BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ THANH THỦY THỰC TRẠNG CHĂM SÓC SẢN PHỤ CHẢY MÁU SAU ĐẺ TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN NAM ĐỊNH NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH - 2019 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH NGUYỄN THỊ THANH THỦY THỰC TRẠNG CHĂM SÓC SẢN PHỤ CHẢY MÁU SAU ĐẺ TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN NAM ĐỊNH NĂM 2019 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Điều dưỡng sản phụ khoa GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: ThS.BS NGUYỄN CƠNG TRÌNH NAM ĐỊNH - 2019 i LỜI CẢM ƠN Trong trình nghiên cứu hồn thành chun đề này, tơi nhận giúp đỡ tận tình thầy cơ, anh chị, bạn bè, đồng nghiệp, người thân gia đình quan có liên quan Tơi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Ban Giám hiệu, Phịng Đào tạo Sau đại học, Bộ mơn Điều dưỡng Sản phụ khoa, Thầy cô giảng dạy Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định tận tình hướng dẫn bảo năm học qua Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo hướng dẫn: ThS Nguyễn Công Trình, tận tình hướng dẫn, động viên, quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ suốt q trình học, thực hồn thành chun đề tốt nghiệp Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Nam Định, cho hội học chuyên sâu lĩnh vực điều dưỡng, tạo điều kiện, giúp đỡ, động viên q trình học tập, cơng tác nghiên cứu Tôi xin bày tỏ biết ơn đến người thân yêu gia đình, bạn bè đồng nghiệp gần xa, đặc biệt anh chị em khóa động viên, giúp đỡ tơi tinh thần vật chất để tơi hồn thành chun đề Nam Định, tháng năm 2019 Người làm báo cáo Nguyễn Thị Thanh Thủy ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan báo cáo chuyên đề riêng tơi Nội dung báo cáo hồn tồn trung thực, khách quan chưa áp dụng Báo cáo thân thực giúp đỡ giảng viên hướng dẫn Nếu có điều sai trái tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Người làm chuyên đề Nguyễn Thị Thanh Thủy iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .i LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT .iv DANH MỤC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ v ĐẶT VẤN ĐỀ CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận .3 1.1.1 Định nghĩa dịch tễ 1.1.2 Nguyên nhân CMSĐ 1.1.3 Triệu chứng chẩn đoán CMSĐ .7 1.1.4 Xử trí CMSĐ .9 1.1.5 Chẩn đoán chăm sóc thực tiễn 10 1.2 Cơ sở thực tiễn 12 1.2.1 Các hướng dẫn lâm sàng 12 1.2.2 Các nghiên cứu liên quan 13 CHƯƠNG 2: LIÊN HỆ THỰC TIỄN 15 2.1 Thực trạng chảy máu sau đẻ bệnh viện phụ sản Nam Định .15 2.2 Thực trạng công tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Định năm 2019 15 2.3 Các ưu, nhược điểm 19 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP THỰC HIỆN .21 3.1 Đối với bệnh viện .21 3.2 Đối với điều dưỡng 21 3.3 Đối với sản phụ 22 KẾT LUẬN 23 TÀI LIỆU THAM KHẢO iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CMSĐ: Chảy máu sau đẻ BVPSNĐ: Bệnh viện phụ sản Nam Định CTC: Cổ tử cung AĐ: Âm đạo TSM: Tầng sinh môn BN: Bệnh nhân v DANH MỤC