HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN THỊ HUẾ ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020 HUYỆN ĐƠNG HƯNG, TỈNH THÁI BÌNH Chun ngành: Quản lý đất đai Mã số: 60 85 01 03 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Đỗ Thị Tám NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực chưa công bố luận văn khác Tơi xin cam đoan thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc./ Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Huế i LỜI CẢM ƠN Trong suốt q trình học tập thực đề tài, tơi nhận giúp đỡ, ý kiến đóng góp, bảo q báu thầy giáo môn Quy hoạch đất đai, Khoa Quản lý đất đai, Học viện Nơng nghiệp Việt Nam Để có kết nghiên cứu này, cố gắng nỗ lực thân, tơi cịn nhận hướng dẫn chu đáo, tận tình PGS.TS Đỗ Thị Tám, người hướng dẫn trực tiếp suốt thời gian nghiên cứu đề tài viết luận văn Tôi nhận giúp đỡ, tạo điều kiện UBND huyện Đơng Hưng, phịng ban nhân dân huyện, anh chị em bạn bè đồng nghiệp, động viên, tạo điều kiện gia đình người thân Với lịng chân thành, xin cảm ơn giúp đỡ quý báu đó! Hà Nội, ngày tháng năm 2017 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Huế ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình viii Trích yếu luận văn ix Thesis abtract xi Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu Phần Tổng quan nghiên cứu 2.1 Cơ sở khoa học quy hoạch sử dụng đất 2.1.1 Đất đai nhân tố ảnh hưởng đến trình sử dụng đất 2.1.2 Khái niệm phân loại quy hoạch sử dụng đất 2.1.3 Nhiệm vụ, nội dung đặc điểm quy hoạch sử dụng đất 2.1.4 Những nguyên tắc quy hoạch sử dụng đất 11 2.1.5 Mối quan hệ quy hoạch sử dụng đất với loại hình quy hoạch khác 13 2.1.6 Quy trình quy hoạch sử dụng đất cấp huyện 13 2.2 Cơ sở lý luận đánh giá tính khả thi hiệu phương án quy hoạch sử dụng đất 14 2.2.1 Khái niệm tiêu chí đánh giá tính khả thi hiệu phương án quy hoạch sử dụng đất 14 2.2.2 Bản chất phân loại tính khả thi phương án quy hoạch sử dụng đất .14 2.2.3 Bản chất phân loại hiệu phương án quy hoạch sử dụng đất 16 2.3 Tình hình nghiên cứu quy hoạch sử dụng đất 17 2.3.1 Tình hình nghiên cứu quy hoạch sử dụng đất số nước giới 17 iii 2.3.2 Tình hình quy hoạch thực quy hoạch sử dụng đất Việt Nam 18 2.3.3 Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Thái Bình 24 Phần Nội dung phương pháp nghiên cứu 26 3.1 Nội dung nghiên cứu 26 3.1.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Đông Hưng 26 3.1.2 Đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất huyện Đông Hưng 26 3.1.3 Tình hình thực phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình 26 3.1.4 Đề xuất số giải pháp nâng cao hiệu tổ chức thực phương án quy hoạch sử dụng đất 27 3.2 Phương pháp nghiên cứu 27 3.2.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp 27 3.2.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp 27 3.2.3 Phương pháp xử lý số liệu 28 3.2.4 Phương pháp so sánh 28 3.2.5 Phương pháp minh họa đồ 28 3.2.6 Phương pháp dự báo 28 Phần Kết nghiên cứu thảo luận 29 4.1 Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện đông hưng 29 4.1.1 Điều kiện tự nhiên, tài nguyên 29 4.1.2 Tình hình phát triển kinh tế - xã hội huyện Đông Hưng 34 4.2 Tình hình quản lý trạng sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng 42 4.2.1 Đánh giá tình hình sử dụng biến động đất đai 42 4.2.2 Đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất 48 4.3 Tình hình thực phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Đơng Hưng, tỉnh Thái Bình 51 4.3.1 Kết thực tiêu sử dụng đất đến năm 2015 .53 4.3.2 Đánh giá việc thực cơng trình, dự án so với phương án quy hoạch sử dụng đất 61 4.3.3 Đánh giá việc thực kế hoạch sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng .65 4.3.4 Đánh giá chung 66 4.3.5 Những nguyên nhân tác động đến kết thực phương án QHSDĐ 67 iv 4.4 Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu thực quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng 70 4.4.1 Về quy trình lập quy hoạch sử dụng đất 70 4.4.2 Về tiêu