TỔNG QUAN SỞ GIAO DỊCH HÀNG HÓA
Khái niệm Sở giao dịch hàng hóa
Sở giao dịch hàng hóa trong tiếng Anh là mercantile exchange hoặc goods exchange.
Sở giao dịch hàng hóa là tổ chức có tư cách pháp nhân, cung cấp môi trường mua bán hàng hóa tiêu chuẩn hóa Nơi đây được trang bị cơ sở vật chất và kỹ thuật cần thiết, tuân thủ các quy tắc giao dịch cụ thể của Sở Giao dịch hàng hóa.
Sở giao dịch hàng hóa xuất hiện ở châu Âu từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 14 và nó được phát hiện ở Nhật Bản vào thế kỷ 17.
Hiện nay, hơn 40 quốc gia trên thế giới sở hữu Sở giao dịch hàng hóa hiện đại, kết nối với mạng lưới giao dịch toàn cầu Các quốc gia này chủ yếu là những nước phát triển có nền kinh tế mạnh hoặc có các mặt hàng chủ lực, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nhật, Nga, Trung Quốc và Nam Phi.
Sở giao dịch hàng hóa đã trải qua một quá trình lịch sử dài và phát triển đa dạng, không có một khái niệm thống nhất chung Mỗi giai đoạn phát triển và từng quốc gia đều có những định nghĩa khác nhau về Sở giao dịch hàng hóa.
Vai trò Sở giao dịch hàng hóa
2.1 Xác định và điều tiết giá trên thị trường hàng hóa
Xác định giá là cơ chế phản ánh thông tin thị trường, với các mức giá được thiết lập trên thị trường mở, chính xác thể hiện thực tế cung cầu Điều này áp dụng cho cả thị trường giao ngay và thị trường kỳ hạn Lợi ích của việc phát hiện giá đến từ quá trình thiết lập giá hiệu quả hơn, nhờ vào nguồn cung lớn và thông tin thị trường chính xác hơn.
2.2 Quản lý được rủi ro về giá
Sở giao dịch hàng hóa cung cấp giải pháp quản lý rủi ro giá thông qua sản phẩm giao dịch hàng hóa tương lai và hợp đồng quyền chọn Những công cụ này giúp giải quyết những bất cập của thị trường, đặc biệt khi Nhà nước không can thiệp trực tiếp vào hoạt động kinh doanh, đồng thời hỗ trợ các nhà đầu tư đối phó với biến động giá ngày càng phức tạp.
Việc sử dụng công cụ liên kết hàng hoá không chỉ giúp hạn chế rủi ro giá cả mà còn mang lại sự ổn định cho các hoạt động đầu tư sản xuất dài hạn Điều này cho phép tăng cường khả năng sản xuất, mặc dù có thể đối mặt với rủi ro cao hơn nhưng cũng đồng nghĩa với lợi ích lớn hơn Mặc dù trong dài hạn giá cả hàng hoá có xu hướng giảm, việc ngăn chặn biến động giá trong ngắn hạn giúp nông dân có tầm nhìn điều chỉnh sản xuất và phân tán rủi ro hiệu quả hơn.
2.3 Kênh đầu tư của nền kinh tế
Trong những năm gần đây, thị trường giao dịch hàng hóa phái sinh tại Sở giao dịch hàng hóa đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ Sự phát triển này chủ yếu nhờ vào việc thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia vào thị trường hàng hóa vật chất Đặc biệt, các nhà đầu tư đã gia tăng khối lượng giao dịch do giá hàng hóa tăng cao và sự bất ổn định của thị trường.
Sở giao dịch hàng hóa mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động đầu tư, bao gồm việc trung tâm thanh toán bù trừ hoạt động như một đối tác cho tất cả giao dịch, giúp giảm rủi ro vỡ nợ và tạo ra môi trường đầu tư an toàn Hơn nữa, các quy định và thủ tục của Chính phủ kết hợp với các đơn vị trung gian cung cấp nền tảng pháp lý vững chắc, thúc đẩy hoạt động đầu tư và giải quyết tranh chấp hiệu quả Cuối cùng, tính thanh khoản từ hoạt động đầu tư giúp nâng cao hiệu quả của việc bảo hiểm rủi ro.
2.4 Hỗ trợ giao dịch hàng hóa vật chất
Các đối tượng tham gia thị trường mới hoặc thiếu kinh nghiệm thường gặp ba yếu tố không chắc chắn: khả năng mua bán hàng hóa khi cần, sự thực hiện đầy đủ các điều khoản hợp đồng bởi đối tác, và chất lượng hàng hóa khi nhận Sở giao dịch hàng hóa đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết những yếu tố này như một phương án cuối cho việc giao hàng Mặc dù phần lớn hợp đồng tương lai không dẫn đến giao hàng vật chất, nhưng khả năng thực hiện giao hàng của Sở giao dịch hàng hóa đảm bảo cho các bên tham gia có một kênh mua bán hàng hóa thực tế Hơn nữa, Sở giao dịch hàng hóa còn được xem là trung tâm nơi các bên tham gia đưa ra các điều kiện cụ thể trong hợp đồng niêm yết, từ đó tạo dựng niềm tin trong các giao dịch.
2.5 Hỗ trợ tài chính cho các đối tượng tham gia giao dịch
Chứng chỉ gửi hàng là một loại ký quỹ hiệu quả để thu hút nguồn tài chính cho giao dịch, cung cấp cho các nhà đầu tư một khoản ký quỹ an toàn và có tính thanh khoản cao Sở giao dịch hàng hóa giúp xác định giá trị khoản ký quỹ, bảo hiểm rủi ro từ biến động giá và nâng cao tính thanh khoản Để tăng cường an toàn trong xử lý, việc định giá hàng hóa vật chất được lưu giữ là rất quan trọng Các yếu tố quyết định trong mô hình này bao gồm khả năng giao dịch của chứng chỉ kho, hệ thống quản lý kho hàng đáng tin cậy và sự chấp nhận của ngân hàng trong thị trường hàng hóa tương lai.
