BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ------- [ \ ------- NGUYỄN THỊ HƯƠNG PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CÂY VỤ ĐÔNG Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ HÀ NỘI, 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ------- [ \ ------- NGUYỄN THỊ HƯƠNG PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CÂY VỤ ĐÔNG Ở HUYỆN THẠCH THẤT, THÀNH PHỐ HÀ NỘI CHUYÊN NGÀNH: KINH TẾ NÔNG NGHIỆP MÃ SỐ : 60.62.01.15 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ MINH HIỀN HÀ NỘI, NĂM 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị nào. Tôi xin cam đoan rằng, giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thông tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hương Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page i LỜI CẢM ƠN Trước hết với tình cảm chân thành lòng biết ơn sâu sắc xin gửi tới PGS.TS Nguyễn Thị Minh Hiền, người định hướng, trực tiếp hướng dẫn đóng góp ý kiến cụ thể cho kết cuối để hoàn thành luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo, cô giáo Khoa Kinh tế PTNT, Bộ môn PTNT, Ban quản lý đào tạo - Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội toàn thể thầy giáo, cô giáo trực tiếp giảng dạy giúp đỡ suốt trình học tập nghiên cứu. Tôi xin chân thành cảm ơn Huyện ủy, UBND huyện Thạch Thất, Phòng kinh tế, Chi cục thống kê, Trạm khuyến nông huyện Thạch Thất, Trạm khí tượng thủy văn Sơn Tây, Hợp tác xã Đại Đồng, Hương Ngải, Canh Nậu, Hạ Bằng, UBND xã Đại Đồng, hộ gia đình, chủ trang trại, mô hình khu vực nghiên cứu cung cấp số liệu, thông tin giúp hoàn thành luận văn. Cảm ơn cổ vũ, động viên chia sẻ gia đình, anh chị em đồng nghiệp, bạn bè trình học tập hoàn thành luận văn này. Hà Nội, ngày 15 tháng 12 năm 2014 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hương Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vi DANH MỤC BẢNG vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ix DANH MỤC HÌNH ix DANH MỤC HỘP x PHẦN I: MỞ ĐẦU 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu đề tài 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu PHẦN II: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN CÂY VỤ ĐÔNG 2.1 Cơ sở lý luận 2.1.1 Một số khái niệm 2.1.2 Vai trò phát triển sản xuất vụ đông 2.1.3 Đặc điểm phát triển sản xuất vụ đông 2.1.4 Nội dung phát triển sản xuất vụ đông 2.1.5 Một số mô hình tổ chức sản xuất sản xuất vụ đông 10 2.1.6 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất vụ đông 13 2.2 20 Cơ sở thực tiễn 2.2.1 Phát triển sản xuất vụ đông (cây vụ thứ 3) số nước giới 20 2.2.2 Kinh nghiệm sản xuất vụ đông số địa phương Việt Nam 23 2.2.3 Các chủ trương Đảng sách Nhà nước liên quan đến phát triển vụ đông Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế 26 Page iii PHẦN III: ĐẶC ĐIỂM ĐỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 32 3.1 32 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 3.1.1 Đặc điểm tự nhiên 32 3.1.2 Đặc điểm kinh tế xã hội 32 3.2 Phương pháp nghiên cứu 38 3.2.1 Chọn địa bàn nghiên cứu 38 3.2.2 Phương pháp thu thập thông tin 39 3.2.3 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu 41 3.2.4 Phương pháp phân tích số liệu 41 3.2.5 Hệ thống tiêu nghiên cứu 42 PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 