kỹ thuật ngành 70 4.4.3 Về đánh giá trạng sử dụng đất khả thực cơng trình 71 4.4.4 Về bố trí nguồn vốn đầu tư 71 4.4.5 Về chất lượng phương án quy hoạch sử dụng đất 72 4.4.6 Vấn đề quản lý quy hoạch, giám sát thực quy hoạch ý thức chấp hành pháp luật đất đai 72 Phần Kết luận kiến nghị 73 5.1 Kết luận 73 5.2 Kiến nghị .74 Tài liệu tham khảo 75 v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt BNN Bộ Nông nghiệp Phát triển nông thôn GCNQSDĐ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất KQTH Kết thực KTXH Kinh tế xã hội PAQH Phương án quy hoạch QĐ Quyết định QH Quy hoạch QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất SDĐ Sử dụng đất UBND Ủy ban nhân dân vi DANH MỤC BẢNG Bảng 4.1 Tổng hợp tình hình phát triển kinh tế xã hội huyện Đông Hưng giai đoạn 2013-2016 35 Bảng 4.2 Hiện trạng sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng 42 Bảng 4.3 Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp năm 2016 huyện Đông Hưng 43 Bảng 4.4 Hiện trạng sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2016 huyện Đông Hưng 44 Bảng 4.5 Biến động sử dụng đất huyện Đông Hưng giai đoạn 2010-2016 47 Bảng 4.6 Phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng giai đoạn 2010-2020 52 Bảng 4.7 Chỉ tiêu phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng đến năm 2015 53 Bảng 4.8 Kết thực tiêu sử dụng đất nông nghiệp theo phương án quy hoạch giai đoạn 2010-2020 (thực đến năm 2015) 54 Bảng 4.9 Kết thực tiêu sử dụng đất phi nông nghiệp đến năm 2015 theo quy hoạch duyệt 56 Bảng 4.10 Kết thực chuyển mục đích sử dụng đất đến năm 2015 theo quy hoạch duyệt huyện Đông Hưng 59 Bảng 4.11 Kết thực đưa đất chưa sử dụng vào sử dụng đến năm 2015 theo quy hoạch duyệt huyện Đông Hưng 60 Bảng 4.12 Các cơng trình, dự án thực theo phương án quy hoạch giai đoạn 2010-2020 (thực đến năm 2015) 61 Bảng 4.13 Các cơng trình, dự án sử dụng đất chưa thực theo phương án quy hoạch sử dụng đất (tính đến 31/12/2015) 64 Bảng 4.14 Kết thực kế hoạch sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng 65 vii DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Diện tích, cấu sử dụng đất nước năm 2020 21 Hình 4.1 So sánh tiêu sử dụng đất theo quy hoạch kết thực đến năm 2015 54 Hình 4.2 Kết thực tiêu sử dụng đất phi nông nghiệp đến năm 2015 theo kế hoạch duyệt 58 Hình 4.3 Kết thực tiêu đất chưa sử dụng đến năm 2015 theo kế hoạch duyệt 58 viii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Nguyễn Thị Huế Tên Luận văn: Đánh giá tình hình thực quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình Ngành: Quản lý đất đai Mã số: 60 85 01 03 Tên sở đào tạo: Học Viện Nơng Nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu Đánh giá việc thực phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011-2015) huyện Đơng Hưng, tỉnh Thái Bình nhằm tìm ưu điểm tồn q trình thực Từ đề xuất giải pháp để khắc phục tồn nâng cao hiệu công tác tổ chức thực quy hoạch sử dụng đất Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp; - Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp; - Phương pháp xử lý số liệu; - Phương pháp so sánh ; - Phương pháp minh họa đồ ; - Phương pháp dự báo Kết kết luận Về trạng sử dụng đất, huyện Đơng Hưng có diện tích đất tự nhiên 19.604,92 ha, huyện có 13.713,18 đất nông nghiệp; 5.842,74 đất phi nông nghiệp 49 đất chưa sử dụng Kết thực phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng giai đoạn 2010 - 2020 nhận thấy: việc thực phương án quy hoạch sử dụng đất xác lập ổn định mặt pháp lý công tác quản lý Nhà nước đất đai, để tiến hành giao cấp đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo pháp luật hành, giúp ngành có sở pháp lý đầu tư phát triển địa bàn huyện, hiệu sử dụng đất nâng cao Bên cạnh số vấn đề bật: Tiến trình thực thực quy hoạch diễn không dúng phương án quy hoạch; Nguyên nhân chất lượng lập QHSDĐ chưa cao, phương án quy hoạch sử dụng đất lập thiếu dự báo có tính khả thi, ix Bảng 4.13 Các cơng trình, dự án sử dụng đất chưa thực