NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - VŨ THỊ MAI GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI- 2015 NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG - VŨ THỊ MAI GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN- HÀ NỘI- CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI Chuyên ngành: Tài chính- Ngân hàng Mã số: 60.34.02.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS TS Nguyễn Thị Mùi HÀ NỘI- 2015 LỜI CAM ĐOAN Luận văn chƣa đƣợc trình nộp để lấy học vị thạc sĩ trƣờng đại học Luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tôi, kết nghiên cứu trung thực, khơng có nội dung đƣợc công bố trƣớc nội dung ngƣời khác thực ngoại trừ trích dẫn đƣợc dẫn nguồn đầy đủ luận văn Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm với lời cam đoan Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Vũ Thị Mai LỜI CẢM ƠN Trong suốt trình học tập hồn thành luận văn này, tơi nhận đƣợc hƣớng dẫn, giúp đỡ quý báu thầy cô, anh chị, bạn em Với lịng kính trọng biết ơn sâu sắc tơi xin đƣợc bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới: Ban Giám đốc, Khoa sau đại học - Học Viện Ngân Hàng tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tơi q trình học tập hồn thành luận văn PGS.TS Nguyễn Thị Mùi hết lòng giúp đỡ hƣớng dẫn, động viên tơi suốt q trình hoàn thành luận văn tốt nghiệp Ban Giám đốc, anh chị đồng nghiệp Ngân hàng TMCP Sài GònHà Nội, chi nhánh Tây Hà Nội giúp đỡ, tạo điều kiện cho tơi q trình cơng tác thu thập số liệu phục vụ cho việc hoàn thành luận văn Mặc dù thân tơi có nhiều cố gắng trình tìm hiểu, nghiên cứu nhƣng hạn chế mặt thời gian, kiến thức lý luận nhƣ hoạt động thực tiễn nên luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót Vì vậy, tơi mong nhận đƣợc bảo nhƣ ý kiến đóng góp từ phía thầy giáo, cán nhân viên ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội, chi nhánh Tây Hà Nội để luận văn tơi đƣợc hồn thiện Tơi xin chân thành cảm ơn! Vũ Thị Mai MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1 MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 1.1.1 Khái niệm doanh nghiệp nhỏ vừa .5 1.1.2 Phân loại doanh nghiệp nhỏ vừa 1.1.3 Đặc điểm doanh nghiệp nhỏ vừa 1.1.4 Vai trò doanh nghiệp nhỏ vừa 1.2 TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 10 1.2.1 Vài nét Ngân hàng thƣơng mại 10 1.2.2 Tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa Ngân hàng thƣơng mại 12 1.2.3 Rủi ro cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa ngân hàng thƣơng mại 16 1.3 CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 19 1.3.1 Khái niệm chất lƣợng tín dụng 19 1.3.2 Chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa 20 1.3.3 Các tiêu chí đánh giá chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa 21 1.3.4 Các nhân tố ảnh hƣởng tới chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa Ngân hàng thƣơng mại 25 1.3.5 Quản lý chất lƣợng tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa Ngân hàng thƣơng mại 27 KẾT LUẬN CHƢƠNG 28 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI 30 2.1 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI, CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI 30 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển 30 2.1.2 Chức nhiệm vụ .31 2.1.3 Cơ cấu tổ chức 31 2.1.4 Hoạt động SHB Tây Hà Nội .34 2.2 TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI SHB TÂY HÀ NỘI 35 2.2.1 Hoạt động huy động vốn SHB Tây Hà Nội .35 2.2.2 Các loại hình cấp tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội 40 2.2.3 Dƣ nợ tín dụng với doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội .43 2.2.4 Kết kinh doanh tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa .45 2.3 THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI SHB TÂY HÀ NỘI 46 2.3.1 Chính sách tín dụng quy trình tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa SHB 47 