NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - LÊ THỊ KIM HUỆ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI - 2015 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - LÊ THỊ KIM HUỆ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN Chuyên ngành: Tài - Ngân hàng Mã số: 60340201 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS PHẠM THỊ HOA HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn thạc sỹ tài ngân hàng “Giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo & PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan” kết trình học tập, nghiên cứu khoa học độc lập nghiêm túc Các số liệu trình bày luận văn trung thực, có nguồn gốc rõ ràng, đƣợc trích dẫn có tính kế thừa có trích dẫn nguồn tài liệu tham khảo Các giải pháp nêu luận văn đƣợc rút từ sở lý luận trình nghiên cứu thực tiễn Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Tác giả Lê Thị Kim Huệ MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: CƠ SƠ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 1.1.1 Tổng quan doanh nghiệp 1.1.2 Tín dụng ngân hàng doanh nghiệp 1.2 CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG NGÂN HÀNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP 15 1.2.1 Quan niệm chất lƣợng tín dụng 15 1.2.2 Các tiêu đánh giá chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp 16 1.3 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐÊN CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP 21 1.3.1 Nhân tố chủ quan 21 1.3.2 Nhân tố khách quan 24 1.4 KINH NGHIỆM VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VÀ BÀI HỌC RÚT RA ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI VIỆT NAM 27 1.4.1 Kinh nghiệm nƣớc 27 1.4.2 Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng thƣơng mại Việt Nam 28 KẾT LUẬN CHƢƠNG .29 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NƠNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 30 2.1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 30 2.1.1 Khái quát đ i phát triển 30 2.1.2 Cơ cấu tổ chức máy quản lý ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan 31 2.1.3 Tình hình hoạt động kết kinh doanh 33 2.2 THỰC TRẠNG NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 34 2.2.1 Tình hình doanh nghiệp huyện Nho Quan 34 2.2.2 Quy định chung qui trình tín dụng doanh nghiệp 36 2.2.3 Tình hình hoạt động ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan th i gian qua 42 2.2.4 Thực trạng chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan 49 2.3 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 54 2.3.1 Những kết đạt đƣợc 54 2.3.2 Hạn chế 55 2.3.3 Nguyên nhân 56 KẾT LUẬN CHƢƠNG .59 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 60 3.1 ĐỊNH HƢỚNG KINH DOANH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 60 3.1.1 Định hƣớng chung ngân hàng Nông nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan 60 3.1.2 Định hƣớng hoạt động tín dụng ngân hàng Nơng nghiệp phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan 61 3.2 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM CHI NHÁNH HUYỆN NHO QUAN 63 3.2.1 Nâng cao chất lƣợng công tác thẩm định 63 3.2.2 Chú trọng công tác đảm bảo tiền vay 64 3.2.3 Nâng cao công tác kiểm tra, giám sát kiểm soát khoản vay 65 3.2.4 Nâng cao cơng tác cán trình độ cán phụ trách chun mơn 66 3.2.5 Hồn thiện hệ thống thông tin 67 3.2.6 Giải pháp tăng cƣ ng nguồn vốn cho vay doanh nghiệp 68 3.2.7 Tăng cƣ ng công tác khác 69 3.3 KIẾN NGHỊ 70 3.3.1 Kiến nghị quan nhà nƣớc 70 3.3.2 Kiến nghị ngân hàng nhà nƣớc 73 3.3.3 Kiến nghị ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam 75 KẾT LUẬN CHƢƠNG .78 KẾT LUẬN .79 