theo phương án quy hoạch sử dụng đất (tính đến 31/12/2015) TT Tên cơng trình Chuyển MĐSD đất NN 1.1 LUC sang NTS 1.2 LUC sang NKH Đất cụm CN Số cơng trình Đất TM-DV Đất sở SX phi NN 5,87 1 4,17 1,7 27,5 15,61 9,22 Đất phát triển hạ tầng 5.1 Giao thông 5.2 Thuỷ lợi 5.3 Đất lượng 5.4 Đất văn hoá 5.5 Đất y tế 5.6 Đất giáo dục 5.7 Đất thể thao 5.8 Đất chợ Đất bải thải, xử lý chất thải Đất nông thôn Đất đô thị Đất trụ sở quan 10 Đất nghĩa trang, nghĩa địa 11 Đất SX VLXD, gốm 12 Đất sinh hoạt cộng đồng 13 Đất tín ngưỡng Diện tích (ha) Quy Chưa hoạch thực Ngun nhân Tồn huyện Chưa có nhu cầu 1,2 Đơng Phương 0,5 Đơng Sơn Đông La; Đông 30,5 Phong; Minh Tân Đông La; Đông 11,9 Sơn; Đông Tân Đông Sơn; Hồng 2,77 Giang; Phú Châu; An Châu Chưa có nhu cầu Chưa có nhu cầu Chưa giải phóng mặt nhu cầu Thiếu vốn 1,7 57,74 Địa điểm Thiếu vốn Thiếu vốn 7,25 43,7 1 1 2,34 1,15 0,37 0,23 6,18 3,86 0,2 9,65 12 42,5 8,02 3,68 Đông Các; Đồng 5,16 Phú;Đông Tân;Đông Hà 1,23 Đồng Phú 0,64 Nguyên Xá 0,22 Đông La 0 0 Đông Sơn; 1,6 Phú Châu; 8,53 Đông Xuân 8,02 3,68 6,81 6,81 3,36 0,2 3,04 3,04 0,82 0,82 Đông Sơn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Thiếu vốn Chưa có nhu cầu Chưa có nhu cầu Chưa có nhu cầu Chưa có nhu cầu Thiếu vốn Chưa có nhu cầu Chưa có nhu cầu Tổng số cơng trình chưa thực 75 cơng trình với số diện tích 66,31 Trong đó, đất trụ sở quan có số cơng trình, dự án chưa thực cao 12 cơng trình Đất cụm cơng nghiệp có số diện tích chưa thực cao 30,5 Nguyên nhân việc thu hồi, bồi thường để thực dự án cịn gặp nhiều khó khăn 64 4.3.3 Đánh giá việc thực kế hoạch sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng Bảng 4.14 Kết thực kế hoạch sử dụng đất năm 2016 huyện Đông Hưng STT Chỉ tiêu sử dụng đất TỔNG DIỆN TÍCH TỰ NHIÊN Đất nơng nghiệp Đất trồng lúa Đất trồng hàng năm khác Đất trồng lâu năm Đất nuôi trồng thuỷ sản Đất nông nghiệp khác Mã Kết thực Kế hoạch sử kế hoạch dụng đất năm sử dụng đất 2016 đến năm 2016 duyệt Tăng / giảm so với Tỷ lệ % kế hoạch 19604.92 19831.99 -227.07 98.86 NNP LUA 13713.18 11853.49 13601.02 11240.5 112.16 612.99 100.82 105.45 HNK 345.79 329.67 16.12 104.89 CLN 621.02 812.11 -191.09 76.47 NTS NKH 875.22 17.66 946.3 272.44 -71.08 -254.78 92.49 6.48 Đất phi nông nghiệp PNN 5842.74 6194.84 -352.1 94.32 2.1 Đất quốc phòng CQP 9.66 12.88 -3.22 75.00 2.2 Đất an ninh CAN 2.33 2.21 0.12 105.43 2.3 Đất khu công nghiệp SKK 66.75 304.65 -237.9 21.91 2.4 Đất sở sản xuất phi nông nghiệp SKC 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 STT 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.1 2.11 2.12 Chỉ tiêu sử dụng đất Mã Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản SKS Đất phát triển hạ tầng DHT Đất có di tích lịch sử văn hóa DDT Đất bãi thải, xử lý chất thải DRA Đất nông thôn ONT Đất đô thị ODT Đất xây dựng trụ sở quan TSC Đất sở tôn giáo TON 99.38 78.62 20.76 126.41 Kết thực Kế hoạch sử Tăng / giảm kế hoạch dụng đất năm so với kế Tỷ lệ % sử dụng đất 2016 hoạch đến năm 2016 duyệt 3260.77 5.13 -2294.77 29.62 13.32 11.1 2.22 120.00 20.99 1687.1 16.23 45.48 1880.96 54.5 -24.49 -193.86 -38.27 46.15 89.69 29.78 36.05 56.17 30.3 42.67 5.75 13.5 118.98 131.64 65 5.13 966 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 Đất làm nghĩa trang, nghĩa địa, nhà tang lễ, nhà hỏa táng Đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm Đất sông, ngịi, kênh, rạch, suối Đất có mặt nước chun dùng Đất phi nông nghiệp khác Đất chưa sử dụng NTD 179.4 206.24 -26.84 86.99 SKX 12.75 19.22 -6.47 66.34 SON 131.12 216.64 -85.52 60.52 MNC 133.29 21.94 111.35 607.52 PNK CSD 1.15 49 6.66 36.13 -5.51 17.27 12.87 135.62 Năm 2016, có kế hoạch điều chỉnh QHSDĐ đến năm 2020 chưa phê duyệt Vì vậy, kế hoạch sử dụng đất năm 2016 thực theo kế hoạch sử dụng đất phê duyệt Kết thực kế hoạch sử dụng đất năm 2016 trình bày bảng 4.14 Kết cho thấy, số tiêu sử dụng đất thực đạt mức thấp so với kế hoạch duyệt Cụ thể đất nông nghiệp khác đạt 6,48%; đất phi nông nghiệp khác đạt 