2.3.2 Nợ hạn cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa SHB, chi nhánh Tây Hà Nội .50 2.3.3 Thực trạng nợ xấu cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội 53 2.3.4 Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội 54 2.3.5 Thực trạng hiệu suất sử dụng vốn cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội .55 2.3.6 Phân loại nợ trích lập dự phòng cho vay doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội .56 2.4 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI SHB TÂY HÀ NỘI 56 2.4.1 Những kết đạt đƣợc 56 2.4.2 Những điểm hạn chế .58 2.4.3 Nguyên nhân hạn chế .60 KẾT LUẬN CHƢƠNG 65 CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI 66 3.1 ĐỊNH HƢỚNG KINH DOANH CỦA SHB TÂY HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2015-2020 66 3.1.1 Định hƣớng chung 66 3.1.2 Định hƣớng hoạt động tín dụng doanh nghiệp nhỏ vừa SHB Tây Hà Nội 68 3.2 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG TÍN DỤNG VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA 70 3.2.1 Nhóm giải pháp Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn- Hà Nội, chi nhánh Tây Hà Nội .70 3.2.2 Nhóm giải pháp doanh nghiệp nhỏ vừa 85 3.3 KIẾN NGHỊ VỚI CÁC CƠ QUAN HỮU QUAN 86 3.3.1 Đối với Nhà nƣớc cấp quyền 87 3.3.2 Đối với Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam 88 3.3.3 Đối với Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ vừa Việt Nam Hiệp hội doanh nghiệp thành phố Hà Nội 88 KẾT LUẬN CHƢƠNG 90 KẾT LUẬN 91 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nguyên nghĩa SHB Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn- Hà Nội SHB-Tây Hà Nội Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn- Hà Nội, chi nhánh Tây Hà Nội DN Doanh nghiệp DNNVV Doanh nghiệp nhỏ vừa NHTM Ngân hàng thƣơng mại NH Ngân hàng KH Khách hàng TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thƣơng mại cổ phần CBNV Cán nhân viên KHDN Khách hàng doanh nghiệp KHCN Khách hàng cá nhân CSKH Chăm sóc khách hàng VTC Vốn tự có SXKD Sản xuất kinh doanh TSBĐ Tài sản bảo đảm VND Việt Nam đồng USD Đô la Mỹ DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ Bảng 1.1: Tiêu thức xác định doanh nghiệp nhỏ vừa số nƣớc vùng lãnh thổ Bảng 1.2: Bảng phân loại doanh nghiệp theo Nghị định số 56/2009/NĐ-CP Bảng 1.3: Các biểu rủi ro tín dụng cho vay DNNVV .17 Bảng 2.1 Kết huy động vốn giai đoạn 2011-2014 SHB- Tây Hà Nội .37 Bảng 2.2: Tăng trƣởng dƣ nợ tín dụng giai đoạn 2012- 2014 SHB- Tây Hà Nội 44 Bảng 2.3: Tƣơng quan tốc độ tăng trƣởng tín dụng chi nhánh Tây Hà Nội so với hệ thống SHB kinh tế 44 Bảng 2.4: Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng DNNVV giai đoạn 2012- 2014 45 Bảng 2.5: Tổng doanh số cho vay tính đến 31/12 giai đoạn 2012- 2014 SHBTây Hà Nội 46 Bảng 2.6: Thực trạng nợ hạn cho vay DNVVN SHB Tây Hà Nội 50 Bảng 2.7: Tƣơng quan tốc độ tăng trƣởng tín dụng nợ hạn SHB Tây Hà Nội 51 Bảng 2.8: Nợ hạn chi nhánh giai đoạn 2012-2914 theo loại hình kinh tế .52 Bảng 2.9: Nợ xấu toàn chi nhánh giai đoạn 2012- 2014 53 Bảng 2.10:Tƣơng quan tỷ lệ nợ xấu chi nhánh Tây Hà Nội so với hệ thống SHB 54 Bảng 2.11: Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng DNNVV giai đoạn 2012-2014 54 Bảng 2.12: Hiệu suất sử dụng cho vay DNNVV chi nhánh giai đoạn 2012-2014 55 Bảng 2.13: Trích lập dự phịng qua năm 2012-2014 56 Bảng 2.14: Hiệu suất sử dụng vốn chi nhánh so với hệ thống SHB 58 Bảng 3.1: Thang điểm xếp hạng tín dụng DN SHB 74 Biểu đồ 2.1: Biểu đồ tăng trƣởng vốn huy động giai đoạn 2011- 2014 38 DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức SHB- chi nhánh Tây Hà Nội 31 Sơ đồ 3.1: Mơ hình chấm điểm xếp hạng tín dụng DN SHB .70 78 Trong trƣờng hợp mắc sai phạm cần có biện pháp xử lý trách nhiệm kể hình thức bồi thƣờng vật chất, nhằm đảm bảo quy trình đƣa đƣợc thực cách nghiêm túc  Trên sở báo cáo tình hinh vi phạm quy định sử dụng tiền vay, nhƣ tình hình tài