BẢNG, HÌNH DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Tỷ lệ CMSĐ BVPNĐ 1998 – 1999 2008 – 2009 15 DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Quy trình chăm sóc CMSĐ bệnh viện Phụ sản Nam Định 18 ĐẶT VẤN ĐỀ Mang thai sinh thiên chức tự nhiên, niềm vui hạnh phúc phụ nữ Nhưng bên cạnh nỗi lo tiềm ẩn biến chứng sản khoa xảy Biến chứng sản khoa biến chứng gặp giai đoạn mang thai, chuyển thời kì hậu sản Các biến chứng sản khoa thường gặp chảy máu sau sinh, nhiễm khuẩn, sản giật… Các biến chứng sản khoa gây nguy hiểm cho thai nhi mà đe dọa trực tiếp đến tính mạng người mẹ Chảy máu sau đẻ (CMSĐ) tai biến hàng đầu tai biến sản khoa, nguyên nhân gây tử vong mẹ Ngày nay, nhờ tiến hồi sức cấp cứu làm giảm trầm trọng biến chứng Tuy nhiên chảy máu sau đẻ nguyên nhân gây tử vong sản khoa, đặc biệt có biểu rối loạn đông máu Biến chứng thường xảy bất ngờ cần phải có biện pháp dự phịng điều trị tích cực [5] Trên giới ước tính năm có 100.000 trường hợp tử vong mẹ chảy máu sau đẻ, đồng thời chảy máu sau đẻ gây hệ lụy lâu dài bệnh thể chất lẫn tinh thần chảy máu sau đẻ, ám ảnh tinh thần cho lần sinh đẻ tiếp theo[18] Tại Việt Nam tỷ lệ tử vong chảy máu sau đẻ chiếm đến 66,8% tổng số tử vong tai biến sản khoa Trong năm 19861990, tỷ lệ tử vong chảy máu sau đẻ chiếm 27,5%, tỷ lệ giảm nhanh giai đoạn 1996-2001 1,3% [10] Nguyên nhân gây chảy máu sau đẻ nhiều bao gồm: Đờ tử cung, vỡ tử cung, chấn thương đường sinh dục, rau bám chặt, rau cầm tù, rau cài lược, lộn tử cung, khối máu tụ đường sinh dục …Nếu phát kịp thời nguyên nhân gây chảy máu sau đẻ có biện pháp xử trí nhanh chóng thích hợp tỷ lệ tử vong chảy máu sau đẻ cải thiện rõ rệt Trong vai trò điều dưỡng, hộ sinh việc phát hiện, chẩn đốn, xử trí chăm sóc trường hợp chảy máu sau đẻ quan trọng Tại bệnh viện sản Nam Định, tỷ lệ chảy máu sau đẻ giai đoạn 1998-1999 0,81% với 66 trường hợp tổng số 8.702 sản phụ, giai đoạn 2008-2009 0,60% với 109 trường hợp tổng số 18.044 sản phụ [13] Trong năm gần đây, tỷ lệ chảy máu sau đẻ bệnh viên có xu hướng giảm rõ rệt cơng tác điều trị có 12 - Thực y lệnh thuốc: Tiêm thuốc cầm máu, truyền máu… - Theo dõi chảy máu co hồi tử cung: + Kiểm tra co hồi tử cung + Kiểm tra máu chảy qua âm đạo sau lần tử cung co bóp: số lượng, màu sắc - Chuẩn bị BN, phương tiện phẫu thuật biện pháp khác thất bại: + Thơng báo, giải thích cho BN người nhà việc cần làm tai biến xảy + Hồi sức tốt nhanh chóng chuyển BN đến phịng mổ 1.1.5.5 Đánh giá kết - Tồn trạng: BN qua tình trạng shock khơng? mạch, huyết áp, nhịp thở có ổn định ko? - Tử cung co hồi tốt không? Máu chảy nhiều hay cầm? - Các thủ thuật (khâu vết rách, lấy máu cục, rau sót…) có an tồn khơng? Kết sao? - BN xử trí kịp thời, đúng, tích cực tồn trạng ổn định, mạch, huyết áp trở bình thường, BN hết chảy máu, tử cung co hồi tốt, thủ thuật thực an tồn, BN an tâm, khơng lo lắng 1.2 Cơ sở thực tiễn 1.2.1 Các hướng dẫn lâm sàng Cho đến nay, quy trình chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ cho tuyến lồng ghép vào quy trình chẩn đốn điều