17,27%, đất khu công nghiệp đạt 21,91%, đất phát triển hạ tầng đạt 29,62%, đất thị đạt 29,78% Điều cho thấy tính tốn nhu cầu sử dụng đất cần phải tính đến tính khả thi việc thực 4.3.4 Đánh giá chung 4.3.4.1 Những ưu điểm Ngay từ năm đầu kỳ quy hoạch, UBND tỉnh huyện đạo triển khai xây dựng báo cáo quy hoạch sử dụng đất đồng từ cấp huyện đến cấp xã, cấu sử dụng đất chuyển đổi phù hợp với trình chuyển đổi cấu kinh tế, đẩy mạnh chuyển dịch cấu sử dụng đất nông nghiệp, nông thôn phù hợp với kinh tế hàng hóa; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trở thành sở pháp lý cho việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất Đất dành cho phát triển công nghiệp, dịch vụ, xây dựng kết cấu hạ tầng đầu tư mở rộng, góp phần đáp ứng nhu cầu giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa, đại hóa nơng nghiệp nơng thơn 4.3.4.2 Những hạn chế Bên cạnh mặt đạt được, qua điều tra, đánh giá kết thực 66 quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng cho thấy nảy sinh bất cập, tồn chủ yếu sau: - Nhiều tiêu sử dụng đất thực chưa sát với tiêu duyệt phương án quy hoạch Điều gây khó khăn cho việc quản lý thực quy hoạch - Nhiều đơn vị giao đất, cho thuê đất không sử dụng sử dụng không hiệu gây việc sử dụng đất lãng phí, nhiều cơng trình chưa triển khai thực - Kinh phí đầu tư để thực cơng trình q lớn, nguồn ngân sách địa phương hạn chế Mặt khác sức hút đầu tư vào huyện không hấp dẫn - Các điểm quy hoạch chi tiết khu dân cư xây dựng triển khai thực chậm, hiệu thấp - Việc quản lý quy hoạch sau phê duyệt cịn chưa thực tốt, tình trạng dân lấn chiếm, tự chuyển mục đích sử dụng đất trái phép khơng bị xử lý, nên triển khai quy hoạch chi phí bồi thường vượt dự kiến ban đầu, không hợp lý mặt kinh tế đầu tư dự án không đủ khả triển khai quy hoạch - Việc lấy ý kiến nhân dân trình lập quy hoạch sử dụng đất chi tiết quy hoạch chi tiết xây dựng chưa thực thực cịn hình thức, hiệu quả, nhiều nơi chưa coi trọng; việc xây dựng phương án quy hoạch để lựa chọn chưa thật khách quan Việc công bố công khai quy hoạch xét duyệt nhiều địa phương chưa thật hiệu 4.3.5 Những nguyên nhân tác động đến kết thực phương án QHSDĐ Trên sở đánh giá ưu điểm hạn chế rút trình đánh giá, phân tích kết thực quy hoạch sử dụng đất huyện Đơng Hưng, nhận định số nguyên nhân chủ yếu sau: a Về quy trình lập quy hoạch sử dụng đất Tại thời điểm phát triển kinh tế xã hội, chế sách phát triển ngành có khác nhau, mục tiêu xây dựng quy hoạch khác Quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2010 - 2020 huyện Đông Hưng xây dựng sở công văn số 2778/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 04/8/2009 Bộ Tài nguyên Môi trường kế hoạch tổ chức thực lập quy hoạch sử dụng đất 67 đến năm 2020 kế hoạch sử dụng đất năm 2011-2015 b Về tiêu kỹ thuật ngành Việc xác định nhu cầu định mức sử dụng đất ngành địa bàn cịn có chồng chéo, dẫn đến số loại đất phi nông nghiệp xác định diện tích thường lớn so với nhu cầu thực tế, khả dự báo có độ an tồn không cao, nên tiêu quy hoạch đất phi nông nghiệp đạt kết không cao Mặt khác, tiêu chí loại đất khơng thống nên dẫn đến số cơng trình xây dựng quy hoạch sử dụng đất thường phải bóc tách thành nhiều hạng mục khác c Về đánh giá trạng sử dụng đất khả thực cơng trình Thực tế sử dụng đất địa phương, hầu hết công trình quy hoạch sử dụng đất tập trung khu trung tâm huyện, xã, khu dân cư, trạng sử dụng đất khép kín Công tác thỏa thuận quan quản lý nhà nước và người có đất nằm quy hoạch thường không đạt kết cao giá đền bù đất, yêu cầu tái định cư sách thời điểm thỏa thuận Từ làm cho cơng trình quy hoạch bị thay đổi diện tích, khơng thực phải thay đổi vị trí Thực trạng cơng tác lập quy hoạch địa bàn, đặc biệt năm trước Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành, cơng tác đánh giá tiềm đất đai chưa thật với tiềm địa phương, đặc biệt nhóm đất nơng nghiệp dẫn đến thường đánh giá theo thực tế sử dụng đất, nên dự báo nhu cầu mở rộng, bố trí loại đất nơng nghiệp khơng sát