PHẦN MỞ ĐẦU
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công nghệ thông tin (CNTT) đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng 4.0, ảnh hưởng sâu rộng đến mọi lĩnh vực trên toàn cầu CNTT không chỉ thúc đẩy sự phát triển kinh tế mà còn tác động đến các khía cạnh xã hội và chính trị Nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, vào ngày 25/01/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số 117/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy – học, nghiên cứu khoa học giai đoạn 2016-2025, định hướng đến 2025”.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành, Việt Nam đã phải đối mặt với những thách thức lớn do triệu chứng nguy hiểm và tốc độ lây lan nhanh của virus Chính phủ đã ban hành các chỉ thị giãn cách xã hội, buộc mọi người phải cách ly và chuyển sang làm việc tại nhà Đây là thời điểm khó khăn, nhưng cũng là cơ hội để ứng dụng công nghệ số vào đời sống Lĩnh vực giáo dục đã nhanh chóng thích nghi, triển khai các lớp học trực tuyến qua các phần mềm như Zoom và Google Meet, thay thế cho hình thức học trực tiếp.
Microsoft Teams và các hệ thống phần mềm LMS đang đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý các hoạt động giáo dục Đây chính là minh chứng cho sự ứng dụng hiệu quả của công nghệ thông tin trong lĩnh vực giáo dục.
Trong hai năm giảng dạy online do dịch bệnh, chúng tôi nhận thấy nhiều hạn chế so với học offline, đặc biệt là trong việc tự học của học sinh Giãn cách xã hội và học trực tuyến kéo dài đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần các em, tạo ra rào cản tâm lý trong việc tự học Giáo viên cũng gặp khó khăn trong việc thích nghi với phương pháp giảng dạy mới, làm cho việc hướng dẫn học sinh tự học trở nên vất vả hơn Hơn nữa, việc quản lý lớp học trực tuyến gặp nhiều thách thức, với nhiều học sinh thiếu ý thức tự học và chưa tự trang bị kiến thức Dù một số học sinh có tinh thần tự học, họ vẫn bối rối và chưa biết cách học đúng, thiếu định hướng và nguồn tài liệu đáng tin cậy Chúng tôi vẫn chưa tìm ra phần mềm nào đáp ứng đầy đủ nhu cầu quản lý và thúc đẩy việc tự học của học sinh, hoặc nếu có thì các tính năng vẫn chưa phù hợp và khó sử dụng.
Việc hướng dẫn học sinh tự học trong nhà trường không chỉ giúp các em hoàn thiện bản thân mà còn định hướng cho việc học tập suốt đời, thích nghi với xã hội tương lai Sau khi rời ghế nhà trường, học sinh cần biết cách tự học để tiếp tục phát triển Điều này phù hợp với Đề án “Xây dựng xã hội học tập 2021 – 2030” mà Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đang triển khai Vì vậy, chúng tôi luôn nỗ lực đặt học sinh làm trung tâm và nhận thức rõ vai trò quan trọng của việc hướng dẫn tự học trong việc phát triển khả năng học tập suốt đời.
Hướng dẫn học sinh tự học và định hướng học tập suốt đời đang gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình này sẽ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách mới mẻ và thuận lợi hơn, cho phép tự học mọi lúc, mọi nơi Nhận thức được điều này, chúng tôi đề xuất đề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin trong hướng dẫn học sinh tự học, định hướng học tập suốt đời” Đề tài này dựa trên kinh nghiệm và góp ý của đồng nghiệp trong quá trình dạy học, được thực hiện tại trường Trung học phổ thông Lê Viết Thuật trong hai năm gần đây (2020-2021 & 2021-2022), và đã đạt được những kết quả nhất định Mục tiêu của đề tài là hướng dẫn học sinh tự học và định hướng học tập suốt đời thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin.
LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
Việc sử dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy học đã có nhiều ứng dụng từ rất lâu Từ những cuối những năm 90, bộ ứng dụng của
Microsoft đã trở thành công cụ phổ biến trong giáo dục, từ việc soạn bài giảng trực tuyến trên PowerPoint đến quản lý thông tin điểm số trên Excel Hình thức tự học qua các nền tảng số cũng ngày càng phổ biến, với nhiều trang web như Coursera, Unica và LinkedIn trở thành lựa chọn hàng đầu cho việc học tại nhà và nhận chứng nhận khóa học.
