kinh tế & PTNT Khóa học : 2015 - 2019 Thái Nguyên, năm 2019 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NÔNG THỊ THÂN Tên đề tài: NGHIÊN CỨU HOẠT ĐỘNG SINH KẾ CỦA ĐỒNG BÀO DÂN TỘC H’MÔNG TRÊN ĐỊA BÀN XÃ MẬU DUỆ, HUYỆN YÊN MINH, TỈNH HÀ GIANG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo : Chính quy Định hướng đề tài : Hướng nghiên cứu Chuyên ngành : Phát triển nông thôn Lớp : K47-PTNT-N01 Khoa : Kinh tế & PTNT Khóa học : 2015 - 2019 Giảng viên hướng dẫn : ThS Trần Việt Dũng Thái Nguyên, năm 2019 i LỜI CẢM ƠN Sau thời gian học tập nghiên cứu, em hoàn thành báo cáo thực tập tốt nghiệp theo kế hoạch trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên với tên đề tài: “Nghiên cứu hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông địa bàn xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang” Có kết lời em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến ThS Trần Việt Dũng - Giảng viên khoa Kinh tế Phát triển nông thôn - giáo viên hướng dẫn em trình thực tập Thầy bảo hướng dẫn tận tình cho em kiến thức lý thuyết thực tế kỹ viết bài, cho em thiếu sót sai lầm mình, để em hồn thành báo cáo thực tập tốt nghiệp với kết tốt Thầy động viên theo dõi sát trình thực tập người truyền động lực cho em, giúp em hồn thành tốt đợt thực tập Cho phép em gửi lời cảm ơn chân thành tới phòng, cán UBND xã Mậu Duệ nhiệt tình giúp đỡ em, cung cấp thơng tin số liệu cần thiết để phục vụ cho báo cáo Ngồi ra, cán xã cịn bảo tận tình, chia sẻ kinh nghiệm thực tế q trình cơng tác, ý kiến bổ ích cho em sau trường Đã tạo điều kiện giúp em hoàn thành đợt thực tập tốt nghiệp Em xin chân thành cảm ơn tận tình dạy dỗ thầy khoa Kinh tế Phát triển nông thôn trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên Sau em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè bên cạnh động viên em lúc khó khăn Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019 Sinh viên Nông Thị Thân ii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 4.1: Tình hình sử dụng đất đai xã Mậu Duệ 25 Bảng 4.2: Kết sản xuất xã giai đoạn 2016 – 2018 26 Bảng 4.3: Tình hình sản xuất số trồng địa bàn xã Mậu Duệ năm 2018 28 Bảng 4.4: Tình hình chăn nuôi xã Mậu Duệ từ năm 2016 - 2018 29 Bảng 4.5: Tình hình ni trồng thủy sản qua năm 2016 - 2018 30 Bảng 4.6: Tình hình dân số lao động xã Mậu Duệ qua năm 2016 2018 31 Bảng 4.7: Một số tiêu chủ hộ hộ điều tra 35 Bảng 4.8: Thông tin chung thành viên hộ điều tra 37 Bảng 4.9: Sử dụng nguồn tài nguyên đất đai hộ 38 Bảng 4.10: Tỷ lệ hộ gia đình gặp khó khăn nguồn nước cho sinh hoạt sản xuất 40 Bảng 4.11: Đánh giá quan hệ xã hội hộ điều tra 41 Bảng 4.12: Những hỗ trợ mà gia đình nhận từ quyền tổ chức, đoàn thể địa phương 42 Bảng 4.13: Nhà phương tiện sản xuất thiết bị sinh hoạt hộ 44 Bảng 4.14: Hoạt động sinh kế hộ điều tra 46 Bảng 4.15: Lợi nhuận thu từ hiệu sử dụng tài nguyên 47 iii DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 2.1 Khung sinh kế bền vững Hình 2.2: Nguồn vốn sinh kế iv DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT VÀ KÍ HIỆU Chữ kí hiệu viết tắt Giải thích AN – QP : An ninh quốc phịng BQ : Bình qn CC : Cơ cấu CNH - HĐH : Cơng nghiệp hóa - đại hóa ĐDSH : Đa dạng sinh học DT : Diện tích DV : Dịch vụ ĐVT : Đơn vị tính GT : Giá trị GTSX : Giá trị