trị CMSĐ quy trình chung chăm sóc sau sinh mà chưa có quy trình riêng biệt Năm 2010, Bộ y tế định việc “Phê duyệt tài liệu chun mơn hướng dẫn chẩn đốn, xử trí cấp cứu tai biến sản khoa” [6] Trong tài liệu ghi rõ việc xử trí CMSĐ nhóm tuyến tuyến xã tuyến huyện trở lên Đồng thời việc chảy máu sau đẻ phân loại theo ngun nhân khác có quy trình xử trí khác xử lý đờ tử cung, chấn thương đường sinh dục, bất thường bong sổ rau, rau không bong bệnh lý đông máu, chảy máu Tuy nhiên quy trình chủ yếu xử trí dành cho bác sỹ xử lý ban đầu chủ yếu Năm 2015 y tế cập nhật định 315 quy trình chẩn đốn điều trị bệnh phụ khoa [7] Trong phụ lục kèm theo có ghi hướng dẫn chăm sóc 13 sản phụ CMSĐ hồi sức nội khoa xử trí sản khoa Tuy nhiên việc quy định chi tiết quy trình cho điều dưỡng chưa có mà dừng lại quy định chung cho bác sỹ Nhìn chung Viêt Nam, quy định thực tiễn quy trình chăm sóc chảy máu sau đẻ cho sản phụ hạn chế Điều dưỡng hộ sinh chủ yếu sử dụng hướng dẫn giáo trình lý thuyết trường, viện khác nhau, nhiên lại có khác biệt quy trình chăm sóc tài liệu dẫn đến việc chưa có thống cụ thể 1.2.2 Các nghiên cứu liên quan Một số nghiên cứu giới cho thấy quy trình chăm sóc CMSĐ dành cho điều dưỡng hộ sinh có từ lâu Quy trình chăm sóc chủ yếu phụ thuộc vào bệnh viện khác gói chăm sóc khác cho dù có quy định - Mallory D Woiski năm 2015 nghiên cứu yếu tố ảnh hưởng chăm sóc chất lượng sản phụ có chảy máu sau đẻ cho thấy: theo người bệnh, yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc chảy máu sau đẻ sản phụ thiếu thơng tin từ chăm sóc trước, sau xuất vấn đề chảy máu sau đẻ Theo ý kiến từ nhân viên y tế yếu tố ảnh hường đến chất lượng chăm sóc chảy máu sau đẻ thiếu hướng dẫn cụ thể, thiếu kiến thức thất bại giao tiếp Nghiên cứu đưa khuyến nghị sản phụ cần cung cấp thông tin qua trang web người bệnh, từ tờ rơi từ việc tư vấn trực tiếp người chăm sóc cần phải cập nhật, nâng cao kiến thức, nâng cao kỹ giao tiếp lâm sàng [18] - Signe Egenberg cộng nghiên cứu 2017 Tanzania cho thấy tầm quan trọng việc đào tạo nhóm khả học tập nhận thức kỹ làm việc nhóm để phịng ngừa chăm sóc tốt cho sản phụ có chảy máu sau đẻ Nghiên cứu việc cung cấp thông tin đầy đủ cho sản phụ trước, sau đẻ làm tăng mức độ tự tin giảm căng thẳng cho sản phụ từ giúp bà mẹ quản lý tốt sức khỏe tâm thần Khuyến cáo đưa người cung cấp dịch vụ chăm sóc cho sản phụ có chảy máu sau đẻ cần đào tạo liên tục phương pháp mô để nâng cao kiến thức kỹ chăm sóc sản phụ [20] 14 - Zaat TR cộng phân tích báo năm 2018, tìm thấy mối liên quan chảy máu sau đẻ căng thẳng tâm lý sản phụ nghiên cứu liên quan [22] - Trong phân tích báo khác nhóm tác giả Carroll M, Daly D Begley CM năm 2016, tìm hiểu vấn đề sức khỏe tâm thần thể chất sản phụ có chảy máu sau đẻ từ việc phân tích 211 báo cho thấy: Tỷ lệ cao sản phụ mắc bệnh liên quan sau sinh (3 tháng) có chảy máu sau đẻ gồm: trầm cảm sau sinh13%, rối loạn stress sau chấn thương 3%, tình trạng sức khỏe yếu nhiều so với năm trước 6% [17] - Nicle J Woodley cộng năm 2018 nghiên cứu tỷ lệ rối