với tiềm d Về bố trí nguồn vốn đầu tư Một nguyên nhân quan trọng thiếu vốn để thực quy hoạch Mặc dù báo cáo quy hoạch sử dụng đất xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm, trình thực chưa có phối hợp ngành Kế hoạch – Tài chính, ngành Tài ngun – Mơi trường UBND cấp xã (nơi có cơng trình quy hoạch) nên số cơng trình quy hoạch khơng bố trí nguồn vốn để thực hiện, đặc biệt cơng trình trụ sở thơn, cơng trình thể dục thể thao, Đây nguyên nhân dẫn đến số tiêu sử dụng đất đạt mức thấp so với tiêu quy hoạch duyệt e Về chất lượng phương án quy hoạch sử dụng đất Quy hoạch thiếu sở khoa học: điều thể phương 68 án quy hoạch sử dụng đất, luận để định phương án bố trí quỹ đất nhằm mang lại hiệu cao kinh tế, xã hội môi trường chưa luận giải cách thuyết phục phân tích định tính định lượng Tính tốn nhu cầu sử dụng đất lập quy hoạch phiến diện, chưa sát với thực tế: lập quy hoạch, nhà quy hoạch có điều tra, thu thập nhu cầu sử dụng đất ngành, lĩnh vực xã, thị trấn, thường nhiều ngành chưa xây dựng định hướng chiến lược phát triển dài hạn mà có kế hoạch ngắn hạn, theo kế hoạch chung phát triển kinh tế - xã hội nên khó xác định nhu cầu sử dụng đất quy mơ diện tích lẫn vị trí cơng trình, dự án cho thời kỳ 10 năm, công tác dự báo lại chưa đánh giá hết tác động trình phát triển kinh tế - xã hội, thay đổi chủ trương, sách, q trình cơng nghiệp hóa, thị hóa, chưa lường hết khả xảy tương lai nên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng nội dung phương án quy hoạch sử dụng đất từ thời điểm xác lập quy hoạch thực Tính logic quy hoạch cịn thấp, chưa thể tầm nhìn: phương án quy hoạch cịn nặng phân bổ đất cho cơng trình nhỏ lẻ, lại thiếu tầm nhìn chiến lược lâu dài, chưa thể vai trò điều tiết vĩ mô quy hoạch trường hợp kinh tế - xã hội có biến động nên cịn lúng túng khâu triển khai thực hiện, bị động quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội có điều chỉnh Các giải pháp thực phương án quy hoạch chung chung, thiếu giải pháp cụ thể, thiếu quy định bắt buộc thể tính pháp lý cao theo quy định Luật Đất đai Việc xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phần cịn mang tính đối phó để có đủ giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất f Vấn đề quản lý quy hoạch, giám sát thực quy hoạch ý thức chấp hành pháp luật đất đai Công tác tuyên truyền, phổ biến, công khai quy hoạch sử dụng đất cịn mang nặng tính hình thức, chưa thực chất; tiếp cận, tham gia người dân từ khâu lập quy hoạch đến thực quy hoạch giám sát quy hoạch chưa thực chất; phản hồi người dân nhà phản biện phương án xây dựng quy hoạch chưa quan tâm mức 69 Trình độ quản lý quy hoạch cịn nhiều hạn chế; tình trạng quy hoạch bị áp đặt theo ý chí chủ quan nhà lãnh đạo tồn tại; tư tưởng, tư quy hoạch tầm nhìn quy hoạch cịn lạc hậu Cịn có nhượng chấp thuận đầu tư: quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cố gắng phân bổ sử dụng đất cho ngành, lĩnh vực Nhưng thực tế triển khai, số công trình bị thay đổi vị trí chuyển vào địa điểm khác Điều gây khơng xáo trộn quy hoạch, đồng thời làm phát sinh nhiều công trình nằm ngồi quy hoạch duyệt 4.4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT HUYỆN ĐÔNG HƯNG Để thực có hiệu phương án quy hoạch sử dụng đất kỳ quy hoạch tới, cần triển khai cách đầy đủ, kịp thời, có hiệu nhiều giải pháp, thực tốt số giải pháp sau: 4.4.1 Về quy trình lập quy hoạch sử dụng đất Quy hoạch sử dụng đất quy hoạch tổng hợp có liên quan đến ngành cấp, ngành, cấp huyện Đông Hưng cần nâng cao trách nhiệm xây dựng, thẩm định, xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để tổ chức thực quy hoạch, kế hoạch ngành mình, cấp đạt hiệu cao Các thơng tin chương trình, dự án liên quan đến đất đai phải xác, hợp pháp cần cung cấp kịp thời đến Phịng Tài ngun Mơi trường công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đạt hiệu cao 4.4.2 Về tiêu kỹ thuật ngành Cần thống tiêu sử dụng đất tránh chống chéo Rà soát danh mục cơng trình dự án mang tính trọng điểm có ý