sản xuất KHHGĐ : Kế hoạch hóa gia đình KT - XH : Kinh tế - xã hội NN : Nông nghiệp PNN : Phi nông nghiệp SL : Số lượng TB : Trung bình TC - CĐ - ĐH : Trung cấp - cao đẳng - đại học THCS : Trung học sở THPT : Trung học phổ thông UBND : Ủy ban nhân dân v MỤC LỤC Phần MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Ý nghĩa đề tài 1.3.1 Ý nghĩa học tập 1.3.2 Ý nghĩa thực tiễn Phần TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Khái niệm sinh kế 2.1.2 Sinh kế bền vững 2.2 Cơ sở thực tiễn 14 2.2.1 Tình hình nghiên cứu hoạt động sinh kế số nước giới 14 2.2.2 Tình hình nghiên cứu hoạt động sinh kế Việt Nam 17 2.2.3 Một số vấn đề liên quan đến hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ 20 Phần ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .21 3.1 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 21 3.1.1 Đối tượng nghiên cứu 21 3.1.2 Phạm vi nghiên cứu 21 3.2 Địa điểm, thời gian nội dung nghiên cứu 21 3.2.1 Địa điểm 21 3.2.2 Thời gian 21 3.2.3 Nội dung nghiên cứu 21 3.3 Phương pháp nghiên cứu 21 vi 3.3.1 Phương pháp thu thập thông tin số liệu 21 3.3.2 Phương pháp xử lí số liệu 23 Phần KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN .24 4.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang 24 4.1.1 Điều kiện tự nhiên 24 4.1.1.1 Vị trí địa lí 24 4.1.1.2 Địa hình 24 4.1.1.3 Khí hậu 24 4.1.1.4 Thủy văn 25 4.1.1.5 Tình hình đất đai 25 4.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 25 4.1.2.1 Điều kiện kinh tế 25 4.1.2.2 Điều kiện xã hội 30 4.2 Tìm hiểu hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh 34 4.2.1 Nguồn lực sinh kế đồng bào dân tộc H’mông 34 4.2.1.1 Nguồn lực người hộ cần điều tra 34 4.2.1.2.Thông tin thành viên hộ 36 4.2.2 Nguồn lực tự nhiên hộ điều tra 38 4.2.3 Nguồn vốn xã hội 41 4.2.4 Nguồn vốn vật chất 43 4.2.5 Nguồn vốn tài 46 4.3 Các hoạt động sinh kế hộ điều tra 46 4.4 Những ưu, nhược điểm hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ 48 4.4.1 Hoạt động trồng trọt 48 vii 4.4.2 Hoạt động chăn nuôi 49 4.5 Một số giải pháp cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ 50 4.5.1 Giải pháp kỹ thuật 50 4.5.2 Giải pháp nguồn lực 50 4.5.3 Giải pháp vốn 50 4.5.4 Giải pháp đa dạng hóa hoạt động sinh kế 50 Phần KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .52 5.1 Kết luận 52 5.2 Kiến nghị 52 Phần MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài Sinh kế cách sống người lựa chọn phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế - xã hội, môi trường sinh thái Việc lựa chọn phương thức mưu sinh cư dân vùng đồng khó, đồng bào dân tộc thiểu số khu vực miền núi khó khăn Do đó, vấn đề đảm bảo nguồn sinh kế lâu dài cho đồng bào dân tộc thiểu số Đảng Nhà nước quan tâm Đây việc làm gắn liền với mục tiêu xố đói giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số đất nước ta Sinh kế bền vững mối quan tâm đặt lên hàng đầu người Trên thực tế có nhiều chương trình, tổ chức dự án hỗ trợ cho cộng đồng để hướng đến mục tiêu phát triển ổn định bền vững Thực tế cho thấy, việc lựa chọn hoạt động sinh kế người dân chịu ảnh hưởng lớn từ nhiều yếu tố: điều kiện tự nhiên, xã hội, yếu tố người, vật chất, sở hạ tầng… Hiện đất đai phục vụ cho sản xuất, làm nhà cho người dân có hạn mà dân số ngày tăng lên Cho nên việc