DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH VẼ LỜI NÓI ĐẦU Đối với quốc gia nói chung đặc biệt nước phát triển Việt Nam, đầu tư hoạt động có ý nghĩa vô quan trọng Hoạt động đầu tư đem lại hiệu cao góp phần tăng trưởng phát triển kinh tế định đầu tư đắn Bởi vậy, cần phải xây dựng dự án có chất lượng cao nhằm sử dụng tốt nguồn lực đất nước Thẩm định dự án đầu tư việc làm thiếu để nâng cao chất lượng hoạt động đầu tư Đây công việc khó khăn vất vả chủ thể liên quan đến hoạt động đầu tư Ngân hàng thương mại Việt Nam với vai trò người cung ứng vốn chủ yếu cho hoạt động đầu tư việc thực công việc không ngoại lệ vô cần thiết Thực tế nay, đất nước ta trình công nghiệp hoá, đại hoá, hoạt động đầu tư diễn vô mạnh mẽ nhiều lĩnh vực Đặc biệt ngân hàng thương mại Việt Nam có xu hướng chung hoạt động đa năng, phục vụ nhiều đối tượng khác đồng thời ngân hàng thương mại tự chủ tự chịu trách nhiệm trước định Bởi công việc thẩm định dự án đầu tư có ý nghĩa quan trọng ngân hàng thương mại Việt Nam.Việc hoàn thiện cách thức, nguyên tắc, phương pháp hoạt động cần thiết nhằm phù hợp với tình hình đất nước đồng thời bước tiến cho trình hội nhập ngân hàng thương mại Việt Nam phù hợp với chuẩn mực quốc tế Thẩm định dự án đầu tư bao gồm nhiều phương diện: Thẩm định cần thiết phải đầu tư thực dự án, thẩm định thị trường dự án, thẩm định phương diện kỹ thuật dự án,…Trong thẩm định tài dự án đầu tư nội dung vô quan trọng có ý nghĩa định cao định tài trợ dự án ngân hàng thương mại Nó vừa có ý nghĩa hoạt động ngân hàng vừa mang ý nghĩa xã hội lớn Trên sở nghiên cứu lý thuyết thẩm định hiệu tài dự án đầu tư, với thực tế thực tập Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu, em lựa chọn đề tài nghiên cứu: “Biện pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh Sơn La” Với thực tế hoạt động tài trợ dự án đầu tư Phòng giao dịch, kết khả quan liên tục ghi nhận, chất lượng thẩm định dự án ngày nâng lên theo độ tăng trưởng dự án đem lại lợi nhuận không nhỏ cho ngân hàng Tuy vậy,với phát triển kinh tế với đòi hỏi hội nhập giới lĩnh vực hoạt động ngân hàng cần phải có bước tiến phù hợp với thông lệ quốc tế Bên cạnh kết đạt đựơc, Phòng giao dịch Mộc Châu gặp số khó khăn việc thực hoạt động thẩm định hiệu tài dự án đầu tư Bởi vậy, kiến thức thầy cô giáo truyền thụ kiến thức lĩnh hội trình nghiên cứu, em mong muốn đóng góp vài đề xuất nhằm nâng cao chất lượng thẩm định hiệu tài dự án đầu tư hoạt động cho vay Phòng giao dịch huyện Mộc Châu * Đối tượng phạm vi nghiên cứu: - Đối tượng: Đề tài tập trung vào nghiên cứu vấn đề liên quan đến việc thẩm định tài dự án đầu tư - Phạm vi nghiên cứu: Thẩm định dự án đầu tư thực nhiều chủ thể xã hội nhà quản lý, chủ đầu tư, tổ chức tài chính… Nhưng với điều kiện có hạn, đề tài nghiên cứu vấn đề góc nhìn nhà ngân hàng định tài trợ cho dự án Và việc thẩm định hiệu tài xem xét dự án tài trợ vốn chủ sở hữu vốn vay ngân hàng, đặc biệt ý đến cho vay thương mại Bằng thực tiễn thực tập, đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng thẩm định hiệu tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu - Thời gian: Đề tài tập trung nghiên cứu vấn đề giai đoạn 2009 - 2011 * Phương pháp nghiên cứu: Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu như: phương pháp suy luận biện chứng, phương pháp tổng hợp phân tích, thống kê so sánh * Kết cấu đề tài: phần mở đầu kết luận, nội dung đề tài trình bày chương chính: Chương 1: Những lý luận dự án đầu tư hoạt động thẩm định tài dự án đầu tư ngân hàng Chương 2: Đánh giá thực trạng công tác thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng đầu tư phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh Sơn La Chương 3: Một số biện pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh Sơn La Do trình độ hiểu biết thực tế nhiều hạn chế thời gian thực tập Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam không nhiều nên vấn đề nêu Khoá luận Tốt nghiệp em tránh khỏi thiếu sót Em mong nhận nhiều ý kiến đóng góp, sửa chữa để Khoá luận em hoàn thiện Chương 1: NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ VÀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1.1.1 Dự án đầu tư 1.1.1.1 Khái niệm dự án đầu tư Dự án đầu tư xem xét từ nhiều góc độ Về mặt hình thức, dự án đầu tư tập