Sở giao dịch hàng hóa giúp các nhà sản xuất tiếp cận tài chính hàng hóa trực tiếp thông qua các nhà đầu tư trên thị trường vốn Công cụ này bao gồm các thỏa thuận mua lại trao đổi, thường được gọi là “repos”.
Phương thức thứ ba để các doanh nghiệp tìm kiếm nguồn tài chính là thông qua nghiệp vụ arbitrage giao ngay Nghiệp vụ này giúp thiết lập lại giá cả ở mức cân bằng dựa trên các yếu tố cơ bản của thị trường.
Có nhiều phương pháp để kết nối tài chính với quản lý rủi ro giá trong các thỏa thuận tài chính và hợp đồng giao dịch hàng hóa Một trong những cách là liên kết giữa điều kiện thanh toán khoản vay của nhà sản xuất với giá hàng hóa cụ thể thông qua các công cụ phái sinh; khi giá giảm, nhà sản xuất sẽ trả lãi thấp hơn và ngược lại Phương pháp thứ hai là thỏa thuận giữa người xuất khẩu và người mua về mức giá cố định cho một khối lượng hàng hóa nhất định.
2.6 Hỗ trợ phát triển thị trường hàng hóa
Sở giao dịch hàng hóa tạo ra một thị trường nơi người mua và người bán thực hiện giao dịch qua các hợp đồng niêm yết, giúp giảm chi phí tìm kiếm khách hàng Trong bối cảnh giao dịch quốc tế, Sở giao dịch hàng hóa đóng vai trò quan trọng khi chi phí giao dịch quốc tế thường cao hơn do nhiều yếu tố như khoảng cách, thông tin bất đối xứng, hàng rào thuế quan, và sự khác biệt về văn hóa Do đó, Sở giao dịch hàng hóa trở thành trung tâm cho giao dịch xuyên biên giới, kết nối các bên tham gia trong môi trường pháp lý khác nhau, từ đó khuyến khích giao dịch quốc tế.
Đặc điểm của Sở giao dịch (gắn với mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B)
Đặc trưng cơ bản của Sở giao dịch
● Về chủ thể tham gia:
- Các khách hàng thông qua thành viên kinh doanh hoặc môi giới của Sở giao dịch hàng hóa.
- Các thành viên kinh doanh của Sở giao dịch hàng hóa tự kinh doanh.
(Các khách hàng không trực tiếp thực hiện hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở mà phải thông qua thành viên kinh doanh).
Giao dịch tại Sở giao dịch hàng hóa chủ yếu diễn ra thông qua việc mua bán hàng hóa theo mẫu và quy cách, không có hàng hóa thực tế được bán ra Đối tượng giao dịch không cố định, mà thay đổi tùy thuộc vào tiêu chuẩn, chất lượng và chủng loại hàng hóa Những hàng hóa này thường được giao dịch với số lượng lớn và có sự biến động về giá cả.
Hợp đồng chỉ có giá trị pháp lý khi được thực hiện bằng văn bản Hợp đồng phái sinh, như hợp đồng quyền chọn mua hoặc bán, giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro, vì họ chỉ phải trả phí mua quyền trong khi lợi nhuận có thể rất lớn.
Tại Sở giao dịch hàng hóa, giao dịch chủ yếu liên quan đến việc mua bán quyền sở hữu hàng hóa mà không cần di chuyển thực tế hàng hóa Điều này giúp mở rộng và phát triển thị trường, đồng thời tạo cơ hội cho các nhà đầu tư tham gia vào hoạt động đầu cơ.
Phân biệt Sở giao dịch Hàng hóa và Sàn giao dịch Hàng hóa
Sở giao dịch Hàng hóa là tổ chức pháp nhân vận hành và quản lý Sàn giao dịch Hàng hóa theo quy định Nhà nước và pháp luật.
Sàn giao dịch hàng hóa (Commodity Exchange) là nền tảng cho việc giao dịch hợp đồng tương lai hàng hóa, cho phép các doanh nghiệp và tổ chức kinh doanh mua bán hàng hóa với các nhà đầu tư Tại đây, các mã hàng hóa được niêm yết và giao dịch công khai, tạo cơ hội cho các bên tham gia thị trường.
Sở giao dịch hàng hóa là tổ chức có thẩm quyền thực hiện giao dịch và bảo vệ pháp luật, đảm bảo tính minh bạch và công khai cho tất cả các giao dịch Hệ thống đặt khớp lệnh tự động của sàn giao dịch giúp thông báo tình trạng lệnh trong suốt phiên giao dịch Khi nhà đầu tư tham gia giao dịch trên sàn, họ được hưởng sự bảo vệ và quản lý từ pháp luật, tạo ra một môi trường giao dịch an toàn và hiệu quả.
Sở giao dịch Hàng hóa cung cấp thông tin giao dịch và dữ liệu thị trường cần thiết, giúp nhà đầu tư yên tâm thực hiện giao dịch hợp đồng tương lai.
Do đó, Sở giao dịch Hàng hóa được xem là thị trường trung gian giúp nhà đầu tư giao dịch hàng hóa theo thỏa thuận của 2 bên tham gia.
Sở giao dịch hàng hóa Chicago thuộc Tập đoàn CME (CME Group) bao gồm bốn sàn giao dịch lớn: CME, CBOT, NYMEX và COMEX Mô hình kinh doanh thương mại điện tử B2B có những đặc trưng cơ bản quan trọng, bao gồm việc kết nối trực tiếp giữa các doanh nghiệp, tối ưu hóa quy trình giao dịch và giảm thiểu chi phí.
Thương mại điện tử B2B (Business to Business) là hình thức trao đổi hàng hóa, dịch vụ và thông tin giữa các doanh nghiệp thông qua Internet, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao dịch và hợp tác kinh doanh.
Các website TMĐT B2B được phân loại thành nhiều loại, bao gồm website của doanh nghiệp, website trao đổi và mua sắm sản phẩm, website tìm kiếm chuyên biệt, và website tổ chức tiêu chuẩn thương mại và công nghiệp Loại hình TMĐT này có sự kết nối mạnh mẽ qua công nghệ thông tin trên nền tảng internet giữa các doanh nghiệp, với khoảng 90% TMĐT thuộc loại hình này Nhiều chuyên gia dự đoán rằng TMĐT B2B sẽ tiếp tục phát triển nhanh chóng hơn cả B2C Thị trường TMĐT B2B bao gồm hai thành phần chính: cơ sở số hóa và thị trường số hóa.