loạn stress sau đẻ thường đặc biệt người bệnh có chảy máu sau đẻ cho thấy sản phụ có chảy máu sau đẻ lo sợ bị chảy máu lại nhiều nghiên cứu sản phụ sợ mang thai lại Nghiên cứu đưa khuyến nghị, cần phải nâng cao kiến thức kỹ người chăm sóc để giúp sản phụ chảy máu sau đẻ vượt qua rối loạn tâm lý [19] 15 CHƯƠNG LIÊN HỆ THỰC TIỄN 2.1 Thực trạng chảy máu sau đẻ bệnh viện phụ sản Nam Định Tại bệnh viện phụ sản Nam Định, số ca chảy máu sau đẻ thống kê hàng năm Trong việc tổng hợp theo giai đoạn đề cập số báo cáo tổng kết Theo tỷ lệ sản phụ chảy máu sau đẻ giai đoạn 1998-1999 0,81% Tỷ lệ giảm nhanh giai đoạn 2008-2009 0,60% Bảng 2.1 Tỷ lệ CMSĐ BVPSNĐ 1998 – 1999 2008 – 2009 [13] Giai đoạn Số CMSĐ Tổng số đẻ Tỷ lệ % 1998 – 1999 66 8702 0.81 2008 – 2009 109 18044 0.60 2017 13006 0.07 7268 0.09 tháng đầu năm 2019 Trong năm gần đây, tỷ lệ chảy máu sau sinh bệnh viện phụ sản Nam Định có xu hướng giảm nhanh Năm 2017 tỷ lệ chảy máu sau sinh bệnh viện cịn 0,07% số sản phụ có chảy máu sau sinh tổng số 13 nghìn sản phụ Nửa đầu năm 2019, số sản phụ chảy máu sau sinh bệnh viện sản phụ tổng số nghìn sản phụ sinh bệnh viện Các số nói lên chất lượng cơng tác khám chữa bệnh chăm sóc sản phụ bệnh viện cải thiện nâng cao rõ rệt [14] Tuy nhiên thực trạng chăm sóc chảy máu sau đẻ bệnh viện cần có bổ sung nhằm giảm thiểu tối đa số ca chảy máu sau đẻ hậu CMSĐ đến sản phụ 2.2 Thực trạng cơng tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Đinh năm 2019 Cho đến tại, công tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Định dựa nguyên tắc hướng dẫn chăm sóc sản phụ theo định 6734/QĐ-BYT tài liệu hướng dẫn chuyên môn chăm sóc thiết yếu bà mẹ trẻ sơ sinh 2016 [9] hướng dẫn chẩn đốn, xử trí cấp cứu tai biến 16 sản khoa năm 2010 Bộ Y tế [7] Từ văn bản, bệnh viện đề văn quy trình cụ thể riêng hay bảng kiểm riêng như: “Quy trình chăm sóc thiết yếu sau đẻ [3]”, “Bảng kiểm chăm sóc sản phụ sau đẻ thường [1]”, “Quy trình chăm sóc sản phụ đầu sau đẻ [2]” Tất quy trình có hướng dẫn xử trí chăm sóc chảy máu sau đẻ Có thể nói quy trình chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện khái quát theo bước hình 3.1, nhiên đến việc văn riêng quy trình cịn gặp nhiều hạn chế Thực tế bước cụ thể chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện bao gồm: a Nhận định bệnh nhân - Tiền sử sản phụ khoa bệnh khác, trình thai nghén lần Đặc biệt diễn biến, biến cố xảy chuyển Thông thường, thông tin khai thác viện tiền sử sản khoa theo số PARA, bệnh cấp tính mãn tính thai phụ điều dưỡng viên khai thác hồ sơ bệnh án để đưa kế hoạch chăm sóc phù hợp Các bệnh đơng chảy máu, bệnh thận thường lưu ý khai thác tiền sử - Những thay đổi tồn thân tình trạng chảy máu: + Tinh thần, sắc mặt, màu sắc da niêm mạc: Quan sát xem tinh thần bệnh nhân có ổn định khơng? Sắc mặt hoảng hốt hay không hoảng hốt, màu sắc da niêm mạc có hồng hay nhợt + Các số sống, dấu hiệu sinh tồn: mạch, huyết áp, nhịp thở, nhiệt độ……Các số hướng dẫn đo sau sản phụ đẻ đẻ số trường hợp cần thiết [2] - Các dấu hiệu chỗ: + Sự co hồi