hồ sơ tài liệu trình bày cách chi tiết có hệ thống hoạt động chi phí theo kế hoạch để đạt kết thực mục tiêu định tương lai Trên góc độ qản lý, dự án đầu tư công cụ quản lý việc sử dụng vốn, vật tư, lao động để dạt kết thực mục tiêu định tương lai, tạo kết tài chính, kinh tế - xã hội thời gian dài Trên góc độ kế hoạch hóa, dự án đầu tư công cụ thể kế hoạch chi tiết công đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội, làm tiền đề cho định đầu tư tài trợ Dự án đầu tư hoạt động kinh tế riêng biệt nhỏ công tác kế hoach hóa kinh tế nói chung Xét mặt nội dung, dự án đầu tư tập hợp hoạt động có liên quan tới kế hoạch hóa nhằm đạt mục tiêu định việc tao kết cụ thể thời gian định, thông qua việc sử dụng nguồn lực xác định 1.1.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng tới dự án đầu tư:  Nhân tố khách quan: - Môi trường kinh tế vĩ mô: môi trường kinh tế ảnh hưởng đến ý tưởng đầu tư chi phối hoạt động dự án, tạo thuận lợi gây cản trở trình thực dự án Điều kiện kinh tế vĩ mô thuận lợi tạo điều kiện cho dự án đời, hoạt động có hiệu mà chừng mực định làm xuất ý tưởng đầu tư Các nhân tố thuộc môi trường kinh tế vĩ mô có nhiều Tuy nhiên nhà đầu tư tiến hành đánh giá môi trường kinh tế vĩ mô cần lưu ý vấn đề sau: + Tốc độ tăng trưởng: Trong bối cảnh kinh tế có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao có triển vọng trì ổn định thời gian dài hội đầu tư dự án lĩnh vực công nghệ mới, dự án cung cấp hàng hóa dịch vụ có chất lượng cao có nhiều khả thành công Trái lại, kinh tế bước vào giai đoạn suy thoái, tốc độ tăng trưởng chậm dự án sản xuất cung ứng hàng hóa đánh giá xa xỉ khó thành công giải pháp đột phá công nghệ phương thức sản xuất + Lãi suất: lãi suất có ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sử dụng vốn sau hiệu đầu tư Nếu lãi suất cao hơn, có dự án thỏa mãn tiêu chuẩn hiệu đánh giá hội đầu tư ngược lại, lãi suất thấp chi phí sử dụng vốn nhỏ có nhiều dự án thỏa mãn tiêu chuẩn hiệu + Tỉ lệ lạm phát: tỉ lệ lạm phát có ảnh hưởng lớn đến ổn định môi trường kinh tế vĩ mô ảnh hưởng đến ý định hành động nhà đầu tư Lạm phát lả rủi ro tiềm tàng làm giảm hiệu đầu tư Tuy nhiên, điều kiện giảm phát suy giảm nhu cầu có tác động tiêu cực đến đầu tư tính thực hóa hội đầu tư + Tình hình ngoại thương định chế có liên quan sách thuế, hàng rào phi thuế quan, sách tỉ giá hối đoái, … đặc biệt quan trọng dự án sản xuất hàng xuất khẩu, nhập nguyên liệu, máy móc + Tình hình thâm hụt ngân sách: thâm hụt ngân sách mức cao dẫn đến phủ phải vay nhiều hơn, điều ảnh hưởng đến mức lãi suất kinh tế sau chi phí sử dụng vốn hiệu đầu tư + Hệ thống kinh tế sách điều tiết vĩ mô nhà nước: cần phải nghiên cứu cẩu tổ chức hệ thống kinh tế theo ngành, theo quan hệ sở hữu, theo vùng lãnh thổ để làm sở đánh giá trình độ lợi so sánh dụ án đầu tư Trong chừng mực định, khía cạnh làm ảnh hưởng đến kết hiệu dự án đầu tư Nghiên cứu sách điều tiết vĩ mô nhà nước giai đoạn ảnh hưởng đến tình hình triển vọng đầu tư - Môi trường trị pháp luật: Sự ổn định trị đảm bảo mặt pháp lí liên quan đến quyền sở hữu tài sản có ý nghĩa quan trọng ảnh hưởng lớn đến ý định hành vi nhà đầu tư Trong trình lập dự án, bên cạnh việc nghiên cứu toàn hệ thống yếu tố thể chế, luật pháp, quy định nhà nước, sách phủ liên quan đến hoạt động đầu tư cần phải nghiên cứu thỏa đáng pháp lí cụ thể có liên quan đến hoạt động dự án pháp lí tư cách pháp nhân cá nhân tổ chức tham gia dự án, chứng từ pháp lí khả huy động vốn lực kinh doanh chủ đầu tư, … - Môi trường văn hóa xã hội: Nội dung nghiên cứu mức độ nghiên cứu môi trường văn hóa xã hội ảnh hưởng đến trình thực vận hành kết đầu tư dự án khác tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động, tính chất mục tiêu dự án cụ thể - Môi trường tự nhiên: tùy dự án mà yếu tố môi trường tự nhiên nghiên cứu mức độ khác nhằm đảm bảo thành công công đầu tư cụ thể  Nhân tố chủ quan: Nhân tố chủ quan người Dự án đầu tư từ lập đến thực gắn liền với hoạt động chủ thể liền với nó.Trong khâu lập dự án,người lập dự án tuỳ lực trình độ mà có đựơc nhận xét đánh giá để đưa nhận định thông số giải pháp thị trường, kỹ thuật dự án kế hoạch cần thiết Đến dự án vào thực cho dù có lập chi tiết hoàn hảo đến đâu người thực lại không thực cố ý làm sai làm cho chất lượng dự án