lựa chọn hoạt động sinh kế việc tăng thu nhập cho hộ gia đình khó lại khó Là huyện miền núi tỉnh Hà Giang, xã Mậu Duệ có nhiều dân tộc anh em sinh sống Cùng với dân tộc khác Tày, Nùng, Kinh, người H’mông xã Mậu Duệ xây dựng cho văn hóa phong phú, đa dạng có sắc riêng khó hịa lẫn Từ bao đời nay, lao động cần cù, sáng tạo, người H’mông lựa chọn cho hoạt động mưu sinh phù hợp Kinh tế trồng trọt, chăn nuôi, khai thác nguồn lợi từ tự nhiên bước đảm bảo nhu cầu sống Hiện nay, tác động 47 * Kết sinh kế người dân Kết sinh kế người dân hiểu bao gồm họ đạt sau sử dụng nguồn lực, xây dựng cách thức thực hoạt động sinh kế Con người vận dụng nguồn lực dự tác động bối cảnh khách quan, họ thực hoạt động sinh kế để tạo nguồn thu nhập cho thân gia đình Kết sinh kế quan trọng để đánh giá mức độ sử dụng nguồn lực khác phối hợp nguồn lực Nó giúp ta có đánh giá tổng thể trình sản xuất kinh doanh hộ thời gian Vì vậy, khoản thu nhập xem tiêu quan trọng để đánh giá sinh kế hộ nghiên cứu Đối với nông dân, sinh kế nông hộ bao gồm nông nghiệp phi nông nghiệp Bảng 4.15: Lợi nhuận thu từ hiệu sử dụng tài nguyên hộ điều tra ĐVT: 1000đ/năm Nguồn thu nhập Hộ Nông nghiệp TB % Trồng lúa 22.000 7,80 Trồng ngô 5.000 1,77 Chăn nuôi lợn 57.000 20,21 Chăn ni bị 68.000 24,11 Chăn ni gia cầm 10.000 3,55 Kinh doanh Cán 120.000 42,55 Làm thuê Tổng lợi nhuận/hộ 282.000 Lợi nhuận 40.00 BQ/người Hộ Phi Nông nghiệp TB % - Hộ kiêm 100.000 62,5 60.000 37,5 160000 TB % 16.000 8,29 30.000 15,54 22.000 11,40 70.000 36,27 55.000 28,50 193.000 80.00 38.60 (Nguồn: Tổng hợp số liệu điều tra, năm 2019) 48 Lợi nhuận bình qn đầu người nhóm hộ phi nơng nghiệp cao tương ứng 80 triệu/người/ năm nhóm hộ thường người trẻ lập gia đình làm cơng việc hoạt động trí óc nên trả công cao Thu nhập phi nông nghiệp nguồn thu nhập khác hộ liên quan đến tài ngun hộ lại quan trọng với hộ, nhóm hộ dù nhóm hộ có số lao động lĩnh vực phi nơng nghiệp lại có nguồn thu nhập từ phi nông nghiệp lớn 4.4 Những ưu, nhược điểm hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ 4.4.1 Hoạt động trồng trọt Điểm mạnh Điểm yếu - Diện tích đất nơng nghiệp tương - Địa hình vùng núi cao, chủ yếu núi đá vơi, gị đồi Mặc dù diện tích đất đối lớn - Địa hình thuộc miền núi cao canh tác lớn chất đất xấu, mang đặc điểm khí hậu gió, thích dinh dưỡng hợp cho việc sản xuất nông nghiệp - Việc áp dụng tiến khoa học kỹ đặc biệt thích hợp cho việc phát thuật vào sản xuất h ạn chế, kỹ thuật triển công nghiệp ngắn ngày canh tác người dân lạc hậu như: Thuốc lá,đỗ tương, lạc… - Dụng cụ canh tác cịn thơ sơ, chưa có - Người dân có truyền thống đầu tư canh tác lâu đời - Khó khăn nguồn nước địa hình cao, dốc - Dịch sâu bệnh hại trồng Cơ hội Thách thức - Do điều kiện tự nhiên thuận lợi - Chất lượng sản phẩm chưa cao, chưa cho công nghiệp ngắn ngày đạt tiêu chuẩn 49 quy hoạch vùng tập trung - Xử lý, bảo quản sản phẩm sau thu để phát triển sản xuất hàng hóa hoạch chưa bảo đảm, sản phẩm như: Đỗ tương, lạc giống, lạc đỏ, nhỏ lẻ, manh mún, mẫu mã chưa thuốc đem lại hiệu kinh tốt nên việc tìm thị trường tiêu thụ, bao tiêu sản phẩm cịn gặp nhiều khó tế cao - Tranh thủ hỗ trợ, đầu tư khăn chương trình, dự án như: - Giao thơng lại khó khăn đối Chương trình Nghị 30a/CP với xã vùng sâu, vùng xa hỗ trợ chuyển đổi giống