44 4.1 Thực trạng phát triển sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 44 4.1.1 Khái quát trình phát triển sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 44 4.1.2 Thực trạng phát triển diện tích quy mô vụ đông 49 4.1.3 Phát triển loại hình tổ chức sản xuất vụ đông 57 4.1.4 Chủng loại vụ đông 62 4.1.5 Chủng loại chất lượng sản phẩm vụ đông 63 4.1.6 Chi phí sản xuất vụ đông 65 4.1.7 Các kết hiệu phát triển vụ đông 68 4.1.8 Đánh giá chung phát triển sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 75 4.2 76 Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 4.2.1 Điều kiện tự nhiên 76 4.2.2 Chính sách phát triển vụ đông 78 4.2.3 Quy hoạch phát triển vụ đông 80 4.2.4 Cơ sở hạ tầng 83 4.2.5 Nguồn lực 87 4.2.6 Áp dụng khoa học kỹ thuật 94 4.2.7 Thị trường 97 4.2.8 Các liên kết sản xuất vụ đông 102 4.2.9 Tổng hợp bảng ma trận SWOT 104 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page iv 4.3 Định hướng giải pháp phát triển sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 105 4.3.1 Định hướng phát triển sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 105 4.3.2 Một số giải pháp phát triển 106 PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 118 5.1 Kết luận 118 5.2 Kiến nghị 119 TÀI LIỆU THAM KHẢO 121 PHỤ LỤC 123 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page v DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT CC Cơ cấu CVĐ Cây vụ đông DT Diện tích ĐVT Đơn vị tính GO Giá trị sản xuất HTX Hợp tác xã IC Chi phí trung gian KH Khoa học KHKT Khoa học kỹ thuật LĐ Lao động NTM Nông thôn NS Năng suất PTNT Phát triển nông thôn SL Sản lượng SXNN Sản xuất nông nghiệp Trđ Triệu đồng VA Giá trị gia tăng Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 3.1 Hiện trạng cấu sử dụng đất huyện Thạch Thất năm 2013 34 3.2 Tình hình dân số huyện Thạch Thất năm (2011 - 2012) 35 3.3 So sánh ngành chăn nuôi, thuỷ sản huyện Thạch Thất 37 3.4 Số lượng mẫu điều tra 40 4.1 Tổng hợp diện tích, suất, sản lượng số trồng giai đoạn 2006 – 2011 4.2 48 Diện tích năm số trồng huyện Thạch Thất giai đoạn 2006-2013 52 4.3 Diện tích đất trồng vụ đông huyện Thạch Thất năm 2011-2013 53 4.4 Diện tích số trồng vụ đông huyện Thạch Thất năm 2013 55 4.5 Các loại hình tổ chức sản xuất công thức luân canh nông nghiệp số xã tiêu biểu huyện Thạch Thất giai đoạn 2009-2013 59 4.6 Đặc điểm lao động tham gia sản xuất nông nghiệp 60 4.7 Đặc điểm hộ sản xuất hộ điều tra 61 4.8 Giống trồng vụ đông huyện Thạch Thất qua năm 62 4.9 Diện tích chủng loại trồng vụ đông huyện Thạch Thất qua giai đoạn 4.10 64 Giá trị sản xuất nông nghiệp số trồng tính theo giá cố định từ năm 2011-2013 huyện Thạch Thất 4.11 65 Chi phí sản xuất loại trồng vụ đông năm 2013 (tính bình quân sào) 67 4.12 Năng suất số vụ đông huyện Thạch Thất năm 2011 - 2013 68 4.13 Giá trị sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất năm 2011-2013 71 4.14 Kết hiệu kinh tế số vụ đông 72 4.15 Các yếu tố thời tiết tháng gieo trồng vụ đông (từ tháng 4.16 năm trước đến tháng năm sau) 77 Kế hoạch phát triển vụ đông huyện Thạch Thất đến năm 2020 82 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page vii 4.17 Tỷ lệ nguồn gốc giống sử dụng sản xuất vụ đông 90 4.18 Các hình thức hỗ trợ vốn sản xuất vụ đông 92 4.19 Một số