Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế lời mở đầu Trong công đổi đất nớc, với trình công nghiệp hóa đại hóa doanh nghiệp bớc mở rộng quan hệ hàng hóa, tiền tệ nhằm tạo nhiều sản phẩm đáp ứng tốt nhu cầu tiêu dùng xà hội.Mục tiêu cuối doanh nghiệp lợi nhuận Để đạt đợc lợi nhuận ngày cao, doanh nghiệp phải tổ chức sản xuất tiêu thụ đợc sản phẩm, hàng hóa cách tốt Đây vấn đề lớn quan trọng cấp bách đặt cho doanh nghiệp, nhà kinh doanh Nhận thức rõ đợc vai trò quan trọng hoạt động tiêu thụ lý luận thực tiễn Công ty Cổ phần Ô tô Vận tải Hà Tây Xuất phát từ tầm quan trọng việc tiêu thụ doanh nghiệp nói chung Công ty Cổ phần Ô tô Vận tải Hà Tây nói riêng, trình thực tập tìm hiểu Công ty em đà hoàn thành luận văn với đề tài: Kế toán tiêu thụ hàng hóa xác định kết tiêu thụ Công ty Cổ phần Ô tô Vận tải Hà Tây Ngoài lời mở đầu kết luận, luận văn gồm Chơng: Chơng I: Cơ sở lý luận hạch toán tiêu thụ hàng hóa xác định kết tiêu thụ doanh nghiệp kinh doanh Chơng II: Tình hình thực tế kế toán tiêu thụ hàng hóa xác định kết qủa tiêu thụ Công ty Cổ phần Ô tô Vận tải Hà Tây Chơng III: Một số ý kiến nhận xét giải pháp nhằm hoàn thiện kế toán tiêu thụ hàng hóa xác định kết tiêu thụ Công ty Cổ phần Ô tô Vận tải Hà Tây Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Vì thời gian thực tập ngắn thân em bị hạn chế nên đề tài không tránh khỏi thiếu sót Em mong nhận đợc góp ý, đạo chân tình Cô giáo để đề tài em đợc hoàn thiện Để làm đợc đề tài này, em xin chân thành cảm ơn hớng dẫn tận tình cô giáo Trần Thị Dung cô chú, anh chị công ty đà giúp đỡ bảo em suốt trình thực chuyên đề Em xin chân thành cảm ơn ! Sinh viên Trần Thị Phơng Thảo Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Chơng I sở lý luận hạch toán tiêu thụ xác định kết tiêu thụ doanh nghiệp kinh doanh 1.1 Những vấn đề tiêu thụ xác định kết tiêu thụ doanh nghiệp kinh doanh 1.1.1 Đặc điểm, vai trò tiêu thụ xác định kết tiêu thụ doanh nghiệp kinh doanh 1.1.1.1 Khái niệm tiêu thụ xác định kết tiêu thụ - Khái niệm tiêu thụ Tiêu thụ trình đơn vị cung cấp thành phẩm, hàng hóa công tác lao vụ, dịch vụ cho đơn vị mua, qua đơn vị mua toán tiền hàng chấp nhận toán tiền hàng theo giá đà thỏa thuận đơn vị mua đơn vị bán Thành phẩm, hàng hóa đợc coi tiêu thụ ngời mua toán chấp nhận toán cho ngời bán - Khái niệm kết tiêu thụ hàng hóa Kết tiêu thụ kết cuối mặt tài hoạt động sản xuất kinh doanh Nói cách khác, kết tiêu thụ phần chênh lệch doanh thu bán hàng,các khoản giảm trừ doanh thu với trị giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng chi phí quản lý doanh nghiệp Đây tiêu kinh tế tổng hợp quan trọng để đánh giá hiệu kinh doanh doanh nghiệp 1.1.1.2 Vai trò, ý nghĩa hoạt động tiêu thụ hàng hóa xác định kết tiêu thụ kinh doanh Mục tiêu doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận Trong đó, thành phẩm, hàng hóa tiêu thụ đợc doanh nghiệp có lợi nhuận Vì thÕ cã thĨ nãi tiªu thơ cã quan hƯ mËt thiết với kết kinh doanh Tiêu thụ tốt thể uy tín sản phẩm doanh nghiệp thị trờng, thể sức cạnh tranh nh khả đáp ứng nhu cầu thị trờng doanh nghiệp Kết thúc trình tiêu thụ khép kín vòng chu chuyển vốn Nếu trình tiêu thụ thực tốt, doanh nghiệp tăng nhanh vòng quay vốn, nâng cao hiệu sử dụng vốn để thỏa mÃn nhu cầu ngày lớn xà hội Cũng qua đó, doanh nghiệp thực đợc giá trị lao động thặng d việc bù đắp chi phí bỏ để tiêu thụ sản phẩm hàng hóa Đây nguồn để doanh nghiệp nộp ngân hàng Nhà Nớc, lập qũy cần thiết nâng cao đời sống cho ngời lao động Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Tiêu thụ đợc thực sản phẩm hàng hóa đáp ứng nhu cầu tiêu thụ khách hàng Đối tợng phục vụ cá nhân hay đơn vị có nhu cầu Cá nhân ngời tiêu thụ chấp nhận mua sản phẩm hàng hóa thỏa mÃn nhu cầu tất yếu.Khi sản phẩm đợc chuyển giao quyền sở hữu cho ngời tiêu dùng sản phẩm hữu ích, thỏa mÃn khách hàng với sản phẩm cao Đối với đơn vị tiêu thụ sản phẩm doanh nghiệp sản phẩm trực tiếp phục vụ trình sản xuất kinh doanh Việc tiêu thụ kịp thời, nhanh chóng góp phần làm cho trình sản xuất đơn vị đợc liên tục Nh vậy, tiêu thụ hoạt động quan trọng doanh nghiệp nói chung doanh nghiệp kinh doanh nói riêng Trong chế thị trừơng bán hàng nghệ thuật, khối lợng sản phẩm tiêu thụ nhân tố định lợi nhuận doanh nghiệp Nó thể sức cạnh tranh thị trờng sở quan trọng để đánh giá trình độ quản lý, hiệu sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Những thông tin từ kết hạch toán tiêu thụ thông tin cần thiết nhà quản trị việc tìm hớng cho doanh nghiệp Mỗi doanh nghiệp tùy thuộc vào đặc điểm sản xuất kinh doanh tình hình tiêu thụ thị trờng mà đề kế hoạch sản xuất tiêu thụ cho phù hợp Việc thống kê khỏan doanh thu, chi phí kết kinh doanh xác, tỉ mỉ khoa học giúp nhà quản trị doanh nghiệp có đợc thông tin chi tiết tình hình tiêu thụ nh hiệu sản xuất mặt hàng tiêu dùng thị trờng khác Từ đó, nhà quản trị tính đợc mức độ hoàn thành kế hoạch, xu hớng tiêu dùng, hiệu quản lý chất lợng nh nhợc điểm công tác tiêu thụ loại sản phẩm hàng hóa Trên sở đó, doanh nghiệp xác định đợc kÕt qu¶ kinh doanh, thùc tÕ l·i cịng nh sè thuế nộp ngân sách Nhà Nớc Và cuối nhà quản trị đề đợc kế hoạch sản xuất loại sản phẩm kỳ hạch toán tới, tìm biện pháp khắc phục yếu điểm để hoàn thiện công tác tiêu thụ sản phẩm doanh nghiƯp 1.1.1.3 Thêi ®iĨm ghi nhËn doanh thu Theo chn mùc kÕ to¸n ViƯt Nam (chn mùc 14), doanh thu bán hàng đựơc ghi nhận đồng thời thỏa mÃn năm điều kiện sau: -Ngời bán đà chuyển giao phần lớn rủi ro lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm , hàng hóa cho ngời mua Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế -Ngời bán không nắm quyền quản lý hàng hóa nh ngời