Hình 1 Các thành phần tham gia vào hệ thống giao dịch TMĐT
Hình 1 cho thấy các thành phần cơ bản tham gia vào hệ thống giao dịch TMĐT như sau:
(1) Hệ thống máy chủ mạng
(2) Hệ thống máy chủ của đơn vị bán hàng
(3) Dữ liệu của doanh nghiệp bán hàng trên website
(4) Phần mềm tin học xử lý thông tin giao dịch
(5) Trình duyệt internet của doanh nghiệp mua hàng
(6) Hệ thống máy chủ kết nối các tiện ích cho phép thanh toán trực tuyến
(7) Ngân hàng của doanh nghiệp bán hàng
(8) Ngân hàng của doanh nghiệp mua hàng
Khi doanh nghiệp thực hiện giao dịch thông qua bên thứ ba, sẽ có sự xuất hiện của bên trung gian Bên trung gian này đóng vai trò tổ chức hệ thống cơ sở kỹ thuật, giúp doanh nghiệp mua hàng và doanh nghiệp cung ứng tham gia vào giao dịch trên nền tảng điện tử của mình.
Ngân hàng trung gian đóng vai trò quan trọng trong hệ thống giao dịch thương mại điện tử B2B Thông tin giao dịch giữa bên bán và bên mua được công khai trên internet, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động mua bán Điều này giúp số hóa thị trường hàng hóa, đáp ứng nhu cầu giao dịch trong môi trường kết nối mạng.
TMĐT B2B diễn ra trực tiếp giữa người mua và người bán, hoặc thông qua một đối tác kinh doanh trực tuyến trung gian Đối tác này có thể là một tổ chức, cá nhân hoặc một hệ thống điện tử, thực hiện chức năng tổ chức giao dịch.
Hình 2 Chuỗi cung cấp hàng hóa
Hình 2 minh họa tổng quan về chuỗi cung ứng hàng hóa và dịch vụ của doanh nghiệp, với điểm khác biệt nổi bật là khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp Trong khi chuỗi cung cấp hàng hóa truyền thống thường sử dụng điện thoại, máy fax hoặc EDI để giao dịch thông tin, B2B điện tử lại được thực hiện qua mạng internet, mang lại sự tiện lợi và hiệu quả cao hơn.
TMĐT B2B bao gồm hai loại giao dịch chính: mua hàng ngay lập tức và mua hàng chiến lược Mua hàng ngay lập tức diễn ra theo giá thị trường, nơi bên mua và bên bán không biết nhau, trong khi mua hàng chiến lược dựa trên hợp đồng dài hạn và thỏa thuận giữa các bên Khi có sự hỗ trợ từ Sở giao dịch bên thứ ba, mua hàng chiến lược thường mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với mua hàng ngay lập tức, cho thấy sự tương đồng với đặc trưng của Sở giao dịch.
GIỚI THIỆU VỀ SỞ GIAO DỊCH HÀNG HÓA CHICAGO (CME)
Tên và mục tiêu của CME
Sở giao dịch hàng hóa Chicago thuộc Tập đoàn CME (CME Group), bao gồm bốn sàn giao dịch lớn là: CME, CBOT, NYMEX và COMEX.
Sở giao dịch hàng hóa Chicago (CME) là một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Chicago, chuyên cung cấp không gian cho giao dịch tương lai và quyền chọn CME được biết đến là một trong những sàn giao dịch lớn nhất và lâu đời nhất trên toàn cầu.
CME, ban đầu chỉ giao dịch các mặt hàng nông sản như lúa mì, ngô và đậu nành, hiện nay đã mở rộng chuyên cung cấp các hợp đồng quyền chọn và tương lai trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm nông nghiệp, năng lượng, kim loại, chỉ số chứng khoán, ngoại hối, lãi suất, bất động sản và khí tượng thời tiết.
Mục tiêu tập đoàn CME
Theo Tập đoàn CME, hàng năm họ xử lý trung bình 3 tỷ hợp đồng với giá trị lên tới hàng tỷ đô la Khoảng 80% các giao dịch được thực hiện thông qua nền tảng giao dịch điện tử CME Globex, cho phép thực hiện các giao dịch theo hình thức giá công khai.
CME vận hành CME Clearing, dịch vụ thanh toán đối tác trung tâm hàng đầu, nhằm giảm thiểu rủi ro và xác định giá trong các hoạt động kinh doanh.
Lịch sử hình thành và phát triển
Vào năm 1898, Chicago Butter and Egg Board được thành lập nhằm hỗ trợ thương nhân trong việc trao đổi và giao dịch hàng hóa, chủ yếu là bơ và trứng thông qua hai loại hợp đồng giao dịch tương lai Tổ chức này hoạt động như một tổ chức phi lợi nhuận Đến năm 1919, Chicago Butter and Egg Board đã được tái cơ cấu và đổi tên thành sàn giao dịch.
Sàn Giao dịch Chicago Mercantile (CME) nhằm mục đích cung cấp cho nhà đầu tư các sản phẩm giao dịch tương lai đa dạng, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực nông nghiệp, không chỉ giới hạn ở bơ và trứng gia cầm.
Vào năm 1961, CME đã giới thiệu hợp đồng tương lai đầu tiên cho mặt hàng thịt lợn đông lạnh Đến năm 1969, CME tiếp tục mở rộng bằng cách bổ sung các hợp đồng tương lai liên quan đến tài chính và tiền tệ.
Vào thập niên 70, CME đã chuyển mình thành một sàn giao dịch đa dạng, chuyên cung cấp hợp đồng phái sinh và tương lai cho các sản phẩm tài chính và hàng hóa Nổi bật trong giai đoạn này là sự ra đời của Thị Trường Tiền Tệ Quốc Tế (IMM) vào năm 1972.