Các công ty công nghệ hàng đầu như Google và Microsoft đang tích cực phát triển các ứng dụng hỗ trợ giáo dục, tiêu biểu là Google Classroom và Microsoft Teams.
Trong thời điểm dịch bệnh bùng phát, các lớp học trên mọi nơi thế giới được triển khai rất hiệu quả bằng Zoom, Google Meet, Microsoft Teams
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục đã trở nên quen thuộc, nhưng vẫn thiếu phần mềm hiệu quả để thúc đẩy học sinh tự học và duy trì việc học dưới sự hướng dẫn của giáo viên Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã phát triển một ứng dụng dựa trên Google App Script, cho phép gửi email tự động và hướng dẫn sử dụng Google Classroom nhằm hỗ trợ học sinh trong quá trình tự học Bên cạnh đó, đề tài cũng cung cấp hướng dẫn giúp học sinh khai thác hiệu quả kho tàng tri thức trên internet phục vụ cho việc học tập suốt đời.
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Hướng dẫn học sinh tự học bằng sử dụng email tự động và phần mềm Google Classroom
- Định hướng học sinh tiếp cận tới các nguồn tài liệu có chất lượng trên internet.
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Học sinh lớp 11D, 11D2, 11A ,11D3, 11T , của Trường THPT Lê Viết Thuật
- Vai trò, tính hiệu quả của công nghệ thông tin trong hướng dẫn tự học, định hướng học tập suốt đời
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để giảng dạy hiệu quả chương trình Ngữ Văn 10, giáo viên cần đọc và nghiên cứu kỹ lưỡng sách giáo khoa (SGK), sách giáo viên (SGV) cùng các tài liệu tham khảo khác Việc nắm vững nội dung và mục đích của SGK, SGV sẽ giúp giáo viên hướng dẫn học sinh tự học một cách đúng đắn và hiệu quả.
Xây dựng mã nguồn bằng Google App Script cho phép tự động gửi email, liên kết các ứng dụng của Google để cung cấp nội dung hướng dẫn tự học cho học sinh.
Google Classroom là một ứng dụng miễn phí của Google, hỗ trợ giáo viên trong việc quản lý lớp học hiệu quả Ứng dụng này cho phép giáo viên giao bài tập về nhà, tổ chức các bài kiểm tra và theo dõi tiến độ học tập của học sinh một cách dễ dàng.
Chúng tôi đã áp dụng phương pháp điều tra và khảo sát thực tế để thu thập số liệu, đồng thời trực tiếp giảng dạy và nghiên cứu các ưu điểm cũng như hạn chế trong từng lớp học Qua đó, chúng tôi định hướng nhằm hoàn thiện đề tài một cách hiệu quả hơn.
PHẦN NỘI DUNG
KHÁI QUÁT VỀ VIỆC ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG TỰ HỌC, ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
TRONG TỰ HỌC, ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
Cuộc sống luôn vận động và phát triển, yêu cầu con người phải thích nghi để theo kịp sự tiến bộ của xã hội Tự học là phương pháp hiệu quả để chiếm lĩnh kiến thức, và tinh thần tự học đóng vai trò quan trọng trong sự hoàn thiện cá nhân, đồng thời góp phần vào sự phát triển chung của xã hội.
Tự học, theo định nghĩa của TSKH Thái Duy Tuyên, là hoạt động độc lập nhằm chiếm lĩnh kiến thức và kỹ năng thông qua việc sử dụng các năng lực trí tuệ như quan sát, so sánh, phân tích và tổng hợp Quá trình này không chỉ giúp cá nhân tích lũy tri thức một cách bền vững mà còn khuyến khích tư duy, sự tìm tòi và hành động lặp lại để mở rộng hiểu biết Mặc dù ban đầu có thể gặp khó khăn, nhưng chính những thách thức này thúc đẩy người học phát triển khả năng tự nghiên cứu và làm việc nhóm, đồng thời học hỏi từ những người đi trước Tự học là yếu tố thiết yếu trong quá trình học tập và phát triển bản thân.
