HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM KHOA MÔI TRƯỜNG = = = =¶¶¶ = = = = KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG SẢN XUẤT SẠCH HƠN TẠI NHÀ MÁY GẠCH TUYNEL NAM SÁCH – HẢI DƯƠNG Người thực Lớp Khóa Ngành Giáo viên hướng dẫn : : : : : ĐỖ THỊ MAI MTA 57 MÔI TRƯỜNG ThS NGUYỄN THỊ BÍCH HÀ HÀ NỘI – 2016 HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM KHOA MÔI TRƯỜNG = = = =¶¶¶ = = = = KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI: NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG SẢN XUẤT SẠCH HƠN TẠI NHÀ MÁY GẠCH TUYNEL NAM SÁCH – HẢI DƯƠNG Người thực Lớp Khóa Ngành Giáo viên hướng dẫn Địa điểm thực tập : : : : : : ĐỖ THỊ MAI MTA 57 MÔI TRƯỜNG ThS NGUYỄN THỊ BÍCH HÀ NHÀ MÁY GẠCH TUYNEL NAM SÁCH – HẢI DƯƠNG HÀ NỘI – 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận riêng tôi, thực nghiên cứu cách độc lập Các thông tin, số liệu thu thập cho phép công bố đơn vị cung cấp Các tài liệu tham khảo trích nguồn rõ ràng Các kết nêu khóa luận hoàn toàn trung thực chưa có công bố tài liệu Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Sinh viên Đỗ Thị Mai i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, nỗ lực thân nhận giúp đỡ tận tình từ thầy giáo, cô giáo khoa Môi trường – Học viện Nông nghiệp Việt Nam cán công nhân viên nhà máy Gạch Tuynel Nam Sách, tỉnh Hải Dương Lời đầu tiên, xin chân thành cảm ơn Ban giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Ban chủ nhiệm Khoa Môi trường, thầy giáo, cô giáo Bộ môn Quản lý môi trường Những người truyền đạt cho kiến thức quý báu suốt trình học tập nghiên cứu giảng đường đại học vừa qua Đặc biệt, xin gửi lời cám ơn sâu sắc tới ThS Nguyễn Thị Bích Hà người giành nhiều thời gian, tạo điều kiện, hướng dẫn tận tình phương pháp nghiên cứu cách thức thực nội dung đề tài Ngoài ra, xin gửi lời cảm ơn chân thành tới cán bộ, công nhân viên nhà máy Gạch Tuynel Nam Sách nhiệt tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi, cung cấp thông tin cần thiết suốt trình thực đề tài Cuối cùng, gửi lời cảm ơn tới gia đình bạn bè chia sẻ, động viên, khích lệ ủng hộ suốt thời gian học tập rèn luyện Học viện Nông nghiệp Việt Nam Với kiến thức kinh nghiệm thân hạn chế nên thực đề tài khó tránh khỏi sai sót Vì vậy, mong nhận quan tâm đóng góp ý kiến thầy cô bạn để khóa luận hoàn thiện Tôi xin chân thành cảm ơn ! Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Sinh viên thực Đỗ Thị Mai ii MỤC LỤC TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI .1 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt SXSH NL KHCN & QLMT QCVN VC Chữ viết đầy đủ Sản xuất Nguyên liệu Khoa học công nghệ Quản lý môi trường Quy chuẩn Việt Nam Vận chuyển iv DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1 Một số kết trình diễn SXSH nướcError: Reference source not found Bảng 1.2 