Tiểu luận - môi trường kinh doanh - đề tài - Giá Vàng Ảnh Hưởng Đến Việt Nam

Trong giai đoạn đó, các quy định tại Nghị định 174 đã tạo điều kiện để hoạt động sản xuất, gia công vàng miếng, vàng trang sức phát triển, đáp ứng nhu cầu của người dân trong nước.. Hoạt

Bộ Giáo Dục Và Đào Tạo Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh

Tiểu luận : Môi Trường Kinh Doanh

Đề tài : Giá Vàng Ảnh Hưởng Đến Việt Nam

A.

Mở đầu.

Vàng là vật có tính thanh khoản cao nhất so với mọi loại tài sản Suốt từ 5.000 năm lịch sử của nhân loại, vàng không chỉ là hình thức biểu hiện của cải cuối cùng mà bất kỳ thời đại nào, dân tộc nào, khu vực nào, thể chế chính trị nào trong bất kỳ nền văn minh nào, vàng cũng đã và đang được chấp nhận Nó chính là thước đo đáng tin cậy nhất về giá trị của mọi loại hàng hóa, không chỉ trong hiện tại mà còn trong tương lai Lịch sử loài người đã trải qua 4 lần thử tìm cách tướt bỏ vai trò của vàng để tìm ra một chế độ tiền tệ thông minh hơn, nhưng rốt cuộc, mọi thử nghiệm đó đều thất bại

Trong vài năm trở lại đây vàng lại gây ra nhiều cú shock mới, tăng liên tục rồi lại đột ngột giảm mạnh đã làm nhiều nhà đầu tư rơi vào cảnh khó khăn Cùng với đó ảnh hưởng của nó tới nền kinh tế, môi trường kinh doanh của nước ta là không nhỏ Vậy đâu là nguyên nhân gây ra sự biến động của vàng?, ảnh hưởng của sự biến động này ra sao?, nhà nước đã có những chính sách đối phó như thế nào? Với đề tài: “sự biến động của giá vàng năm 2011” sẽ có câu trả lời cho những câu hỏi trên

I Sự biến động giá vàng năm 2011

1 Thực trạng giá vàng năm 2011.

a Giới thiệu về kim loại vàng.

Vàng là thứ kim loại quý không rỉ, không mất mát theo thời gian Nhưng nếu chỉ có vậy nó sẽ không thể khuynh đảo được hàng triệu trái tim và có cơ hội ảnh hưởng không chỉ tới nền kinh tế mà còn cả số phận đất nước Ngoài việc là kim loại quý, không mất giá trị vật chất theo thời gian, có thể dùng làm

đồ trang sức, làm đẹp mà nó còn có giá trị là phương tiện thanh toán, là loại tài sản dự trữ Nguyên thủy vàng dùng để thanh toán, sau này tiền chỉ dùng để thanh toán với giá trị nó có thể đổi ra bao nhiêu vàng Thời đó nó có tên gọi là bản vị vàng Lúc đó, vàng có giá trị tối thượng không thay đổi, chỉ có giá trị tiền thay đổi mà thôi Vàng là tài sản dự trữ vì bất kỳ lúc nào nó cũng có thể đổi ra tiền Các cụ có bát ăn, bát để ngày xưa bao giờ cũng giấu đâu đó vài chỉ, vài cây vàng để lúc khó khăn đem ra chi dùng hoặc để lại cho con cháu…Một ông vua, một quốc khố cũng cứ theo vậy mà làm Ảnh hưởng của vàng lớn đến mức cái gì quý giá thì sánh với vàng, kể cả tình cảm

Thế nhưng thời thế đã thay đổi Trên thị trường thế giới, chỉ một cái nhấp chuột máy tính, nghĩa là cử động một ngón tay người ta có thể mua được hàng tấn, hàng chục tấn, hàng trăm tấn vàng và với phương tiện vận tải hàng

không chỉ một ngày thậm chí là nửa ngày một lượng vàng vật chất lớn đã có thể tung ra thị trường Và như vậy vàng đã trở thành một loại hàng hóa thông thường Dĩ nhiên lượng hàng hóa này chỉ có một phần nhỏ để tiêu dùng, chế biến thành hàng trang sức hoặc dùng trong công nghiệp, còn phần lớn là dành cho… đầu cơ