tr ồng Thâm Tiềng gặp nhiều khó khăn, vật ni, chương trình 135 hỗ trợ chủ yếu đường đất, đường mòn dân sinh sản xuất 4.4.2 Hoạt động chăn nuôi Điểm mạnh Điểm yếu - Diện tích đất lớn, bãi chăn thả tự - Trình độ kỹ thuật lạc hậu nhiên cịn nhiều thuận lợi cho - Là vùng núi cao có khí hậu gió mùa việc chăn ni trâu, bị chăn nuôi nên nhiệt độ xuống thấp ảnh hưởng đến chăn ni dê - Người dân có kinh nghiệm chăn - Dụng cụ, đồ dùng thô sơ - Dịch bệnh, thiên tai nuôi - Nguồn vốn nghèo nàn Cơ hội Thách thức -Được hỗ trợ chương - Thị trường tiêu thụ cịn gặp nhiều khó trình dự ánđầu tư cho phát triển chăn khăn, chưa ổn định nuôi, xây dựng quy mô gia trại, - Giao thông lại khó khăn trang trại hộ gia đình, trang trại tổng hợp 50 4.5 Một số giải pháp cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ 5.1 Giải pháp kỹ thuật - Điều chỉnh mùa vụ, kỹ thuật sản xuất nông nghiệp, sử dụng giống trồng chống chịu kháng sâu bệnh cụ thể: + Về chăn nuôi: thay đổi giống vật nuôi phù hợp, có suất cao, tiêm phịng đầy đủ cho đàn gia súc gia cầm, xây dựng hệ thống chuồng trại kiên cố, để làm thống mát cho vật ni mùa hè giữ ấm mùa đông + Về trồng trọt: Sử dụng giống chống chịu sâu bệnh tốt hơn, thay đổi thời vụ canh tác thích hợp năm, cải tạo đất trồng để tăng độ phì nhiêu phịng tránh, trồng loại xen canh có sức chống chịu tốt sâu bệnh vụ mùa Gieo trồng loại phù hợp với đất để đảm bảo cho suất cao 4.5.2 Giải pháp nguồn lực Qua điều tra cho thấy trình độ học vấn thành viên hộ thấp Vì vậy, cần khuyến khích hộ tạo điều kiện cho em học cấp cao hơn, thành viên độ tuổi lao động học lớp tập huấn, lớp đào tạo nâng cao trình độ nhận thức hoạt động sinh kế Đồng thời, biết cách áp dụng thành tựu KH-KT vào trình sản xuất hộ 4.5.3 Giải pháp vốn - Tăng nguồn thu hút, tiếp nhận triển khai có hiệu nguồn tài trợ tài kinh nghiệm - Đa dạng hóa nguồn vốn hỗ trợ triển khai thực kế hoạch hành động từ tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế thông qua hoạt động song phương đa phương 4.5.4 Giải pháp đa dạng hóa hoạt động sinh kế - Cần đa dạng hóa sinh kế theo hướng tiệm tiến bước, để giảm rủi 51 ro giữ sắc văn hóa dân tộc, tạo điều kiện cho người dân tộc thích nghi với kinh tế thị trường - Đa dạng hóa hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông theo hướng phát huy lợi địa phương 52 Phần KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 Kết luận Qua nghiên cứu hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông địa bàn xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang, em có số kết luận sau: - Điều kiện tự nhiên xã thuận lợi cho việc phát triển sinh kế cho hộ dân - Có nhiều hoạt động sinh kế đa dạng phong phú từ hoạt động nông nghiệp trồng trọt, chăn nuôi, đến hoạt động phi nông nghiệp làm công, làm thuê, kinh doanh, buôn bán, cán công nhân viên chức, Tuy nhiên, sản xuất chủ yếu người dân nơi hoạt động sản xuất nông nghiệp - Cộng đồng dân tộc H’mông chưa biết tận dụng lợi địa phương, công cụ sản xuất nguồn lực đầu tư cịn chủ yếu theo phong tục tập qn phục vụ nhu cầu gia đình - Qua đánh giá nguồn lực sinh kế đồng bào dân tộc H’mơng điều tra nguồn lực mức độ hạn chế Trong nguồn lực nguồn lực tự nhiên nguồn lực dồi nhất, người dân nơi phụ thuộc chủ yếu vào nguồn lực đặc biệt nguồn đất, nguồn nước… 5.2 