Mục tiêu áp dụng SXSH Việt Nam theo giai đoạn .Error: Reference source not found Bảng 3.1 Chất lượng đất nguyên liệu nhà máy Error: Reference source not found Bảng 3.2 Thông số kỹ thuật lò sấy mà nhà máy vận hành .Error: Reference source not found Bảng 3.3 Thông số kỹ thuật lò nung Tuynel vận hành Error: Reference source not found Bảng 3.4 Bảng tải lượng ô nhiễm không khí vận hành lò sấy nung 43 Bảng 3.5 Đặc tính khối lượng chất thải trình sản xuất gạch nhà máy Gạch Tuynel Nam Sách 44 Bảng 3.6 Cân vật chất cho trình sản xuất Nhà máy Gạch Tuynel Nam Sách năm 47 Bảng 3.7 Dòng thải nhà máy sản xuất gạch Tuynel Nam Sách năm Error: Reference source not found Bảng 3.8 Xác định nguyên nhân dòng thải trình sản xuất Error: Reference source not found Bảng 3.9 Các hội SXSH Nhà máy Gạch Tuynel Nam Sách Error: Reference source not found Bảng 3.10 Bảng sàng lọc hội SXSH .Error: Reference source not found Bảng 3.11 Bảng tính NPV, IR, PB lắp đặt hệ thống phun than tự động Error: Reference source not found Bảng 3.12 Lựa chọn giải pháp SXSH để thực Error: Reference source not found v DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Sơ đồ phân tích nguyên nhân – kết (sơ đồ xương cá) .Error: Reference source not found Hình 3.1 Quy trình sản xuất nhà máy gạch Tuynel Nam Sách .Error: Reference source not found Hình 3.2 Sơ đồ dòng trình sản xuất nhà máy gạch Tuynel Nam Sách .Error: Reference source not found Hình 3.3 Sơ đồ xương cá biểu thị nguyên nhân dòng thải trình sản xuất gạch nhà máy Error: Reference source not found vi ĐẶT VẤN ĐỀ TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Hiện nước ta kinh tế nói chung ngành xây dựng nói riêng đà phát triển nhanh quy mô lẫn tốc độ Cùng với phát triển kinh tế tốc độ xây dựng sở hạ tầng ngày gia tăng kéo theo nhu cầu vật liệu xây dựng ngày tăng số lượng, chất lượng chủng loại sản phẩm Sản xuất biết đến cách tiếp cận giúp tiết kiệm nguyên liệu đầu vào giảm thiểu chất thải đầu ra, sản xuất không lạ năm gần sản xuất đôi với bảo vệ môi trường ngày doanh nghiệp quan tâm, trọng Với tốc độ công nghiệp hóa - đại hóa nay, doanh nghiệp phải sản xuất cho phù hợp để có sản phẩm chất lượng tốt, giá cạnh tranh thân thiện với môi trường Theo Quyết định số 1469/ QĐ - TTg ngày 22 tháng năm 2014 Thủ tướng Chính Phủ việc “Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2020 định hướng đến năm 2030” ước tính nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng nước ta vào năm 2015 26 tỷ viên, năm 2020 lên tới 30 tỷ viên, bên cạnh kiên xóa bỏ lò gạch nung thủ công chậm vào năm 2020 Nhu cầu sử dụng tăng tương lai lực sản xuất thu hẹp theo quy định Nhà nước tạo thiết hụt đáng kể Đây hội lớn cho ngành sản xuất vật liệu xây dựng nói chung ngành sản xuất gạch nói riêng có đà phát triển Tuy nhiên, ngành sản xuất vật liệu xây dựng ngành công nghiệp