Còn ở Việt Nam ta thì vẫn là hỗn mang Cái suy nghĩ dùng vàng làm tài sản dự trữ, rơi rớt cái mùi bản vị vàng vẫn còn nguyên, vì vậy vàng dự trữ trong dân theo như đánh giá của chính Thống đốc ngân hàng đương nhiệm Nguyễn Văn Bình lên tới gần 500 tấn tương đương 20 tỷ đô la Mỹ Cái số vốn khổng lồ này nằm yên đáy tủ không đóng góp tý tỵ tỳ ty nào cho sự phát triển kinh tế xã hội cả Thêm nữa số vàng được quy từ tiền gửi trong các ngân hàng thương mại lên đến khoảng 2 triệu lượng vàng trị giá khoảng 4 tỷ USD nữa cũng nằm yên trong két sắt ngân hàng Nó cũng câm tịt như nằm trong đáy tủ các gia đình, không có ngân hàng nào dám đem nó bán đi lấy tiền cho vay, đem

nó đầu tư góp phần phát triển kinh tế Còn nhớ một công ty đầu tư đang nhắm mắt, nghiến răng lo vốn cho một dự án phá dỡ nhà chung cư nguy hiểm ở  Hà Nội biết rõ vốn vàng trong một ngân hàng thương mại chạy đến cầu vay Thảo luận mãi, nâng lãi suất vay tới 5%, ngân hàng cũng lắc đầu Ông phân trần, dân gửi vàng có 2%/năm, nhưng ngân hàng Nhà nước đã cấm tiệt chuyện cho vay vàng, có nâng lên đến 100% cũng chịu thôi Nhà đầu tư đành cúi đầu đi về

b Thị trường vàng năm 2011

Xét về mặt thị trường, vàng là một loại hàng hóa Đã có hàng hóa thì sẽ

có nhà kinh doanh, mà đã là nhà kinh doanh thì mua rẻ bán đắt là công việc của

họ Một thị trường lành mạnh là một thị trường mà các nhà kinh doanh đáp ứng nhu cầu của người buôn bán với lợi nhuận xã hội chấp nhận được Những nhu cầu ảo, những giá ảo xây dựng từ những tin đồn đã được tạo ra và cơn sốt đã kéo hàng ngàn, hàng vạn các nhà đầu tư nhỏ nhảy vào lửa

Mà không chỉ lời đồn, hàng loạt các phương tiện truyền thông đưa ra những dự đoán hỗ trợ các công ty kinh doanh vàng Giữa lúc thiên hạ xôn xao

về giá vàng nhiều nhất, ngày 9-8-2011, một tờ báo mạng có uy tín đã đưa ý kiến của một chuyên gia dự báo giá vàng thế giới có thể lên tới 2000USD/oz Rồi hàng loạt bài báo đổ dầu vào lửa với những phân tích rủi ro của các nền kinh tế lớn trên thế giới như kinh tế Mỹ, châu Âu, Nhật Bản Các tiệm vàng thay bảng giá liên tục theo hướng lên cũng thúc giục các nhà đầu tư nhỏ lao đầu vào bẫy

Chỉ riêng một buổi sáng từ 9 đến 12 giờ, Công ty vàng bạc Bảo Tín

Minh Châu thay giá 42 lần từ 44 triệu lên 46,3 triệu đồng/lượng Tại các tiệm vàng các cò mồi hoạt động hết công suất với mọi thủ đoạn hết làm tư vấn rồi tụ tập vờ mua vờ bán rồi thì thầm nhỏ to, mua hộ bán hộ Thậm chí cơn bão dư luận này còn lan đến các công sở, nhiều cửa hàng, đơn vị kinh doanh đóng cửa

để chủ của nó đi mua bán vàng Chưa thấy ai được mà ngoài tiệm vàng đã đồn

ầm lên người nọ người kia trúng lãi tiền tỷ Lòng tham và sự ngu dốt chính là điều kiện của các cơn bão đầu tư theo kiểu bầy đàn Và ăn đòn là tất yếu

Chúng ta thử theo dõi các điểm mốc về giá vàng và các tin đồn đi cùng

để có thể nhìn thấy sự điên loạn của thị trường

Giá vàng tăng mạnh trong 6 tháng cuối năm 2011 - Nguồn: SJC

Theo nhà nghiên cứu Phí Văn Minh trong vòng 10 năm qua giá vàng tăng 464% trong khi đó giá trị đồng USD chỉ suy giảm 37% Hiện đến thời điểm 8-2011 cả thế giới có 163.000 tấn vàng, riêng năm 2010 thế giới tiêu thụ

