BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI *** DƯƠNG CHÍ THANH NGHIÊN CỨU ỨNG XỬ CỦA NGƯỜI DÂN TRONG XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ HỆ THỐNG ðƯỜNG GIAO THÔNG LIÊN THÔN Ở HUYỆN PHÚC THỌ THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Chuyên ngành : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP Mã số : 60.31.10 Người hướng dẫn khoa học : TS. ðINH VĂN ðÃN HÀ NỘI - 2011 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… i LỜI CAM ðOAN Tôi xin cam ñoan rằng: số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực và chưa từng ñược sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào. Tôi xin cam ñoan rằng mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này ñã ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn ñều ñã ñược ghi rõ nguồn gốc. Hà Nội, ngày 24 tháng 09 năm 2010 Tác giả luận văn Dương Chí Thanh Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… ii LỜI CẢM ƠN ðể hoàn thành luận văn này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban Giám Hiệu trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội, Viện ñào tạo Sau ñại học, khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Bộ môn Kinh tế Nông nghiệp và Chính sách; cảm ơn các Thầy, Cô giáo ñã truyền ñạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Nhân dịp này, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới TS Thầy ðinh Văn ðãn - người ñã dành nhiều thời gian, tạo ñiều kiện thuận lợi, hướng dẫn về phương pháp khoa học và cách thức thực hiện các nội dung của ñề tài. Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh ñạo UBND huyện Phúc Thọ, Ban quản lý dự án huyện Phúc Thọ, Trung tâm tư vấn Khoa học kỹ thuật cầu ñường Hà Nội; UBND các xã Phụng Thượng, Ngọc Tảo, Phúc Hòa cùng các hộ nông dân tại các xã kể trên ñã tiếp nhận, nhiệt tình giúp ñỡ và cung cấp các thông tin, số liệu cần thiết phục vụ cho quá trình nghiên cứu và hoàn thiện ñề tài này Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia ñình, người thân, bạn bè và các bạn học viên lớp Kinh tế Nông nghiệp – K18B ñã chia sẻ, ñộng viên, khích lệ và giúp ñỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Trong quá trình làm nghiên cứu, mặc dù ñã có nhiều cố gắng ñể hoàn thành luận văn, ñã tham khảo nhiều tài liệu và ñã trao ñổi, tiếp thu ý kiến của Thầy Cô và bạn bè. Song, do ñiều kiện về thời gian và trình ñộ nghiên cứu của bản thân còn nhiều hạn chế nên nghiên cứu khó tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận ñược sự quan tâm ñóng góp ý kiến của Thầy Cô và các bạn ñể luận văn ñược hoàn thiện hơn. Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày…tháng…năm 2011 Tác giả luận văn Dương Chí Thanh Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… iii MỤC LỤC Lời cam ñoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục các chữ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình, bản ñồ viii Danh mục biểu ñồ viii Danh mục hộp ix 1. MỞ ðẦU i 1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3 1.3 ðối tượng và phạm vi nghiên cứu 3 1.4 Những câu hỏi ñược ñặt ra trong quá trình nghiên cứu ñề tài: 4 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ỨNG XỬ CỦA NGƯỜI DÂN TRONG XÂY DỰNG VÀ QUẢN LÝ HỆ THỐNG ðƯỜNG GIAO THÔNG LIÊN THÔN 5 2.1 Cơ sở lý luận 5 2.2 Cơ sở thực tiễn 24 3. ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37 3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 37 3.1.1 ðặc ñiểm ñiều kiện tự nhiên 37 3.1.2 ðặc ñiểm kinh tế - xã hội 39 3.1.3 Kết quả phát triển kinh tế của huyện trong những năm qua 46 3.2 Phương pháp nghiên cứu 52 3.2.1 Phương pháp chọn ñiểm nghiên cứu 52 3.2.2 Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu 54 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… iv 3.2.3 Phương pháp phân tích và xử lý thông tin, số liệu 55 3.2.4 Hệ thống các chỉ tiêu trong nghiên cứu 55 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 57 4.1 Thực trạng ứng xử của người dân trong hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ trong những năm qua (2005 - 2010) 57 4.1.1 Ứng xử của người dân trong xây dựng hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ. 57 4.1.2 Ứng xử của người dân trong quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ 88 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng ñến ứng xử của người dân trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ 96 4.2.1 Nhóm các yếu tố về kinh tế - xã hội 96 4.2.2 Nhóm các yếu tố về cơ chế, chính sách và pháp chế 98 4.3 ðịnh hướng và một số giải pháp phát huy tốt hơn vai trò của người dân trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ trong thời gian tới. 99 4.3.1 ðịnh hướng 99 5. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 108 5.1 Kết luận 108 5.2 Kiến nghị 109 TÀI LIỆU THAM KHẢO 111 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BTN Bê tông nhựa BTXM Bê tông xi măng CP Cấp phối ðGND ðóng góp nhân dân GTLT Giao thông liên thôn GTVT Giao thông vận tải LN Láng nhựa NSðP Ngân sách ñịa phương QL Quốc lộ QLDA Quản lý dự án UBND Uỷ ban nhân dân Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… vi DANH MỤC BẢNG STT Tên bảng Trang 2.1 ðề xuất mức ñầu tư của Nhà nước cho giao thông liên thôn 13 3.1 ðặc ñiểm thời tiết khí hậu huyện Phúc Thọ 38 3.2 Tình hình sử dụng ñất ñai huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 39 3.3 Tình hình dân số huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 40 3.4 Hiện trạng các tuyến ñường huyện của Phúc Thọ năm 2010 42 3.5 Bảng Vốn ñầu tư xây dựng cơ bản huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 43 3.6 Số cơ sở y tế - giường bệnh – cán bộ y tế huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 44 3.7 Một số chỉ tiêu về giáo dục của huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 46 3.8 Tình hình phát triển kinh tế huyện Phúc Thọ năm 2008 – 2010 49 3.9 Số lượng cơ sở sản xuất công nghiệp trên ñịa bàn huyện Phúc Thọ 51 3.10 Lao ñộng sản xuất công nghiệp trên ñịa bàn huyện Phúc Thọ 52 3.10 Bảng thu thập tài liệu, số liệu ñã công bố 54 4.1 Kết quả việc ñược cung cấp thông tin trong xây dựng ñường GTLT ở các xã nghiên cứu 59 4.2 Nguồn thông tin liên quan ñến xây dựng ñường GTLT cung cấp cho các hộ 61 4.3 Mức ñộ tham gia của người dân trong xây dựng kế hoạch 64 4.4 Kinh phí thực hiện giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ năm 2007 - 2010 66 4.5 Kinh phí xây dựng hệ thống giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ qua các giai ñoạn 68 4.6 ðóng góp của người dân xã Phúc Hòa trong xây dựng hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn 70 4. 7 ðóng góp của người dân xã Phụng Thượng trong xây dựng hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn 73 4.8 Mức giảm ñóng góp các ñối tượng ưu tiên 75 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… vii 4.9 ðóng góp của người dân xã Ngọc Tảo trong xây dựng hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn 77 4.10 Mật ñộ ñường giao thông huyện Phúc Thọ theo diện tích 81 4.11 Mật ñộ ñường bộ huyện Phúc Thọ so với cả nước 82 4.12 Tổng hợp hiện trạng ñường bộ huyện Phúc Thọ năm 2010 83 4.13 Hiện trạng các tuyến ñường liên xã huyện Phúc Thọ năm 2010 85 4.14 Kết quả khảo sát hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn 87 4.15 Trách nhiệm quản lý ñường GTLT của cấp ñịa phương 89 4.16 Quản lý hệ thống ñường giao thông liên thôn của cấp xã 91 4.17 Bảng phân cấp ñối tượng thực hiện 91 4.18 Bảng phân cấp trách nhiệm quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn tại các xã nghiên cứu 92 4.19 Ứng xử của người dân trước công tác quản lý ñường GTLT 94 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… viii DANH MỤC HÌNH, BẢN ðỒ STT Tên hình, bản ñồ Trang 4.1 ðường giao thông liên thôn xã Phúc Hòa 71 4.2 ðường giao thông liên thôn xã Phụng Thượng 74 4.3 Người dân xã Ngọc Tảo tham gia làm ñường GTLT 77 4.4 Người dân xã Ngọc Tảo, bê tông hóa các tuyến ñường liên thôn 78 DANH MỤC BIỂU ðỒ TT Tên biểu ñồ Trang 3.1 Tình hình sử dụng ñất ñai của huyện Phúc Thọ năm 2010 40 3.2 Giá trị sản xuất các ngành kinh tế huyện Phúc Thọ năm 2010 50 4.1 So sánh tỷ lệ hộ ñược cung cấp thông tin và hộ không ñược cung cấp thông tin ở các xã nghiên cứu 60 4.2 Kinh phí ñầu tư GTLT huyện Phúc Thọ 2007 - 2010 67 4.3 Nguồn vốn thực hiện GTLT huyện Phúc Thọ 2007 - 2010 67 4.4 Mức ñộ hài lòng của người dân trước các hình thức ñóng góp 71 4.5 Ứng xử của người dân trước các hình thức ñóng góp 79 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế ………………………… ix DANH MỤC HỘP TT Tên hộp Trang 4.1 Ứng xử của người dân với sự tham gia vào quá trình giám sát 75 4.2 Ứng xử của người dân với việc tham gia vào công tác làm ñường 76 4.3 Ứng xử của người dân khi phải ñóng góp ngày công lao ñộng 78 4.4 Ứng xử của người dân trước vấn ñề ñóng góp ngày công lao ñộng 80 4.5 Nhận thức về lợi ích của hệ thống giao thông liên thôn 93 4.6 Ứng xử của người dân với hình thức quản lý giao khoán hộ Gð 95 [...]