Kiến nghị Xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu, thực kế hoạch hóa gia đình Tạo điều kiện thuận lợi cho em đến trường Luôn học hỏi kinh nghiệm sản xuất hộ phát triển để áp dụng thực giađình nhà Nơng dân cần chuyển đổi cấu trồng, vật nuôi để tận dụng phát huy tiềm năng, mạnh địa phương Mạnh dạn vay vốn để đầu tư vào sản xuất, cần phát triển 53 loại (lạc, đỗ tương, ngô), (lợn, bị,dê) có giá trị kinh tế cao để đưa vào sản xuất nhằm mang lại nguồn thu nhập cao cho gia đình xã hội Tăng cường hoạt động sản xuất phi nông nghiệp Tận dụng nguồn lực tự nhiên sẵn có, khai thác hợp lý phải biết tự bảo vệ nguồn tài nguyên 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ kế hoạch đầu tư (2003), sử dụng phương pháp tiếp cận sinh kế khung sinh kế DFID,1999 Sinh kế bền vững giảm nghèo, phát triển quốc tế Vương Quốc Anh Lê Hiền (2009), Tiến trình phân tích sinh kế bền vững cho người dân vùng cao Thừa Thiên Huế Mã Thúy Nhuần, 2012 Phân tích sinh kế xây dựng kế hoạch xã Kim Lư (huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn) Báo cáo khóa luận tốt nghiệp Đại học, Khoa Kinh tế Phát triển Nông thôn Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, 2012 Nguyễn Đức Quang (2011), Phân tích sinh kế xây dựng kế hoạch xã Kim Lư, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn, Khóa luận tốt nghiệp đại học, khoa Kinh tế & PTNT, trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên Lê Thao Sang, Luận văn thạc sỹ phát triển nông thôn, trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên, năm 2016 Lê Duy Thường (2014), Đánh giá hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc thiểu số huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên, Luận văn thạc sĩ, Đại học nông lâm Thái Nguyên Nguyễn Hữu Thọ (2010), Sử dụng khung sinh kế bền vững để phân tích sinh kế người dân xã Yên Trạch, huyện: Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên Vương Xuân Tình, Mai Văn Thành (2005), Ứng dụng khung sinh kế bền vững, xácđịnh phương thức ứng phó v ới tình trạng khan lương thực, Hội thảo ứng dụng phương pháp tiếp 10 UBND xã Mậu Duệ, Báo cáo công tác đạo điều hành UBND xã thực nhiệm vụ phát triển Kinh tế xã hội – Quốc phòng an ninh 55 năm 2018; phương hướng, nhiệm vụ năm năm 2019 11 UBND Xã Mậu Duệ, Báo cáo kết công tác lãnh đạo,chỉ đạo thực nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2018, phương hướng nhiệm vụ năm 2019, năm 2018 12 UBND xã Mậu Duệ, Báo cáo phân tích hộ nghèo theo nhóm dân tộc cấp xã, năm 2018 13 UBND xã Mậu Duệ, Báo cáo công tác xây dựng, quản lý thiết chế văn hóa thể thao sở gắn với chương trình xây dựng NTM, năm 2016 14 UBND xã Mậu Duệ, Đề án XDNTM, năm 2018 15 TS Đỗ Văn Viện, ThS Đặng Văn Tiến (2000), Bài giảng kinh tế hộ nông dân PHIẾU ĐIỀU TRA SINH KẾ HỘ Phiếu số:……… Phần I: Thơng tin chung hộ gia đình 1.1 Họ tên chủ hộ: Tuổi: .Nam/ Nữ: 1.2 Địa chỉ: Thôn ,xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh 1.3 Dân tộc: 1.4 Trình độ học vấn:  Tiểu học  THCS  THPT  TC - CĐ - ĐH 1.5 Danh sách thành viên gia đình: TT Họ tên Quan hệ với Giới Trình độ chủ hộ tính văn hóa Trình độ chun mơn … 1.6 Phân loại hộ theo ngành nghề (đánh dấu x vào ô tương ứng): - Hộ nông  - Hộ kiêm nghề  - Hộ phi nông nghiệp  1.7 Phân loại hộ theo thu nhập: Hộ Khá  