1972 tại Chicago IMM là nơi đầu tiên trên thế giới các hợp đồng mua bán ngoại tệ giao sau
Hợp đồng giao sau (futures contract) cung cấp cho các nhà đầu cơ một phương tiện kinh doanh hiệu quả và cho những người quản trị rủi ro một công cụ phòng ngừa rủi ro hối đoái Ban đầu, các hợp đồng giao sau được xây dựng dựa trên 7 loại tiền tệ quốc tế, nhưng danh mục này đã được mở rộng theo thời gian Đến năm 1976, hợp đồng giao dịch phái sinh dựa trên lãi suất trái phiếu chính phủ ngắn hạn 90 ngày lần đầu tiên được CME đưa vào giao dịch.
Vào những năm 1980-1990, CME đã tiên phong trong việc giới thiệu giao dịch hợp đồng tương lai đầu tiên trên thế giới Tiếp theo thành công này, CME đã dẫn đầu trong việc điện tử hóa giao dịch tương lai thông qua việc nghiên cứu và phát triển hệ thống giao dịch điện tử CME Globex.
Năm 1992, sự kiện hợp đồng giao dịch điện tử đầu tiên đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ sàn giao dịch truyền thống sang giao dịch điện tử, một xu hướng vẫn đang tiếp tục phát triển cho đến nay.
Vào năm 2002, CME đã trở thành sàn giao dịch công khai đầu tiên khi cổ phiếu của họ được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán New York Tiếp theo, CBOT cũng đã niêm yết vào năm 2005.
Năm 2007, CME được sáp nhập với Ủy ban Thương mại Chicago tạo thành Tập đoàn
CME và trở thành sàn giao dịch tài chính lớn nhất thế giới.
Năm 2008, CME Group mua lại NYMEX Holdings, Inc – công ty mẹ của Sở giao dịch hàng hóa New York (NYMEX) & Sở giao dịch hàng hóa, Inc (COMEX).
Năm 2010, CME ghi nhận khối lượng giao dịch vượt 3 tỷ hợp đồng, tương đương giá trị 9,9 nghìn tỷ USD, trong đó 83% giao dịch được thực hiện qua hình thức điện tử Ngoài ra, CME đã chi trả 90% tiền lãi cho chỉ số tài chính và chứng khoán của Dow Jones, bao gồm cả 24,4% từ CME.
Vào năm 2012, mức tăng trưởng CME trở lại thông qua việc mua lại Kansas City Board of Trade với giá 126 triệu đô la.
Cuối năm 2017, Sở giao dịch hàng hóa Chicago đã chính thức giao dịch bằng hợp đồng tương lai Bitcoin.
Ngày nay, CME đã trở thành sàn giao dịch các sản phẩm phái sinh lớn nhất thế giới.
Chức năng
CME không tham gia trực tiếp vào việc kinh doanh hàng hóa, mà thay vào đó, các nhà đầu cơ thực hiện việc mua bán các hợp đồng cung ứng và hợp đồng tương lai Nhờ đó, sự cân bằng giữa cung và cầu nguyên vật liệu được thiết lập mà không cần có sự di chuyển trực tiếp của hàng hóa.
Quy định giá cả trên CME đảm bảo rằng giá cả phản ánh chính xác cung và cầu bằng cách loại trừ các yếu tố phi thị trường Hệ thống báo giá hàng ngày và các quy tắc công khai giúp duy trì sự ổn định giá cả Tất cả giao dịch đều được thực hiện một cách minh bạch, với giá được ghi nhận ở đầu và cuối ngày giao dịch, từ đó ngăn chặn sự biến động giá đột ngột.
Sàn giao dịch hàng hóa thực tế vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc mua bán hàng hóa Chức năng chính của các sàn giao dịch như CME vẫn được duy trì, nơi diễn ra các giao dịch mua bán hàng hóa thực.
Để tạo ra các tiêu chuẩn giao dịch hiệu quả, cần phân loại các cấp thương mại, đăng ký nhãn hiệu và thiết lập tiêu chuẩn cho hợp đồng mẫu Việc cho phép hàng hóa tham gia đấu giá tại CME không chỉ khẳng định chất lượng mà còn thể hiện sự tin cậy của các công ty trong ngành.
Bình ổn giá là việc duy trì giá cả ổn định cho một danh sách hàng hóa nhất định, thường có giới hạn Điều này không chỉ bao gồm việc ổn định chi phí trao đổi mà còn áp dụng cho hàng hóa mua tự do Ngoài ra, việc đơn giản hóa quy trình vay vốn cũng rất quan trọng, với các sàn giao dịch cung cấp các khoản vay đáng tin cậy nhằm giảm thiểu rủi ro cho người vay.
Hoạt động trọng tài tại sàn giao dịch đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp và mâu thuẫn phát sinh trong quá trình mua bán Sàn giao dịch cam kết duy trì quan điểm trung lập để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong các quyết định trọng tài.
Thị trường thế giới hiện nay đã hình thành với sự kết hợp giữa sàn giao dịch hàng hóa, chứng khoán và tiền tệ, tạo ra một môi trường giao dịch đa dạng và phong phú Các quy định trong lĩnh vực này ngày càng trở nên quan trọng, nhằm đảm bảo tính minh bạch và ổn định cho các nhà đầu tư.
Bảo hiểm rủi ro là một cơ chế quan trọng trong sàn giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro từ biến động giá cả Sàn giao dịch tạo điều kiện thuận lợi cho các thành viên thực hiện nhiều loại hình giao dịch khác nhau Danh tiếng của sàn giao dịch đóng vai trò then chốt, thu hút trader và broker mới tham gia.
Các hoạt động của tổ chức.
Trong bối cảnh này, CME tham gia vào:
- Tổ chức đấu thầu, lựa chọn địa điểm tiến hành đấu thầu
- Việc tạo ra các quy tắc giao dịch trên sàn giao dịch, điều này cũng bao gồm các quy tắc ứng xử cho những người tham gia giao dịch
- Lựa chọn nhân sự có năng lực
- Hỗ trợ nguyên liệu và kỹ thuật trong thương mại, trang thiết bị của hội trường trao đổi với các thiết bị cần thiết
CME thiết lập các tiêu chuẩn nghiêm ngặt cho hợp đồng giao dịch, đảm bảo rằng tất cả các hàng hóa được phép giao dịch đều đáp ứng các yêu cầu chất lượng cao.