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Viết tắt Nguyên nghĩa NHNN Ngân hàng Nhà nƣớc NHTW Ngân hàng Trung ƣơng NHTM Ngân hàng Thƣơng mại NH Ngân hàng CN Chi nhánh TCTD Tổ chức tín dụng BCTC Báo cáo tài DN Doanh nghiệp NQH Nợ hạn TCKT Tổ chức kinh tế TCTD Tổ chức tín dụng KD Kinh doanh NHNo&PTNT VN Ngân hàng Nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 1.1 Tiêu chí xác định doanh nghiệp Việt Nam Bảng 2.1 Nguồn vốn huy động NHNo&PTNT huyện Nho Quan 43 Bảng 2.2 Dƣ nợ cho vay doanh nghiệp NHNo&PTNT huyện Nho Quan 45 Bảng 2.3 Dƣ nợ doanh nghiệp theo thành phần kinh tế NHNo&PTNT huyện Nho Quan 47 Bảng 2.4 Dƣ nợ doanh nghiệp theo chƣơng trình, loại hình NHNo&PTNT huyện Nho Quan 48 Bảng 2.5 Nợ hạn doanh nghiệp NHNo&PTNT huyện Nho Quan 49 Bảng 2.6 Nợ xấu doanh nghiệp NHNo&PTNT huyện Nho Quan 50 Bảng 2.7 Dự phịng rủi ro tín dụng khoản tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT huyện Nho Quan 52 Bảng 2.8 Tỷ lệ sinh l i tín dụng NHNo&PTNT huyện Nho Quan 52 Bảng 2.9 Vịng quay vốn tín dụng NHNo&PTNT huyện Nho Quan 53 Bảng 2.10 Hiệu sử dụng vốn NHNo&PTNT huyện Nho Quan 53 Biểu đồ 2.1 Cơ cấu doanh nghiệp theo ngành kinh tế huyện Nho Quan 34 Biểu đồ 2.2 Cơ cấu doanh nghiệp theo loại hình huyện Nho Quan 35 Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức 31 Sơ đồ 2.2 Quy trình tín dụng doanh nghiệp 41 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết ý nghĩa đề tài nghiên cứu Cho đến tín dụng ngân hàng thƣơng mại kênh chủ yếu thu hút điều hòa nguồn vốn cho nghiệp phát triển kinh tế xã hội đất nƣớc Hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh đặc biệt, vay vay Vì thế, hồn trả gốc lãi khách hàng vay vốn có ý nghĩa định đến phát triển ngân hàng, đảm bảo cho trình luân chuyển vốn ngân hàng đƣợc tuần hoàn, liên tục, sinh l i sở để đảm bảo khả tốn ngân hàng Chính lẽ đó, việc nâng cao chất lƣợng tín dụng vấn đề cốt yếu hoạt động kinh doanh, hoạt động quản trị ngân hàng, trƣ ng hợp tín dụng tăng trƣởng nhanh cao nhƣ Vì thế, tăng trƣởng với nâng cao chất lƣợng tín dụng ln có mối quan hệ chặt chẽ với tác động qua lại với Đối với NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan, việc tăng trƣởng tín dụng đáp ứng đƣợc yêu cầu tăng trƣởng kinh tế kinh tế huyện, nhƣng tỉ lệ nợ xấu, nợ tiềm ẩn rủi ro năm qua cịn tồn đọng ngày có xu hƣớng tăng dƣ nợ doanh nghiệp chiếm tỷ lệ cao Do đó, để đảm bảo cho hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan phát triển cách bền vững hiệu phải bám sát thực theo định hƣớng: Mở rộng, tăng trƣởng tín dụng đơi với chất lƣợng tín dụng Nhận thức vấn đề trên, việc chọn đề tài “Giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan” làm luận văn tốt nghiệp Thạc Sĩ Kinh Tế chuyên ngành tài Ngân hàng 2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài Nghiên cứu lý luận tín dụng ngân hàng, chất lƣợng tín dụng, tín dụng ngân hàng doanh nghiệp NHTM Từ hoạt động thực tiễn, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan th i gian qua để tìm nguyên nhân tồn tại, khó khăn vƣớng mắc cần giải Đề xuất giải pháp có sở khoa học thực tiễn để nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan Đối tƣợng phạm vi nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHTM Chất lƣợng tín dụng phạm trù rộng, bao hàm nhiều nội dung nhƣng luận văn giới hạn phân tích tiêu: tỷ lệ nợ hạn, tỷ lệ nợ xấu, tiêu hiệu suất sử dụng vốn, tiêu lợi nhuận Phạm vi nghiên cứu: Chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan Th i gian nghiên cứu lấy số liệu từ năm 2012 đến năm 2014 Phƣơng pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng phƣơng pháp vật biện chứng kết hợp với phƣơng pháp nghiên cứu thống