3812 tấn giá trị tương đương 150 tỷ USD Như vậy việc tăng giá vàng là đương nhiên Tuy nhiên việc tăng giá diễn ra như thế nào và ảnh hưởng của nó đến đời sống xã hội ra sao mới là điều cần nói

Nếu ngày 18-3-2009, cơn sốt vàng lớn trên thế giới đã đẩy giá vàng trong 2 tiếng đồng hồ tăng thêm 60USD thì giá vàng thế giới cũng chỉ dưới 1000USD/oz và thị trường cũng không diễn ra một cảnh hỗn loạn nào, nhưng đến ngày 9-8-2011 giá vàng thế giới đã lên đến 1741USD/oz có lúc còn nhảy lên 1800USD/oz rồi hạ xuống Với mức giá cỡ 1741USD/oz với tỷ giá trong nước chỉ tương đương 43 triệu VNĐ/lượng Nhưng do tin đồn và tâm lý “bầy đàn”, các nhà kinh doanh vàng trong nước đã đẩy giá vàng lên đến 46,3 triệu VNĐ/lượng Không chỉ chênh lệch về giá, cơn sốt đã đẩy hàng nghìn, hàng vạn

người lao ra các tiệm vàng buôn buôn bán bán Chỉ trong buổi sáng ngày

9-8-2011, mà các tiệm vàng lớn như Bảo Tín Minh Châu, Hà Nội, Đà Nẵng Các công ty vàng SJC, Phú Nhuận, Doji… đã thay giá hàng chục lần

Ở thời điểm giá cao lịch sử này các công ty kinh doanh vàng đã bán được ra thị trường 30.000 lượng vàng Và chỉ sáng hôm sau khi thông tin NHNN cấp giấy phép nhập khẩu 5 tấn vàng được công bố, giá thị trường lập tức giảm 3 triệu VNĐ/lượng Đến lúc này các công ty kinh doanh vàng lại được hứng một đợt bán ra của các nhà đầu tư nhỏ, những người vừa hốt hoảng mua vào hôm qua với giá kỷ lục Giá giảm xuống dưới 44 triệu VNĐ/lượng và các tiệm vàng cũng như các công ty kinh doanh vàng hết… tiền mặt để trả cho khách đành phải viết giấy nợ, y như hôm trước hết vàng vật chất phải viết giấy

nợ vàng Có nhiều nhà đầu tư chưa hề được sờ tay vào vàng, mới nộp tiền nhận cái giấy nợ vàng rồi lại bán cái giấy nợ vàng lấy cái giấy nợ tiền, chỉ có điều số tiền đã hao hụt một phần không nhỏ Nhưng, lại cũng là chữ “nhưng khốn khổ”, ngay sáng 12-8-2011, giá vàng lại lên đến gần 45 triệu VNĐ/lượng trung bình, làm cho bao nhiều người tiếc hùi hụi Đến ngày 13-8-2011, giá vàng thế giới còn 1741,6 USD/oz, giá trong nước ổn định ở mức 44,5 triệu VNĐ/lượng thì các tiệm vàng vắng tanh vì các nhà đầu tư nhỏ tạm về nhà cắn rứt nhau bởi

sự thua lỗ một cách ngớ ngẩn Nhưng khi giá vàng thế giới nhích lên một chút thì giá vàng trong nước lại đã tăng chóng mặt Và cho đến chiều hôm qua giá vàng đã nhảy tới con số 47,3 triệu VNĐ/lượng

2 Nguyên nhân của sự biến động giá vàng năm 2011

Năm 2011 giá vàng biến động mạnh, ảnh hưởng lớn trên nhiều mặt Vậy nguyên nhân dẫn đến sự biến động này là gì?