bị giảm sút lớn Bởi vậy, để đảm bảo chất lượng, hiệu dự án quản lý dự án việc làm cần thiết, đòi hỏi người quản lý phải có chuyên môn đạo đức Vậy dự án đầu tư có ý nghĩa lớn phát triển kinh tế vùng, ngành, đất nước Thực đúng, hiệu điều cần thiết đặc biệt với nước phát triển Việt Nam Để làm điều thẩm định dự án đầu tư công việc khách quan khoa học cần phải làm định đầu tư Ngân hàng thương mại, với vai trò cung ứng vốn chủ yếu cho hoạt động dự án đầu tư cần phải có nhìn thật đắn thực thật tốt công việc 1.1.2 Thẩm định dự án đầu tư 1.1.2.1 Khái niệm thẩm định dự án đầu tư: “Thẩm định dự án rà soát, kiểm tra lại cách khoa học, khách quan toàn diện nội dung dự án lien quan đến dự án nhằm khẳng định tính hiệu tính khả thi dự án trước định đầu tư Trong trình thẩm định dự án, nhiều phải tính toán, phân tích lại” 1.1.2.2 Nội dung thẩm định dự án đầu tư:  Thẩm định tính pháp lý mục tiêu dự án Trước hết cần xem hồ sơ trình duyệt đủ hay chưa, có hợp lệ hay không? Tiếp đến cần xem xét tư cách pháp nhân lực chủ đầu tư Ngoài cần thẩm định văn pháp lý khác văn liên quan đến địa điểm; liên quan đến phần góp vốn bên văn nêu ý kiến cấp quyền, ngành chủ quản dự án đầu tư Thẩm định mục tiêu dự án có phù hợp với mục tiêu phát triển ngành, địa phương kinh tế chung hay không; thực dự án mang lại lợi ích cho chủ đầu tư cho kinh tế, cho ngành, địa phương; khả tham gia thị trường dự án tiềm phát triển tương lai  Thẩm định thị trường dự án Hoạt động doanh nghiệp diễn môi trường cạnh tranh gay gắt khả chiếm lĩnh mở rộng thị trường có ý nghĩa định đến thành bại dự án đầu tư Đối với ngân hàng, việc thẩm định phương diện thị trường điều cần thiết để thẩm định đựơc khả Thẩm định tài dự án PGS TS Lưu Thị Hương, NXB tài chính, 2003 tiêu thụ sản phẩm chiến lược mà chủ đầu tư đưa thực dự án Nội dung thẩm định thị trường bao gồm: thẩm định lựa chọn sản phẩm dự án, thẩm định thị trường đối tượng khách hàng, thẩm định khả cạnh tranh phương thức cạnh tranh, phương thức tiêu thụ sản phẩm  Thẩm định kỹ thuật dự án Xét phương diện kỹ thuật để sản xuất loại sản phẩm lựa chọn nhiều công cụ, trang thiết bị, công nghệ sản xuất khác Bởi định lựa chọn cần có lựa chọn cho trang thiết bị công nghệ vừa đảm bảo đạt hiệu cao vừa tiết kiệm chi phí Các nội dung cần phải xem xét thẩm định phương diện kỹ thuật bao gồm: đặc tính chất lượng sản phẩm, lựa chọn địa điểm, thẩm định qui mô công suất dự án (công suất lý tưởng, công suất thực tế, công suất tối thiểu, ), thẩm định kỹ thuật công nghệ, máy móc thiết bị dự án, thẩm định hạng mục công trình, thẩm định nguyên vật liệu Cán thẩm định phải có đánh giá xác ảnh hưởng lớn đến đầu vào dự án hay chi phí  Thẩm định tài dự án Đây nội dung mà ngân hàng đặc biệt ý minh chứng cho hiệu dự án, có ý nghĩa định lớn việc định cho vay ngân hàng Nội dung chủ yếu bao gồm: xác định tổng mức vốn đầu tư cho dự án; xác định nguồn vốn đảm bảo nguồn vốn tài trợ cho dự án; thẩm định chi phí, doanh thu lợi nhuận hàng năm dự án; thẩm định tiêu tài dự án (thời gian hoàn vốn, giá trị thuần, suất sinh lời nội bộ, ); đánh giá rủi ro độ an toàn mặt tài dự án Những đánh giá giúp cho việc nhận biết khả trả nợ dự án số rủi ro xảy  Thẩm định khía cạnh kinh tế - xã hội dự án Phân tích tiêu định lượng (khả thu ngoại tệ, mức độ thu hút lao động dự án, đóng góp dự án vào NSNN); phân tích tiêu định tính (tác động thúc đẩy phát triển kinh tế ngành, địa phương, xã hội); đánh giá ảnh hưởng kinh tế xã hội khác tới môi trường  Thẩm định ảnh hưởng dự án môi trường sinh thái: Đây nội dung quan trọng cần thẩm định kỹ Việc thẩm định phải xem xét cách toàn diện ảnh hưởng môi trường, ảnh hưởng xấu Cụ thể: - Những ảnh hưởng làm thay đổi môi trường sinh thái - Gây ô nhiễm môi trường, mức độ ô nhiễm - Biện pháp xử lý - Kết sau xử lý 1.1.2.3 Vai trò thẩm định dự án đầu tư hoạt động tín dụng ngân hàng Tài trợ dự án đầu tư hình thức cấp tín dụng trung dài hạn ngân hàng thương mại Để việc cấp vốn cho dự án có hiệu cần thiết phải thẩm định dự án đầu tư Thẩm định dự án đầu tư giúp cho chủ thể có liên quan có định xác đạt lợi ích mong muốn Trước hết, thẩm định dự án đầu tư giúp ngân hàng có kết luận xác tính khả thi, hiệu kinh tế, hiệu tài chính, khả trả nợ biến cố rủi ro để định có tài trợ cho dự án hay không Tiếp theo, ngân