tiêu hao tài nguyên lớn đồng nghĩa với việc phát thải môi trường lượng chất thải không nhỏ Trong đó, đặc biệt ngành sản xuất gạch đất sét nung Theo tính toán Bộ Xây dựng để sản xuất tỷ viên gạch đất sét nung phải tiêu tốn 1,5 triệu m đất sét (tương đương 75 đất khai thác độ sâu 2m), 150 ngàn than thải môi trường 0,57 triệu CO2 Công nghệ sản xuất gạch tuynel coi công nghệ sản xuất gạch tiên tiến so với sản xuất gạch đất sét nung thủ công Công nghệ giúp giảm thiểu lượng khí nóng độc gạch khỏi lò, than đốt lò tuynel cháy hoàn toàn lượng khói thải xử lý trước thải Nhưng vấn đề tồn công nghệ trình đốt cháy nguyên liệu để nung gạch phát thải lượng khí CO định ảnh hưởng tới môi trường Chính doanh nghiệp phải thêm lượng tiền cho chi phí xử lý môi trường dẫn tới giá thành sản phẩm tăng cao gây tổn hại đến môi trường Để cạnh tranh với sản phẩm vật liệu xây dựng không nung có thị trường vấn đề đặt doanh nghiệp cần phải sản xuất sản phẩm với chi phí thấp, tiết kiệm nguyên liệu, hạ giá thành đảm bảo thân thiện với môi trường Xuất phát từ thực tế đó, hướng dẫn ThS Nguyễn Thị Bích Hà tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu áp dụng sản xuất nhà máy gạch Tuynel Nam Sách - Hải Dương” MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI  Mục tiêu chung Xây dựng đề xuất giải pháp sản xuất có tính khả thi cao để áp dụng vào quy trình sản xuất nhà máy gạch Tuynel Nam Sách nhằm nâng cao hiệu sản xuất bảo vệ môi trường  Mục tiêu cụ thể - Phân tích,tìm công đoạn sản xuất nhà máy mà yếu kém, gây thất thoát nguyên nhiên liệu, phát sinh nhiều chất thải gây ảnh hưởng đến môi trường - Xây dựng hội sản xuất để cải thiện vấn đề tồn hệ thống - Lựa chọn đề xuất giải pháp sản xuất để nâng cao hiệu quy trình, giảm thiểu chất thải 17.Viện Khoa học Công nghệ Môi trường (2006) Đề tài nghiên cứu sở khoa học thực tiễn cho việc xây dựng sách biện pháp giải vấn đề môi trường làng nghề Việt Nam TÀI LIỆU TỪ INTERNET: 18.Bảo Anh (2015) Giải pháp SXSH: “8 giải pháp vàng” cho doanh nghiệp vừa nhỏ http://vncpc.org/giai-phap-san-xuat-sach-hon-8-giai-phap-vang-chodoanh-nghiep-vua-va-nho/ 19.Hạnh Châu (2013) Sản xuất gạch không nung bảo vệ môi trường, kỳ 1: ô nhiễm môi trường từ lò nung thủ công http://www.baoangiang.com.vn/An-Giang-24-Gio/Phong-su-Ky-su/Sanxuat-gach-khong-nung-bao-ve-moi-truong-Ky-1-O.html 20.Công ty THNH – SX – TM – DV Tư Thành Phát (2015) Nguyên lý vận hành lò Tuynel http://vatlieuxaydunghcm.vn/nguyen-ly-van-hanh-cua-lo-gach-Tuynel/ 21.Hải Dương (2011) Công ty TNHH Thái Bình: hiệu từ công nghệ http://baocongthuong.com.vn/cong-ty-tnhh-thai-binh-hieu-qua-tu-congnghe-sach.html 22.Nguyễn Thị Lâm Giang (2011) Rào cản việc áp dụng SXSH Việt Nam http://www.baomoi.com/Nhieu-rao-can-trong-ap-dung-san-xuat-sachhon/c/4389354.epi 23.Hoàng Hà (2014) Sản xuất gạch Tuynel gắn với bảo vệ môi trường http://fico1.jacku.net/vi/news/s%E1%BA%A3n-xu%E1%BA%A5t-g %E1%BA%A1ch-Tuynel-g%E1%BA%AFn-v%E1%BB%9Bi-b %E1%BA%A3o-v%E1%BB%87-m%C3%B4i-tr%C6%B0%E1%BB %9Dng.html 24.Thu Hường (2009) SXSH công nghiệp: Khó khăn trước mắt lợi ích lâu dài 74 http://www.baomoi.com/San-xuat-sach-hon-trong-cong-nghiep-Khokhan truoc-mat-loi-ich-dai-lau/c/3161428.epi 25.Nguyễn Mai (2011) Chiến lược cho SXSH http://www.baomoi.com/Nhieu-rao-can-trong-ap-dung-san-xuat-sachhon/c/4389354.epi 26.Tùng Nguyên (2010) TP.HCM kiên dẹp lò gạch thủ công http://dantri.com.vn/xa-hoi/tphcm-kien-quyet-dep-cac-lo-gach-thu-cong1290507729.htm 27 Lan Phương (2011) Lò thủy tinh sodalime: Giải pháp cho SXSH http://ven.vn/vi/chuyen-muc-tin-tuc/cong-nghiep/san-xuat-sach-hon/lothuy-tinh-sodalime-giai-phap-cho-san-xuat-sach-hon_t114c424n6847 28.Trung tâm SXSH Việt Nam (2011) Lịch sử phát triển http://vncpc.org/gioi-thieu/lich-su-phat-trien/ 75 PHỤ LỤC PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA DOANH NGHIỆP Người vấn: Thời gian vấn: Xin ông/bà vui lòng cung cấp số thông tin cách trả lời câu hỏi đánh dấu X vào ô tương ứng với ý kiến ông/bà PHẦN I: THÔNG TIN VỀ NGƯỜI ĐƯỢC PHỎNG VẤN Họ tên người vấn …………………………………………………………………………… Chức vụ công tác ……………………………………………………………………………… Địa …………………………………………………………………………… Số điện thoại liên hệ ……………………………………………………………………………… PHẦN II: THÔNG TIN CHUNG VỀ DOANH NGHIỆP Tên doanh nghiệp ……………………………………………………………………………… Địa ……………………………………………………………………………… Năm thành lập nhà máy: ………………………………………………………………………… Năm nhà máy bắt đầu vào sản xuất: …………………………………………………………………………… Loại hình doanh nghiệp  Doanh nghiệp nhà nước  Doanh nghiệp nhà nước  Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước 76 10.Ngành sản xuất kinh doanh ……………………………………………………………………………… 11.Quy mô  Lớn Vừa  Vừa nhỏ Nhỏ 12 Diện tích đất nhà máy ……………………………………… 13 Tổng số lao động thường xuyên nhà máy bao nhiêu? ……… người Trong : + Cán quản lý: ………………………người + Cán kỹ thuật : …………………… người + Công nhân: …………………………….người Về trình độ + Tốt nghiệp cấp I: ……………………… người + Tốt nghiệp cấp II: …………………… người + Tốt nghiệp cấp III: …………………… người + Tốt nghiệp Cao đẳng, trung cấp nghề:……………… Người + Tốt nghiệp Đại học: …………………… Người 14 Số ngày làm việc năm nhà máy : ………… ngày 15.Tồng doanh thu bình quân năm nhà máy: ………………………………………………………………………… 16 Tổng chi phí sản xuất năm nhà máy ………………………………………………………………………… 77 PHẦN III THÔNG TIN CHUNG VỀ TÌNH HÌNH SẢN XUẤT 17 Thiết bị sản xuất mà nhà máy sử dụng STT TÊN THIẾT NGUỒN GỐC BỊ NĂM SỬ DỤNG 18 Các nguyên liệu sản phẩm mà nhà máy sản xuất: NGUYÊN LIỆU Tên nguyên liệu Giá mua vào (tấn/ năm) (đ/kg) SẢN PHẨM Tên sản phẩm Giá bán ( tấn/ năm) (đ/ kg) 78 19.