Tự học ở học sinh trung học phổ thông (THPT) có những điểm khác biệt so với người trưởng thành, do các em vẫn đang trong quá trình tích lũy kiến thức và kỹ năng Hình thức tự học này cần sự hướng dẫn tỉ mỉ từ giáo viên, bao gồm việc chỉ định bài học, định hướng thông qua các câu hỏi gợi mở và đánh giá qua kiểm tra, điểm số, sổ tích lũy và bài viết Hoạt động tự học diễn ra dưới nhiều hình thức như học ở nhà, trao đổi với giáo viên và bạn bè, và đặc biệt là tự tìm tòi trên Internet, nơi chứa đựng nguồn kiến thức phong phú.
Sự phát triển vượt bậc về khoa học, kỹ thuật và kinh tế đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp cận giáo dục Người dùng có thể dễ dàng truy cập vào nguồn tài liệu khổng lồ, bài giảng và phương pháp mới chỉ với một thiết bị kết nối Internet Tự học trực tuyến đã trở thành một khái niệm phổ biến, mang lại hiệu quả và tiện lợi mà trước đây còn xa lạ Hàng ngàn trang web giáo dục và phần mềm học tập đã ra đời, giúp việc học trở nên dễ dàng hơn, cùng với hàng ngàn lớp học trực tuyến kết nối giáo viên và học sinh qua màn hình.
Tự học qua ứng dụng công nghệ thông tin mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tồn tại những hạn chế, đặc biệt là sự tràn lan tài liệu trên Internet Điều này gây hoang mang cho học sinh THPT khi tiếp cận thông tin, do tính chất “mở” của Internet cho phép mọi người tự do tải lên và tải xuống tài liệu Hệ quả là có nhiều tài liệu sai lệch, không có giá trị, thậm chí chứa mã độc, dẫn đến những cách tiếp cận sai với phương pháp học tập Ngoài ra, việc này còn có thể định hướng sai tư duy, văn hóa, đạo đức và lối sống của học sinh Do đó, việc tự học qua công nghệ thông tin cần được kết hợp với sự hướng dẫn, đánh giá và kiểm tra từ giáo viên để đảm bảo hiệu quả và an toàn cho học sinh.
Việc trang bị kiến thức vững chắc và định hướng học tập suốt đời cho học sinh là rất cần thiết, giúp các em hòa nhập xã hội và ứng dụng lý thuyết vào thực tiễn Học không chỉ dừng lại ở chương trình phổ thông hay đại học mà là một quá trình liên tục trong suốt cuộc đời Trong bối cảnh cách mạng 4.0, việc tự học qua Internet và sử dụng phần mềm học tập sẽ giúp các em tiếp cận thông tin mới và cần thiết, từ đó xây dựng nền tảng cho việc học tập suốt đời.
THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG TỰ HỌC Ở HỌC SINH
TỰ HỌC Ở HỌC SINH THPT TRONG BỐI CẢNH DỊCH BỆNH COVID 19
Nhiều học sinh hiện nay vẫn thiếu ý thức tự học ở nhiều môn học, điều này thể hiện rõ ràng trong việc áp dụng công nghệ thông tin vào quá trình học tập Việc tự tìm kiếm tài liệu trên Internet và sử dụng các phần mềm hỗ trợ học tập còn rất hạn chế Thông tin chi tiết về vấn đề này có thể được tham khảo trong biểu mẫu khảo sát ở phụ lục 2.
Khảo sát này nhằm đánh giá tình trạng tự học môn Ngữ Văn của học sinh THPT thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin Đối tượng khảo sát bao gồm học sinh từ năm lớp 11D, 11D2, 11A, 11D3 và 11T.
Kết quả cho ra là:
Dựa trên thống kê 96 câu trả lời, chỉ có 36.5% học sinh đọc từ 2 cuốn sách trở lên, cho thấy một thực trạng đáng buồn về thói quen đọc sách Việc học văn mà không đọc văn sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập Hầu hết các em chủ yếu chỉ đọc truyện ngắn ngôn tình, sách Hạt giống tâm hồn, và một số tác phẩm có trong chương trình, trong khi các tác phẩm kinh điển của văn học thế giới và văn học Việt Nam lại bị bỏ ngỏ.
Hầu hết các em gặp khó khăn trong việc tự học do nguồn tài liệu còn hạn chế, với 59.9% học sinh chủ yếu chỉ học từ sách giáo khoa mà không có tài liệu tham khảo bổ sung Sự thiếu phong phú trong tài liệu học tập này ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu kiến thức của các em.