hàng thương mại với hoạt động tài trợ dự án nhiều nên đội ngũ cán có trình độ hiểu biết, đồng thời có kinh nghiệm việc thẩm định dự án tương tự trước nên họ người tư vấn có hiệu cho thiếu sót việc lập dự án chủ đầu tư, tư vấn trình lập hồ sơ để đề nghị vay vốn, giúp chủ đầu tư nhìn thiếu sót trình lập dự án để có điều chỉnh phù hợp Điều làm tăng tính khả thi dự án đồng thời làm tăng khả thu hồi vốn ngân hàng định tài trợ 10 viên giỏi) kiến thức thực tế hạn chế Bởi ngân hàng mở lớp đào tạo ngắn hạn trung tâm đào tạo BIDV để bổ sung kiến thức thực tế cho nhân viên tuyển dụng Với cách làm này, cán ngân hàng người bổ sung kiến thức thực tế cho sinh viên tuyển dụng, ngân hàng tạo điều kiện cho họ tìm hiểu kiến thức thực tế cách hiệu - Đối với đội ngũ cán thẩm định làm việc ngân hàng: + Tổ chức lớp tập huấn, cử cán học tập khảo sát thực tế ngân hàng nước + Tổ chức hội thảo, thảo luận công tác thẩm định tài mời chuyên gia đầu ngành nước nước đến nói chuyện Đồng thời tổ chức buổi trao đổi kinh nghiệm cán có thâm niên nghề nghiệp, tổng kết đánh giá kết đạt công tác thẩm định tài dự án + Có chế độ thưởng phạt hợp lý để gắn bó cán lâu dài với ngân hàng, tạo không khí làm việc cởi mở, thân thiện Ngân hàng nên có sách ưu đãi cho cán thẩm định để khuyến khích trách nhiệm, ý thức, tinh thần vươn lên hoàn thiện Ngân hàng phải có sách khen thưởng cán bộ, chuyên gia làm việc giỏi để lưu giữ nhân tài, đồng thời có biện pháp xử lý cán có ý thức làm việc không tốt gây thiệt hại cho ngân hàng + Kích thích tinh thần hăng say học tập phát triển nghiệp vụ thông qua việc tổ chức thi cán có trình độ chuyên môn, ngoại ngữ giỏi, hiểu biết rộng, nắm bắt thuận lợi, khó khăn tác động tới công tác nghiệp vụ Đặc biệt,ngân hàng cần trọng bồi dưỡng trình độ tiếng anh, tin học đội ngũ cán thẩm định xu hội nhập việc thẩm định dự án đầu tư nước điều tất yếu tương lai không xa Đồng thời kiến thức kinh tế xã hội nước quốc tế yêu cầu cần có cán thẩm định 59 + Xây dựng yêu cầu cán thẩm định: có kiến thức, có đạo đức nghề nghiệp, tận tình với khách hàng, tận tâm với ngân hàng, không ngừng học hỏi, sáng tạo, nâng cao hiểu biết, khẳng định phương châm ngân hàng “mỗi cán BIDV phải lợi cạnh tranh” lực chuyên môn đạo đức + Thực thường xuyên công tác đánh giá lại đội ngũ cán thẩm định công việc khó khăn phức tạp Với cán không đáp ứng yêu cầu áp lực công việc thuyên chuyển sang công việc khác, đồng thời luân chyển cán khác có lực vào thay 3.2.2 Giảm thiểu thời gian thẩm định dự án - Lập bảng mẫu tính nhanh cho công tác thẩm định hiệu tài dự án đầu tư: bảng mẫu lập cho lĩnh vực ngành nghề mà ngân hàng thường xuyên cho vay, rút ngắn thời gian nhập liệu tính toán cho dự án tương tự - Khách hàng ngân hàng có nhiều khách hàng truyền thống việc vay vốn cho dự án đầu tư, dự án họ trình lên xác, ngân hàng nên đề nghị khách hàng báo cáo trình văn phần tính toán hiệu tài dự án cung cấp thêm dạng file Excel Cán tín dụng kiểm tra trực tiếp việc tính toán máy, số liệu bảng tính có liên kết chặt chẽ với nhau, giảm thời gian nhập liệu vào máy tính, có điều chỉnh cán thẩm định điều chỉnh máy - Ngân hàng trọng cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hoá thủ tục giao dịch ngân hàng khách hàng, đảm bảo độ an toàn giao dịch thống với qui định ngân hàng, qui định nhà nước 60 3.2.3 Nâng cao tính định hiệu tài dự án phán cho vay ngân hàng Hiện định cho vay ngân hàng chịu ảnh hưởng lớn giá trị tài sản đảm bảo Một dự án cho dù đánh giá có hiệu đến mà tài sản đảm bảo chủ đầu tư không đủ dự án khó vay vốn theo nhu cầu, ngân hàng tư vấn cho khách hàng hình thức kêu gọi vốn đầu tư khác bên cạnh ngân hàng cho vay mức định theo nguyên tắc hạn chể rủi ro Các nguồn khác mà khách hàng huy động thuê tài chính, phát hành cổ phiếu, trái phiếu, kêu gọi vốn góp liên doanh, vốn từ quỹ đầu tư mạo hiểm Bởi cán thẩm định kiến thức công tác thẩm định cần phải có nhìn bao quát việc tài trợ vốn cho dự án đầu tư Luôn nhớ không coi tài sản bảo đảm số 1, điều đáng quan tâm dòng tiền, gắn với cấu vay theo thời gian để xem doanh nghiệp trả nợ hạn không Tài sản bảo đảm coi trọng không coi nguồn trả nợ, mà nguồn để xử lý nợ thu hồi Yêu cầu tài sản phải dựa mức độ rủi ro dự án dựa qui mô dự án 3.2.4.Tăng cường công tác thu thập xử lý thông tin Trong