sản bảo đảm tiền vay, lãnh đạo chi nhánh cần có biện pháp xử lý kịp thời kiên nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro tín dụng cho ngân hàng Đây định phức tạp ngân hàng tranh thủ hỗ trợ từ quan hữu quan, ban ngành địa phƣơng để giải cách thuận lợi Bên cạnh việc kiểm tra khách hàng, ngân hàng cần phải kiểm tra, kiểm soát nội cách thƣờng xuyên, nghiêm túc dựa quan điểm phòng chống sai sót chủ yếu Ngân hàng cần kiểm tra việc lập hồ sơ tín dụng đảm bảo tính pháp lý, kiểm tra tiêu nhƣ thời hạn cho vay, thời hạn gia hạn nợ, kiểm soát an tồn vốn vay… để chắn hoạt động tín dụng đƣợc đảm bảo mặt nội 3.2.1.3 Nâng cao chất lượng công tác thẩm định, đảm bảo tiền vay Nếu làm tốt cơng tác thẩm định rủi ro việc cho vay giảm nhiều Quy trình yêu cầu trình thẩm định đặt rõ ràng, chất lƣợng thẩm định phụ thuộc phần lớn vào trình độ cán thẩm định vấn đề thông tin Để việc thẩm định đạt chất lƣợng cao ngân hàng cần nâng cao trình độ cán tín dụng chất lƣợng thông tin Thứ nhất, phải nâng cao chất lƣợng thu thập xử lý thông tin Các thông tin phải đƣợc kiểm tra tính xác kỹ trƣớc phân tích Muốn thơng tin phải lấy từ nhiều nguồn khác để so sánh đối chiếu Hiện nguồn thơng tin thu thập từ thân doanh nghiệp vay vốn, từ hồ sơ lƣu trữ ngân hàng, từ bạn hàng doanh nghiệp, từ trung tâm thơng tin tín dụng ngân hàng Nhà nƣớc (CIC) từ thông tin đại chúng, Cán tín dụng phải tìm hiểu, thu thập thơng tin, tài liệu có liên quan khác nhƣ: Đi thực tế để tìm hiểu giá cả, tình hình cung cầu chung thị trƣờng sản phẩm dự án đầu tƣ Tìm hiểu qua nhà cung cấp thiết bị, nguyên nhiên vật liệu đầu vào, 79 nhà tiêu thụ sản phẩm tƣơng tự nhƣ dự án đầu tƣ để đánh giá giá cả, khả tiêu thụ, thị trƣờng đầu vào thị trƣờng đầu dự án Tìm hiểu từ dự án đầu tƣ loại Để thu thập thơng tin nhiều, nhanh, xác cao ngân hàng phải thu thập thơng tin cách thƣờng xuyên Đồng thời ngân hàng nên có phận chuyên thu thập thông tin tất lĩnh vực để lƣợng thơng tin cập nhật hàng ngày cần xuất để sử dụng Thứ hai, chun mơn hóa nhóm cán thẩm định, nhóm chuyên thẩm định mội vài lĩnh vực định Việc phân công nhƣ giúp việc thực đƣợc chuyên sâu, cán tiếp xúc nhiều với dự án lĩnh vực có nhiều kinh nghiệm tổng hợp nguồn tin cách nhanh chóng xác Bên cạnh đó, việc thành thạo cơng việc giúp rút ngắn thời gian thẩm định nâng cao chất lƣợng thẩm định Thứ ba, cần xây dựng chƣơng trình phần mềm thống việc phân tích, đánh giá hiệu dự án Hiện phần mềm quản lý tài cho phép đánh giá hiệu dự án đầu tƣ đƣợctriển khai sƣ dụng tƣơng đối phổ biến Ngân hàng mở rộng cho vay doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả, song cho vay nhiều ngân hàng thành ngƣời đỡ rủi ro cho doanh nghiệp trƣờng hợp xấu, DN khơng cịn khả trả nợ Khi thẩm định ngân hàng cần ý đến số sau: Tỷ số nợ (Nợ phải trả/Tổng nguồn vốn doanh nghiệp) tỷ số tự tài trợ (Nguồn vốn chủ sở hữu/Tổng nguồn vốn doanh nghiệp): Tỷ số cho biết tổng số vốn doanh nghiệp chiếm tổng số vốn mà doanh nghiệp đƣa vào sản xuất kinh doanh Tỷ số lớn tốt, có đảm bảo cao khoản nợ, doanh nghiệp bị đặt vào tình trạng lý tài sản vốn tự có để bù đắp phần thiếu hụt phát sinh chuyển nhƣợng tài sản Tỷ số nợ dài hạn (Số nợ dài hạn/Nguồn vốn chủ sở hữu): Tỷ số cao phản ánh doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào chủ nợ Tỷ số cao an tồn 80 đầu tƣ giảm Tỷ số tài trợ tài sản cố định (Nguồn vốn dài hạn/Giá trị tài sản cố định): Tỷ số lớn chứng tỏ doanh nghiệp ổn định an tồn tài Nếu tỷ số nhỏ có nghĩa doanh nghiệp dùng vốn ngắn hạn để đầu tƣ dài hạn, việc cho doanh nghiệp vay mạo hiểm Nếu nhƣ tỷ suất lợi nhuận/Doanh thu đo lƣờng hiệu hoạt động chung doanh nghiệp tỷ suất lợi nhuận/Tổng tài sản đo lƣờng việc doanh nghiệp sử dụng tài sản để tạo thu nhập cách độc lập với hoạt động tài trợ cho tài sản đó, cịn tỷ lệ sinh lời vốn thƣờng xuyên cho thấy khả sinh lời vốn sử dụng lâu dài doanh nghiệp Một doanh nghiệp có khả sinh lời cao rủi ro