kê, so sánh, phân tích… từ sở lý thuyết đến thực tiễn nhằm giải làm sáng tỏ mục tiêu đặt luận văn Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm chƣơng: 67 Tăng cƣ ng giáo dục tƣ tƣởng, đạo đức nghề nghiệp CBTD từ nêu cao tinh thần trách nhiệm giải cơng việc khơng lợi ích riêng làm sai lệch kết thẩm định tiếp tay với khách hàng việc vay vốn để gây thất thoát tài sản cho ngân hàng Việc quy hoạch, bổ nhiệm cán phải đƣợc thực mang tính khách quan dân chủ theo quy chế NHNN để tránh rủi ro q trình xử lý cơng việc nhƣ có thơng đồng, đồng lõa mối quan hệ nhƣ cha con, anh chị, …trong giải hồ sơ dẫn đến tình trạng rủi ro thiệt hại cho ngân hàng Tạo môi trƣ ng làm việc dân chủ, cải thiện tình hình tài chi nhánh nhằm tăng thu nhập cho CBVC, tạo động lực làm việc thu hút ngƣ i cho trình độ chuyên mơn 3.2.5 Hồn thiện hệ thống thơng tin Hệ thống thơng tin, đặc biệt hệ thống thơng tin tín dụng có vai trị quan trọng ảnh hƣởng lớn đến chất lƣợng tín dụng Vì vậy, để nâng cao chất lƣợng tín dụng trƣớc hết phải xây dựng tổ chức tốt trình thu thập, xử lý, tổng hợp, khai thác cung cấp thơng tin nhằm góp phần phòng ngừa hạn chế rủi ro Việc định điều kiện thiếu thông tin hay thông tin khơng xác yếu tố tác động khơng nhỏ tới hoạt động tín dụng Do cần xây dựng phận chuyên trách việc tổng hợp, phân tích, lƣu trữ thơng tin khách hàng thơng tin kinh tế khác có liên quan Ngân hàng cần tiếp tục hồn thiện hệ thống mạng thơng tin nội để phận ngân hàng chia sẻ, sử dụng thơng tin, trao đổi thơng tin với cách nhanh chóng tiện lợi Các phận tín dụng, quản lý tín dụng tồn hệ thống ngân hàng cung cấp cho thơng tin có giá trị Bộ phận tín dụng quản lý tín dụng hội sở dễ dàng nắm bắt tính hình Chi nhánh Nhận thấy tầm quan trọng công nghệ thông tin nên 68 ngân hàng trọng đẩy mạnh ứng dụng lĩnh vực hoạt động Để bắt kịp với phát triển hệ thống ngân hàng, Chi nhánh cần đầu tƣ phát triển cơng nghệ, đại hố hệ thống quản lý khách hàng, triển khai hệ thống hỗ trợ thông tin điều hành dịch vụ trực tuyến, đảm bảo thơng tin đƣợc cập nhật tồn hệ thống Cần triển khai thực việc hỏi thông tin CICB điều kiện quan trọng hồ sơ vay vốn để đánh giá phần trình lịch sử vay vốn KH từ có sách tín dụng hợp lý 3.2.6 Giải pháp tăng cƣờng nguồn vốn cho vay doanh nghiệp Nhìn chung th i gian qua NHNo&PTNT chi nhánh Nho Quan khai thác triệt để nguồn vốn huy động Năm 2012 tiêu tổng dƣ nợ tổng nguồn vốn 1.17 lần, năm 2013 1.42 lần, năm 2014 1.37 lần Rõ ràng nhu cầu vay vốn khách hàng lớn nguồn vốn huy động chi nhánh lại không tăng kịp Vì chi nhánh nhiều năm liền tình trạng thiếu vốn cho vay, sử dụng điều hịa vốn với chi phí cao Do để đáp ứng đủ kịp th i nhu cầu vay vốn cho khách hàng nói chung doanh nghiệp nói riêng, phục vụ cho kế hoạch phát triển tƣơng lai, ngân hàng cần đẩy mạnh việc triển khai chƣơng trình thu hút vốn dân cƣ tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội… Tuy nhiên, để thu hút đƣợc nguồn vốn vào kênh dẫn vốn ngân hàng cần thực số biện pháp sau: Không ngừng nâng cao uy tín vị trí thị trƣ ng Thực chế độ ƣu đãi khách hàng cách thiết thực, phát huy trì phong cách, thái độ phục vụ: tình cảm, lễ độ, mềm dẻo, linh hoạt, đáp ứng nhu cầu khách hàng triệt để, thuận tiện, nhanh chóng chế độ nhằm giữ khách hàng cũ lôi kéo thêm khách hàng đến giao dịch Mở rộng nhiều hình thức huy động tiền gửi tiết kiệm với nhiều mức lãi 69 suất, th i hạn, phƣơng thức gửi toán khác phù hợp với tập quán, tâm lý dân cƣ tình hình sản xuất kinh doanh địa bàn huyện Khuyến khích khách hàng mở tài khoản cá nhân toán qua ngân hàng cách: đơn giản hố thủ tục mở tài khoản; có hình thức giới thiệu, thơng tin quảng cáo lợi ích việc mở tài khoản cá nhân