... ………………………… 4 2 CƠ S LÝ LU N VÀ TH C TI N V NG X C A NGƯ I DÂN TRONG XÂY D NG VÀ QU N LÝ H TH NG ðƯ NG GIAO THÔNG LIÊN THÔN 2.1 Cơ s lý lu n 2.1.1 Khái ni m, ñ c ñi m và vai trò c a h th ng ñư ng giao thông liên thôn 2.1.1.1 M t s khái ni m - Khái ni m v giao thông nông thôn Giao thông liên thôn ñư c ñ nh nghĩa là s di chuy n ngư i và hàng hóa c p huy n và c p xã Giao thông liên thôn có th chia thành 3 lo i... t ra trong quá trình nghiên c u ñ tài: - Lý thuy t ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn – nông thôn như th nào? - Ngư i nông dân ñã có ng x gì trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn? - Th c tr ng ng x c a ngư i dân huy n Phúc Th trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn ra sao? - Các tác ñ ng, nh hư ng c a xây. .. s lý lu n và th c ti n v ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn - ðánh giá th c tr ng ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn trên ñ a bàn huy n Phúc Th thành ph Hà N i th i gian qua - Phân tích nh ng nguyên nhân ch y u và y u t tác ñ ng nh hư ng ñ n ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông. .. thu t ch y u liên quan ñ n xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn huy n Phúc Th 1.3.2 Ph m vi nghiên c u 1.3.2.1 Ph m vi v n i dung - Lý thuy t ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý ñư ng giao thông liên thôn - ðánh giá th c tr ng xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn c a ngư i dân trong nh ng năm g n ñây huy n Phúc Th Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu... v c nông thôn nói chung và phát tri n h th ng giao thông liên thôn nói riêng ñang là m i quan tâm c a toàn xã h i Nghiên c u ng x c a ngư i dân s có nh ng tác ñ ng tích c c cho quá trình xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn và giao thông liên thôn các ñ a phương 2.1.2.3 N i dung ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông nông thôn Nghiên c u hành vi ng... ñ n ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn huy n Phúc Th - ð nh hư ng m t s gi i pháp ch y u trong xây d ng và qu n lý ñư ng b giao thông liên thôn nh m góp ph n phát tri n h th ng ñư ng b giao thông liên thôn trong nh ng năm t i ñ t hi u qu cao 1.3.2.2 Ph m vi v không gian ð tài ñư c th c hi n t i huy n Phúc Th thành ph Hà N i, trong ñó nghiên c u ch n ra... ng giao thông liên thôn g m hai lo i ñư ng A và B v i b r ng m t ñư ng tương ng là 3,5m và 3m; b r ng n n ñư ng là 5m và 4m K t c u m t ñư ng và n n móng r t khác nhau tùy thu c ñi u ki n t nhiên và xã h i t i m i vùng lãnh th [7] 2.1.1.2 ð c ñi m trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn a V m t ñ u tư xây d ng h th ng ñư ng giao thông liên thôn M ng lư i ñư ng giao thông liên thôn. .. ñư ng giao thông liên thôn huy n Phúc Th - ð xu t ñ nh hư ng và m t s gi i pháp ch y u nh m phát huy t t hơn vai trò c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng b giao thông liên thôn huy n Phúc Th trong th i gian t i 1.3 ð i tư ng và ph m vi nghiên c u 1.3.1 ð i tư ng nghiên c u - Nghiên c u ng x c a ngư i dân trong ñ u tư xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn - Nh ng v n... làm cho ngư i dân s ng nông thôn v a góp ph n h giá thành xây d ng, b o trì 2.1.1.3 Vai trò c a h th ng ñư ng giao thông liên thôn ñ i v i phát tri n kinh t xã h i Theo phân c p thông l qu c t , thì m ng lư i giao thông liên thôn thu c lo i 3 Ch c năng c a nó là g n k t h th ng giao thông liên thôn v i m ng lư i th c p (lo i 2) và m ng lư i chính y u (lo i 1) thành h th ng giao thông liên hoàn ph c... ng x c a ngư i dân nói chung và hành vi ng x c a ngư i dân trong xây d ng và qu n lý h th ng ñư ng giao thông liên thôn nói riêng chính là nghiên c u v thái ñ , hành ñ ng c a ngư i dân trư c m t s vi c c th có liên quan ñ n h th ng giao thông liên thôn trên ñ a bàn ngư i dân ñang sinh s ng Hành vi ng x c a ngư i dân ñư c th hi n 3 giai ño n là trư c, trong và Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n . xử gì trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn? - Thực trạng ứng xử của người dân ở huyện Phúc Thọ trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn. xử của người dân trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường giao thông liên thôn. - ðánh giá thực trạng ứng xử của người dân trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn. dân trong quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện Phúc Thọ 88 4.2 Các yếu tố ảnh hưởng ñến ứng xử của người dân trong xây dựng và quản lý hệ thống ñường bộ giao thông liên thôn huyện