tử cung: theo dõi trình đẻ sau đẻ 15 phút/lần đầu, 30 phút/lần giờ/lần + Số lượng máu âm đạo trước sau xoa nắn, ấn đáy tử cung + Tốc độ chảy máu, đặc điểm tính chất chảy máu + Các tổn thương đường sinh dục + Số lượng, màu sắc nước ối: đa ối hay thiểu ối, nhiễm trùng ối… + Kiểm tra bánh rau: xem cịn sót rau khơng 17 - Sự đáp ứng tồn thân tình trạng chảy máu với trình điều trị - Những thay đổi khác… - Kết xét nghiệm cận lâm sàng - Xem hồ sơ bệnh án: y lệnh, định thầy thuốc b Chẩn đốn điều dưỡng - Những tình trạng tại: đẻ an toàn, mẹ khỏe, chảy máu…… - Nguy rối loạn huyết động chảy máu nhiều kéo dài - Nguy tăng nặng tình trạng bệnh khác kèm theo - Chuẩn bị làm thủ thuật biến chứng xảy thầy thuốc c Lập kế hoạch chăm sóc Lập kế hoạch chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bao gồm: - Chấn an tinh thần bệnh nhân (BN), hồi sức chống choáng - Theo dõi dấu hiệu sinh tồn, tốt dùng monitor - Thực biện pháp cầm máu - Thực y lệnh thuốc - Theo dõi lượng máu chảy, co hồi tử cung - Chuẩn bị phương tiện, dụng cụ làm thủ thuật, phẫu thuật theo định thầy thuốc 18 Hình 2.2 Quy trình chăm sóc CMSĐ bệnh viện Phụ sản Nam Định (Nguồn :Quyết định 362b/QĐ-BVPS ngày 24/12/2017 – bệnh viện phụ sản Nam Định) d Thực kế hoạch chăm sóc - Trấn an BN, hồi sức chống choáng: + Động viên BN khỏi lo lắng, hướng dẫn BN phối hợp tốt + Đặt BN nằm đầu thấp, ủ ấm + Thở oxi, đặt đường truyền tĩnh mạch + Xoa đáy tử cung + Thực y lệnh nhanh, đúng, đủ + Theo dõi sát toàn trạng, dấu hiệu sinh tồn, khối cầu an toàn, máu âm đạo, báo bác sĩ kịp thời - Thực biện pháp cầm máu: + Ấn động mạch chủ bụng + Xoa tử cung qua thành bụng + Lấy máu đọng, rau sót + Khâu vết rách đường sinh dục - Thực y lệnh thuốc: Tiêm thuốc cầm máu, truyền máu… 19 - Theo dõi chảy máu co hồi tử cung: + Kiểm tra co hồi tử cung + Kiểm tra máu chảy qua âm đạo sau lần tử cung co bóp: số lượng, màu sắc - Chuẩn bị BN, phương tiện phẫu thuật biện pháp khác thất bại: + Thơng báo, giải thích cho BN người nhà việc cần làm tai biến xảy + Hồi sức tốt nhanh chóng chuyển BN đến phòng mổ e Đánh giá kết - Tồn trạng: BN qua tình trạng shock khơng, mạch, huyết áp, nhịp thở có ổn định ko? - Tử cung co hồi tốt không? Máu chảy nhiều hay cầm? - Các thủ thuật (khâu vết rách, lấy máu cục, rau sót…) có an tồn khơng? Kết sao? - BN xử trí kịp thời, đúng, tích cực toàn trạng ổn định, mạch, huyết áp trở bình thường, BN hết chảy máu, tử cung co hồi tốt, thủ thuật thực an toàn, BN an tâm, không lo lắng 2.3 Các ưu, nhược điểm 2.3.1 Ưu điểm Cho đến nay, việc thực chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện phụ sản Nam Định có nhiều ưu điểm cho kết tốt thông qua số tỷ lệ chảy máu sau đẻ thai phụ giảm, tỷ lệ tử vong chảy máu sau đẻ giảm rõ rệt so với giai đoạn trước Một số ưu điểm chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ cần kể đến là: - Công tác chăm sóc chảy máu sau đẻ lồng ghép quy trình, bảng kiểm chăm sóc sản phụ trước, sau sinh tạo nên hệ thống chăm sóc cho giai đoạn cụ thể - Thai phụ phân loại sớm nguy chảy máu sau đẻ dựa nhận định bác sĩ điều dưỡng, hộ sinh Việc phân loại giúp điều dưỡng, hộ sinh chủ động việc lập kế hoạch thực chăm sóc Tránh tai biến nặng khơng đáng có chủ động đối phó với hậu chảy máu sau đẻ nhằm giảm thiểu tỷ lệ tử vong thai phụ 20 - Việc lập kế hoạch chăm sóc đặc biệt cho thai phụ có nguy chảy máu sau đẻ thai phụ có chảy máu sau đẻ điều dưỡng, hộ sinh thực cách có hệ thống khoa học trước Đem lại hiệu tốt q trình chăm sóc thai phụ Các bước kế hoạch chăm sóc thai phụ chảy máu sau đẻ cụ thể cho dù chưa có bảng kiểm hay quy trình mẫu - Là bệnh viện chuyên ngành tuyến tỉnh, việc có đầy đủ sở vật chất, máy móc quy trình chuẩn lợi ưu điểm lớn so với bệnh viện tuyến huyện Chính tai biến sản khoa, có chảy máu sau đẻ thường phát sớm nguy cơ, chẩn đoán sớm điều trị tốt tuyến 2.3.2 Nhược điểm Cho dù đạt nhiều thành tích cực, đến cơng tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện Phụ Sản Nam Định có hạn chế định: - Các chuyên đề chăm sóc chảy máu sau đẻ viện cịn hạn chế, khơng tổ chức cách liên tục Chính phương pháp chăm sóc dành riêng cho điều dưỡng hộ sinh cập nhập nhằm nâng cao hiệu chăm sóc chảy máu sau đẻ Các chuyên đề tổ chức thường không cụ thể, thường hướng đến việc chẩn đoán điều trị - Các nhận đinh, khai thác tiền sử riêng điều dưỡng cịn trọng Việc nhận định, khai thác tiền sử bệnh nhân điều dưỡng nữ hộ sinh phụ thuộc nhiều vào nhận định bệnh án bác sĩ - Các sản phụ có chảy máu sau đẻ gần khơng đánh giá lại tình trạng tâm lý sau sinh đẻ Cho dù tác động xấu chảy máu sau đẻ lên tâm lý sản phụ khuyến cáo số nghiên cứu [18] - Việc theo dõi tình trạng sức khỏe sản phụ chảy máu sau đẻ sau xuất viện gần thực nhiều nguyên nhân khách quan 21 CHƯƠNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 3.1 Đối với bệnh viện - Soạn thảo quy trình chuẩn chăm sóc chảy máu sau đẻ bệnh viện để tạo hành lang pháp lý cho điều dưỡng, hộ sinh thực Cần cập nhật quy trình nhằm đạt hiệu chăm sóc tốt - Bổ sung tờ rơi để việc cung cấp thông tin đến sản phụ đầy đủ hiệu - Tăng cường lớp tập huấn đào tạo lại chuyên đề riêng chăm sóc chảy máu sau đẻ cho điều dưỡng hộ sinh với thơng tin quy trình theo chuẩn Hướng tới mơ hình đào tạo mơ để khơng nâng cao kiến thức, kỹ đào tạo khả làm việc nhóm cho điều dưỡng lâm sàng - Thành lập tổ tư vấn nguy sản khoa, đặc biệt CMSĐ cho sản phụ có nguy cao nhằm nhằm giúp bệnh nhân tiếp cận thông tin đầy đủ trước, sau đẻ nhằm giúp cho sản phụ chuẩn bị tâm lý tốt đẻ hạn chế stress - Thành lập chương trình quản lý sức khỏe sản phụ sau đẻ có tình trạng chảy máu sau đẻ, đặc biệt quản lý tâm lý thai phụ 3.2 Đối với điều dưỡng - Tham gia lớp tập huấn kiến thức quản lý chăm sóc CMSĐ nhằm tăng cường công tác chuyên môn cập nhật kiến thức chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ tăng cường khả định khả làm việc nhóm lâm sàng - Cần nhận định đúng, đủ tình trạng sản phụ trước, sau đẻ Tránh lệ thuộc vào chẩn đoán, nhận định bác sỹ Lập kế hoạch chăm sóc sản phụ rõ ràng thực tốt kế hoạch đề - Cung cấp đầy đủ thông tin tình trạng sức khỏe thai