nhằm đem lại tiện ích cho khách hàng giao dịch gửi, rút tiền tốn khơng dùng tiền mặt Đối với doanh nghiệp, tổ chức có tiền gửi lớn (thƣ ng xuyên ổn định), ngân hàng cần có sách ƣu đãi định theo khối lƣợng tiền gửi nhằm thu hút lƣợng tiền gửi từ đơn vị Triển khai rộng rãi công tác chi trả kiều hối đặc biệt khu vực có đơng kiều dân Việt Nam sinh sống làm việc nhƣ Nga, Đức, Mỹ, Pháp, Australia, thông qua biện pháp tuyên truyền giải thích cho kiều dân nhƣ qua hành động cụ thể chi trả thuận lợi, nhanh chóng, xác Trên số biện pháp cần triển khai nhằm làm tăng nguồn vốn huy động cho Chi nhánh, thu hút thêm khách hàng đến giao dịch tạo sở để phát triển mở rộng hoạt động tín dụng với chất lƣợng cao đối tƣợng khách hàng, có doanh nghiệp Tuy nhiên, trình huy động vốn ngân hàng cần ý dựa sở kế hoạch cụ thể, tránh tình trạng huy động vốn tràn lan Cơng tác huy động vốn phải gắn liền với công tác sử dụng vốn, không để xẩy tƣợng ứ đọng vốn ảnh hƣởng khơng tốt tới chất lƣợng tín dụng hiệu sản xuất kinh doanh 3.2.7 Tăng cƣờng công tác khác Tăng cƣ ng phát triển sản phẩm tín dụng phục vụ cho doanh nghiệp nhƣ tín dụng tuần hoàn, cho vay trung hạn vốn lƣu động thƣ ng xuyên…Khi đánh giá cho vay doanh nghiệp nên đặt nặng vào tính hiệu khả thi phƣơng án sản xuất kinh doanh giá trị tài sản đảm 70 bảo Cần cải tiến thủ tục vay áp dụng cho doanh nghiệp theo hƣớng đơn giản, ngắn ngọn, hiệu đảm bảo đầy đủ thông tin phù hợp với trình độ quản lý doanh nghiệp Chi phí để thu hút khách hàng nhiều chi phí để giữ chân khách hàng cũ, đồng th i khách hàng cũ giới thiệu khách hàng khác Do cần đầu tƣ tăng cƣ ng cơng tác chăm sóc khách hàng có giao dịch với NH nhƣ thực sách ƣu tiên trình giao dịch, đặc biệt cho khách hàng DN; sách giảm lãi suất cho vay, phí chuyển tốn tiền, giảm điều kiện tài sản đảm bảo, phát triển sản phẩm khác ngồi tín dụng nhƣ bao tốn, bảo lãnh, thuê két sắt…đây biện pháp nhằm giữ chân khách hàng cũ phát triển khách hàng Khi khách hàng chuyển nợ hạn, nợ XLRR công tác thu hồi chƣa thật tốt, th i gian thƣ ng kéo dài biện pháp cuối khởi kiện để xử lý tài sản nhƣng giai đoạn đƣa tịa lâu 06 tháng Các chi nhánh cần đẩy mạnh công tác xử lý tài sản chấp nhƣ bán tài sản chấp khách hàng hạn, thƣ ng NH để khách hàng tự chuyển nhƣợng nên kéo dài th i gian giá trị tài sản không đủ so với gốc lãi phát sinh với th i gian dài dẫn đến thất thoát cho NH Cần mạnh dạn nhƣ chủ động rút ngắn th i gian công tác thu hồi nợ hạn, nợ XLRR đặc biệt việc xử lý tài sản chấp để thu hồi nợ, đồng th i xử lý kịp th i khoản nợ tiềm ẩn rủi ro 3.3 KIẾN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị quan nhà nƣớc Hệ thống pháp luật ảnh hƣởng đến thuận lợi, khó khăn hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Hiện sách, chế Nhà nƣớc doanh nghiệp cịn q trình điều chỉnh, sửa đổi, hoàn thiện chƣa ổn định làm cho doanh nghiệp chƣa thật an 71 tâm hoạt động kinh doanh Vì Nhà nƣớc cần hồn thiện hệ thống pháp luật cho doanh nghiệp để doanh nghiệp biết đƣợc sách liên quan từ đƣa sách, chiến lƣợc hợp lý Tăng cƣ ng quy định cụ thể doanh nghiệp việc thực chế độ báo cáo, cung cấp thông tin, quy định cụ thể việc lƣu chứng từ bắt buộc chứng từ không bắt buộc, đơn giản thủ tục việc hƣởng chế độ ƣu đãi thuế Đơn giản hóa thủ tục liên quan đến xuất nhập nhằm khuyến khích doanh nghiệp đẩy mạnh công tác xuất khẩu, mở rộng thị trƣ ng Xây dựng hoàn thiện hệ thống tin để áp dụng rộng rãi lĩnh vực báo cáo, lƣu trữ thông tin doanh nghiệp nhƣ báo cáo thuế qua mạng, đăng ký giao dịch đảm bảo lĩnh vực chấp cầm cố tài sản doanh nghiệp để TCTD, ngƣ i thứ ba truy cập thơng tin cách xác, nhanh chóng Nhƣ sách Nhà nƣớc doanh nghiệp quan trọng cần