- Phát triển một tập hợp các yêu cầu về tiêu chí chất lượng của giao dịch trên sàn giao dịch
- Thiết lập tiêu chuẩn về kích thước của lô hàng hóa
- Việc thiết lập các tiêu chuẩn thống nhất cho các yêu cầu đối với các giao dịch thanh toán.
Thanh toán bù trừ là một phương thức quan trọng để đảm bảo thực hiện các giao dịch đã thỏa thuận Sàn giao dịch áp dụng hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt, thiết lập các yêu cầu và nghĩa vụ cho tất cả các bên tham gia giao dịch, đồng thời tổ chức thực hiện chúng một cách hiệu quả.
CME tham gia vào việc đăng ký và công bố giá hối đoái, đồng thời cung cấp thông tin sản phẩm cho các thành viên Sàn giao dịch cũng tham gia vào việc phát hành các ấn phẩm về giá cả và sản phẩm qua báo chí, cơ quan tin tức và Internet.
Theo Tập đoàn CME, họ xử lý trung bình 3 tỷ hợp đồng trị giá hàng tỉ đô la mỗi năm Trong đó, 80% giao dịch được thực hiện điện tử qua nền tảng CME Globex, mặc dù một số giao dịch vẫn diễn ra theo phương thức hô giá công khai Bên cạnh đó, CME Group còn vận hành CME Clearing, một trong những nhà cung cấp dịch vụ thanh toán đối tác trung tâm hàng đầu.
Danh mục sản phẩm (List product)
Hợp đồng hàng hóa cổ điển là hình thức giao dịch truyền thống chủ yếu áp dụng cho các sản phẩm nông nghiệp và chăn nuôi Trong phân khúc này, thịt, sữa và lúa mì nổi bật là những sản phẩm phổ biến nhất.
Các chỉ số chứng khoán là những thước đo quan trọng phản ánh hiệu suất của thị trường tài chính Những chỉ số này bao gồm các chỉ số có tính thanh khoản cao nhất trên toàn cầu, như S&P 500, NASDAQ và Chỉ số Dow Jones Những chỉ số này không chỉ giúp nhà đầu tư theo dõi xu hướng thị trường mà còn cung cấp thông tin quan trọng để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
- Lãi suất các cặp tiền tệ chính.
- Tiền tệ của các quốc gia hàng đầu thế giới, các loại tiền điện tử hàng đầu thế giới cũng thuộc về họ.
- Kim loại bao gồm cả kim loại giao ngay và kim loại cơ bản.
- Năng lượng: dầu, khí đốt, than đá và hầu hết các loại nhiên liệu.
- Các loại đầu tư thay thế và quyền chọn của thị trường OTC.
Trên sàn CME, có khoảng 30 quyền chọn và 50 hợp đồng tương lai tiền tệ khác nhau được giao dịch, với các hợp đồng nhỏ cho các cặp tiền tệ đặc biệt được ưa chuộng bởi nhiều trader.
Mỗi ngày, sàn giao dịch ghi nhận các giao dịch trị giá lên đến 100 tỷ đô la, với tổng số hợp đồng trên CME vượt quá 500 triệu Trong số đó, phần lớn là hợp đồng tương lai, trong khi khoảng một phần ba là hợp đồng quyền chọn.
Sàn giao dịch hàng hóa Chicago hoạt động gần như suốt ngày đêm - 23 giờ, 5 ngày một tuần, bao gồm cả trực tuyến.
Mô tả hoạt động của Sở CME
Sàn CME cung cấp nền tảng giao dịch tương lai, giúp nhà đầu tư mua hàng hóa với giá cố định, đặc biệt quan trọng trong ngành hàng không khi giá dầu thường xuyên biến động Việc dự đoán chi phí nguyên liệu để định giá vé máy bay trở nên khó khăn, mặc dù các hãng có thể trữ dầu nhưng chi phí kỹ thuật có thể phát sinh CME giải quyết vấn đề này bằng cách cho phép các hãng hàng không mua dầu với giá đã định trước và nhận hàng khi cần thiết.
Ngoài dầu, nhiều loại hàng hóa khác như cà phê, dầu Brent, dầu thô, khí tự nhiên, vàng, bạc, đồng và các loại cổ phiếu cũng đã có nền tảng giao dịch tương lai Đặc biệt, Bitcoin và Ethereum cũng nằm trong danh sách này CME nổi bật với việc là sàn giao dịch tương lai duy nhất cung cấp công cụ phái sinh dựa trên sự kiện thời tiết, cho phép nhà giao dịch đặt cược vào các yếu tố như nhiệt độ lạnh, ánh nắng mặt trời và lượng mưa.
Hiện nay, CME là sàn giao dịch lớn nhất thế giới về quyền chọn và hợp đồng tương lai lãi suất mở, với số lượng hợp đồng chưa thanh toán lớn nhất Sàn giao dịch này cung cấp nhiều loại công cụ tài chính, bao gồm lãi suất, cổ phiếu, tiền tệ và hàng hóa.
5.1.Phương thức vận hành của CME
Giao dịch tại CME được thực hiện theo hai phương thức: sàn giao dịch trực tiếp và
Hệ thống giao dịch CME Globex là một sàn giao dịch điện tử.
5.1.1 Sàn giao dịch trực tiếp
Trong giờ giao dịch thông thường (RTH), giao dịch trực tiếp diễn ra với các nhà giao dịch đứng trong hố giao dịch để gọi lệnh, giá và số lượng hàng hóa hoặc dẫn xuất Các thương nhân mặc áo khoác màu sắc khác nhau để thể hiện thành viên của hãng Tín hiệu tay phức tạp, gọi là Arb, đã được sử dụng từ những năm 1970, nhưng hiện nay, tai nghe cũng được sử dụng để giao tiếp Hố giao dịch là khu vực sàn nhà hạ xuống để dễ dàng giao tiếp, giống như một giảng đường thu nhỏ, có thể nâng lên hoặc hạ xuống tùy thuộc vào khối lượng giao dịch Mặc dù có vẻ hỗn loạn với người xem, hệ thống này thực chất là một phương pháp giao dịch chính xác và hiệu quả Một dự án đã được biên soạn để ghi lại ngôn ngữ tín hiệu tay trong các hố giao dịch của CME.