khó khăn sản xuất vụ đông theo đánh giá hộ nông dân 93 4.20 Kết số mô hình trình diễn sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất 94 4.21 Kế hoạch chuyển giao KHKT sản xuất vụ đông 96 4.22 Nguồn cung cấp thông tin bán sản phẩm 98 4.23 Nhu cầu sử dụng ngô nước 4.24 Hiện trạng dự kiến cứng hóa/làm mới, nâng cấp, cải tạo sở hạ 4.25 100 tâng giao thông, thủy lợi huyện Thạch Thất đến năm 2020 110 Tổ chức chuyển giao KHKT cho hộ sản xuất nông nghiệp 114 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page viii điều kiện cho sở nhà khoa học nước liên doanh liên kết với địa phương, đơn vị, sở tỉnh việc chuyển giao tiến khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp, nông thôn đặc biệt quan tâm đến vụ đông. * Giải pháp quản lý chất lượng sản phẩm Quản lý chất lượng sản phẩm vấn đề hạn chế nay. Do đó, hàng năm, UBND huyện phải thành lập đoàn kiểm tra việc kinh doanh vật tư nông nghiệp, giống trồng, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các cấp quyền, quyền xã, thị trấn quan quản lý nước hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV, thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, phân bón giống trồng, vật nuôi để sớm phát xử lý nghiêm trường hợp vi phạm như: bán thuốc cấm, thuốc danh mục, thuốc chất lượng, sử dụng thuốc không liều lượng, thời gian cách ly không đảm bảo, vứt vỏ bao bì nhãn mác cách bừa bãi môi trường xung quanh, sản xuất kinh doanh giống không đảm bảo chất lượng, đưa giống vào sản xuất không kiểm dịch. Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 117 PHẦN V: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 Kết luận Từ hệ thống sở lý luận thực tiễn sản xuất vụ đông cho thấy vụ đông vụ thứ quan trọng năm, không góp phần giải việc làm lúc nông nhàn mà làm tăng thu nhập cho hộ nông dân, giúp đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm, tạo nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến thực phẩm chế biến thức ăn gia súc. Sản xuất vụ đông huyện Thạch Thất năm vừa qua khẳng định vị trí quan trọng làm tăng thu nhập cho nông dân huyện. Tuy nhiên, diện tích vụ đông có biến động qua năm, việc tăng diện tích quy mô không đồng loại cây. Trong cấu vụ đông rau trồng chiếm diện tích cao nhất. Cây trồng vụ đông đa dạng chủng loại, xã có trồng chủ lực. Từ năm 1960, ban đầu vụ sản xuất tăng thêm, qua thời gian vụ đông trở thành vụ sản xuất thứ huyện. Trong giai đoạn tiếp theo, huyện Thạch Thất xây dựng vùng quy hoạch sản xuất sản xuất vụ đông vùng, phát triển loại hình sản xuất vụ đông theo hướng mở rộng diện tích trồng cho hiệu cao, không phát triển ạt mà trọng tâm vào chủ lực như: ngô, khoai tây, rau,…. Tuy nhiên phát triển vụ đông huyện Thạch Thất chịu ảnh hưởng nhiều yếu tố. Ngoài yếu tố khách quan điều kiện tự nhiên khắc phục thông qua việc xếp lịch gieo trồng đầu tư mô hình (nhà kính, nhà lưới, …) yếu tố sách dần đổi mới, khuyến khích phát triển vụ đông, quy hoạch vùng sản xuất, sở hạ tầng đầu tư hoàn thiện theo chương trình xây dựng nông thôn mới. Yếu tố người cần quan tâm, đào tạo kỹ thuật để cao chuyên môn, khả ứng dụng tiến khoa học kỹ thuật, xây dựng thương hiệu, tìm kiếm thị trường hết dám đầu tư mở rộng sản xuất thông qua mô hình liên kết để mở rộng sản xuất nâng cao hiệu sản phẩm vụ đông. Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 118 Bên cạnh tình hình sản xuất vụ đông yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất vụ đông, đề tài đề xuất số giải pháp giống, vốn, sách chế hỗ trợ đầu tư phát triển, tăng cường áp dụng khoa học kỹ thuật sản xuất vụ đồng quan trọng thay đổi nhận thức hộ sản xuất vụ đông. Để khuyến khích người dân mở rộng quy mô sản xuất vụ đông, Nhà nước cần quan tâm tạo thị trường lành mạnh cho người dân tham gia, có sách thời gian ngắn kích thích sản xuất tiêu dùng đảm bảo tác dụng xấu thị trường chung đất nước. Trong giải pháp, tổ chức xã hội nông thôn nhấn mạnh với vai trò cầu nối nông dân với tiến KHKT, khuyến khích thành viên tổ chức mở rộng phát triển sản xuất vụ đông. 5.2 Kiến nghị Để giải pháp phát triển vụ đông huyện mang tính khả thi cao đề tài có số kiến nghị sách sau: 5.2.1 Đối với Nhà nước - Nhà nước cần có sách hỗ trợ giá vật tư nông nghiệp giống, loại phân bón: đạm, lân, kali để giảm giá thành sản phẩm. Chất lượng vật tư nông nghiệp phải kiểm soát chặt chẽ quan chức nhằm hạn chế rủi ro cho người sản xuất mua phải vật tư chất lượng. - Có sách hỗ trợ đầu tư nâng cấp sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. - Chỉ đạo UBND cấp xã, đơn vị liên quan chuyển giao khoa học kỹ thuật vào sản xuất. - Tăng cường quản lý dịch vụ đầu vào sản xuất, đặc biệt khâu giống. Tạo nguồn giống tốt địa phương, giảm nhập giống hình thức giảm giá thành sản phẩm. - Xây dựng nhiều mô hình mang lại hiệu kinh tế cao, khuyến khích người dân tham gia sản xuất mở rộng diện tích trồng vụ đông. Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 119 - Thiết lập hệ thống thông tin hiệu thị trường sản phẩm nông nghiệp phổ biến đến cấp xã nhằm giảm bớt hành vi không lành mạnh người thu mua muốn lợi dụng tình trạng thiếu thông tin người bán để kiếm lời. - Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn đánh giá chất lượng nông sản để tạo thuận lợi cho việc hình thành giá sản phẩm. - Tăng cường đào tạo bồi dưỡng nâng cao kiến thức, trình độ quản lý sản xuất, marketing sản phẩm vụ đông cho hộ nông dân. 5.2.2 Đối với cấp quyền thành phố Hà Nội huyện Thạch Thất - Thành phố Hà Nội cần có sách cụ thể khuyến khích phát triển sản xuất, hỗ trợ sản xuất vụ đông chịu ảnh hưởng thiên tai, dịch bệnh, thời tiết. - Có sách hỗ trợ khoa học kỹ thuật, đồng thời đơn giản thủ tục hành cần thiết, có gieo kết đầu tư để thu hút doanh nghiệp tham gia nông dân sản xuất nông nghiệp. - Chính quyền huyện xã, thị trấn cần quan tâm đến sản xuất vụ đông địa phương hoạt động cụ thể đạo thống ngành, đoàn thể chuyển giao KHKT vào sản xuất, tăng cường quản lý dịch vụ đầu vào sản xuất, khâu giống. - Có sách thu hút cử nhân, người đào tạo đại phương nông dân làm giàu từ sản xuất nông nghiệp, sản xuất vụ đông. - Lấy tiêu chí sản xuất nông nghiệp, sản xuất vụ đông tiêu chí trình bình xét thi đua tổ chức đoàn thể, hội. 5.2.3 Đối với hộ nông dân - Các hộ nông dân cần mạnh dạn đầu tư tiền vốn, lao động để phát triển mở rộng quy mô sản xuất vụ đông. - Cần đẩy mạnh phát triển chăn nuôi để tạo nguồn phân hữu cho sản xuất trồng trọt nói chung sản xuất vụ đông nói riêng. - Học hỏi kinh nghiệm, tham gia tập huấn kỹ thuật để nâng cao kiến thức sản xuất vụ đông. Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 120 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị Hội nghị BCH TW lần thứ 6- khoá VIII, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 1999. 2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Nghị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 2001. 3. Báo cáo tiến độ xây dựng nông thôn mới, công tác dồn điền đổi kế hoạch xây dựng nông thôn huyện Thạch Thất, 2011 4. Báo cáo tình hình xuất, nhập ngô năm 2013, Trung tâm xúc tiến thương mại nông nghiệp. 5. Báo cáo kinh tế- xã hội huyện Thạch Thất năm 2011-2013, Thạch Thất 6. Bùi Thị Dung, Thực trạng số giải pháp phát triển vụ đông huyện Nam Sách- Hải Dương, luận văn thạc sĩ kinh tế 2005, Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội 7. Đảng huyện Thạch Thất (1975), Lịch sử đảng nhân dân huyện Thạch Thất giai đoạn 8. Đào Thế Tuấn (1984), Hệ thống sinh thái nông nghiệp, NXB Khoa học kỹ thuật, Hà Nội. 9. Đinh Văn Đãn (2002), Nghiên cứu phát triển vụ đông theo hướng sản xuất hàng hoá vùng đồng sông Hồng, Luận án tiến sĩ kinh tế, Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội. 10. Đỗ Kim Chung, Phạm Vân Đình,1997, Giáo trình kinh tế nông nghiệp, NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 11. Hoàng Hiền, Báo nhân dân ngày 23/8/2005) 12. Học viện Chính trị quốc gia (2002), Giáo trình Kinh tế học phát triển, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội. 13. Lịch sử cách mạng huyện Thạch Thất 1955-1975 sơ thảo, Thạch Thất 1975 14. Lịch sử cách mạng Đảng nhân dân huyện Thạch Thất 1975-2008, Thạch Thất 2008 15. Mai Thanh Cúc Quyền Đình Hà, 2005, Giáo trình Kinh tế nông nghiệp 16. Nguyễn Công Tạn (1998), Phát huy kết sản xuất vụ đông năm 1997, chuẩn Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 121 bị tốt vụ đông năm 1998 tỉnh phía bắc, Tạp chí Khoa học kỹ thuật nông nghiệp, số 193 tháng năm 1998. 17. Nguyễn Văn Cường (2004), Đánh giá hiệu kinh tế số rau vụ đông chủ yếu huyện Gia Lộc – Tỉnh Hải Dương, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội. 18. Nguyễn Văn Cường (2004), Đánh giá hiệu kinh tế số rau vụ đông chủ yếu huyện Gia Lộc – Tỉnh Hải Dương, Luận văn thạc sĩ kinh tế, Đại học Nông nghiệp I, Hà Nội. 19. Niên giám thống kê huyện Thạch Thất, 2009-2013 20. Vũ Thị Phương Thụy, 2000, Thực trạng giải pháp chủ yếu nâng cao hiệu kinh tế sử dụng đất canh tác ngoại thành Hà Nội, Luận án tiến sỹ kinh tế, đại học Nông nghiệp I Hà Nội. 21. Tạp chí khoa học kỹ thuật nông nghiệp số 193 năm 1998. 22. Trung tâm khảo nghiệm giống trồng tỉnh Hải Dương (2006), Kết khảo nghiệm giống dưa hấu, Hải Dương. 23. Trường Đại học Kinh tế quốc dân (1999), Kinh tế phát triển, NXB Giáo dục, Hà Nội 24. Trường Đại học Kinh tế quốc dân (1996), Kinh tế vĩ mô, NXB Giáo dục, Hà Nội 25. Phạm Bảo Dương, Tạp chí Kinh tế Dự báo, số 9/2004; tr. 12 –14. 26. Phạm Quang Chính, 2013, Phát triển sản xuất vụ đông địa bàn huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang 27. Phạm Quang Diệu, 2001, Chuyển đổi cấu đa dạng hóa trồng số nước Châu Á 28. Viện nghiên cứu rau (2003), Nghiên cứu giải pháp kinh tế – kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu sản xuất số loại rau chủ yếu vùng ven thành phố Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội. Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 122 PHỤ LỤC Hình 1. Bản đồ hành huyện thạch Thất Hình 2. Thu hoạch khoai tây vụ đông xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 123 Hình 3. Cây ngô vụ đông xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội Hình 4. Cây hoa lily xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 124 BẢNG CÂU HỎI PHỎNG VẤN CÂY VỤ ĐÔNG Họ tên nông hộ:…………………………………………. Địa chỉ: làng (xóm)……………….thôn……………… xã………………, huyện Thạch Thất, Hà Nội - Số năm học phổ thông:…………….Số năm sản xuất vụ đông . - Tổng số nhân khẩu: + Tổng số lao động chính: ………… + Tổng số lao động phụ:…… - Số lao động thực tế tham gia sản xuất nông nghiệp + Tổng số lao động chính:…………. + Tổng số lao động phụ:……………… * Tổng diện tích canh tác Bao gồm .thửa. - Số diện tích tưới tiêu chủ động .Bao gồm .thửa. * Diện tích có khả sản xuất vụ đông .Bao gồm .thửa. - Diện tích vụ đông: + Năm 2011 sào. + Năm 2012 . sào. + Năm 2013 sào Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 125 Giống Các loại trồng vụ đông Năm gieo trồng Diện tích trồng (sào) Làm đất Gieo trồng Tưới tiêu Làm cỏ Bón lót Số lượng giống kg/ sào Bón phân Giá mua (đồng/sào) Số ngày công (đồng/sào) Giá thuê Số công gieo trồng Giá thuê (đồng/sào) Số lần tưới Công thuê (đồng/sào) Số lần Phân chuồng (tạ/sào) Giá thuê Phân khác (kg/sào) 2011 Ngô 2012 2013 2011 Đậu tương 2012 2013 2011 Khoai lang 2012 2013 Khoai 2011 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 126 tây 2012 2013 2011 Sắn 2012 2013 2011 Lạc 2012 2013 Rau loại 2011 2012 2013 2011 Hoa loại 2012 2013 2011 Cây khác ………. 2012 2013 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 127 Bón thúc Các loại trồng vụ đông Năm gieo trồng Thuốc cỏ Số lần bón Đạm (kg/sào) Lân (kg/sào) Thu hoạch Phun thuốc Kali (kg/sào) NPK (kg/sào) Số lần Giá thuê (đồng/sào) Thuốc trừ sâu Số lần Giá thuê (đồng/sào) Phí diệt chuột (đồng/lần) Phí bảo vệ nội đồng (đồng/vụ) Chi phí khác Khối lượng thu (kg/sào) Giá bán đồng /kg) 2011 Ngô 2012 2013 2011 Đậu tương 2012 2013 2011 Khoai lang 2012 2013 2011 Khoai tây 2012 2013 Sắn 2011 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 128 2012 2013 2011 Lạc 2012 2013 2011 Rau loại 2012 2013 2011 Hoa loại 2012 2013 2011 Cây khác ………. 2012 2013 Cảm ơn Ông (bà)! Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 129 CÂU HỎI ĐỊNH TÍNH 4.1. Ông (bà) có coi vụ đông vụ sản xuất năm không [ ] 1. Có; 2. Không; 3. Không có ý kiến. 4.2. Gia đình có sử dụng giống sản xuất vụ đông? - Có - Không. Xin cho biết nguyên nhân Nguyên nhân - Giống đắt - Giống không phù hợp với điều kiện đất đai - Không tìm nguồn giống tin tưởng - Không hiểu biết kỹ thuật chăm sóc - Không có nhu cầu - Nguyên nhân khác 4.3 Khó khăn lớn sản xuất vụ đông gia đình gì? [ ] Thiếu vốn sản xuất [ ] Tư thương ép cấp, ép giá [ ] Diện tích đất hạn chế [ ] Chất lượng giống không ổn định [ ] Thiếu lao động [ ] Khó mua giống đảm bảo chất lượng, số lượng [ ] Thiếu kỹ thuật [ ] Khó phân biệt chất lượng đầu vào [ ] Thiếu t.tin thị trường [ ] Giá vật tư đầu vào cao [ ] Đầu không ổn định [ ] Sâu bệnh [ ] Lãi thấp [ ] Khác………………………… 4.4. Trong sản xuất vụ đông gia đình nhận hỗ trợ hay ưu đãi gì? - Vay vốn với lãi suất ưu đãi - Nếu vay lãi suất bao nhiêu… % vay bao nhiêu…. - Hỗ trợ về: Giống Vật tư - Hướng dẫn kỹ thuật - Hỗ trợ khác Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 130 4.5. Kỹ thuật trồng chăm sóc vụ đông mà gia đình áp dụng do: - Các hệ trước truyền lại - Học gia đình khác - HTX dịch vụ nông nghiệp hướng dẫn - Cán khuyến nông Hải Dương - Do người bán giống hướng dẫn 4.6. Gia đình bán sản phẩm cho ai? - Tư thương đến mua nhà - Tự vận chuyển đến điểm thu gom - Tự vận chuyển đến sở chế biến - Tự bán cho người tiêu dùng chợ 4.7. Gia đình thường bán sản phẩm vào thời điểm nào? - Ngay sau thu hoạch - Bảo quản sản phẩm chờ giá 4.8. Ông (bà) nhận xét giá bán sản phẩm nay? Giá bán sản phẩm Tên sản phẩm Cao Vừa phải Thấp ổn định Không ổn định …………… …………… …………… 4.9. Ông (bà) có nhu cầu vay vốn để đầu tư cho vụ đông không? - Không - Có. Cần vay đồng? 4.10. Gia đình có nhu cầu tập huấn kỹ thuật sản xuất vụ đông? - Không - Có Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 131 Theo gia đình hình thức tập huấn thích hợp + Mở lớp tập huấn + Tuyên truyền hệ thống truyền + Phổ biến sinh hoạt đoàn thể + Xây dựng điểm trình diễn kỹ thuật 4.11. Ông (bà) có muốn mở rộng diện tích trồng vụ đông không? - Có - Không. Tại sao? + Thiếu đất + Điều kiện tưới tiêu + Thiếu vốn + Thiếu kỹ thuật +Tiêu thụ sản phẩm khó khăn + Giá vật tư nông nghiệp cao + Thiếu giống có chất lượng + Thiếu lao động 4.12 Ai người định vấn đề sản xuất, tiêu thụ sản phẩm - Chọn giống - Chăm sóc - Bán sản phẩm - Ai tham gia tập huấn 4.13 Khi định lựa chọn vụ đông ông, bà vào yếu tố - Dự báo nhà nước thị trường tới - Do quy hoạch nhà nước - Do thói quen - Do vụ trước có thu nhập cao Cảm ơn ông (bà) Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page 132 [...]... Để phát huy hiệu quả sản xuất vụ đông, đưa vụ đông trở lại và phát triển mạnh trên hầu khắp các diện tích của nông dân trong huyện, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài Phát triển sản xuất cây vụ đông ở huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung Nghiên cứu, đánh giá thực trạng phát triển sản xuất cây vụ đông của huyện Thạch Thất Tìm ra các mô hình sản xuất vụ đông. .. bàn huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội - Phạm vi nội dung: + Thực trạng phát triển sản xuất vụ đông ở trên địa bàn huyện Tập trung vào các hộ với quy mô khác nhau và tập trung vào 1 số nhóm cây vụ đông chính như: ngô, đậu tượng, khoai lang, khoai tây, lạc, hoa và rau các loại + Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất cây vụ đông của huyện + Đề xuất các giải pháp chính phát triển sản xuất cây vụ đông. .. Page 2 pháp áp dụng phát triển sản xuất cây vụ đông của huyện trong ngắn hạn đến năm 2015 và dài hạn đến năm 2020 1.2.2 Mục tiêu cụ thể - Góp phần hệ thống cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển cây vụ đông; - Đánh giá thực trạng phát triển sản xuất cây vụ đông ở trên địa bàn huyện; - Phân tích các yếu tố ảnh hưởng; thuận lợi khó khăn và tiềm năng phát triển cây vụ đông ở huyện; - Đề xuất các giải pháp... một số cây trồng vụ đông năm 2011-2013 huyện Thạch Thất 50 4.2 Diện tích trồng cây vụ đông huyện Thạch Thất năm 2011-2013 54 4.3 Quy mô phát triển vụ đông huyện Thạch Thất năm 2011-2013 54 4.4 Diện tích cây vụ đông các xã nghiên cứu huyện Thạch Thất năm 2011-2013 4.5 66 Năng suất một số cây trồng vụ đông chủ yếu huyện Thạch Thất năm 