thiết, Nhà nƣớc nên có nghiên cứu để đƣa sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam đồng th i ngày theo chuẩn mực quốc tế ngày giúp cho doanh nghiệp ngày phát triển Đối với quan Chính phủ cần đạo sát Bộ, Ngành có liên quan việc thực rà sốt sách hỗ trợ doanh nghiệp từ có sách để hỗ trợ phù hợp với chức năng, nhiệm vụ ngành, địa phƣơng, cần đặc biệt trọng đến chế, sách tài chính, tín dụng, xúc tiến thƣơng mại, ứng dụng công nghệ, nhân lực đào tạo cho DN Cần có phân cơng rõ trách nhiệm quản lý nhà nƣớc Bộ, Ngành khu vực doanh nghiệp, trƣớc hết vai trò trách nhiệm quản lý nhà nƣớc quan trung ƣơng nhƣ Bộ KH&ĐT, Bộ Công thƣơng, Bộ Nông nghiệp Phát triển Nông thôn, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam…; 72 phân công, phân cấp rõ trách nhiệm quản lý nhà nƣớc trung ƣơng địa phƣơng; xây dựng quy chế phối hợp chặt chẽ có hiệu cấp, tổ chức có liên quan đến hoạt động phát triển khu vực DN, từ bộ, ngành đến địa phƣơng, tổ chức đồn thể trị, xã hội, kinh tế, hiệp hội ngành nghề Đối với UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng có trách nhiệm trợ giúp phát triển doanh nghiệp địa bàn nhƣ tăng cƣ ng cơng tác xây dựng phát triển doanh nghiệp, tham gia xây dựng, hƣớng dẫn văn quan trung ƣơng, nhằm kiểm tra trợ giúp doanh nghiệp vừa kiểm tra giám sát chƣơng trình trợ giúp sau sách đƣợc ban hành, đồng th i cần tiếp tục chủ động sáng tạo tìm nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp, xây dựng chế để bố trí nguồn ngân sách địa phƣơng cho hoạt động khuyến khích phát triển doanh nghiệp nhƣ xây dựng Quỹ khuyến nông địa phƣơng, chƣơng trình hành động cụ thể để thúc đẩy sản xuất doanh nghiệp địa phƣơng phát triển cách đột phá Tiếp tục nâng cao lực trung tâm hỗ trợ địa phƣơng nhƣ trung tâm khuyến công, trung tâm xúc tiến thƣơng mại, đầu tƣ, hiệp hội, trƣ ng dạy nghề, viện nghiên cứu…và định hƣớng hoạt động tổ chức hƣớng tới doanh nghiệp Ngoài địa phƣơng cần xây dựng trung tâm tƣ vấn hỗ trợ phát triển doanh nghiệp Các trung tâm trợ giúp doanh nghiệp khía cạnh nhƣ bồi dƣỡng kiến thức lãnh đạo, lực quản lý điều hành; tƣ vấn luật, pháp lý, văn sách Nhà nƣớc, hỗ trợ khoa học công nghệ cho doanh nghiệp, đào tạo nguồn nhân lực… điều tạo thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển mỡ rộng thị trƣ ng, tăng cƣ ng sức cạnh tranh Tăng cƣ ng quản lý kiểm tra, giám sát, kiểm toán việc thực thi pháp luật quản lý thị trƣ ng 73 Với phát triển nhanh chóng thị trƣ ng doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn kinh doanh bên cạnh sách hỗ trợ việc quản lý kiểm tra giám sát Nhà nƣớc lớn Công tác giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh cách lành mạnh công Hoạt động tra, kiểm tra, kiểm tốn có vai trị quan trọng việc giúp doanh nghiệp hoạt động theo quy định pháp luật, tránh tình trạng làm ăn phi pháp, gian lận, trốn thuế, cạnh tranh không lành mạnh, hành vi tiêu cực… Tuy nhiên có mặt trái cơng tác tra, kiểm tra việc lạm dụng quyền hạn chức vụ cán kiểm tra, tra gây phiền hà cho doanh nghiệp, trục lợi riêng cho thân… Vì vậy, cần nâng cao lực, phẩm chất đạo đức cán tra, tránh tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực cán tra Trƣ ng hợp phát hành vi tiêu cực cần xử lý nghiêm khắc Ngồi cơng tác kiểm tra đoàn thƣ ng làm việc kéo dài, đoàn chƣa kết thúc, đoàn khác ch tra, số nội dung tra cịn trùng lắp nhƣng đồn sau khơng sử dụng kết kiểm tra đồn trƣớc, nhiều lúc địi hỏi kiểm tra lại, làm nhiều th i gian, ảnh hƣởng đến hoạt động DN Công tác kiểm tra giám sát NHNN hệ thống NHTM chƣa sâu sắc chƣa kịp th i, chƣa xử lý nghiêm túc trƣ ng hợp sai phạm NH hoạt động kinh doanh vi phạm nhƣ tình hình lãi suất huy động, phí, lãi