Vào ngày 10 tháng 8 năm 2020, Tập đoàn CME thông báo sẽ mở lại hố giao dịch cho các quyền chọn Eurodollar, đồng thời sẽ cấu hình lại hố để đảm bảo tiêu chuẩn về khoảng cách xã hội và thực hiện các biện pháp an ninh bổ sung Mặc dù tình hình coronavirus vẫn còn nguy hiểm, công ty cam kết theo dõi sát sao và điều chỉnh khi cần thiết Các hố trao đổi khác sẽ tiếp tục bị khóa cho đến khi Giai đoạn 5 của nỗ lực mở lại được hoàn tất bởi Thành phố Chicago và Bang Illinois.
CME Globex là hệ thống giao dịch điện tử toàn cầu cho hợp đồng tương lai và quyền chọn, cho phép người tham gia thị trường giao dịch từ xa, bất kể vị trí địa lý Hơn 90% tổng khối lượng giao dịch tại sàn được thực hiện qua nền tảng này, khẳng định vị thế dẫn đầu với hoạt động ổn định và kết nối toàn cầu Người dùng có thể truy cập và giao dịch các sản phẩm phái sinh đa dạng 23/24 giờ, từ bất kỳ đâu trên thế giới Để sử dụng CME Globex, nhà đầu tư cần thông qua hệ thống giao dịch ngoại vi, có thể là ứng dụng từ bên thứ ba hoặc giải pháp do CME Group cung cấp.
Giao dịch điện tử qua CME Globex, CME Globex bao gồm nhiều công cụ và dịch vụ:
● iLink: Bộ định tuyến CME GLobex
● Connectivity Options: Lựa chọn gián tiếp và lựa chọn trực tiếp
● Công cụ quản lý rủi ro: Được thiết kế để bảo vệ khách hàng CME Globex
● FIX/ FAST/ MDP 3.0: Truy cập vào dữ liệu thị trường thời gian thực trên CME Globex
Thử nghiệm môi trường và chứng nhận công cụ là quá trình quan trọng giúp đảm bảo sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất Quá trình này cung cấp cho khách hàng khả năng kiểm tra các sản phẩm mới cùng với các chức năng của chúng trước khi chính thức ra mắt.
Với phương thức giao dịch điện tử trên nền tảng Globex, các nhà giao dịch quyền chọn toàn cầu có thể thực hiện giao dịch nhanh chóng, linh hoạt và minh bạch, đồng thời đảm bảo tính thanh khoản cao Điều này dẫn đến việc khoảng 80% khối lượng giao dịch quyền chọn tại sàn được thực hiện qua hệ thống này.
● 31 hợp đồng quyền chọn điện tử, giao dịch 23/24 giờ trong ngành trên khắp thế giới
● Đa dạng các loại tiền tệ
● Giá được công bố theo phí có bao gồm sự biến động
● Kiểu quyền chọn bao gồm cả kiểu Âu và Mỹ
● Giá quyền chọn được công bố theo thời gian thực và hiện ngay trên bảng thông báo tại sàn
● Độ phủ rộng với hơn 1000 kết nối trực tiếp với hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ
● Có các trung tâm viễn thông liên lạc khắp nơi trên thế giới (Amsterdam, London,
Mỗi ngày CME Globex trải qua các trạng thái thị trường sau
Thời gian trước khi mở cửa cho ngày làm việc tiếp theo được gọi là giai đoạn tiền khai trương Trong giai đoạn này, khách hàng có thể tham gia, điều chỉnh hoặc hủy hợp đồng, nhưng không có giao dịch nào được thực hiện.
Thời gian trước khi bắt đầu ngày làm việc mới được gọi là giai đoạn tiền khai trương, trong đó khách hàng có thể nhập các hợp đồng (Order Entry) nhưng không được phép điều chỉnh, hủy bỏ hay thực hiện bất kỳ hợp đồng nào.
● Open: khoảng thời gian các đơn hàng được phép gửi, ghép lệnh thực tế
● Pause: khoảng thời gian nghỉ mà ở đó, khách hàng chỉ có thể hủy hợp đồng chứ không thực hiện hợp đồng
● Closed: CME Globex thay đổi trạng thái, kết thúc ngày làm việc, hủy các đơn hàng trong ngày (Day/ Session Order)
In the context of trading, the terms "Post close" and "Pre-open" refer specifically to the functionality of GTC (Good Till Cancelled) and GTD (Good Till Date) contracts, which are allowed to remain active during these periods Other types of contracts are not permitted to operate during these times.
● Maintenance Period: khoảng thời gian giữa 16.15 CT (Central Time) và 16.45 CT các ngày từ thứ Hai đến thứ Năm.
Sàn Chicago Mercantile Exchange (CME) chuyên giao dịch hợp đồng tương lai và quyền chọn trong nhiều lĩnh vực, bao gồm nông nghiệp, năng lượng, chỉ số chứng khoán, ngoại hối, lãi suất, kim loại, bất động sản và khí tượng thời tiết.
5.2.1 Nông nghiệp a Các loại tùy chọn có sẵn để giao dịch
Các quyền chọn tiêu chuẩn được giao dịch trên mọi hợp đồng tương lai nông nghiệp, với mỗi quyền chọn được liệt kê theo tháng giao hàng kỳ hạn Đối với các hợp đồng nông sản tương lai có giao hàng thực, các tùy chọn này sẽ hết hạn một tháng trước khi tháng giao hàng kỳ hạn đến.
Ví dụ: các tùy chọn Lúa mì là vào tháng Bảy thì sẽ hết hạn vào tháng Sáu.
Hợp đồng tương lai Nông nghiệp thanh toán bằng tiền mặt, như hợp đồng tương lai Chăn nuôi và Sữa, có quy định rằng các quyền chọn tiêu chuẩn sẽ hết hạn vào cùng ngày với hợp đồng tương lai cơ bản.