khả chi trả thấp Sử dung báo cáo tài để ƣớc lƣợng nhu cầu vốn ngƣời xin vay, đánh giá khả trả nợ, ƣớc lƣợng thiệt hại có ngƣời vay khơng hoàn trả định điều khoản tài trợ cho vay Các cán tín dụng phải tránh lệ thuộc nặng vào thông tin bảng tốn lịch sử tình hình tài doanh nghiệp thay đổi Thơng tin từ báo cáo lợi tức trƣớc cần phải sử dụng thận trọng số liệu lợi nhuận khứ chƣa sở đáng tin cậy cho dự báo tƣơng lai Đây phủ nhận tầm quan trọng việc đánh giá tình hình tài ngƣời vay tầm quan trọng việc kiểm tra mức độ chiều hƣớng lợi tức khứ, nhƣng cán tín dụng cần phải biết tình hình tài chính, khả sinh lợi nhu cầu ngân quỹ ngƣời vay nhƣ tƣơng lai Giá trị chủ yếu báo cáo tài lịch sử giúp đánh giá tính hợp lý dự báo ngân quỹ lợi nhuận ngƣời vay Tất mà cán tín dụng nắm bắt đƣợc định phần quan trọng để định có cho khách hàng vay hay không Nhƣng việc đánh giá có ý nghĩa báo cáo tài trung thực, điều địi hỏi SHB Tây Hà Nội phải yêu cầu họ phải trung thực vay, nhƣng phải đồng thời kết hợp thêm báo cáo tài họ đƣa báo cáo phải 81 đƣợc quan kiểm toán xác nhận trung thực 3.2.1.4 Nâng cao lực cán tín dụng Muốn nâng cao chất lƣợng tín dụng yếu tố thuộc ngƣời cán tín dụng với tƣ cách chủ thể có vai trị quan trọng quan hệ tín dụng giứa ngân hàng khách hàng Ngƣời làm tín dụng phải ngƣời am hiểu khách hàng, hiểu biết sâu sắc thực lực tài nhƣ tiềm phát triển khách hàng Ngồi ra, cán tín dụng cịn phải có vốn hiểu biết định thị trƣờng lĩnh vực chun mơn mà khách hàng tiến hành sản xuất kinh doanh liên quan gián tiếp tới chất lƣợng cho vay Điều khó đạt đƣợc cán tín dụng phụ trách nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực khác Vì vậy, phải có chun mơn hóa cán tín dụng Phân cơng cán tín dụng phụ trách mảng định chia theo ngành Tùy theo trình độ, lực ngƣời để ban lãnh đạo phân công công việc phù hợp Việc chun mơn hóa nhƣ tạo điều kiện cho cán tín dụng dễ dàng giám sát vấn đề quản lý vốn khách hàng Trong giai đoạn tới với cạnh tranh mạnh mẽ NHTM, thay đổi kinh tế thay đổi cơng nghệ ngân hàng địi hỏi SHB Tây Hà Nội phải có đội ngũ cán đƣợc đào tạo tốt, động có khả nắm bắt thị trƣờng, có sức khỏe có khả chịu áp lực cao không phẩm chất cán ngân hàng Việc chun mơn hóa giúp cho cán tín dụng khơng bị q tải thẩm định nhiều lĩnh vực, có thời gian sâu vào loại hình cụ thể Bên cạnh việc chun mơn hóa, Chi nhánh phải không ngừng nâng cao kiến thức cho cán tín dụng cách định kỳ mở lớp huấn luyện bồi dƣỡng cán nghiệp vụ, thị trƣờng, cơng nghệ Cần có kế hoạch đào tạo nâng cao trình độ mặt cán tín dụng qua đợt tập hợp tập trung ngắn hạn chuyên đề cụ thể để biết cách thu thập xử lý thông tin, thẩm định dự án, phân tích tài doanh nghiệp, văn liên quan đến hoạt động ngân hàng Để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế nói chung lĩnh vực ngân hàng nói riêng u cầu cần thiết cán tín dụng kiến thức tin học ngoại ngữ, 82 có kiến thức chun mơn nghiệp vụ tin học ngoại ngữ giúp cán chủ động cơng việc bổ sung kiến thức, cập nhật thơng tin để nâng cao trình độ Đây hai yếu tố giúp cán tín dụng vững vàng, tự tin cơng việc Vì vậy, ngân hàng cần tạo điều kiện, khuyến khích cán tự nâng cao trình độ, tạo điều kiện cho cán tín dụng học tập, nghiên cứu Cán tín dụng cần nắm vững chủ trƣơng, sách phát triển ngành, địa phƣơng có liên quan đến dự án, tình hình kinh tế xã hội đất nƣớc giới có liên quan, tình hình thị trƣờng sản phẩm khách hàng, am hiểu sâu sắc tình hình tài chính, sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Bám sát định hƣớng nhà nƣớc chiến lƣợc phát triển kinh tế, tiếp cận với dự án, chƣơng trình kinh tế khả thi, chủ động tìm đến khách hàng có nhu cầu vốn; có khả dự báo xu phát triển, phát rủi ro tiềm ẩn từ khoản vay, từ doanh nghiệp, từ tham mƣu kịp thời cho lãnh đạo hƣớng xử lý cụ thể Ngƣời cán tín dụng cần phải đƣợc đào tạo kỹ cần thiết:  Kỹ giao tiếp: Đây kỹ quan trọng việc tiếp xúc, tìm hiểu khách hàng, cán tín dụng