nhi, tình trạng chảy máu sản phụ trước, sau đẻ để hạn chế lo lắng rối loạn tâm lý sau đẻ sản phụ - Quản lý chăm sóc sản phụ sau đẻ nhằm theo dõi biến chứng muộn CMSĐ 22 3.3 Đối với sản phụ - Chủ động tiếp cận thông tin chảy máu sau đẻ kênh truyền thông sức khỏe bệnh viện hướng dẫn nhân viên y tế để chuẩn bị tâm lý tốt sau đẻ - Đối với sản phụ có chảy máu sau sinh cần khám lại theo dõi biến chứng sau đẻ để chủ động kịp thời có biến chứng Chủ động tìm biện pháp hỗ chợ tâm lý sau chảy máu sau đẻ thời điểm nhằm tránh cá tác động xấu đến lần đẻ sau 23 KẾT LUẬN Thực trạng công tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh viện phụ sản Nam Định năm 2019 - Sản phụ chưa cung cấp thông tin đầy đủ trước, sau đẻ tải người bệnh, điều dưỡng có thời gian để tư vấn động viên người bệnh kịp thời - Nhận định điều dưỡng sản phụ chưa trọng, đa phần điều dưỡng phụ thuộc nhiều vào nhận định bác sỹ để chăm sóc Nguyên nhân vấn đề điều dưỡng chưa đủ trình độ khả để nhận đinh người bệnh có chảy máu sau đẻ - Các chẩn đoán điều dưỡng, lập kế hoạch chăm sóc đưa cịn chung chung, chưa đề cập vấn đề cụ thể cá nhân sản phụ Nguyên nhân vấn đề điều dưỡng hạn chế kiến thức - Phần đánh giá sản phụ đánh giá tình trạng chảy máu Chưa đánh giá tình trạng rối loạn tâm lý sau sinh đẻ - Thiếu tờ rơi, hướng dẫn chăm sóc chảy máu sau đẻ để tư vấn cung cấp thông tin cho sản phụ - Các chuyên đề chăm sóc chảy máu sau đẻ viện cịn hạn chế, khơng tổ chức cách liên tục Chính phương pháp chăm sóc dành riêng cho điều dưỡng hộ sinh cập nhật nhằm nâng cao hiệu chăm sóc CMSĐ Hơn chuyên đề thường lồng ghép vào việc hướng dẫn chẩn đoán điều trị nên hiệu việc nâng cao kiến thức cho điều dưỡng hạn chế - Điều dưỡng viện chưa đào tạo phương pháp mơ chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Chưa có hội đào tạo làm việc nhóm tình hng - Việc theo dõi tình trạng sức khỏe sản phụ CMSĐ sau xuất viện gần thực nhiều nguyên nhân khách quan Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao cơng tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện Phụ sản Nam Định năm 2019 24 - Soạn thảo quy trình chuẩn chăm sóc chảy máu sau đẻ bệnh viện để tạo hành lang pháp lý cho điều dưỡng, hộ sinh thực Cần cập nhật quy trình nhằm đạt hiệu chăm sóc tốt - Bổ sung tờ rơi để việc cung cấp thông tin đến sản phụ đầy đủ hiệu - Tăng cường lớp tập huấn, đào tạo lại chuyên đề riêng chăm sóc CMSĐ cho điều dưỡng hộ sinh với thơng tin quy trình theo chuẩn Hướng tới mơ hình đào tạo mơ để không nâng cao kiến thức, kỹ cơng tác đào tạo khả làm việc nhóm cho điều dưỡng lâm sàng - Thành lập tổ tư vấn nguy sản khoa, đặc biệt CMSĐ cho sản phụ có nguy cao nhằm giúp bệnh nhận tiếp cận thông tin đầy đủ trước, sau đẻ nhằm giúp sản phụ chuẩn bị tốt tâm lý đẻ hạn chế stress - Thành lập chương trình quản lý sức khỏe sản phụ sau đẻ có tình trạng chảy máu sau đẻ, đặc biệt quản lý tâm lý thai phụ 25 TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT Bệnh viện Phụ sản Nam Định (2016) Bảng kiểm: Chăm sóc sản phụ sau đẻ thường Bệnh viện