công tác thẩm định dự án đầu tư nói chung thẩm định tài thông tin đóng vai trò quan trọng đến chất lượng công tác thẩm định Khi thông tin cung cấp xác, kịp thời giúp cho hiệu thẩm định cao hơn, hạn chế rủi ro mức thấp xảy ra, thông tin không cập nhật làm cho kết qủa công tác thẩm định bị sai lệch, không xác làm hưởng đến định cho vay Phòng giao dịch bị hạn chế, dẫn đến đưa định không không chuẩn Do đó, việc tìm hiểu xây dựng, củng cố, phát triển hệ thống thông tin kịp thời đảm bảo cung cấp xác, 61 nhanh chóng kịp thời, đầy đủ thông tin phục vụ công tác thẩm định nói chung thẩm định tài yêu cầu thiết Phòng giao dịch Trong suốt trình thẩm định, thông tin liên quan đến dự án phải cung cấp cách nhanh chóng, kịp thời, để thông tin không bị lạc hậu thiếu tính thị trường Nhất công tác thẩm định tài thông tin phải tính đến yếu tố như: Lạm phát tăng làm cho lãi suất tăng lên, thị trường khủng hoảng, độ trễ thời gian dự án đầu tư làm kinh phí nguồn vốn đầu tư cho dự án phải tăng thêm thời gian kéo dài, giá tăng lên không dự toán ban đầu dự án nữa, yếu tố ảnh hưởng khác Phải lưu trữ thông tin từ dự án trước Phòng giao dịch làm thông tin sở để so sánh đối chiếu Vì vậy, việc xây dựng, củng cố, phát triển hệ thống thông tin đảm bảo cung cấp xác, kịp thời, đầy đủ thông tin phục vụ công tác thẩm định yêu cầu quan trọng cần thiết Phòng giao dịch Do Phòng giao dịch hoàn thiện công tác thẩm định cần quan tâm đến luồng thông tin quan trọng sau: - Thông tin kinh tế xã hội: Đó chủ trương, sách, chiến lược, quy hoạch phát triển Đảng Nhà nước chiến lược, quy hoạch phát triển địa phương Ngoài cần quan tâm đến quy định nhà nước liên quan đến lĩnh vực đầu tư mà cán thẩm định phải nắm chắc, là: Quy định tổng dự toán vốn cho đầu tư xây dựng, quy định luật đấu thầu, quy định vể bảo vệ môi trường sinh thái, quy định quy hoạch kiến trúc xây dựng, quy định tài loại hình doanh nghiệp, quy định phương pháp tính khấu hao tài sản cố định, tiền lương cho người lao động, quy định loại thuế liên quan đến doanh nghiệp, quy định ưu đãi đầu tư, hỗ trợ khuyến khích đầu tư cho dự án đem lại lợi cao cho kinh tế - Các thông tin tài ngân hàng: Đây thông tin có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thẩm định tài dự án Phòng giao dịch Phòng giao dịch cần tìm hiểu thông tin số lượng sản phẩm 62 cạnh tranh với sản phẩm dự án, mức cung cầu sản phẩm loại năm qua dự báo cho tương lai để thấy tốc độ tăng trưởng khả cạnh tranh sản phẩm dự án với sản phẩm xuất nước ngoài, thông tin giá khả biến động, dự báo thị trường nước quốc tế, phải ý tới kế hoạch, định hướng chiến lược phát triển Bộ, ngành xác định công bố Các thông tin Phòng giao dịch thu thập từ nhiều nguồn Hiện Phòng giao dịch, nguồn thông tin từ mạng internet chưa khai thác triệt để, Phòng giao dịch cần phải tận dụng ứng dụng công nghệ thông tin để thu thông tin có giá trị tốt công tác thẩm định Ngoài Phòng giao dịch nên thu thập thông tin từ báo chí, từ khảo sát thị trường, từ hồ sơ vay vốn doanh nghiệp thu thập thêm thông tin nhờ việc gặp gỡ vấn trực tiếp khách hàng xin vay vốn, thông qua vấn Phòng giao dịch hiểu rõ thông tin hồ sơ vay vốn Muốn có thông tin chất lượng tốt cán thẩm định cần có chuẩn bị, tổ chức vấn kiểm tra sát hạch cách cẩn thận nghiêm túc kết hợp Ngoài nên thu thập thông tin doanh nghiệp từ nguồn khác như: Từ đối tác bạn hàng doanh nghiệp, hay từ Ngân hàng tổ chức tín dụng trước mà doanh nghiệp có quan hệ vay vốn để đầu tư kinh doanh nhờ giúp đỡ công ty kiểm toán Để thông tin xác từ phía khách hàng xác khách quan Phòng giao dịch cần phải đảm bảo điều kiện sau: + Phải đảm bảo uy tín tính khách quan việc thu thập thông tin, thông tin phải xác, có tính cập nhật, có tính đa dạng phong phú, có tính liên quan đến dự án quan trọng phải khách quan + Thông tin thu thập phải quan thẩm định bảo mật bí mật kín cho khách hàng cho Phòng giao dịch, nhằm đảm bảo tính khách quan cho công tác thẩm định tài dự án 63 + Phải có hệ thống thông tin nội bộ, phải đảm bảo thông tin đầy đủ, xuyên suốt, không sai lệch phải khách quan, làm cung cấp thông tin cho trình thẩm định tài dự án nhanh chóng xuyên suốt đạt hiệu cao dự án xem xét thẩm định làm tài liệu để so sánh thẩm định dự án có liên quan tương lai + Phải xây dựng phát triển hệ thống thu nhập, xử