nghĩa đòn bẩy phát triển kinh tế xã hội huyện Đông Hưng đăng ký kỳ kế hoạch để tiến hành xây dựng quy hoạch chi tiết Rà sốt danh mục cơng trình, phân loại cụ thể mục đích sử dụng đất kỳ kế hoạch, xác định cụ thể đối tượng đầu tư nhằm chủ động việc gọi vốn đầu tư Trong đó, cần lưu ý đến mục tiêu thực việc đầu tư theo hình thức xã hội hố cơng trình mang tính chất địn bẩy Đưa tiêu thực quy hoạch vào kế hoạch phát triển KT-XH hàng năm, bố trí nguồn kinh phí để thực cơng trình quy hoạch Đẩy mạnh xã hội hóa việc xây dựng cơng trình y tế, giáo dục, văn hóa, 70 thể thao cơng trình hạ tầng theo định hướng ngành; khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi để thành phần kinh tế đầu tư phát triển sở hạ tầng theo quy hoạch duyệt Giao trách nhiệm cho ngành Tài nguyên Môi trường thường xuyên tổ chức tập huấn chuyên môn công tác quản lý thực quy hoạch cán cấp sở UBND xã, thị trấn để nâng cao lực quản lý Đồng thời giúp cán sở có nhận thức xác mục đích vai trò quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quản lý đất đai nên hiểu quy hoạch, kế hoạch công cụ quản lý Nhà nước 4.4.3 Về đánh giá trạng sử dụng đất khả thực cơng trình Cần có đánh giá chi tiết khả thực cơng trình, dự án; khả huy động vốn thực chương trình, dự án Thực tốt việc giảm tình trạng “quy hoạch treo” Giải tốt việc bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt tái định cư Nhà nước thu hồi đất để thực cơng trình dự án ưu tiên đầu tư phát triển sở hạ tầng khu đô thị nhằm thu hút dân cư tập trung, đẩy nhanh trình thị hố nơng thơn thực nơng thôn Đồng thời đề xuất xây dựng chế tập trung nguồn vốn để phát triển quỹ đất, tạo nguồn thu từ đất để phát triển hạ tầng kỹ thuật Đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền thực dự án thu hồi, bồi thường đất đai để người dân thuộc đối tượng thu hồi đất đồng tình thực tạo điều kiện thuận lợi cho cơng tác thu hồi đất giải phóng mặt Định hướng sản xuất, chuyển giao khoa học kỹ thuật, cung ứng giống trồng, vật nuôi cho người dân, nghiên cứu đưa hệ thống canh tác điển hình để định hướng người dân chuyển đổi loại trồng vật ni có hiệu kinh tế cao theo phương án quy hoạch sử dụng đất duyệt Qua tạo điều kiện cho người dân đầu tư phát triển, đồng thời góp phần nâng cao tính khả thi quy hoạch 4.4.4 Về bố trí nguồn vốn đầu tư Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để huy động thành phần kinh tế địa bàn huyện đầu tư phát triển sản xuất Huy động vốn nhân dân, quan, đơn vị, doanh nghiệp địa bàn đầu tư cho phát triển sản xuất kinh doanh theo phương thức Nhà nước nhân dân làm, huy động nguồn vốn xây dựng sở hạ tầng, cơng trình cơng cộng, cơng trình kinh tế trọng điểm 71 Đưa tiêu thực quy hoạch vào kế hoạch phát triển KT-XH hàng năm, bố trí nguồn kinh phí để thực cơng trình quy hoạch Đẩy mạnh xã hội hóa việc xây dựng cơng trình y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao cơng trình hạ tầng theo định hướng ngành; khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi để thành phần kinh tế đầu tư phát triển sở hạ tầng theo quy hoạch duyệt 4.4.5 Về chất lượng phương án quy hoạch sử dụng đất Phương án quy hoạch huyện Đông Hưng cần có tham gia cộng đồng dân cư q trình xây dựng quy hoạch, cần tạo hội để người dân bày tỏ ý kiến vấn đề liên quan đến môi trường sống, môi trường sản xuất nhằm xác định nhu cầu sử dụng đất phương án quy hoạch chưa sát với thực tế Đồng thời phải có ý kiến nhà chuyên môn, quan quản lý khả tác động phương án quy hoạch Từ để có điều chỉnh thay đổi cho phù hợp 4.4.6 Vấn đề quản lý quy hoạch, giám sát thực quy hoạch ý thức chấp hành pháp luật đất đai Chỉ đạo thực tốt nội dung quản lý nhà nước đất đai tất xã, ngành huyện Đông Hưng Triển khai thực giám sát việc quản lý sử dụng quỹ đất đai theo phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phê duyệt, đưa tiêu kế hoạch sử dụng đất hàng năm vào hệ thống tiêu kế hoạch phát triển kinh tế xã hội địa bàn huyện Tăng cường việc kiểm tra tình hình thực quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, kiểm tra tình hình sử dụng đất cơng xã, thị trấn Có biện pháp xử lý cụ thể trường hợp cố tình chậm triển khai thực sử dụng đất sai mục đích Nhà nước giao đất, cho thuê đất Tiếp tục thực tốt việc công bố công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo quy định pháp luật, cơng bố cơng khai tồn tài liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất xét duyệt trụ sở Uỷ ban nhân dân xã, phịng Tài ngun Mơi trường huyện Đông Hưng suốt kỳ quy hoạch để người dân đối tượng sử dụng đất biết thực 72 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN 1) Huyện Đông Hưng huyện đồng bằng, nằm phía bắc cách thành phố Thái Bình 12 km Huyện gồm gồm 44 xã, thị trấn, có tổng diện tích tự nhiên 19604,92 dân số 234.000 người Huyện có vị trí địa lý, tài nguyên đất đai, nguồn nước tương đối thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội 2) Trong năm qua công tác quản lý đất đai địa bàn huyện làm tốt, tham mưu kịp thời cho cấp việc quản lý sử dụng đất hợp lý, tiết kiệm hiệu Kết nghiên cứu trạng sử dụng đất huyện Đơng Hưng có diện tích đất tự nhiên 19604,92 ha, huyện có 13713,18 đất nơng nghiệp; 5842,74 đất phi nông nghiệp 49 đất chưa sử dụng 3) Đánh giá kết thực phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Đông Hưng giai đoạn 2010 - 2020 nhận thấy: việc thực phương án quy hoạch sử dụng đất xác lập ổn định mặt pháp lý công tác quản lý Nhà nước đất đai, để tiến hành giao cấp đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo pháp luật hành, giúp ngành có sở pháp lý đầu tư phát triển địa bàn huyện, phân bố hợp lý dân cư, lao động, phát triển hệ thống giao thơng, thuỷ lợi, khai thác có hiệu nguồn tài nguyên đất đai, tạo điều kiện thuận lợi đảm bảo giữ vững an ninh quốc phịng, trật tự an tồn xã hội phát triển đồng ngành kinh tế, hiệu sử dụng đất nâng cao Trong trình thực quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch có số vấn đề bật: Tiến trình thực quy hoạch diễn không dúng phương án quy hoạch (nhiều cơng trình chậm tiến độ); hầu hết tiêu quy hoạch dành cho đất phi nông nghiệp khơng đạt được, tập trung nhóm đất chun dùng Từ kéo theo nhóm đất nơng nghiệp thực vượt tiêu quy hoạch đề ra; Một số cơng trình lớn quy hoạch điểm cơng nghiệp, cụm công nghiệp thực chậm chưa thực Từ thực trạng vấn đề thực quy hoạch sử dụng đất, xác định số nguyên nhân như: chất lượng lập QHSDĐ chưa cao, phương án quy hoạch sử dụng đất lập thiếu dự báo có tính khả thi, nhiều tiêu dự báo phương án quy hoạch không sát với thực tế, mang tính chung chung gây khó khăn cho việc tổ chức thực Việc tổ chức thực phương án 73 quyền địa phương có cố gắng song nhiều bất cập Chế tài xử lý cán bộ, địa phương thực sai quy hoạch gần khơng có Việc trình, phê duyệt điều chỉnh bổ sung quy hoạch dễ dàng, điều dẫn tới phá vỡ khơng gian quy hoạch chung phương án quy hoạch đầu kỳ duyệt Công tác giám sát, quản lý việc tổ chức thực phương án quy hoạch bị buông lỏng, có chồng chéo ngành với quyền địa phương Cơng tác bồi thường giải phóng mặt gặp nhiều khó khăn dẫn đến hậu tiến độ đầu tư xây dựng cơng trình kéo dài, hiệu đầu tư thấp 4) Giải pháp cần thực kỳ quy hoạch tới: - Đối với cơng tác lập quy hoạch: Cần có điều tra đánh giá cụ thể, xác tiềm đất đai, cấu trồng, vật nuôi, điều kiện xã hội, tập quán canh tác vùng quy hoạch từ đưa tiêu chí chiến lược phát triển phù hợp; phương án quy hoạch tiêu diện tích, cấu đất đai cần quan tâm đến việc phân bổ không gian vùng sản xuất; từ có định hướng quy hoạch phát triển đồng ruộng cho phù hợp Việc thực phương án quy hoạch sử dụng đất thường liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành cần có quy chế quản lý quy hoạch để đảm bảo quy hoạch thực đồng bộ, thống - Đối với công tác tổ chức thực quy hoạch: Việc thực quy hoạch sử dụng đất thường liên quan đến nhiều cấp, ngành nhiều lĩnh vực địi hỏi phải có chế quản lý tổ chức thực chặt chẽ nhiều năm Do đó, để làm điều này, sở phương án quy hoạch sử dụng đất duyệt, UBND