Phụ sản Nam Định (2016) Quy trình chăm sóc theo dõi sản phụ đầu sau đẻ Bệnh viện Phụ sản Nam Định (2017) Chăm sóc thiết yếu sau đẻ Bệnh viện Phụ sản Nam Định (2017) Quy trình sử dụng túi đo máu sau đẻ Bệnh viện phụ sản Nam Định (2018) Báo cáo số liệu chăm sóc thai sản năm 2018., Bộ môn Sản - Đại Học Y Hà Nội (2014) Bài giảng Sản Phụ Khoa, Nhà xuất Y học, Hà Nội Bộ Y Tế - vụ khoa học đào tạo (2006) Chăm sóc bà mẹ đẻ, Nhà xuất y học, Bộ Y Tế (2010) Quyết đinh 5231 việc"Phê duyệt tài liệu chun mơn hướng dẫn chẩn đốn, xử trí cấp cứu tai biến sản khoa" Bộ Y Tế (2014) Điều dưỡng sản phụ khoa, Nhà xuất y học, 10 Bộ Y Tế (2016) Quyết định 6734/QĐ-BYT tài liệu hướng dẫn chun mơn chăm sóc thiết yếu bà mẹ trẻ sơ sinh 2016 11 Phạm Văn Chung (2010) Nghiên cứu tình hình chảy máu sớm sau đẻ bệnh viện phụ sản trung ương giai đoạn 1998-1999 2008-2009, Luận văn tốt nghiệp bác sĩ nội trú, Đại Học Y Hà Nội 12 Nguyễn Hồng Hạnh (2011) Tình Hình băng huyết sau sinh bệnh viện đa khoa thị xã Sông Cầu giai đoạn 2000-2010 Đề tài nghiên cứu cấp Viện, Bệnh viện đa khoa sông cầu, 13 Phạm Thanh Hải (2008) Yếu tố nguy băng huyết sau sinh Đề tài nghiên cứu cấp Viện, Bệnh viện Từ Dũ, 14 Trần Sơn Thạch, Tạ Thị Thanh Thủy Nguyễn Vạn Thông (2005) Mũi may B-Lynch cải tiến điều trị băng huyết sau sanh nặng đờ tử cung vỡ Hội Nghị Việt Pháp Châu Á Thái Bình Dương lần V, 15 Nguyễn Đức Vy (2002) Tình hình chảy máu sau đẻ Viện Bảo vệ Bà mẹ Trẻ sơ sinh năm (1996-2001) Tạp chí Thơng tin Y dược, 3, 36-39 26 TIẾNG ANH 16 A B Lanlonde Et al (2006) Postpartum hemorrhage today: living in the shadow of the TajMahal A textbook of Postpartum hemorrhage, Sapiens Publishing, 2-10 17 Duthie S (2006) Postpartum hemorrhage in Asian countries, Sapiens Publishing, 18 Nicole J Woodley Et al (2018) Prevalence of Post-Traumatic Stress Disorder after Vaginal Delivery and in Particular after Postpartum Hemorrhage Obstetrics & Gynecology, 121, 91 19 Signe Egenberg and et al (2017) No patient should die of PPH just for the lack of training BMC Medical Education, 17(119) 20 Weeks (2015) The prevention anh treament of pospatum haemorrhage: what we knaw, and where we go to next? BJOG: an international journal of obstertrics and gynaecology, 122(2), 202-210 21 Zaat TR and et al (2018) Posttraumatic stress disorder related to postpartum haemorrhage: A systematic review Eur J Obstet Gynecol reprod Biol, 225, 214220 ... cứu thực trạng chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện lại hạn chế Đó lý tơi tiến hành chun đề ? ?Thực trạng chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ bệnh viện phụ sản Nam Định năm 2019? ?? Mục tiêu: Thực. .. Thực trạng công tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Định năm 2019 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao công tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Định 3... THỰC TIỄN 15 2.1 Thực trạng chảy máu sau đẻ bệnh viện phụ sản Nam Định .15 2.2 Thực trạng cơng tác chăm sóc sản phụ chảy máu sau đẻ Bệnh Viện Phụ sản Nam Định năm 2019 15 2.3