Ông/ bà vui lòng liệt kê công đoạn sản xuất nguyên liệu đầu vào, đầu ra, chất thải công đoạn cụ thể STT Tên công đoạn Vật liệu đầu Vật liệu đầu vào Dòng thải 20.Xin ông/ bà cho biết công nghệ sản xuất nhà máy có phải công nghệ sản xuất tiên tiến không?  Có  Không 21.Trong quy trình sản xuất khâu phát sinh nhiều chất thải nhất? ……………………………………………………………………………… 22.Trong quy trình sản xuất khâu phát sinh nhiều nước thải nhất? ……………………………………………………………………………… 23.Trong quy trình sản xuất khâu phát sinh nhiều khí thải nhất? ……………………………………………………………………………… 24 Trong sản xuất nhà máy sử dụng nguồn nước nào?  a Nước mưa  b Nước ao, hồ  c Nước giếng khoan  d Nước cấp đô thị  e Khác (ghi rõ) 79 25 Trong sản xuất nhà máy sử dụng loại chất đốt nào?  a Than  b Khí ga  c Củi  d Khác 26 Kế hoạch sản xuất nhà máy năm 2016  a Mở rộng sản xuất kinh doanh  b Giảm quy mô sản xuất kinh doanh  c Sản xuất kinh doanh bình thường d Tạm dừng hoạt động PHẦN IV THÔNG TIN CHUNG VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CHẤT THẢI 27 Nhà máy ông/ bà có hệ thống xử lý khí thải không?  Có Không 28 Nếu có xin ông bà cho biết nhà máy xử dụng hình thức nào? Hình thức xử lý Hiệu 29 Nhà máy có hệ thống xử lý nước thải không?  Có Không 30 Nếu có xin ông bà cho biết hình thức xử lý nào? Hình thức xử lý Hiệu 31 Nước thải nhà máy sau xử lý thải đâu?  Ao, hồ  Kênh, mương 80  Sông  Hồ  Khác 32 Xin ông/ bà cho biết hình thức xử lý chất thải rắn nhà máy Tên hình thức Chôn lấp Đốt Tái sử dụng Khác Có Không Tỷ lệ áp dụng 33 ông/ bà gặp khó khăn vấn đề việc quản lý chất thải trình sản xuất?  Nước thải  Khí thải  Chất thải rắn  Tiếng ồn  Mùi khó chịu  Khác…… 34 Khó khăn nằm công đoạn trình sản xuất? ………………………………………………………………………………… 35 Nhà máy tiến hành thực văn môi trường ? STT TÊN VĂN BẢN Cam kết bảo vệ môi trường Đề án bảo vệ môi trường Quan trắc môi trường định kỳ Kiểm toán môi trường Báo cáo đánh giá tác động môi trường Văn khác 81 Có Không 36 Nhà máy ông/ bà có đóng phí bảo vệ môi trường hay không?  Có Không Nếu có, mức phí bao nhiêu? ……………………… Mức phí có phù hợp hay không? …………………… 37 ông/ bà có đề xuất giải pháp để tiết kiệm nguyên liệu, nâng cao hiệu sản xuất nhà máy bảo vệ môi trường hay không?  Có Không 38 ông / bà có muốn áp dụng biện pháp để giảm thiểu chất thải thu lợi nhuận cho nhà máy hay không?  Có Không 39 Đề xuất, kiên nghị doanh nghiệp (ghi rõ): ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… Xin chân thành cám ơn giúp đỡ ông/bà! Chữ ký người vấn 82 PHỤ LỤC 2: MỘT SỐ HÌNH ẢNH Hình 1: Nhà máy gạch Tuynel Nam Sách Hình 2: Bãi chứa đất nguyên liệu nhà máy 83 Hình 3: Bãi chứa than dùng cho sản xuất nhà máy Hình 4: Băng tải chuyền vận chuyển NL 84 Hình 5: Máy đảo trộn Hình 6: Sân phơi gạch mộc 85 Hình 7: Hệ thống lò Tuynel Hình : Hệ thống quạt hút 86 Hình 9: Gạch mộc chuẩn bị đưa vào lò nung sấy Hình 10: Gạch thành phẩm 87 Hình 11: Chất thải rắn nhà máy Hình 12: Hệ thống điều khiển xe phà, xích kéo 88