Thứ nhất, do giá vàng thế giới tăng nhanh trong thời gian ngắn Giá vàng thế giới tăng do tình hình chính trị ở Trung Đông bất ổn Các nhà đầu tư trên thế giới có xu hướng cắt giảm đầu tư vào khu vực này Điều này khiến những người có vàng không muốn bán ra, người chưa có vàng thì có nhu cầu mua dẫn đến tăng tình trạng đầu cơ, tích trữ vàng của người dân và doanh nghiệp, đặc biệt là người dân Trung Quốc

Thứ hai, là do tâm lý người dân Tình hình kinh tế vĩ mô chưa ổn định, lạm phát cao đã làm cho niềm tin của người dân vào giá trị đồng Việt Nam giảm sút, tâm lý mua, nắm giữ vàng gia tăng

Thứ ba, là sự làm giá của giới đầu cơ, họ đã chọn đúng thời điểm giá vàng quốc tế bùng phát để làm giá, tạo ra khan hiếm, khó mua vàng Hiện chưa

có thống kê chính xác lượng vàng trong dân Bên cạnh đó, vàng tăng giá là do

sự không liên thông của thị trường vàng trong nước và thế giới, việc giá trong

nước tăng nhiều hơn là vì nhiều người kỳ vọng giá vàng tăng nữa nên chấp nhận mua vào

Thứ tư, việc vàng miếng SJC chiếm thị phần lớn (tới trên 90%) tạo lợi thế độc quyền tự nhiên, dẫn đến mỗi khi giá vàng biến động, tình trạng khan hiếm vàng SJC làm cho thị trường biến động mạnh hơn

Thứ năm, do sự thiếu thống nhất ,thiếu chặt chẽ trong các quy định về

chức năng quản lý của nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng “Chính sự phân tán trong quản lý nhà nước đã tạo ra nhiều kẽ hở trong quản lý, gây nên những tác động bất lợi khi thị trường có biến động”-NHNN khẳng định

Thứ sáu, chưa kịp đổi mới những quy định cho phù hợp với xu thế mới hiện nay Cụ thể là những bất cập trong quy định tại nghị định 174 được ban hành từ năm 1999 trong bối cảnh thị trường vàng tương đối ổn định, do đó, về

cơ bản, các quy định của Nghị định 174 khá thông thoáng Trong giai đoạn đó, các quy định tại Nghị định 174 đã tạo điều kiện để hoạt động sản xuất, gia công vàng miếng, vàng trang sức phát triển, đáp ứng nhu cầu của người dân trong nước Tuy nhiên, từ năm 2007, thị trường vàng đã có những thay đổi lớn, giá vàng thế giới biến động rất mạnh theo chiều hướng tăng, các quy định này đã không còn phù hợp với thực tế, từ đó đã gây nên những tác động tiêu cực tới thị trường

Về hoạt động sản xuất vàng miếng, theo Nghị định 174, NHNN cấp giấy phép sản xuất vàng miếng cho các doanh nghiệp kinh doanh vàng đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định Hiện nay, có 8 doanh nghiệp kinh doanh vàng và

tổ chức tín dụng (TCTD) được NHNN cấp phép sản xuất vàng miếng Hoạt động sản xuất vàng miếng của các doanh nghiệp và TCTD đã tạo ra lượng vàng miếng cần thiết đáp ứng nhu cầu mua bán của thị trường Tuy nhiên, trên thực

tế đã xảy ra tình trạng khi nhu cầu mua bán vàng miếng của thị trường tăng lên,

có hiện tượng liên kết để làm giá, đầu cơ trên thị trường 

Về hoạt động mua bán vàng miếng, Nghị định 174 không có quy định

về mua bán vàng miếng, do đó, vàng miếng được lưu thông rộng rãi, mua bán tại hầu hết các cửa hàng vàng trong cả nước, dần dần trở thành phương tiện thanh toán và khó quản lý

Về hoạt động sản xuất, gia công, mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ, Nghị định 174 quy định một số điều kiện đối với tổ chức, cá nhân sản xuất, gia công vàng trang sức mỹ nghệ Tuy nhiên, trên thực tế không có bất kỳ một quy định cụ thể nào về các nội dung này của các Bộ, ngành chức năng Trong khi