Hộ TB  Hộ cận nghèo  Hộ nghèo  Nghề nghiệp Phần II: Nguồn lực điều kiện sinh hoạt hộ gia đình 2.1 Diện tích đất nơng nghiệp, lâm nghiệp hộ sử dụng SXKD - DV Tổng diện tích (m2) Loại đất Đất thổ cư Đất ruộng Đất ao, hồ Đất vườn Đất hoa màu Đất lâm nghiệp Đất khác 2.2 Nguồn nước a) Nguồn nước sinh hoạt gia đình? Nước máy:  Nước giếng:  Nước sơng, suối, ao,…  Nước mưa:  b) Nguồn nước sử dụng cho tưới tiêu gia đình? Nước máy:  Nước giếng:  Nước sông, suối, ao,…  Nước mưa:  c) Gia đình gặp phải khó khăn nguồn nước cho sinh hoạt sản xuất? Khó khăn Sinh hoạt Sản xuất Thiếu nước thường xuyên   Thiếu nước vài thời điểm   Nguồn nước không vệ sinh   Nguồn nước xa   Chi phí q cao   Khó khăn khác:………………………   2.3 Đất nhà a) Hình thức sở hữu đất nhà ở?  Sở hữu gia đình  Nhà thuê  Ở nhờ  Khác:……………… b) Tổng diện tích đất nhà gia đình? m 2.4 Nguồn vốn gia đình Loại tài sản Đơn vị I Tài sản cho sinh hoạt Nhà m2 - Nhà xây - Nhà sàn, gỗ, ván - Nhà tranh tre, nứa, Phương tiện lại - Xe đạp Chiếc - Xe máy Chiếc - Ơ tơ Chiếc Phương tiện nghe nhìn - Tivi Chiếc - Đài Chiếc Số lượng Giá trị (1000đ) - Vi tính Chiếc Trang bị nội thất - Giường Chiếc - Tủ Chiếc - Bàn ghế Chiếc - Khác…………………… 5.Quạt điện Chiếc Tủ lạnh Chiếc Điện thoại Chiếc Bếp ga Máy giặt Cái Chiếc 10 Giếng nước, bể nước 11 Nhà vệ sinh II Tài sản công cụ sản xuất Ô tô tải Chiếc Máy bơm Cái Máy cày bừa Cái Máy tuốt lúa Cái Máy xay xát Cái Máy cưa Cái Máy quay, vị chè Trâu, bị Chuồng trại chăn ni 10 Tài sản khác Chiếc Con 2.5 Quan hệ xã hội đồng bào dân tộc H’mông Quan hệ láng giềng?  Rất tốt  Bình thường  Thờ  Không ý kiến  Thờ  Không ý kiến  Thờ  Không ý kiến Quan hệ dòng họ?  Rất tốt  Bình thường Quan hệ tơn giáo?  Rất tốt  Bình thường 2.6 Những hỗ trợ mà gia đình nhận từ quyền tổ chức, đồn thể địa phương?  Thơng tin sách  Thơng tin văn hóa, đời sống  Thơng tin thị trường  Thông tin khuyến nông  Kỹ thuật sản xuất  Vốn/vay vốn  Dạy nghề  Hỗ trợ khác:…………………… Phần III Thu nhập chi tiêu hộ gia đình 3.1 Thu nhập trung bình từ sản xuất hộ 12 tháng qua Chỉ tiêu Thu nhập từ trông trọt Thu nhập từ chăn nuôi Thu nhập từ lâm nghiệp Thu nhập từ phi nông nghiệp Khác:……………………… Thu nhập (1000 đồng) 3.2 Chi phí trung bình cho sản xuất hộ 12 tháng qua Chỉ tiêu Chi phí (1000 đồng) Chi cho trồng trọt Chi cho chăn nuôi Chi cho lâm nghiệp Chi cho hoạt động phi nông nghiệp Khác:……………………… 3.3 Để cải thiện đời sống gia đình cần hỗ trợ gì?  Vay vốn ưu đãi  Đào tạo nghề, giới thiệu việc làm  Tập huấn kiến thức, kinh nghiệm làm ăn  Hỗ trợ nhà (xây mới, sửa chữa nhà ở)  Hỗ trợ việc làm địa phương  Khác: ……………………………… Xác nhận hộ gia đình Điều tra viên Nơng Thị Thân ... xã hội xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh, tỉnh Hà Giang - Tìm hiểu đánh giá hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ, huyện Yên Minh - Tìm hiểu khó khăn trở ngại hoạt động sinh kế đồng bào. .. cứu 3.1.1 Đối tượng nghiên cứu Các hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ, huyện yên Minh, tỉnh Hà Giang 3.1.2 Phạm vi nghiên cứu Đề tài tập trung nghiên cứu hoạt động sinh kế đồng. .. lực sinh kế, hoạt động sinh kế đồng bào dân tộc H’mông xã Mậu Duệ, huyện yên Minh, tỉnh Hà Giang Từ đánh giá hoạt động sinh kế để rút phương thức sinh kế phù hợp, phương thức chưa phù hợp với địa