sở hữu hàng hóa kiểm soát hàng hóa -Doanh thu đuợc xác định tơng đối chắn -Ngời bán đà thu đợc thu đợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bàn hàng -Xác định đợc chi phí liên quan đến việc bán hàng Nh vậy, thời điểm ghi nhận doanh thu (tiêu thụ) thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa, lao vơ tõ ngêi b¸n sang ngêi mua Nãi c¸ch kh¸c,thêi ®iĨm ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iĨm ngêi mua trả tìên hay chấp nhận nợ lợng hàng hóa, dịch vụ mà ngời bán chuyển giao 1.1.2.Nhiệm vụ kế toán tiêu thụ hàng hóa xác định kết tiêu thụ 1.1.2.1.Nhiệm vụ kế toán bán hàng Trong kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, đơn vị mua bán hàng hoá nớc phải bám sát thị trờng, tiến hành hoạt động mua bán hàng hoá theo chế tự hạch toán kinh doanh Trong hoạt động kinh doanh, đơn vị phải thờng xuyên tìm hiểu thị trờng, nắm bắt nhu cầu thị hiếu dân c để có tác động tới phát triển sản xuất, nâng cao chất lợng hàng hoá Hàng hoá doanh nghiệp gồm nhiều loại, nhiều thứ phẩm cấp nhiều thứ hàng yêu cầu quản lý chúng mặt kế toán không giống Vậy nhiệm vụ chủ yếu kế toán hàng hoá là: - Phản ánh giám đốc tình hình thu mua, vận chuyển bảo quản dự trữ hàng hoá, tình hình nhập xuất vật t hàng hoá Tính giá thực tế mua vào hàng hoá đà thu mua nhập kho, kiểm tra tình hình thực kế hoạch thu mua, dự trữ bán hàng nhằm thúc đẩy nhanh tốc độ luân chuyển hàng hoá - Tổ chức tốt kế toán chi tiết vật t hàng hoá theo loại thứ theo số lợng chất lợng hàng hoá Kết hợp chặt chẽ kế toán chi tiết với hạch toán nghiệp vụ kho, quầy hàng, thực đầy đủ chế độ kiểm kê hàng hoá kho, quầy hàng đảm bảo phù hợp sè hiƯn cã thùc tÕ víi sè ghi sỉ kế toán - Xác định đắn doanh thu bán hàng, thu đầy đủ thu kịp thời tiền bán hàng, phản ánh kịp thời kết mua bán hàng hoá Tham gia kiểm kê đánh giá lại vật t, hàng hoá 1.1.2.2.Nhiệm vụ công tác tiêu thụ hàng hóa Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Ghi chép, phản ánh xác, kịp thời đày đủ khối lợng hàng hóa bán ra, số hàng đà giao cho cửa hàng tiêu thụ, số hàng gửi bán, chi phí bán hàng, khoản giảm trừ doanh thu, tổ chức tốt công tác kế toán chi tiết bán hàng số lợng, chủng loại, giá trị Cung cấp thông tin kịp thời tình hình tiêu thụ phục vụ cho việc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Báo cáo thờng xuyên kịp thời tình hình toán với khách hàng, theo loại hàng, theo hợp đồng Phản ánh kiểm tra phân tích tiến độ thực kế hoạch tiêu thụ hàng hóa , kế hoạch lợi nhuận, lập báo cáo kết kinh doanh 1.1.3 Các phơng thức tiêu thụ hàng hóa doanh nghiệp kinh doanh Phơng thức tiêu thụ vấn đề quan trọng khâu bán hàng, để đẩy nhanh đợc tốc độ tiêu thụ, việc nâng cao chất lợng, cải tiến mẫu mà lựa chọn cho phơng pháp tiêu thụ hàng hóa cho có hiệu điều tối quan trọng khâu lu thông, hàng hóa đến đựơc ngời