đó, theo Nghị định 59 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện, hoạt động mua bán, sản xuất gia công vàng trang sức mỹ nghệ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nhưng không cần cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh Tổ chức, cá nhân muốn tham gia chỉ cần đăng ký kinh doanh

tại Sở Kế hoạch Đầu tư trên địa bàn và hoạt động trên cơ sở Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Hoạt động kinh doanh này thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại và Luật Doanh nghiệp Ngoài ra, hoạt động xuất, nhập khẩu vàng trang sức, mỹ nghệ cũng không có quy định điều phối và kiểm soát Nghị định 174 không quy định trách nhiệm của doanh nghiệp sản xuất, gia công và mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ và chưa thể hiện vai trò quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước đối với các đối tượng này, do đó dẫn tới tình trạng một

số doanh nghiệp sản xuất và mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ đã không đảm bảo chất lượng sản phẩm và làm hàng giả, hàng nhái các đơn vị uy tín, thậm chí một số doanh nghiệp kinh doanh vàng đã lợi dụng thực hiện các hoạt động thu đổi ngoại tệ trái phép, liên kết để đầu cơ trên thị trường

Thứ bảy, do những bất cập trong quy định về huy động và cho vay vốn bằng vàng Trước đây, hoạt động huy động và cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tín dụng được thực hiện theo quyết định 432 của ngân hàng nhà nước Trong thời gian đầu, hoạt động này đã có tác dụng huy động số vàng tích trữ trong dân để phục vụ phát triển kinh tế và làm nguyên liệu để chế tác hàng trang sức, mỹ nghệ kinh doanh và xuất khẩu. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, khi thị trường vàng quốc tế và trong nước có những biến động mạnh, các

tổ chức tín dụng đã thực hiện cho vay vàng đối với cá nhân, mua bán vàng miếng quy mô lớn trên thị trường làm gia tăng đầu cơ, thị trường ngầm về vàng diễn biến phức tạp, tăng nhập lậu vàng, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường tiền

tệ, ngoại hối và tỷ giá Trước các tác động tiêu cực của hoạt động này, ngân hàng nhà nước đã ban hành các thông tư nhằm hạn chế, tiếp đó là chấm dứt hoạt động huy động và cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tín dụng

Ngoài ra, thị trường vàng còn bị tác động bởi việc mua vào của các ngân hàng TW, các quỹ đầu tư vàng; chính sách tài chính-tiền tệ, tình hình nợ công Các nhân tố Trung Quốc; tình hình cung-cầu về lương thực trên thế giới hay những động thái chính sách mới liên quan tới xu hướng thắt chặt tài chính-tín dụng và tăng cường kiểm soát vàng, ngoại tệ, nhất là các hoạt động đầu cơ ngầm trên thị trường đều ảnh hưởng đến giá vàng

Hơn nữa, giá cả và quy mô thị trường vàng trong nước năm 2011, ngoài những nhân tố trên, còn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của các áp lực điều chỉnh tỷ giá và tăng khá mạnh giá một số mặt hàng trong diện nhà nước quản lý, như giá điện và than

3 Ảnh hưởng sự biến động giá vàng năm 2011 đến kinh tế Việt Nam

Giá vàng tăng cao gây ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của chính sách tiền

tệ và ổn định kinh tế vĩ mô trong trung hạn Xét từ quan hệ ảnh hưởng từ trực tiếp đến gián tiếp có thể thấy tác động của giá vàng tăng như sau:

- Ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng huy động nguồn vốn của khu vực tài chính:

+ Khi giá vàng tăng người dân rút tiết kiệm để đầu tư vàng thay vì gửi tiết kiệm tại ngân hàng Đồng thời vốn rút ra lại loanh quanh ở TTV và ngoại tệ dẫn đến khả năng huy động vốn của các NHTM bị giảm sút, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của hệ thống ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung

+ phần đông những người mua vàng chủ yếu là đầu cơ lướt sóng ngắn hạn để kiếm lợi nhuận cao nhất thời Nhưng trong số này không loại trừ những trường hợp rút tiết kiệm ra mua, gây ảnh hưởng xấu tới thanh khoản của hệ thống ngân hàng vốn chưa hết khó khăn

+ Các nhà băng có thể thiếu vốn cục bộ Hệ quả là họ có thể tiếp tục phải nâng lãi suất lên cao để giữ chân khách hàng trong khi chúng ta đang mong muốn ổn định lãi suất

- Thị trường ngoại tệ tự do bành trướng:

+ Tình trạng đô la hóa ở Việt Nam không chỉ biểu hiện bằng tỉ lệ tiền gửi ngoại tệ/tổng tiền gửi trong hệ thống ngân hàng mà còn là khối lượng ngoại

tệ lưu hành ngoài hệ thống tài chính Khi giá vàng tăng làm cho nhu cầu mua USD trên thị trường tự do để nhập khẩu vàng lậu lớn dẫn đến tỷ giá USD tăng, khó kiểm soát

- Nguy cơ lạm phát:

+ trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế dẫn đến hiện tượng dùng vàng để định giá các tài sản lớn, điển hình là giá bất động sản Khi vàng trở thành thước

đo giá trị, việc vàng tăng giá kéo giá bất động sản và các loại hàng hóa khác tăng theo, gây nguy cơ lạm phát

+Niềm tin vào đồng tiền Việt Nam vốn mong manh vì kinh tế khó khăn, giờ lại chịu thêm tác động của giá vàng Yếu tố này cũng sẽ đè nặng áp lực lên lạm phát

+ lạm phát gia tăng hàng ngày, tiền đồng VN bị mất giá

- Thâm hụt cán cân thương mại: Khi giá vàng tăng thì nhập khẩu vàng tăng và nhu cầu ngoại tệ để nhập khẩu càng lớn Với khối lượng vàng cất trữ rất lớn và gia tăng nhanh chóng những năm gần đây giải thích vì sao thâm hụt cán cân thương mại

- Ảnh hưởng đến điều hành chính sách tiền tệ:

Tỉ trọng vàng trên GDP ở Việt Nam rất lớn, điều này ảnh hưởng khá lớn đến điều hành chính sách tiền tệ Đơn cử, với tổng phương tiện thanh toán

không kể vàng (M2) thì hệ số nhân tiền theo tính toán của các chuyên gia khoảng 4,8 Nhưng nếu tính gộp M2 + vàng thì hệ số này chỉ còn 2,0 Rõ ràng rằng có rất nhiều vấn đề đối với hệ thống tiền tệ đang bị chi phối bởi khối lượng vàng và TTV đang bành trướng hiện nay.Như vậy, vàng không còn là vấn đề nhỏ của các nhà kinh doanh, mà đang thực sự trở thành một lực lượng thị trường có khả năng chi phối cả tiết kiệm, đầu tư, cán cân thanh toán, dự trữ ngoại tệ và hiệu quả sử dụng vốn của nền kinh tế Vì vậy, việc quản lý TTV, vấn đề vàng hóa và đô la hóa cần phải được nghiên cứu toàn diện hơn để có chiến lược và chính sách hợp lý

- Ảnh hưởng đến tình hình xã hội:

Đổ vỡ của tín dụng đen hàng loạt tại nhiều tỉnh, thành Hà Nội, TP HCM, Hà Tĩnh, Nghệ An… khiến người dân vô cùng bất an Hầu hết các con

nợ đều phá sản do thua lỗ đầu tư chứng khoán, vàng và nhà đất, rồi bỏ trốn với

số tiền nợ hàng nghìn tỷ đồng cả gốc lẫn lãi khủng tính theo ngày Thậm chí có người phải xin ở tù nhằm bảo toàn tính mạng, tránh bị chủ nợ thuê xã hội đen truy sát Trước tình thế này, vàng càng được người dân thu gom và cất trữ, những số liệu không chính thức về số vàng trong dân là 500 thậm chí cả ngàn tấn Tuy nhiên, đây là “vàng chết” khi người dân bắt buộc phải “tích cốc phòng cơ” trước bất ổn; trong khi nhà nước lại không huy động được nguồn lực này cho phát triển kinh tế…

4 Biện pháp

Đứng trước tình hình biến động giá vàng thất thường và những hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra như vậy, đòi hỏi phải có những biện pháp

cụ thể, chính xác và kịp thời để khắc phục tình trạng biến động này Cụ thể như sau:

- Các ngân hàng theo chỉ thị của ngân hàng nhà nước Việt Nam tung vàng huy động bán ra thị trường nhằm tăng cung , giảm chênh lệch giá vàng so với thế giới, mặt khác làm giảm tình trạng đầu cơ tích trữ, làm giá, gây bất ổn thị trường Giải pháp này được nhiều chuyên gia đánh giá cao, tuy nhiên cũng có nhiều bất cập, việc vàng được tung ra thêm dẫn đến tình trạng người dân đổ xô, chen lấn đi mua vàng …do đó để giải pháp này thực sự mang lại hiệu quả cao thì nhất thiết phải có thêm một cơ chế rõ ràng và chặt chẽ hơn Đó là việc đảm bảo luôn có đủ một lượng vàng lớn để sẵn sàng tung ra thị trường bình ổn khi

có sự biến động mạnh Tức phải xác định đây là biện pháp lâu dài chứ không phải chỉ dập tắt nhất thời rồi đâu lại vào đấy Đồng thời, các đơn vị tham gia phải xác định mục tiêu chính là bình ổn thị trường chứ không phải lợi nhuận nhưng phải đảm bảo đơn vị tham gia không bị lỗ

- Ngoài ra, vấn đề xác định giá bán cũng cần phải được công khai minh bạch như: giá mua bán được đưa ra dựa trên công thức nào? Độ vênh giữa mua

và bán bao nhiêu thì hợp lý? Khoảng cách giữa giá trong và ngoài nước phải là bao nhiêu? Ngân hàng Nhà nước cần phải vạch ra những điều này thật cụ thể

- Ngân hàng Nhà nước phải ban hành nghị định mới về quản lý thị trường vàng thay thế nghị định 174 Trong đó Ngân hàng Nhà nước sẽ là cơ quan đầu mối tổ chức hoặc cấp phép sản xuất vàng miếng Việc cấp phép cho doanh nghiệp sản xuất sẽ tùy thuộc điều kiện thực tế trong từng thời kỳ và phải hạn chế Về lưu thông vàng miếng, Ngân hàng Nhà nước chỉ nên cho phép một số doanh nghiệp và tổ chức tín dụng có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh vàng được thực hiện mua bán vàng miếng với tổ chức, cá nhân nhằm thu hẹp đầu mối, tạo điều kiện thuận lợi đối với việc quản lý hoạt động mua bán này

Vì theo Ngân hàng Nhà nước, với định hướng như trên sẽ giúp tham gia trực tiếp quản lý về quá trình sản xuất và lưu thông vàng miếng, xuất nhập khẩu vàng Đây là các yếu tố đảm bảo cho Ngân hàng Trung ương can thiệp hiệu quả trên thị trường vàng, chống hoạt động đầu cơ lũng đoạn giá vàng Tuy nhiên trên thực tế hiện nay Ngân Hàng Nhà Nước đã tuyên bố độc quyền vàng miếng,

và nhãn hiệu vàng SJC sẽ do nhà nước nắm giữ

- Một trong những biện pháp để giải quyết sự biến động vàng này mà theo thống đốc ngân hàng nhà nước là huy động vàng trong dân Theo đó các ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò trung gian trong việc huy động vàng trong dân

và số vàng này sẽ được sử dụng như là một phần dự trữ ngoại hối, ngân hàng nhà nước sử dụng tới nguồn dự trữ ngoại hối này để can thiệp vào thị trường khi cần thiết Tuy nhiên, thực tế không đơn giản như vậy bởi nhiều lí do Trước tiên, làm sao có thể huy động được vàng trong dân khi mà tình hình kinh tế bất

ổn, lạm phát cao thì việc người dân có tâm lí giữ vàng là khó tránh khỏi dẫn đến tình trạng khó có thể huy động vàng Nếu như ngân hàng nhà nước phải phát hành trái phiếu huy động vàng, hay dùng giải pháp mở tài khoản gửi vàng

có trả lãi thì phải tính lãi suất là bao nhiêu và nó khác gì với hình thức huy động trước đây của ngân hàng thương mại? Mặt khác vai trò của ngân hàng nhà nước là tạo lập khung chính sách, điều hành vĩ mô và giám sát an toàn hệ thống, không phải vai trò đi giữ hộ vàng và tính toán lãi suất huy động, cách thức huy động như vậy Bên cạnh đó cơ chế :"ngân hàng nhà nước giữ hộ, ngân hàng thương mại làm đại lý" không rõ ràng, khiến người dân không biết chắc ai mới là người chịu trách nhiệm chính với số vàng của mình, khi mình cần rút vàng thì cần tìm ai, ngân hàng nhà nước hay ngân hàng thương mại? Đồng thời khi người nhờ giữ muốn rút vàng ra, ngân hàng nhà nước phải cho