suất cho vay… Do cần có chế hoạt động tra, kiểm tra cho phù hợp, tránh chồng chéo, trùng lắp, gây th i gian, công sức hội kinh doanh doanh nghiệp mà cịn lãng phí th i gian nguồn lực ngƣ i nhà nƣớc 3.3.2 Kiến nghị ngân hàng nhà nƣớc Vai trò NHNN hoạt động NHTM quan trọng sách NHNN ảnh hƣởng lớn Các sách NHNN phải 74 thƣ ng xuyên đƣợc đổi ngày theo chuẩn mực quốc tế phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam Rút kinh nghiệm từ khủng hoảng tiền tệ giới nƣớc ban hành nhiều sách để kiểm soát đƣợc hoạt động thị trƣ ng tài NH NHNN phải hồn thiện xây dựng sách kiểm sốt hợp lý hoạt động NH Tiếp tục đổi mơ hình tổ chức CICB nhằm đẩy mạnh việc đôn đốc TCTD báo cáo thông tin, tăng cƣ ng việc thu thập nguồn tin, xử lý, quản lý thông tin đầu vào nhằm tạo sở liệu tốt để phục vụ cho công tác điều hành Ban lãnh đạo NHNN, đồng th i phục vụ nhiệm vụ kinh doanh TCTD nhằm ngăn ngừa rủi ro Đẩy mạnh việc khai thác, sử dụng thông tin rộng rãi, đại trà tất loại hình tín dụng, địa bàn tỉnh, thành phố Muốn vậy, CICB cần phát triển thêm sản phẩm thiết thực, hữu ích, nâng cao chất lƣợng trả l i tin đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá để TCTD thấy rõ lợi ích, chủ động khai thác thơng tin phục vụ cho hoạt động tín dụng ngân hàng Ngân hàng nhà nƣớc cần đóng vai trị nhà quản lý vĩ mô, đƣa chiến lƣợc, định hƣớng mang tính khái quát chung cho NHTM, điều chỉnh sách lãi suất, tỷ giá, dự trữ bắt buộc … định hƣớng ngành mũi nhọn cần đầu tƣ hay vùng kinh tế tiềm có ảnh hƣởng tới mạnh tới mơi trƣ ng kinh doanh ngân hàng Do vậy, phải đƣợc đƣa kịp th i, tính tốn kỹ lƣỡng Song quy định chi tiết cụ thể khơng khơng phát huy đƣợc vai trị quản lý NHNN mà cịn gây khó khăn hoạt động NHTM Vì ngân hàng có đặc điểm riêng vị trí địa lý, định hƣớng hoạt động, hình thức kinh doanh chính…cũng nhƣ nguồn vốn trình độ nghiệp vụ Có khác biệt nhƣ nên thống quy định chi tiết chung, NHNN thực việc quản lý giám sát chặt chẽ hoạt động NHTM 75 song cần đảm bảo tính độc lập tự chủ, để NHTM mềm dẻo linh hoạt thích nghi với thị trƣ ng Trong trình ban hành văn chế độ sách, ngân hàng nhà nƣớc nên học kinh nghiệm nƣớc phát triển khác, lỗ hổng văn để xây dựng sửa đổi cho kịp th i, đáp ứng nhu cầu thực tiễn nhƣ quy định điều kiện vay vốn, tài sản đảm bảo tiền vay…Bên cạnh cần có văn hƣớng dẫn thực hiện, có phận kiểm tra để ngăn chặn sai phạm, để chấn chỉnh kịp th i nhƣ phát điều không phù hợp sách, quy định để kịp th i sửa đổi Công tác tra, kiểm tra cần đƣợc đổi để đơn giản hơn, bớt tốn nhân lực, chi phí th i gian nhƣ mà hiệu Nhƣ đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho tra viên thƣ ng xuyên, hạn chế thủ tục tiếp đón tốn lãng phí, ứng dụng cơng nghệ đại vào công tác kiểm tra cho nhanh chóng, hiệu 3.3.3 Kiến nghị ngân hàng nông nghiệp phát triển nông thôn Việt Nam NHNo & PTNT Việt Nam nên thành lập ban doanh nghiệp hội sở phịng doanh nghiệp chi nhánh giao cho phòng ban nhiệm vụ cung cấp dịch vụ ngân hàng cho doanh nghiệp nhƣ khách hàng bán lẻ Ban doanh nghiệp hội sở có trách nhiệm báo cáo, có chức tƣơng tự nhƣ ban khác hội sở nhƣ chiu trách nhiệm xây dựng sách thủ tục cho doanh nghiệp, xây dựng kế hoạch dự toán ngân sách hàng năm ban, quản lý phát triển nhân ban, tham gia khóa đào tạo NHNo & PTNT Việt Nam , báo cáo đƣợc u cầu Ngồi ra, ban có chức liên quan đến đối tƣợng khách hàng doanh nghiệp 76 Cụ thể: - Tham gia vào việc thiết kế cập nhật sản phẩm cho doanh nghiệp - Thụ lý thẩm định khoản cho vay, bảo lãnh doanh nghiệp vƣợt quyền hạn phê duyệt chi nhánh - Tham gia vào tìm kiếm nguồn vốn từ bên vay theo hạn mức tín dụng cho doanh nghiệp Tổ chức thực hiện, giám sát kiểm tra báo cáo việc thực