có kỹ giao tiếp tốt có khả thu thập thơng tin nhiều hơn, xác từ phía khách hàng nhƣ thu hút, lơi kéo khách hàng đến với sản phẩm, dịch vụ ngân hàng  Kỹ điều tra: Kỹ yêu cầu cán tín dụng phải biết thu thập khai thác thông tin từ nhiều nguồn, nhiều kênh khác phục vụ công tác đánh giá, thẩm định  Kỹ đàm phán: Đòi hỏi cán tín dụng phải biết thƣơng lƣợng với khách hàng vấn đề liên quan đến tuân thủ điều khoản quy định chế độ, thể lệ cho vay trƣớc ký hợp đồng tín dụng, thuyết phục khách hàng tuân theo yêu cầu ngân hàng  Kỹ phân tích: Yêu cầu cán tín dụng phải biết nhận định, đánh giá tình hình cách có sở khoa học kết hợp với tình hình thực tiễn để nâng cao chất lƣợng thẩm định  Kỹ viết: Địi hỏi cán tín dụng phải có kỹ tổng hợp thơng tin 83 để viết báo cáo, tờ trình có tính thuyết phục, trình bày logic trình lên lãnh đạo phê duyệt Nếu coi chuyên môn tiêu thức giúp cán tín dụng quản lý tốt chất lƣợng tín dụng tiêu thức thứ hai thiếu tƣ cách đạo đức cán tín dụng, cán phải có đức tính trung thực lĩnh, có tinh thần tập thể lợi ích ngân hàng yếu tố định đến thành công ngân hàng Tuy SHB Tây Hà Nội vào hoạt động, chƣa xảy cố đáng tiếc, nhƣng lịch sử ngành ngân hàng nói chung cho thấy vài năm qua, cán tín dụng thiếu tinh thần trách nhiệm dẫn tới hậu làm thất thoát hàng tỷ đồng Ngân hàng gây hậu xấu ảnh hƣởng tới hoạt động ngân hàng nhƣ kinh tế Để tránh hậu đáng tiếc SHB Tây Hà Nội cần làm tốt cơng tác giáo dục phẩm chất, đạo đức kinh doanh cho cán tín dụng để cán tín dụng ngân hàng ngƣời giỏi chuyên môn, tƣ cách đạo đức tốt, tác phong nhanh nhẹn lịch sự, cởi mở thân thiện với khách hàng Ngoài ra, SHB Tây Hà Nội cần có sách, chế độ cho cán làm cơng tác tín dụng Do tính chất phức tạp công tác cho vay, nên cần sớm nghiên cứu ban hành chế sách, chế độ, thể lệ làm việc, nghĩa vụ quyền lợi đội ngũ cán tín dụng, có sách ƣu đãi với cán tín dụng thu nhập, điều kiện làm việc, phƣơng tiện lại đảm bảo an toàn Ngân hàng đảm bảo thu nhập phải tƣơng xứng với trách nhiệm công việc, phân phối thu nhập với chất lƣợng cơng việc, hạn chế tình trạng lạm dụng quyền hạn để cấp khoản tín dụng rủi ro Thƣờng xuyên quan tâm tới việc động viên, khen thƣởng với cán tín dụng giỏi để có sở đề nghị xét chọn, khen thƣởng hàng năm Có sách khuyến khích thỏa đáng đảm bảo đƣợc hiệu tín dụng hoạt động kinh doanh Chi nhánh đạt hiệu cao 3.2.1.5 Xử lý nợ hạn, nợ xấu: Nợ hạn, nợ xấu hai yếu tố ảnh hƣởng trực tiếp tới chất lƣợng tín dụng Ngân hàng Chính để nâng cao chất lƣợng tín dụng u cầu cấp thiết đƣa biện pháp giảm thiểu nợ hạn, nợ xấu: 84 Các biện pháp nhằm giảm thiểu nợ hạn, nợ xấu đƣa bao gồm: - Cơ cấu nợ điều chỉnh kì hạn nợ: Việc cấu lại nợ điều chỉnh kì hạn nợ phải thực theo quy định cho vay SHB Cơ cấu lại thời hạn trả nợ phải đƣợc thực sở xem xét, đánh giá khách quan tình hình tài khách hàng, phù hợp với nguồn trả nợ khách hàng hài hịa lợi ích khách hàng, ĐVKD SHB Việc cấu lại thời hạn trả nợ phải đảm bảo chặt chẽ, phản ánh chất lƣợng tín dụng Toàn số dƣ nợ vay gốc khách hàng có khoản nợ đƣợc cấu lại đƣợc phân vào nhóm nợ thích hợp theo quy định phân loại nợ nhóm NHNN SHB - Điểu chỉnh mức trích lập dự phịng: Chủ động tăng mức trích lập dự phịng khoản nợ xấu, chấp nhận giảm bớt lợi nhuận Việc làm giúp ngân hàng nhanh chóng bù đắp tổn thất, giảm số thuế thu nhập doanh nghiệp - Nâng cao lực quản trị rủi ro: Nâng cao lực quản trị rủi ro hệ thống ngân hàng Ngân hàng cần phải chủ động xử lý nợ xấu cách xây dựng nguyên tắc quản lý rủi ro nhƣ chất lƣợng cơng tác tín dụng, thẩm định giá, tỷ lệ cho vay, đánh giá phân loại khách hàng, xem xét kỹ phƣơng án sản xuất kinh doanh,… - Thực phân loại nợ xấu: Nếu nhƣ ngân hàng thực phân loại nợ xấu theo chuẩn đề đƣợc biện pháp xử lý thích hợp cho loại nợ Điều quan trọng hết ngân hàng phải xác định đƣợc quy mô tính chất nợ xấu để phân loại có hƣớng xử lý cho phù hợp - Chuyển nợ xấu thành vốn góp cổ phần: Nhà nƣớc khuyến