lý thông tin nhằm nắm bắt thị trường, khách hàng lớn thường vay tín dụng, nắm bắt biến động cung cầu thị trường vay vốn thời kỳ để có biện pháp điều chỉnh lãi suất cho phù hợp + Phòng giao dịch lên phát triển hệ thống thông tin đa dạng như: Qua hệ thống mạng thông tin, trung tâm thông tin nước quốc tế Đây nguồn cung cấp thông tin xác mang tính thực tiễn cao mà Phòng giao dịch cần khai thác, lưu vào thông tin Phòng giao dịch để phục vụ cho hoạt động thẩm định tài dự án đầu tư vay vốn Ngoài ra, Phòng giao dịch phải tăng cường hợp tác với ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng khác địa bàn huyện nước, đồng thời tìm hiểu thông tin bộ, ngành, quan, tổ chức khác để khai thác, tận dụng thông tin 3.2.5.Giải pháp trang thiết bị ngân hàng - Để nâng cao chất lượng thẩm định dự án nói chung thẩm định tài nói riêng Phòng giao dịch cần trang bị hệ thống công nghệ, trang thiết bị kỹ thuật đại, phù hợp với yêu cầu thời đại ngày phải trọng đổi công nghệ nữa Chính thế, Phòng giao dịch cần trang bị cho phận thẩm định đầy đủ phương tiện làm việc tuỳ theo tính chất công việc để truy cập, xử lý lượng thông tin lớn, áp dụng phương pháp thẩm định đại, phức tạp với số liệu tính toán lớn Tuy nhiên, tuỳ theo quy mô, tính chất công việc mà có đầu tư phù hợp để vừa không việc đầu tư dẫn đến lãng phí, máy móc, thiết bị đại cán nhân 64 viên Phòng giao dịch sử dụng ứng dụng không hết chức trang thiế bị đó, việc đầu tư phải hợp lý, kịp thời, tiết kiệm mà đảm bảo phục vụ tốt cho yêu cầu công việc - Phải có khoá học tập huấn cán hướng dẫn với trang thiết bị nhập về, đảm bảo cho cán thẩm định sử dụng dễ dàng, ứng dụng nhanh chóng, kịp thời, đảm bảo cho công tác thẩm định diễn nhanh chóng thời gian ngắn nhất, từ thẩm định nhiều dự án với dự án lớn phức tạp có khối lượng công việc số liệu lớn - Nhất thẩm định tài số liệu lớn đòi hỏi phải xác trình thẩm định máy móc cần phải đầy đủ hoạt động tốt giúp trình thẩm định diễn nhanh chóng - Luôn thường xuyên kiểm tra bảo dưỡng trang thiết bị công nghệ định kỳ để đảm bảo cho máy móc trang thiết bị Phòng giao dịch đáp ứng đầy đủ, trì thường xuyên, tránh tình trạng cần dùng đến trang thiết bị lại bị hỏng, dẫn đến việc thiếu trang thiết bị trang thiết bị để sử dụng, làm cho cán thẩm định không có đầy đủ phương tiện để thẩm định, từ làm cho thời gian thẩm định bị kéo dài làm cho công tác cho vay vốn thực được, điều làm ảnh hưởng lớn đến hội đầu tư hội cho vay vốn Phòng giao dịch làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh Phòng giao dịch chủ đầu tư 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẮM NÂNG CAO CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TẠI PHÒNG GIAO DỊCH NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM HUYỆN MỘC CHÂU – TỈNH SƠN LA Hoạt động dự án đầu tư đa ngành, đa địa bàn đối tượng điều chỉnh để công tác thẩm định tài dự án đầu tư nói riêng công tác thẩm định dự án đầu tư nói chung đạt hiệu cao cần có phối kết hợp ngành liên quan cụ thể : 65 3.3.1 Đối với nhà nước Các dự án đầu tư lập hoạt động đầu tư lại diễn tương lai, chủ đầu tư mong muốn môi trường hoạt động ổn định, với chế sách thống nhất, rõ ràng ổn định Đầu tư sách nhà nước, chương trình quốc gia, riêng ngành nghề, khu vực Bởi vậy, qui hoạch, định hướng phát triển đất nước cần phải đưa đồng bộ, có tính chất định hướng phát triển ngành nghề, vùng miền, sách ưu đãi đầu tư để chủ đầu tư có định hướng cho hoạt động đầu tư mình, đánh giá khả mở rộng thị trường sản phẩm mà định đầu tư Nhà nước cần trọng hoàn thiện văn luật liên quan đến hoạt động đầu tư Luật đầu tư nước luật khuyến khích đầu tư nước với luật thuế, …Nhà nước văn quy định rõ trách nhiệm chủ đầu tư, người tư vấn lập dự án đầu tư, người định cho phép đầu tư việc đánh giá hiệu dự án đầu tư Các ngân hàng cần văn định hướng phù hợp nhằm đảm bảo cho hoạt động an toàn, hiệu bền vững Bởi vậy, nhà nước cần hoàn thiện môi trường pháp lý cho hoạt động hệ thống ngân hàng, tiếp tục chỉnh sửa luật Ngân hàng nhà nước luật tổ chức tín dụng tạo điều kiện cho ngân hàng thương mại đa dạng hoá sản phẩm đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp Bên cạnh luật đất đai đất đai tài sản chấp chủ yếu cho hoạt động vay để thực dự án đầu tư Một thực tế cho thấy doanh nghiệp vừa nhỏ khó tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng điều cần thiết nhà nứơc cần có biện pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa nhỏ tiềm lực lại vừa hạn chế uy 66 tín Nhà nước cần quan tâm hỗ trợ thành lập phát triển quỹ hỗ trợ doanh nghiệp vừa nhỏ để bảo lãnh cho doanh nghiệp vay vốn ngân hàng Nhà nước cần ý bước đầu tư công nghệ kết nối thông tin ngành nghề liên quan, giúp cho công tác thống kê, đánh giá ngành thuận lợi cập nhật Đồng thời có văn qui định công khai thông tin ngành nghề, doanh nghiệp, ngân hàng,… Bên cạnh Nhà nước cần phải xúc tiến thành lập trung tâm định mức xếp hạng tín nhiệm ngân hàng thương mại 3.3.2 Đối với ngành liên quan - Các ngành liên quan cần phối kết hợp chặt chẽ với ngân hàng nhà nước việc thường xuyên cung cấp văn bản, định liên quan đến công tác thẩm định nói riêng công tác khác nói chung giúp cho thông tin cập nhật - Các ngành liên quan đến việc thẩm định cấp giấy phép đầu tư cần không ngừng hoàn thiện nâng cao trình độ đội ngũ cán bồi dưỡng đạo đức tinh thần trách nhiệm họ việc định - Tổng cục thống kê cần tích cực đưa báo cáo tổng kết, thông tin cập nhật tình hình hoạt động ngành nghề liên quan kết kinh tế - Các ngành liên quan cần phối kết hợp với để xây đề án chiến lược, đưa hệ thống tiêu chuẩn, tiêu, chuẩn mực thẩm định để đánh giá hiệu ngành nghề công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ, ….Hệ thống tiêu phải xác thực, làm sở để đối chiếu, đánh giá yếu tố dự án đầu tư… - Các ngành cần có đánh giá kết chung ngành kế hoạch phát triển ngắn hạn dài hạn cho hoạt động phát triển 67 Đặc biệt đánh gía thống kê tiêu bình quân chung ngành, rủi ro ngành, đánh gía hoạt động doanh nghiệp cần tổng kết công bố công khai, kịp thời 3.3.3 Đối với ngân hàng nhà nước - Ngân hàng nhà nước với vai trò lãnh đạo định hướng cho hoạt động ngân hàng theo định hướng phát triển đất nước Bởi vậy, ngân hàng nhà nước thực tốt vai trò đầu mối tổ chức hội thảo đợt tập huấn, trao đổi kinh nghiệm thẩm định hiệu tài ngân hàng thương mại Kết hợp với tổ chức tài nước mở lớp đào tạo truyền đạt kiến thức thẩm định, đặc biệt thẩm định theo tiêu chuẩn quốc tế - Hoạt động cho vay đồng tài trợ ngân hàng thương mại áp dụng mạnh mẽ Nguyên nhân chủ yếu để phân tán rủi ro với dự án qui mô lớn vốn ngân hàng không đáp ứng đủ thiếu vốn bị hạn chế giới hạn cho vay Bởi ngân hàng nhà nước cần có văn hướng dẫn chung cho hoạt động thẩm định, đặc biệt xây dựng hệ thống tiêu đánh giá hiệu tài dự án đầu tư giúp cho hoạt động đồng tài trợ ngân hàng tránh không thống quan điểm tính toán, rút ngắn thời gian thẩm định Ngân hàng nhà nước cần tập trung lấy ý kiến cán thẩm định có kinh nghiệm ngân hàng thương mại nhằm thu thập mạnh công tác thẩm định họ, giảm thiểu mặt yếu - Ngân hàng nhà nước cần có sách để ổn định thị trường tiền tê, bình ổn lãi suất, có qui định dự trữ bắt buộc, mức lãi suất hợp lý để hoạt động cho vay ngân hàng thương mại ổn định, tránh rủi ro 68 3.3.4 Đối với Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam - Thực tuyển dụng rộng rãi, công khai cho toàn hệ thống, cách vừa thu hút nhân tài, vừa quảng bá hình ảnh ngân hàng lực đội ngũ nhân viên ngân hàng - Phát triển văn hoá ngân hàng: tạo đựơc gắn kết nhân viên ngân hàng, trì đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp - Để tạo điều kiện tiếp cận ngân hàng với khách hàng có dự án đầu tư tốt ngân hàng phương tiện hữu ích qua mạng Internet Ngân hàng cần trọng đầu tư xây dựng website chuyên nghiệp với thông tin cập nhật đặc biệt sách ngân hàng khách hàng, công khai tình hình tài ngân hàng - Để mở rộng cho vay doanh nghiệp quốc doanh, ngân hàng tổ chức tài trợ cho chương trình ngân hàng với doanh nghiệp sóng phát để giải đáp thắc mắc xúc doanh nghiệp đặc biệt doanh nghiệp vừa nhỏ - Ngân hàng nên phát động phong trào nghiên cứu khoa học toàn hệ thống để có tài liệu có gía trị để đưa hướng dẫn chung cho toàn hệ thống Hàng năm tổ chức riêng hội nghị tổng kết đánh giá kết công tác thẩm định đặc biệt thẩm định hiệu tài dự án đầu tư để hoàn thiện qui trình thẩm định cho toàn hệ thống Đồng thời xây dựng định hướng phát triển cho công tác thẩm định 3.3.5 Đối với chủ đầu tư - Không ngừng nâng cao lực trình độ đội ngũ làm công tác lập thẩm định dự án đầu tư để lập dự án đầu