hạn mức tín dụng - Giám sát việc thực sách thủ tục liên quan đến đối tƣợng khách hàng doanh nghiệp tất đơn vị NHNo & PTNT Việt Nam đề xuất biện pháp xử lý khắc phục trƣ ng hợp không tuân thủ - Định kỳ đột xuất xem xét lại hoạt động kinh doanh tình hình tài doanh nghiệp - Phịng khách hàng doanh nghiệp đƣợc thành lập chi nhánh, cung cấp tất sản phẩm, dịch vụ NHNo & PTNT Việt Nam dành cho doanh nghiệp Trong th i gian đầu mơ hình cần đƣợc thực thí điểm chi nhánh vòng tháng Trong tháng NHNo & PTNT thực đánh giá thƣ ng xuyên hoạt động kinh doanh doanh nghiệp, hoàn thiện quy trình chuẩn bị cho việc thành lập phòng doanh nghiệp tất chi nhánh Phịng có trách nhiệm báo cáo với lãnh đạo chi nhánh ban doanh nghiệp hội sở Ở cấp chi nhánh, phịng có trách nhiệm sau: - Giới thiệu tất sản phẩm dịch vụ phục vụ doanh nghiệp cho khách hàng có khách hàng tiềm NHNo & PTNT - Chuẩn bị đề xuất cấp tín dụng cho doanh nghiệp trình câp có thẩm quyền phê duyệt - Thực hợp đồng tín dụng, bảo lãnh đƣợc phê duyệt với khách hàng doanh nghiệp 77 - Thu hồi nợ tín dụng doanh nghiệp Để thực hoạt động kinh doanh với khách hàng doanh nghiệp cách thận trọng, NHNo & PTNT cần đảm bảo tách biệt hợp lý chức thƣơng mại (Cấp chi nhánh gồm có nhân viên quầy giao dịch cán phòng doanh nghiệp), quản lý rủi ro hoạt động quản lý khoản cho vay Các chức quản lý rủi ro quản lý khoản cho vay trình bày sau áp dụng tồn hoạt động kinh doanh ngân hàng, việc đề cập cụ thể để làm rõ chức phòng doanh nghiệp Đối với quản lý rủi ro, chức sau liên quan đến doanh nghiệp cần đƣợc gắn kết với hoạt động hội sở báo cáo với lãnh đạo chịu trách nhiệm quản lý rủi ro giám sát tín dụng - Nghiên cứu đề xuất sách, thủ tục thực tín dụng, quản lý rủi ro hoạt động rủi ro thị trƣ ng, quản lý tài sản khoản nợ không sinh l i cho doanh nghiệp, phối hợp với phòng ban khác - Xây dựng thực xếp hạng rủi ro hệ thống, công cụ quản lý rủi ro khác nhƣ quản lý danh mục, báo cáo rủi ro, hệ thống thơng tin quản lý tín dụng - Xây dựng đề xuất giới hạn rủi ro - Định giá khoản cho vay - Giám sát danh mục cho vay doanh nghiệp để bảo đảm quản lý tập trung, xác định chỗ có vấn đề rủi ro - Kết hợp thu thập cung cấp thơng tin tín dụng doanh nghiệp cho đơn vị kinh doanh cán quản lý danh mục tín dụng - Hỗ trợ kinh doanh việc xác định giải khoản cho vay có vấn đề doanh nghiệp Về quản lý khoản cho vay, chức sau liên quan đến doanh nghiệp cần đƣợc gắn kết với hoạt động hội sở báo cáo với 78 lãnh đạo chịu trách nhiệm giám sát tín dụng - Xây dựng hạn mức cho vay - Đăng ký lƣu trữ an toàn tài liệu gốc tài sản chấp - Bảo quản tài liệu nhật ký tài sản chấp - Xác định giá trị giới hạn giải ngân khoản cho vay - Xây dựng báo cáo vƣợt hạn mức hàng ngày - Phát lệnh yêu cầu hoàn trả tài sản KẾT LUẬN CHƢƠNG Tăng trƣởng tín dụng phải chất lƣợng tín dụng NHNo&PTNT Việt Nam nhận thấy vai trò quan trọng cơng tác nâng cao chất lƣợng tín dụng, đặc biệt khách hàng doanh nghiệp Tuy nhiên công tác cịn gặp nhiều khó khăn hạn chế sách kinh tế vĩ mơ, thân doanh nghiệp, thân Ngân hàng Vì để nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp cần phải thực đồng tổng hợp nhiều giải pháp, từ vĩ mơ đến vi mơ Có nhiều giải pháp đƣợc đề cập chƣơng 3, để đối tƣợng doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng thân doanh nghiệp trƣớc hết phải nỗ lực nhằm nâng cao lực tài chính, nâng cao hiệu sản xuất kinh doanh, tạo lập uy tín ngân hàng; ngân hàng cần thực nhiều sách để nâng cao chất lƣợng tín dụng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn Có nhƣ vậy, doanh nghiệp thực có điều kiện phát huy hết khả năng, phẩm chất mình, đóng góp vào phát triển chung đất nƣớc 79 KẾT LUẬN Doanh nghiệp phận