khích ngân hàng chuyển nợ thành vốn góp, thành cổ phần doanh nghiệp vay Khi đó, ngân hàng chuyển từ chủ nợ sang thành cổ đông doanh nghiệp Các doanh nghiệp giảm đƣợc áp lực tốn nợ, giảm đƣợc chi phí lãi vay, kết kinh doanh doanh nghiệp đƣợc cải thiện đáng kể 85 - Bán nợ cho VAMC: Việc bán nợ cho VAMC giao nhiệm vụ cụ thể cho cán bám sát để có phƣơng án xử lý kịp thời Bên cạnh đó, yêu cầu cán quản lý khoản vay xây dựng phƣơng án thu hồi nợ, xử lý tài sản đảm bảo,…gắn nhiệm vụ thu hồi nợ với chế độ tiền lƣơng, phúc lợi khác 3.2.2 Nhóm giải pháp doanh nghiệp nhỏ vừa 3.2.2.1Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp: Ngân hàng doanh nghiệp nhƣng doanh nghiệp đặc biệt kinh doanh tiền tệ Muốn mở rộng tín dụng, tìm kiếm đƣợc nhiều khách hàng tiềm năng, dự án có tính khả thi cao đem lại hiệu lớn ngân hàng cần trở thành ngƣời đồng hành với khách hàng Nhất DNNVV thiếu kinh nghiệm, yếu trình độ chun mơn quản lý ngân hàng cần tƣ vấn hết Chính đặc điểm hạn chế DNNVV mà đơi họ có ý tƣởng sáng tạo, nhạy bén đắn song không đủ khả lập nên dự án khả thi, phƣơng án SXKD hiệu Khi ấy, cần cán ngân hàng gợi ý, tƣ vấn để DNNVV đƣợc nhận tài trợ từ ngân hàng Nhƣ cung cấp thông tin kinh tế, giá thị trƣờng, điều luật quy định pháp luật, cung cấp kinh nghiệm từ dự án khác có liên quan Cán nên hƣớng dẫn quy trình, bƣớc tiến hành, DNNVV tìm thiếu sót để khắc phục đƣa đƣợc dự án, phƣớng án SXKD, đầu tƣ hiệu Tƣ vấn cho khách hàng để sử dụng tiền vay có hiệu cách tốt để bảo đảm ngƣời vay trả nợ ngân hàng hạn Tƣ vấn cơng việc khó khăn, khơng địi hỏi trình độ chun mơn nghiệp vụ tín dụng nhân viên mà cịn trình độ lĩnh vực kinh doanh DNNVV vay vốn Để thực tốt công tác tƣ vấn cho DNNVV vay vốn, ngƣời tƣ vấn phải trau dồi kiến thức cách tổng quan, bám sát thực tiễn, nhiệt tình hỗ trợ DNNVV tháo gỡ vƣớng mắc nhƣng phải thật khách quan Nhân viên ngân hàng cần đẩy mạnh cơng tác tƣ vấn cho DNNVV, đóng vai trị định hƣớng tránh tình trạng làm hộ, làm thay hay áp đặt cho DNNVV Việc tạo lập đƣợc mối quan hệ lâu dài, tinh thần hỗ trợ lẫn 86 ngân hàng khách hàng DNNVV mang lại lợi ích cho hai bên Vừa thúc đẩy mở rộng tín dụng cách an tồn, hiệu vừa đáp ứng tốt nhu cầu vốn cho DNNVV 3.2.2.2 Xây dựng sách ưu đãi, khuyến khích phát triển DNNVV Việc xây dựng sách ƣu đãi DNNVV bên cạnh việc thực theo chủ trƣơng Trụ sở chính, chi nhánh chủ đƣa chƣơng trình riêng chi nhánh nhƣ: - Ƣu đãi lãi suất cho vay với khách hàng đƣợc xếp hạng tín dụng tốt - Ƣu đãi chi phí giao dịch sử dụng dịch vụ ngân hàng khác cho khách hàng có lịch sử tín dụng tốt với chi nhánh Song hành với việc đƣa chƣơng trình ƣu đãi với khách hàng cũ, chi nhánh cần thúc đẩy tìm kiếm khách hàng nhằm mở rộng số lƣợng khách hàng có nhu cầu hay có tiềm sử dụng sản phẩm tín dụng ngân hàng Các giải pháp đƣa nhƣ: - Giảm số dƣ trì tài khoản toán khách hàng - Giảm lãi suất cho vay khách hàng đáp ứng đƣợc điều kiện cho vay SHB - Giảm chi phí giao dịch Việc thiết kế thời gian triển khai chƣơng trình, mức ƣu đãi khách hàng phụ thuộc vào khả nguồn vốn chi nhánh Ban lãnh dạo chi nhánh phối hợp với phận liên quan nhƣ phòng Marketing CSKH, Phòng Khách hàng doanh nghiệp nghiên cứu thực 3.3 KIẾN NGHỊ VỚI CÁC CƠ QUAN HỮU QUAN Việc nâng cao chất lƣợng tín dụng DNNVV SHB- Tây Hà Nội khơng có ý nghĩa lớn việc kinh doanh ngân hàng mà tạo động lực to lớn giúp thúc đầy kinh tế đất nƣớc cách nhanh chóng, có hiệu theo hƣớng cơng nghiệp hóa đại hóa Để nâng cao chất lƣợng tín dụng DNNVV SHB- Tây Hà Nội, luận văn đƣa số kiến nghị sau: 87 3.3.1 Đối với Nhà nƣớc cấp quyền Các văn quy phạm pháp luật Nhà nƣớc điều chỉnh hoạt động tín dụng cần nâng cao tính pháp lý hợp đồng tín dụng Việc NH cho vay chấp, cầm cố hay khơng bên cho vay bên vay thoả thuận hợp đồng, bên vi phạm tồ án kinh tế xét xử Chính phủ khơng thiết phải can thiệp sâu vào nghiệp vụ ngân hàng Nhà nƣớc cần tăng cƣờng lực tài cho doanh nghiệp nhỏ vừa cụ thể đƣa biện pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp này, ví dụ: Đƣa gói hỗ trợ phát triển phận DNNVV, giải ngân thông qua khoản vay DNNVV NHTM Bằng việc sử dụng khoản vay gói hỗ trợ DNNVV đƣợc ƣu đãi lãi suất vay, thời hạn cho vay, hình thức giải ngân, thu nợ hay giải pháp tìm đầu cho sản phẩm doanh nghiệp nhƣ tìm thị trƣờng tiêu thụ mới, giảm bớt ảnh hƣởng hàng rào thuế quan, hạn ngạch tới hoạt động xuất nhập DNNVV Đồng thời Nhà nƣớc cần xây dựng định hƣớng đầu tƣ phù hợp cho doanh nghiệp nhỏ vừa Hồn thiện sách hỗ trợ doanh nghiệp giai đoạn khởi nghiệp Giai đoạn khởi nghiệp giai đoạn khó khăn với doanh nghiệp nào, định tới tồn doanh nghiệp đó, để doanh nghiệp tồn phát triển đƣợc nhà nƣớc cần tập trung nâng cao lực cạnh tranh cho doanh nghiệp nƣớc thông qua củng cố tảng kinh tế thị trƣờng, xác định sách cạnh tranh lành mạnh, cơng việc tiếp cận vốn, đất đai, tài nguyên thơng tin để doanh nghiệp có điều kiện thuận lợi trình hoạt động Tiếp tục củng cố sớm hoàn thiện đồng hệ thống pháp luật, từ tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động kinh doanh ngân hàng Nhà nƣớc phải có sách ƣu tiên hoạt động ngân hàng (vốn điều lệ, công nghệ), hoạt động ngân hàng có vai trị địn bẩy kinh tế Nếu hoạt động ngân hàng không tốt, không phát huy hiệu dẫn đến kinh tế phát triển, đồng thời lâu dài đủ sức cạnh tranh với hệ thống ngân hàng nƣớc 88 Vấn đề chấp, cầm cố, bảo lãnh vay vốn ngân hàng tài sản chấp chủ yếu nhà đất, nhƣng giấy tờ chứng nhận quyền sử dụng đất chƣa đƣợc cấp đầy đủ, khó cho ngân hàng việc mở rộng cho vay Vì vậy, UBND Thành phố, Sở Địa có kế hoạch đẩy nhanh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tạo thuận lợi cho nhân dân có đủ pháp lý chấp vay vốn ngân hàng để phát triển kinh tế 3.3.2 Đối với Ngân hàng nhà nƣớc Việt Nam Vấn đề quan trọng NHNN phải liệt đẩy nhanh tiến trình xử lý nợ xấu lành mạnh hệ thống ngân hàng Nợ xấu đƣợc giải giúp ngân hàng có động lực để tiếp tục mở rộng khoản vay nhằm cung cấp vốn cho DNNVV tiếp tục hoạt động Bên cạnh NHNN nên đƣa sách nới lỏng tín dụng với DNNVV nhƣ giãn nợ, khoanh nợ, cấu lại nợ, giảm lãi suất khoản vay cũ, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện để DNNVV sớm tiếp cận đƣợc vốn vay từ ngân hàng NHNN cần phải tiêu chuẩn hóa tiêu thức đánh giá chất lƣợng tín dụng, tức chuẩn hóa việc đánh giá chất lƣợng tín dụng khoản vay dựa nhứng tiêu thức định tính định lƣợng Xây dựng sách lãi suất phù hợp với ngành, vùng Cân đối lãi suất cho vay hiệu kinh tế để tạo điều kiện cho kinh tế phát triển, đƣa biên độ lãi suất đầu vào đầu khoảng từ – 3.5% phù hợp theo thông lệ chung quốc tế NHNN cần tăng cƣờng đẩy mạnh hoạt động phận trung tâm thơng tin phịng ngừa rủi ro (CIC) đầu mối để thu hút cung cấp thông tin cho NHTM nhằm giúp cho NHTM có đƣợc định đắn hoạt động kinh doanh Ngoài ra, cần quy định mức độ liên đới trách nhiệm trung tâm trƣờng hợp NHTM bị rủi ro sử dụng thông tin thiếu xác mà trung tâm cung cấp 3.3.3 Đối với Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ vừa Việt Nam Hiệp hội doanh nghiệp thành phố Hà Nội Với vai trò cầu nối DNNVV với đơn vị khác kinh 89 tế đơn vị bảo vệ quyền lợi cho DNNVV hiệp hội cần đẩy mạnh hoạt động để hỗ trợ doanh nhân, tham khảo kinh nghiệm quốc tế lĩnh vực hỗ trợ đào tạo, nâng cao kiến thức hội nhập kinh tế thị trƣờng, giúp doanh nghiệp nhỏ vừa tháo gỡ khó khăn thủ tục hành chính, xúc tiến thƣơng mại, đẩy mạnh mở rộng thị trƣờng, tiêu thụ hàng hóa Việc thúc đẩy phát triển DNNVV thúc đẩy phát triển chung toàn thành phố, đất nƣớc, để thực đƣợc mục tiêu Hiệp hội doanh nghiệp thành phố Hà Nội, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ vừa Việt Nam cần phối hợp thực đối thoại ngân hàng với doanh nghiệp nhằm giải vƣớng mắc bên trình thực khoản vay, khuyến khích ngân hàng giảm thiểu thủ tục hành chính, nới lỏng mức cho phép điều kiện vay vốn để DNNVV tiếp cận đƣợc nguồn vốn