2011-2013 69 4.6 Sản lượng một số cây trồng vụ đông huyện Thạch Thất... để cây vụ đông đạt năng suất, chất lượng cao, các hộ nông dân phải bố trí hợp lý tiền vốn, lao động cho vụ sản xuất này 2.1.4 Nội dung phát triển sản xuất cây vụ đông Dựa trên cơ sở lý luận về phát triển kinh tế, chúng ta có thể quan niệm phát triển cây vụ đông là sự tăng tiến về quy mô, sản lượng và sự tiến bộ về cơ cấu cây trồng, cơ cấu chất lượng sản phẩm Như vậy, phát triển cây vụ đông bao hàm... 2011-2013 69 4.7 Diện tích cây vụ đông ở hộ điều tra huyện Thạch Thất 79 4.8 Giới tính hộ sản xuất cây vụ đông huyện Thạch Thất năm 2013 88 4.9 Trình độ văn hoá của hộ sản xuất cây vụ đông huyện Thạch Thất 88 4.10 Độ tuổi của hộ sản xuất cây vụ đông huyện Thạch Thất 89 4.11 Giá một số vật tư nông nghiệp chủ yếu giai đoạn 2007-2013 93 4.12 Phương thức tiêu thụ sản phẩm vụ đông của hộ điều tra 97 4.13... trọng phát triển vụ đông về diện tích mà đã chuyển sang phát triển những cây rau cao cấp đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng (Phạm Quang Chính, 2013) 2.2.2.2 Huyện Gia Lộc - tỉnh Hải Dương Gia Lộc là huyện có nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất cây rau màu, đặc biệt là cây vụ đông Việc phát triển sản xuất cây vụ đông của huyện không chỉ có ý nghĩa tăng vụ, mà đã trở thành sản. .. trọng 2.1.1.4 Phát triển sản xuất cây vụ đông Phát triển sản xuất cây vụ đông là sự tăng tiến về quy mô, sản lượng và sự tiến bộ về cơ cấu cây trồng, cơ cấu chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế - xã hội Như vậy, phát triển sản xuất cây vụ đông bao hàm cả sự biến đổi về số lượng và chất lượng (Đinh Văn Đãn, 2002) - Sự thay đổi về lượng đó là sự tăng lên về quy mô diện tích, khối lượng sản phẩm và tổng... hình nhập khẩu đậu nành từ năm 2008-2012 của Việt Nam 100 DANH MỤC HÌNH Hình 1 Bản đồ hành chính huyện Thạch Thất 123 Hình 2 Thu hoạch khoai tây vụ đông ở xã Hương Ngải, huyện Thạch Thất 123 Hình 3 Cây ngô vụ đông ở xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội 124 Hình 4 Cây hoa lily ở xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất, Hà Nội 124 Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Luận văn Thạc sỹ Khoa học Kinh tế Page ix DANH... nhằm phát triển sản xuất cây vụ đông ở huyện trong thời gian tới 1.3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu - Là các vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển cây vụ đông - Các hộ tham gia phát triển sản xuất vụ đông của huyện 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về thời gian: Đề tài sử dụng các số liệu của 3 năm gần đây (20112013), khảo sát thực trạng tiến hành vào vụ đông . xuất cây vụ đông 8 2.1.4 Nội dung phát triển sản xuất cây vụ đông 9 2.1.5 Một số mô hình tổ chức sản xuất trong sản xuất vụ đông 10 2.1.6 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển sản xuất cây vụ đông. trạng phát triển sản xuất cây vụ đông ở huyện Thạch Thất 44 4.1.1 Khái quát về quá trình phát triển sản xuất cây vụ đông ở huyện Thạch Thất 44 4.1.2 Thực trạng phát triển diện tích và quy mô cây. đông 65 4.1.7 Các kết quả và hiệu quả phát triển cây vụ đông 68 4.1.8 Đánh giá chung về phát triển sản xuất cây vụ đông ở huyện Thạch Thất 75 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất cây vụ đông