huyện Đông Hưng cần xây dựng chương trương trình, mục tiêu phát triển cụ thể, giao cho cấp ngành thực 5.2 KIẾN NGHỊ Để khắc phục thiếu sót kỳ quy hoạch vừa qua, kỳ quy hoạch tới, kiến nghị thực nội dung sau: - Tạo hành lang pháp lý thơng thống giới thiệu doanh nghiệp, nhà đầu tư nước vào đầu tư địa bàn huyện - Đầu tư xây dựng sở liệu quy hoạch sử dụng đất áp dụng cho xã, thị trấn nhằm thực thi công tác quy hoạch sử dụng đất theo quy định luật đất đai; góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế xã hội địa phương 74 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt: Bộ Tài nguyên Môi trường (2004) Quy hoạch sử dụng đất nước đến năm 2010 kế hoạch sử dụng đất đến năm 2005 nước, Hà Nội Bộ Tài nguyên Môi trường (2008) Báo cáo tình hình quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất năm (2006-2010) tình hình thực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp nước, Hà Nội Chính phủ nước Cộng hồ Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2004) Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 thi hành Luật Đất đai 2003, Hà Nội Chính phủ nước Cộng hồ Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2014) Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/05/2014 thi hành Luật Đất đai 2013, Hà Nội Đặng Văn Minh, Trương Thành Nam (2010) Xây dựng sở liệu tài nguyên đất đai – Giải pháp thúc đẩy hiệu công tác lập quy hoạch sử dụng đất cấp sở phát triển kinh tế - xã hội, Hội thảo khoa học quy trình xây dựng thực quy hoạch sử dụng đất cấp sở, Hội khoa học Đất Việt Nam Đoàn Cơng Quỳ, Vũ Thị Bình, Nguyễn Thị vịng, Nguyễn Quang Học Đỗ Thị Tám (2006) Giáo trình quy hoạch sử dụng đất NXB Nông nghiệp, Hà Nội Hà Minh Hòa (2010) Một số vấn đề cần giải hoàn thiện phương pháp quy hoạch nước ta nay, Hội thảo khoa học quy trình xây dựng thực quy hoạch sử dụng đất cấp sở, Hội khoa học Đất Việt Nam Lê Quang Trí (2005) Giáo trình quy hoạch sử dụng đất NXB Đại học Cần Thơ, Cần Thơ Nguyễn Đình Bồng (2007) Quy hoạch sử dụng đất nước ta giai đoạn nay, thực trạng giải pháp, Hội thảo khoa học Quy hoạch sử dụng đất, Hội khoa học Đất Việt Nam 10 Nguyễn Minh Quang (2016) Báo cáo tình hình thực quy hoạch sử dụng đất nước đến năm 2020 11 Nguyễn Thảo (2013) Kinh nghiệm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất số nước giới 75 12 Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (1993) Luật Đất đai 1993 13 Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2003) Luật Đất đai 2003 14 Quốc hội nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2013) Luật Đất đai 2013 15 Quốc hội nước CHXHCNVN (2013a) Hiến pháp năm 2013, Nxb Chính trị Quốc gia 16 Ủy ban nhân dân huyện Đông Hưng (2010) Kết kiểm kê đất đai năm 2010 17 Ủy ban nhân dân huyện Đông Hưng (2013) Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất năm kỳ đầu (2011 - 2015) huyện Đơng Hưng, tỉnh Thái Bình 18 Ủy ban nhân dân huyện Đông Hưng (2015) Kết kiểm kê đất đai năm 2015 19 Ủy ban nhân dân huyện Đông Hưng (2016) Báo cáo tình hình phát triển kinh tếxã hội huyện Đông Hưng năm 2015 20 Viện Điều tra Quy hoạch Đất đai - Tổng cục Địa (1998) Cơ sở lý luận khoa học quy hoạch sử dụng đất đai 21 Võ Tử Can (2006) Nghiên cứu phương pháp luận tiêu đánh giá tính khả thi hiệu phương án quy hoạch sử dụng đất cấp huyện 76 BẢN ĐỒ HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT 2015 HUYỆN ĐƠNG HƯNG – TỈNH THÁI BÌNH Tỷ lệ 1:70.000 77 Tỷ lệ 1:70.000 78 ... gia; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng; Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất an ninh Trong hệ thống quy hoạch. .. xã hội huyện Đơng Hưng 26 3.1.2 Đánh giá tình hình quản lý sử dụng đất huyện Đông Hưng 26 3.1.3 Tình hình thực phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình. .. phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Đơng Hưng, tỉnh Thái Bình 3.1.3.1 Kết thực tiêu quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 - Kết thực tiêu QHSD đất; 26 - Kết chuyển mục đích sử dụng đất;