từ ngân hàng phục vụ cho sản xuất kinh doanh Ngoài việc nhận hỗ trợ vốn trực tiếp từ ngân hàng doanh nghiệp có hội tiếp cận với phƣơng thức tài trợ khác nhƣ bảo lãnh, cho thuê tài 90 KẾT LUẬN CHƢƠNG Thơng qua việc trình bày định hƣớng kinh doanh SHB Tây Hà Nội giai đoạn 2015 -2020, kết hợp với việc phân tích điểm đạt đƣợc nhƣ hạn chế nguyên nhân hạn chế đƣợc trình bày chƣơng 2, chƣơng luận văn đƣa hệ thống giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng DNNVV bao gồm: 4Nhóm giải pháp Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn- Hà Nội, chi nhánh Tây Hà Nội nhƣ: Phối hợp với trụ sở hồn thiện hệ thống chấm điểm xếp hạng tín dụng, nâng cao lực cán tín dụng, nâng cao chất lƣợng phục vụ khách hàng, giải pháp xử lý nợ xấu, nợ hạn 5Nhóm giải pháp doanh nghiệp nhỏ vừa nhƣ: Tăng cƣờng hỗ trợ DNNVV tiếp cận dễ dàng với gói tín dụng ngân hàng; xây dựng chƣơng trình ƣu đãi dành cho khách hàng cũ khách hàng sử dụng sản phẩm tín dụng ngân hàng Bên cạnh nhóm giải pháp dành cho chi nhánh DNNVV, luận văn đƣa kiến nghị quan hữu quan nhƣ Chính phủ, Ngân hàng nhà nƣớc, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ vừa Việt Nam nhằm hoàn thiện khung pháp lý, triển khai gói hỗ trợ phận NHTM DNNVV để nâng cao chất lƣợng công tác cấp tín dụng cho DNNVV NHTM nhằm kích thích phát triển hoạt động tín dụng cho phận doanh nghiệp SHB chi nhánh Tây Hà Nội nói riêng kinh tế nói chung 91 KẾT LUẬN Chất lƣợng tín dụng DNNVV vấn đề rộng, phức tạp Nâng cao chất lƣợng tín dụng ngân hàng thƣơng mại DNNVV lại khó khăn phụ thuộc nhiều nguyên nhân chủ quan khách quan Việc nghiên cứu đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng, đảm bảo an tồn, hiệu hoạt động tín dụng yêu cầu cấp thiết bối cảnh hội nhập quốc tế Toàn nội dung đƣợc thể nội dung chƣơng luận văn Điều chứng tỏ luận văn hồn thành đƣợc mục tiêu đề ra: Phân tích luận giải đƣợc số vấn đề tín dụng chất lƣợng tín dụng ngân hàng thƣơng mại Đặc biệt rõ chất lƣợng tín dụng hệ thống tiêu đánh giá chất lƣợng tín dụng DNNVV ngân hàng thƣơng mại Phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng chất lƣợng tín dụng DNNVV SHB- Tây Hà Nội Khơng kết đạt đƣợc mà cịn rõ số mặt hạn chế nguyên nhân ảnh hƣởng đến chất lƣợng tín dụng DNNVV Chi nhánh Đây sở quan trọng để luận văn đề xuất hệ thống giải pháp Căn vào lý luận, thực tiễn định hƣớng kinh doanh, luận văn đề xuất hệ thống giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lƣợng tín dụng DNNVV SHB Tây Hà Nội, đặc biệt xây dựng sách tín dụng; nâng cao chất lƣợng đội ngũ cán tín dụng; nâng cao chất lƣợng công tác thẩm định; phân loại khách hàng; tăng cƣờng kiểm tra tín dụng; ngăn ngừa xử lý nợ hạn TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS.TS Phan Thị Thu Hà (2004) Ngân hàng thương mại, NXB Đại học kinh tế quốc dân Luật tổ chức tín dụng (2010), Quốc hội Nƣớc CHXHCN Việt Nam ban hành Luật doanh nghiệp (2014), Quốc hội Nƣớc CHXHCN Việt Nam ban hành Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội, Quyết định số 1123, QD1123/QĐ-TGĐ,Ban hành hướng dẫn cho vay theo dự án SMEFP III Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội, Quyết định số 132, QD132/QĐ-TGĐ,Ban hành quy định sản phẩm Ơ tơ doanh nghiệp Ngân hàng TMCP Sài Gịn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội (2014), Quyết đinh số 69, QD69-TGĐ Quy định cho vay SHB Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội, Quyết định số 827, QDD827/QĐ-TGĐ, Quy định sản phẩm cho vay bổ sung vốn lưu động 24h doanh nghiệp nhỏ vừa Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội, Báo cáo tài 2012, 2013, 2014 Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Tây Hà Nội, Báo cáo thường niên 2012, 2013, 2014 10 Hoàng Phê (2004) Từ điển tiếng việt, NXB Bách Khoa 11 Thủ tƣớng phủ, (2009), Nghị định số 56/2009/NĐ – CP ngày 30/06/2009, Chính phủ, Hà Nội 12 GS.TS Nguyễn Văn Tiến (2009) Tiền tệ ngân hàng, NXb Thống kê