kinh tế quan trọng ngày có nhiều đóng góp vào phát triển kinh tế, tạo cơng ăn việc làm, góp phần đảm bảo an sinh xã hội Doanh nghiệp có nhiều lợi thế, nhiều tiềm để phát triển Nhà nƣớc có nhiều sách, chƣơng trình trợ giúp nhằm phát triển doanh nghiệp, nhiên với đặc điểm quy mô nhỏ, phân bố rộng khắp, dễ dàng thích ứng với thay đổi nhƣng với khả tài yếu, nguồn vốn nên doanh nghiệp cần tài trợ vốn thơng qua kênh tín dụng thức từ TCTD Là Ngân hàng lớn, giữ vị quan trọng hệ thống Ngân hàng Việt Nam NHNo&PTNT Việt Nam thực sách tín dụng đầu tƣ phát triển doanh nghiệp Bên cạnh tăng trƣởng mở rộng tín dụng phải gắn liền với công tác nâng cao chất lƣợng tín dụng Luận văn “Giải pháp nâng cao chất lƣợng tín dụng Doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan” đƣa số quy định hành pháp luật Việt Nam liên quan đến hoạt động tín dụng TCTD; hoạt động doanh nghiệp; phân tính đánh giá thực trạng doanh nghiệp nho Quan; phân tích thực trạng hoạt động tín dụng, chất lƣợng tín dụng, mặt đạt đƣợc, hạn chế tồn tại, nguyên nhân ảnh hƣởng đến chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2014 Từ đƣa đề xuất, giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp NHNo&PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan Do trình độ th i gian nghiên cứu cịn hạn chế tính chất phong phú lĩnh vực nghiên cứu nên nội dung luận văn nhiều khiếm khuyết hạn chế cần đƣợc bổ sung Do vậy, em mong đƣợc quan tâm, đóng góp ý kiến thầy đồng nghiệp để luận văn đƣợc hoàn thiện DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Tô Ngọc Hƣng (2000), Giáo trình ngân hàng thƣơng mại, Nhà xuất thống kê; PGS.TS Nguyễn Đăng D n ( 2010) , Quản trị ngân hàng thƣơng mại đại – Nhà xuất PGS.TS Phan Thị Thu Hà (2013) Giáo trình Ngân hàng thƣơng mại – Nhà xuất Đại học kinh tế quốc dân TS Ngô Hƣớng, Ths Tơ Kim Ngọc (2001), giáo trình “Lý thuyết tiền tệ ngân hàng, NXB Thống Kê Hà Nội Trần Đình Định ( 2008 ) , quản trị rủi ro hoạt động ngân hàng theo chuẩn mực, thông lệ quốc tế quy định Việt Nam – NXB Tƣ pháp Đỗ Đức Bình Nguyễn Thƣ ng Lạng (2004) , giáo trình kinh tế quốc tế Nhà xuất lao động xã hội PGS.TS Nguyễn Văn Tiến (2010), “ Quản trị rủi ro tín dụng kinh doanh ngân hàng”, nhà xuất thống kê Hà Nội Peter S.Rose (2003), Quản trị ngân hàng thƣơng mại, nhà xuất tài Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam (2001) định số 1627/2001/QĐNHNN ngày 31/12/2001 việc ban hành quy chế cho vay tổ chức tín dụng, Hà Nội 10.Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam (2005) định số 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 việc ban hành quy định phân loại nợ, trích lập sử dụng dự phịng rủi ro tín dụng 11.Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam (2007) định số 18/2007/QĐ-NHNN ngày 25/04/2007 việc sửa đổi, bổ xung định 493/2005/QĐNHNN, Hà Nội 12 Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam (2013) thông tƣ số 02/2013/TT-NHNN ngày 21/01/2013 Quy định phân loại tài sản có, mức trích, phƣơng pháp trích lập dự phịng rủi ro việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nƣớc ngồi 13.Quốc hội nƣớc cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2010), Luật tổ chức tín dụng, NXB trị quốc gia Hà Nội 14 NHNo & PTNT Việt Nam ( 2012, 2013, 2014 ), Báo cáo thƣ ng niên 15 NHNo & PTNT Việt Nam ( 2012, 2013, 2014 ), Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh 16 NHNo & PTNT Việt Nam chi nhánh huyện Nho Quan ( 2012, 2013, 2014), Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh, Tài liệu đào tạo nghiệp vụ tín dụng doanh nghiệp NHNo & PTNT Việt Nam 17 Các văn bản, công văn đạo điều hành hoạt động hệ thống NHNo & PTNT Việt Nam chi nhánh Nho Quan