tiêu dùng cách nhanh nhất, hiệu Việc áp dụng linh hoạt phơng thức tiêu thụ góp phần thực đợc kế hoạch tiêu thụ doanh nghiệp Sau số phơng thức tiêu thụ chủ yếu mà doanh nghiệp hay sử dụng * Tiêu thụ hàng hóa theo phơng thức xuất kho gửi hàng bán : Theo phơng thức này, doanh nghiệp xuất hàng ( hàng hóa ) gửi bán cho khách hàng theo hợp đồng đà ký kết hai bên Khi xuất hàng gửi bán hàng cha đợc xác định tiêu thụ, tức cha đợc hạch toán vào doanh thu Hàng gửi bán đợc hạch toán khách hàng chấp nhận toán * Tiêu thụ hàng hóa theo phơng thức bên mua đến nhận hàng trực tiếp Căn vào hợp đồng mua bán đà đợc ký kết, bên mua cử cán đến nhận hàng kho doanh nghiệp Khi nhận hàng xong, ngời nhận hàng ký xác nhận vào hóa đơn bán hàng hàng đợc xác định tiêu thụ đợc hạch toán vào doanh thu Chứng từ bán hàng phơng thức phiếu xuất kho kiêm hóa đơn bán hàng, chứng từ bán hàng có chữ ký khách hàng nhận hàng * Tiêu thụ hàng hóa theo phơng thức bán hàng giao thẳng ( không qua kho): Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Phơng thức chủ yếu áp dụng doanh nghiệp thơng mại Theo phơng thức , doanh nghiệp mua hàng ngời cung cấp bán thẳng cho khách hàng không qua kho doang nghiệp Nh vậy, nghiệp vụ mua bán xảy đồng thời Trong phơng thức chia thành hai trờng hợp : -Trờng hợp bán thẳng cho ngời mua : tức gửi hàng bán hàng cha đợc xác định tiêu thụ (giống nh phơng thức xuất kho gửi hàng bán ) -Trờng hợp bán hàng giao tay ba :tức bên cung cấp (bên bán ), doanh nghiệp ngời mua giao nhận hàng mua, bán với Khi bên mua hàng nhận hàng ký xác nhận vào hóa đơn bán hàng hàng đợc xác định tiêu thụ Chứng từ bán hàng phơng thức Hóa đơn bán hàng giao thẳng *Phơng thức bán lẻ: Là hình thức bán hàng trực tiếp cho ngời tiêu dùng, hàng hóa không tham gia vào trình lu thông ,thực hoàn toàn giá trị giá trị sử dụng hàng hóa Tùy trờng hợp bán hàng theo phơng thức mà doanh nghiệp lập hóa đơn bán hàng không lập hóa đơn bán hàng Nếu doanh nghiệp lập hóa đơn bán hàng cuối ca cuối ngày ngời bán hàng lập Bảng kê hóa đơn bán hàng lập báo cáo bán hàng Nếu không lập hóa đơn bán hàng ngời bán hàng vào số tiền bán hàng thu đợc kiểm kê hàng tồn kho, tồn quầy để xác định lợng hàng đà bán ca ,trong ngày để lập báo cáo bán hàng Báo cáo bán hàng giấy nộp tiền bán hàng chứng từ để hạch toán sau kề toán *Phơng thức bán hàng trả góp: Bán hàng trả góp viếc bán hàng thu tiền nhiều lần Sản phẩm hàng hóa giao cho ngời mua đợc coi tiêu thụ, ngời mua toán lần đầu thời điểm mua phần, số tiền toán chậm phải chịu tỷ lệ lÃi định Tóm lại, mà kinh tế phát triển xuất nhiều phơng thức tiêu thụ khác phơng thúc có u nhợc điểm Do đó, doanh nghiệp vào đặc điểm hàng hóa, quy mô, vị trí doanh nghiệp mà lựa chọn cho phơng thức tiêu thụ hợp lý, cho chi phí thấp mà đạt hiệu tối u 1.1.4 Kết tiêu thụ Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế Kết tiêu thụ cung cấp cho khách hàng bên quan tâm nh ngân hàng, cổ đông, nhà đầu t thông tin hiệu kinh doanh doanh nghiệp Từ thiết lập mối quan hệ doanh nghiệp khách hàng đối tợng liên quan, sở cho hợp tác lâu dài bền chặt Kết hoạt động tiêu thụ chi tiêu phản ánh kết cuối tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, lao vụ, dịch vụ hoạt động sản xuất kinh doanh kinh doanh phụ đợc thể qua tiêu lÃi lỗ Nói cách khác, phần chênh lệch bên doanh thu tất hoạt động với bên toàn chi phí đà bỏ Số chêch lệch chi tiêu cuối Kết hoạt động tiêu thụ đợc xác định nh sau : LÃi (lỗ) = Tổng doanh thu bán hàng Tổng chi phÝ liªn quan Tỉng chi phÝ = Tỉng sè th - Giảm giá - Doanh thu hàng TTĐB hàng bán bị trả lại = Tổng giá vốn - Chi phí bán - Chi phí quản lý hàng bán hàng doanh nghiƯp = Tỉng doanh - Tỉng gi¸ vèn - Chi phí bán - Chi phí quản lý thu hàng bán hàng doanh nghiệp = Tổng lợi - Chi phí bán - Chi phí quản lý nhuận gộp hàng doanh nghiệp Hạch toán tiêu thụ xác định kết kinh doanh xác tạo điều kiện để đánh giá, thống kê tình hình phát triển kinh tế quốc dân ,tình hình thị trờng tiêu dùng Thông qua kết từ hoạt động kinh doanh doanh nghiệp, nhà lÃnh đạo tìm hớng phát triển ngành nghề, có sách u đÃi hay hạn chế phát triển hoạt động kinh doanh lĩnh vực cụ thể Mặt khác, thông qua kết qua kinh doanh, Nhà nớc tạo sù c«ng b»ng viƯc thùc hiƯn nghÜa vơ nép ngân sách Nhà nớc doanh nghiệp 1.1.5.Các tiêu kinh tế tiêu thụ xác định tiêu thụ : * Doanh thu bán hàng: Là tổng giá trị đợc thực qqua việc bán hàng hóa, sản phẩm, cung cấp lao vụ, dịch vụ cho khách hàng Nói cách khác doanh thu gồm tổng giá trị lợi ích kinh tế doanh nghiệp đà thu thu kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thờng doanh nghiệp, Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội Khoa Kinh tế góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu Doang thu bán hàng doang nghiệp thơng mại gồm doang thu tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ * Doanh thu : Là số chênh lệch tổng doanh thu với khoản ghi giảm doanh thu (chiết khấu thơng mại, giảm giá hàng hóa, doanh thu số hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thếu xuất phải nộp lợng hàng đà tiêu thụ thếu GTGT hàng đà tiêu thụ doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phơng pháp trực tiếp ) Doanh thu = Tổng doanh thu Các khoản giảm trừ * Chiết khấu toán : Là số tiền mà ngời b¸n thëng cho ngêi mua ngêi mua to¸n tiền hàng trớc thời hạn toán theo hợp đồng tính tổng số tiền hàng mà họ đà toán * Giảm giá hàng hóa : Là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngaòi hóa đơn hay hợp đồng cung cấp dịch vụ cho nguyên nhân đặc biệt nh : hàng phẩm chấ , không quy cách , giao hàng không thời gian, địa điểm hợp đồn, hàng lạc hậu (do chủ quan ngời bán ) * Chiết khấu thơng