tư thực có hiệu theo qui định pháp luật.Trong trình lập dự án cần trú trọng đến công tác điều tra, dự báo thị trường, trọng công tác lập chiến lược tiếp thị sản 69 phẩm, tránh lập dự án theo mẫu dự án thành công, cung ứng cho thị trường sản phẩm giống làm thay đổi cung cầu - Chú trọng khâu tiếp xúc ngân hàng từ khâu lập dự án để có tư vấn hợp lý Lựa chọn đầu tư phù hợp với khả mình, xác định đầu tư có hiệu đầu tư phong trào - Thực nghiêm túc chế độ kế toán báo cáo theo qui định nhà nước, thực kiểm toán bắt buộc tạo điều kiện cho ngân hàng thuận lợi công tác thẩm định tài dự KẾT LUẬN Thẩm định tài dự án đầu tư khía cạnh cần xem xét dự án trước định đầu tư, cho phép đầu tư dự án, đặc biệt góc độ ngân hàng thương mại – nhà tài trợ lớn Nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư nhân tố quan trọng việc mở rộng tín dụng an toàn, hiệu ngân hàng thương mại Nhưng vấn đề phức tạp, liên quan đến nhiều đối tượng, cần phải nghiên cứu sâu sắc, toàn diện trước đưa giải pháp đồng phối hợp nỗ lực biện pháp liên quan 70 Sau thời gian tìm hiểu, nghiên cứu viết khóa luận đề tài ‘Biện pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh Sơn La’, em nhận thấy kiến thức thu thập hạn hẹp bất cập so với công tác thẩm định dự án đầu tư giới Nhưng phát triển ngành Ngân hàng nói chung công tác thẩm định dự án nói riêng phản ánh trình độ phát triển kinh tế Trong điều kiện kinh tế đất nước ta chưa thể thích ứng với phương pháp thẩm định tiên tiến bỏ qua chúng mà cần phải nắm vững nhằm đáp ứng nhu cầu tương lai Chủ đề nghiên cứu song vấn đề cấp thiết quan tâm hàng đầu trình kinh doanh ngân hàng nói riêng toàn kinh tế nói chung Từ kiến thức tổng hợp phân tích diễn giải thành viết, viết em chứa đựng kiến thức học trường thực tiễn Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam – phòng giao dịch huyện Mộc Châu, bên cạnh đề xuất mang tính chủ quan xuất phát từ phương pháp nghiên cứu tư biện chứng gắn với thực tiễn hệ thống ngân hàng Việt Nam Mặc dù có hạn chế kiến thức, kinh nghiệm, cách tiếp cận thực tế khả phân tích đánh giá song em mạnh dạn đề xuất số giải pháp, kiến nghị nhằm góp phần nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu, dù giải pháp kiến nghị phần hàng loạt giải pháp đồng cần thực thời gian tới nhằm đổi hệ thống ngân hàng Việt Nam Đề tài khóa luận hạn hẹp song có ý nghĩa tính phức tạp tầm quan trọng thẩm định tài dự án đầu tư hoạt động ngân hàng thương mại Em mong nhận bảo nhiệt tình đóng góp quí báu để khóa luận em thực công trình nghiên 71 cứu khoa học Một lần em xin chân thành cảm ơn GS.TS Vương Toàn Thuyên thầy cô giáo khác giúp em hoàn thành viết DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Thẩm định tài dự án PGS.TS Lưu Thị Hương, NXB Tài chính, 2010 Lập, thẩm định quản trị dự án đầu tư TS Phạm Xuân Giang, NXB Tài chính, 2010 Phân tích thẩm định dự án đầu tư TS Đinh Hữu Quí, Đại học Hải Phòng, 2011 Bài giảng quản trị dự án đầu tư Thạc sĩ Võ Ngàn Thơ, 2009 72 TCDN đại TS Trần Ngọc Thơ, NXB Thống kê, 2003 Giáo trình quản trị dự án đầu tư TS Nguyễn Trường Sơn, NXB Thống kê, 2004 Giáo trình tín dụng ngân hàng TS Hồ Diệu, NXB Thống kê, 2001 Giáo trình quản lý chất lượng tổ chức GS.TS.Nguyễn Đình Phan, NXB Giáo dục, 2001 Giáo trình nghiệp vụ ngân hàng thương mại PGS.TS Lê Văn Tề, NXB Thống kê, 2004 10.Các hồ sơ thẩm định dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng đầu tư phát triển Huyện Mộc Châu 11 Sổ tay tín dụng Phòng giao dịch ngân hàng đầu tư phát triển Huyện Mộc Châu 12.Báo cáo thường niên Phòng giao dịch Ngân hàng đầu tư phát triển Huyện Mộc Châu MỤC LỤC 73 ... phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh Sơn La Chương 3: Một số biện pháp nâng cao chất lượng thẩm định tài dự án đầu tư Phòng giao dịch Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam huyện Mộc Châu – tỉnh. .. LUẬN CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ VÀ THẨM ĐỊNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ 1.1.1 Dự án đầu tư 1.1.1.1 Khái niệm dự án đầu tư Dự án đầu tư xem xét từ... TRIỂN VIỆT NAM HUYỆN MỘC CHÂU – TỈNH SƠN LA 2.1 GIỚI THIỆU CHUNG VỀ PHÒNG GIAO DỊCH NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM HUYỆN MỘC CHÂU – TỈNH SƠN LA 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển: Phòng