Ví dụ: Các tùy chọn sữa tháng 6 sẽ hết hạn đúng vào tháng 6.
Quyền chọn nối tiếp (Serial Options) tương tự như quyền chọn tiêu chuẩn và được niêm yết trên tất cả các hợp đồng tương lai Nông nghiệp, ngoại trừ các sản phẩm Sữa.
Các chính sách và quy chế hoạt động
6.1 Quy chế đối với các thành viên tham gia
Bất kỳ ai có đạo đức kinh doanh tốt và đủ nguồn lực tài chính đều có thể trở thành thành viên Sàn giao dịch CME, với sự phê duyệt của Ủy ban thành viên Thành viên phải tuân thủ tất cả các Quy tắc của sàn và chịu trách nhiệm về các vi phạm, tranh chấp phát sinh Ngoài ra, cá nhân và tổ chức cũng có thể đăng ký giao dịch mà không cần trở thành thành viên.
Các cá nhân/ tổ chức có thể mua/ bán tư cách thành viên
● Đối với người mua tư cách thành viên, cần nộp hồ sơ dự thầu để giao dịch mua được đảm bảo bởi:
● Thành viên của Sở giao dịch
● Tiền gửi séc có xác nhận
Đối với các giao dịch hoán đổi, cần kèm theo bản thỏa thuận của người mua nhằm đảm bảo không có quyền truy đòi từ Sàn giao dịch trong trường hợp Đơn đăng ký thành viên bị loại.
Tư cách thành viên trong Sàn giao dịch chỉ có thể được chuyển nhượng theo quy định trong Quy tắc Khi cá nhân hoặc tổ chức muốn bán tư cách thành viên, họ phải nộp một bản “đề nghị bán” với mức giá cụ thể Cả bên mua và bên bán đều phải thanh toán phí cho Sàn Sau khi hoàn tất giao dịch, mọi quyền lợi và trách nhiệm của thành viên đối với Sàn giao dịch sẽ chấm dứt.
Quy trình đăng ký thành viên:
Cá nhân hoặc tổ chức cần nộp đơn đăng ký cùng với lệ phí cho Sàn giao dịch và cam kết tuân thủ các quy tắc của Sàn Sau khi xem xét hồ sơ, Sàn sẽ thông báo về việc chấp thuận tư cách thành viên.
Hồ sơ đăng ký làm thành viên sẽ được xem xét dựa trên các tiêu chí tài chính do Ủy ban Thành viên của Sàn giao dịch quy định và sẽ cần được phê duyệt.
Nhân viên bộ phận sẽ tiến hành khảo sát và đánh giá về danh tiếng cũng như tình hình tài chính của cá nhân hoặc tổ chức Khi được chấp thuận gia nhập Sàn giao dịch, họ sẽ phải đảm nhận toàn bộ trách nhiệm liên quan.
& đặc quyền theo Quy tắc của Sàn.
Quyền lợi và trách nhiệm:
● Được phép truy cập vào sàn giao dịch
● Hoạt động với tư cách là Nhà môi giới sàn hoặc Nhà giao dịch trên sàn theo các quy tắc của Sàn giao dịch
● Nhận mức phí thành viên theo quy định của Sàn giao dịch.
Tất cả thành viên của Sở giao dịch cần tuân thủ Đạo luật trao đổi hàng hóa cùng với các quy tắc và quy định hợp lệ do CFTC ban hành, bao gồm việc nộp báo cáo, lưu giữ sổ sách và hồ sơ, cũng như thực hiện kiểm tra định kỳ.
Có 3 thành phần thành viên gồm: Clearing Membership, Corporate Membership, và
Tư cách thành viên có thể được mua, bán hoặc cho thuê, cho phép người dùng phê duyệt giao dịch các sản phẩm cụ thể với mức giá ưu đãi và phí thấp hơn.
6.1.1 Clearing Membership (Thành viên thanh toán bù trừ)
CME Clearing, thuộc CME Group, là bộ phận xác nhận, khớp và thanh toán tất cả các giao dịch hàng ngày cho đến khi bù đắp hoặc giao hàng Trong mỗi giao dịch khớp qua CME, CME Clearing đóng vai trò là người mua cho người bán và người bán cho người mua, với một thành viên bù trừ đảm nhận phía đối diện của từng giao dịch.
Các Clearing Membership là những công ty có vốn hóa lớn, được giám sát nghiêm ngặt và tham gia vào giao dịch của Tập đoàn CME Các thành viên này chịu trách nhiệm hoàn toàn về tài chính và hiệu suất cho tất cả các giao dịch được thực hiện qua họ, bao gồm cả tài khoản của khách hàng, thành viên và tài khoản riêng của họ, được CME Clearing xóa.
Tư cách thành viên trong Clearing House là một đặc quyền được cấp phép bởi Hội đồng quản trị và có thể bị thu hồi do vi phạm Nhân viên của Clearing House có thể được miễn trừ một số yêu cầu chung nếu điều đó không ảnh hưởng đến tính toàn vẹn tài chính Để đủ điều kiện làm Thành viên Clearing, mỗi người nộp đơn phải đáp ứng các yêu cầu cụ thể.
A Clearing Membership phải là công ty (bao gồm Tổng công ty, Tổng công ty con hoặc Công ty trách nhiệm hữu hạn), công ty hợp danh (bao gồm Công ty hợp danh hữu hạn hoặc Công ty hợp danh) hoặc hiệp hội hợp tác Các điều khoản về thành lập, thỏa thuận hoạt động hoặc thỏa thuận đối tác (và tất cả các thỏa thuận phụ) sẽ được nộp cùng với đơn đăng ký của người nộp đơn thanh toán bù trừ
B Clearing Membership phải có đại diện được ủy quyền với Ủy ban Rủi ro của Cơ quan thanh toán bù trừ, người này sẽ đại diện cho Clearing Membership trước Sở giao dịch và các ủy ban.
C Clearing Membership phải đủ điều kiện để kinh doanh ở Bang Illinois hoặc Bang New York hoặc có thoả thuận đại lý với một tổ chức đã đủ điều kiện ở Bang Illinois hoặc Bang New York Thỏa thuận đại lý đó phải ở định dạng được Exchange chấp thuận Yêu cầu này cung cấp một nơi để phục vụ quy trình và các thông tin liên lạc khác liên quan đến hoạt động kinh doanh của Clearing Membership.