mại : Là khoản mà ngời bán thởng cho ngời mua khoản thời gian đà tiến hành mua khối lợng lớn hàng hóa (hôì khấu) khoản giảm trừ giá bán niêm yết mua khối lợng lớn hàng hóa trongmột đợt (bớt giá) Chiết khấu thơnh mại đợc ghi hợp đồng mua bán cam kết mua bán hàng * Gía vốn hàng bán : Là trị giá vốn sản phẩm , vật t, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ đà tiêu dùng Đối với sản phẩm , lao vụ, dịch vụ tiêu thụ, giá vốn hàng bán giá thành sản xuất (giá thành công xởng) hay chi phí sản xuất Với hàng hóa tiêu thụ, giá vốn hàng bán bao gồm trị giá mua hàng đà tiêu thơ céng víi chi phÝ thu mua ph©n bỉ cho hàng tiêu thụ * Hàng bán bị trả lại: Là số hàng đà đợc coi tiêu thụ (đà chuyển giao quyền sở hữu, đà thu tiền hay đợc ngời mua chấp nhận) nhng bị ngời mua trả lại va từ chối toán,Tơng ứng với hàng bán bị trả lại giá vốn hàng bị trả lại (tính theo Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp Trờng CĐCN Hà Nội 10 Khoa Kinh tế giá vốn bán) doanh thu hàng bán bị trả lại với thuế giá trị tăng đầu phải nộp hàng bán bị trả lại(nếu có) * Lợi nhuận gộp (còn gọi lÃi thơng mại hay lợi tức gộp): Là số chênh lệch doanh thu với giá vốn hàng bán * Kết tiêu thụ hàng hóa dịch vụ (lợi nhuận hay lỗ tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ) Là số chênh lệch doanh thu với giá trị vốn hàng bán, chi phí bán hàng chi phí quản lý doanh nghiệp 1.1.6.Phơng pháp đánh giá hàng hóa Theo Quyết định số 149/2001/QĐ - BTC ngày 31/12/2001 việc ban hành công bố chuẩn mực kế toán Việt Nam, doanh nghiệp (căn vào đặc điểm cụ thể hàng tồn kho yêu cầu trình hạch toán) áp dụng phơng pháp sau để xác định trị giá hành xuất bán: * Đánh giá theo giá mua thực tế - Phơng pháp nhập trớc, xuất trớc (FIFO) Phơng pháp áp dụng dựa giả định hàng hóa nhập trớc đợc xuất trớc hàng tồn cuối kỳ hàng đợc nhập gần thời điểm cuối kỳ Theo phơng pháp này, giá trị hàng xuất kho đợc tính theo giá thực tế hàng nhập kho thời điểm đầu kỳ gần đầu kỳ giá trị hàng tồn kho giá hàng nhập kho thời điểm cuối kỳ gần cuối kỳ tồn kho - Phơng pháp nhập sau xuất trớc(LIFO) Phơng pháp đợc áp dụng dựa giả định hàng hóa nhập sau xuất tríc vµ hµng tån kho ci kú lµ hµng tån kho đợc xuất trớc Theo phơng pháp này, giá trị hàng xuất kho đợc tính theo giá hàng nhập sau gần sau cùng, giá trị hàng tồn kho đợc tính theo giá hàng nhập kho đầu kỳ gần đầu kỳ tồn kho - Phơng pháp thực tế đích danh Theo phơng pháp thực tế đích danh (còn gọi phơng pháp tính giá trực tiếp), giá trị hàng hóa đợc xác định theo đơn hay lô hàng giữ nguyên từ lúc nhập vào lúc xuất dùng ( trừ trờng hợp có điều chỉnh) - Phơng pháp bình quân gia quyền Theo phơng pháp này, giá thực tế hàng hóa xuất đợc tính nh sau: Giá thực tế = Số lợng hàng * Giá đơn vị hàng hóa xuất hóa xuất bình quân Trần Thị Phơng Thảo lớpKT3-K4 Luận văn tốt nghiệp