D Clearing Membership phải tham gia hoặc chứng minh năng lực tức thời để tham gia vào hoạt động kinh doanh của Clearing Membership Người nộp đơn Clearing Membership có trách nhiệm đảm bảo rằng đã nhận được tất cả các phê duyệt cần thiết từ các cơ quan quản lý để cho phép công ty tiến hành hoạt động kinh doanh của một Clearing Member.
THỰC TRẠNG GIAO DỊCH HÀNG HÓA VIỆT NAM VỚI SỞ GIAO DỊCH HÀNG HÓA CME
Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV) đã kết nối với Sở giao dịch hàng hóa Chicago (CME), tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và hàng hóa Việt Nam giao dịch qua CME Từ năm 2021, sự liên thông này ngày càng sâu rộng, giúp nhà đầu tư Việt Nam dễ dàng mở tài khoản giao dịch hàng hóa tại CME Group thông qua MXV Để mở tài khoản, nhà đầu tư cần là công dân Hoa Kỳ trên 18 tuổi, nhưng nhờ vào sự liên kết này, các doanh nghiệp Việt Nam có thể thực hiện giao dịch hàng hóa trực tiếp trên CME thông qua phần mềm CQG, được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu Các cá nhân hoặc tổ chức có thể mở tài khoản thông qua các công ty chứng khoán như Vndirect, SSI, VCBS, VPS, hoặc các công ty thành viên của MXV như MEX-DN.
Một số mặt hàng giao dịch giữa sàn giao dịch hàng hoá Việt Nam MXV và sàn giao dịch hàng hóa Chicago CME:
Từ năm 2007, chính phủ Việt Nam đã quyết định đưa cà phê Việt Nam vào sàn giao dịch CME, nhằm tiếp cận thị trường kỳ hạn lớn nhất thế giới Các bộ ngành liên quan, bao gồm Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Ngoại giao, Bộ Công thương và Vicofa, đã được giao nhiệm vụ triển khai Đề án hợp tác với Sàn Giao dịch Hàng hóa Chicago Mục tiêu là không chỉ giao dịch cà phê mà còn mở rộng sang các nông sản khác CME cũng cam kết hỗ trợ Vicofa trong việc đào tạo nhân viên và phát triển hoạt động giao dịch, bao gồm việc cử chuyên gia sang Việt Nam hướng dẫn thực hành.
Xuất hiện thường xuyên trên CME sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp cà phê Việt Nam tìm kiếm đối tác mới, giúp ổn định giá cà phê và đáp ứng nhu cầu đa dạng về sản phẩm Điều này cho phép họ phát triển chiến lược bán hàng và sản phẩm phù hợp với thị hiếu khách hàng.
Việc vận hành thành công sàn giao dịch cà phê tại Việt Nam và CME sẽ tạo cơ hội cho các nông sản khác của nước ta thoát khỏi tình trạng "được mùa, mất giá" hiện nay.
Vào tháng 6/2021, gạo lần đầu tiên được niêm yết giao dịch trên thị trường hàng hóa tập trung tại Việt Nam Sự kiện này của MXV sẽ cung cấp một kênh thông tin toàn diện về thị trường gạo toàn cầu, giúp giá gạo Việt Nam được công khai và cập nhật nhanh chóng.
Người nông dân sẽ không bị thao túng giá, đồng thời các doanh nghiệp xuất khẩu gạo tại Việt Nam có thể đánh giá chính xác cung cầu mặt hàng này, từ đó tạo lợi thế trong việc đàm phán giá xuất khẩu với đối tác nước ngoài.
Theo khảo sát của MXV, nông dân và thương lái tại Đồng bằng Bắc Bộ và Tây Nam Bộ đều mong muốn có một thị trường giao dịch lúa gạo minh bạch.
Việt Nam là quốc gia hàng đầu trong xuất khẩu gạo, với sản lượng đạt 6,25 triệu tấn và kim ngạch 3,12 tỷ USD vào năm 2020, tăng 11,2% so với năm 2019 Theo Bộ Công thương, giá xuất khẩu ổn định và chất lượng gạo vượt trội đã giúp Việt Nam duy trì lợi thế trong xuất khẩu ngay từ đầu năm 2022 Trong tháng 1.2022, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 505.741 tấn, trị giá 246,02 triệu USD, tăng 45,4% về khối lượng và 28,2% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.
Lúa mì, loại lương thực đứng thứ ba về sản lượng toàn cầu, có tính thanh khoản cao và thu hút nhiều nhà đầu tư với khối lượng giao dịch lớn, chiếm trên 20% tổng khối lượng giao dịch nông sản tại Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago CME MXV đã niêm yết sản phẩm lúa mì Chicago Soft Red Winter (ZWA) liên thông với Sàn giao dịch CBOT của CME, một trong những sàn giao dịch hàng đầu thế giới về nông sản Năm 2020, khối lượng giao dịch lúa mì Chicago (ZWA) tại CME đạt 33,36 triệu hợp đồng, tương đương 12,8% tổng khối lượng giao dịch nông sản.
Tại MXV, lúa mì Chicago dẫn đầu về khối lượng giao dịch năm 2020 với gần 90.000 hợp đồng, chiếm 19,3% tổng khối lượng giao dịch nông sản MXV cũng đã niêm yết sản phẩm lúa mì Kansas Hard Red Winter (KWE), mang đến cho nhà đầu tư Việt thêm lựa chọn và kênh theo dõi cung cầu lúa mì, giúp giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi nhuận trong thị trường giao dịch hàng hóa.
Lúa mì Kansas đang nổi lên như một mặt hàng tiềm năng, thu hút sự chú ý ngày càng tăng từ các nhà đầu tư toàn cầu, điều này được thể hiện qua sự gia tăng rõ rệt về tỷ trọng và khối lượng giao dịch Năm 2020, khối lượng giao dịch lúa mì Kansas đạt 13,75 triệu hợp đồng, chiếm 5,3% tổng khối lượng giao dịch nông sản trên Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago.