Theo khảo sát, hầu hết học sinh đều có khả năng truy cập Internet, nhưng gặp khó khăn trong việc lựa chọn tài liệu phù hợp Cụ thể, 39.1% học sinh không biết cách chọn tài liệu, 31.2% cảm thấy khó tiếp thu do hướng dẫn quá sơ sài, và 27.5% không biết lựa chọn nội dung để đọc Điều này cho thấy sự phong phú nhưng cũng rối rắm của tài liệu tham khảo trên Internet, khiến học sinh hoang mang và khó khăn trong việc tìm kiếm nội dung thích hợp.
Theo điều tra sơ bộ, học sinh có xu hướng lựa chọn tài liệu từ các nguồn uy tín và tác giả đáng tin cậy, tuy nhiên điều này mâu thuẫn với kết quả khảo sát ở câu hỏi 5 Chúng tôi nhận ra rằng sự không rõ ràng trong khảo sát là nguyên nhân dẫn đến kết quả này Sau khi điều tra thêm, chúng tôi phát hiện ra rằng học sinh vẫn chưa biết cách chọn tài liệu phù hợp, vì những nguồn "uy tín" mà họ chọn, như Vietjack, tailieu123, và Wikipedia, thực chất có chất lượng kém Đây là các mã nguồn mở với nhiều tài liệu không đảm bảo, khiến học sinh nhầm tưởng đây là nguồn tài liệu chất lượng Kết quả này phù hợp với câu hỏi số 5, cho thấy học sinh vẫn chưa nắm vững cách lựa chọn nội dung tài liệu.
- Câu hỏi 7: Theo điều tra, các em đều đọc trước văn bản để soạn bài
(57,9%), một số em trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa để soạn bài
Theo thống kê, 29.7% học sinh sử dụng tài liệu trực tuyến để tự học, trong khi 11% tham khảo tài liệu trực tiếp Điều này cho thấy tài liệu trực tuyến đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình tự học và chuẩn bị bài của các em.
Theo khảo sát, phần lớn học sinh tham gia học các bài giảng trực tuyến môn Ngữ Văn trên Internet, với 44,8% thỉnh thoảng, 17,9% thường xuyên và 2% luôn luôn Đây là tín hiệu tích cực cho thấy tinh thần tự học của các em khi tìm kiếm tài liệu trên Internet dưới nhiều hình thức khác nhau.
Theo khảo sát, 44.1% học sinh cảm thấy việc tự học Ngữ văn trực tuyến không khác gì so với học trực tiếp, trong khi 37.2% cho rằng phương pháp này khá hiệu quả và 12.4% cảm nhận được hiệu quả rõ rệt Đây là tín hiệu tích cực cho việc áp dụng công nghệ thông tin trong việc hướng dẫn học sinh tự học.
- Câu hỏi 10: Theo điều tra, sau khi áp dụng quản lý lớp học bằng Google
Classroom, dấu hiệu đáng mừng là các em đều khá hài lòng về việc quản lý lớp học trong tiết học Ngữ văn.
ỨNG DỤNG EMAIL TỰ ĐỘNG TRONG THÚC ĐẨY TỰ HỌC, ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
1 Khái niệm email tự động và vai trò của email tự động trong thúc đẩy tự học suốt đời, định hướng học tập suốt đời
Email tự động là đoạn mã được lập trình bằng ngôn ngữ Javascript, sử dụng Google App Script Mặc dù công nghệ này đã tồn tại từ lâu, nhưng vẫn chưa được khai thác hiệu quả trong việc thúc đẩy tự học.
Email tự động bao gồm các thành phần chính như Google Sheet 1 chứa toàn bộ email của học sinh, Google Sheet 2 tổng hợp nội dung hướng dẫn tự học, các file Google Doc với nội dung tự học, mã code viết trên Google App Script và quy trình gửi email tự động qua Gmail.
- Email tự động hoạt động bằng cách:
Bước 1: Lấy nội dung hướng dẫn tự học (Google Doc) được tổng hợp lại trên tab Google Sheet 1 làm nội dung email được gửi
Để tự động gửi email cho học sinh, đầu tiên, lấy danh sách email từ tab Google Sheet 2 Sau đó, dựa trên ngày thiết lập trong tab Google Sheet 1, sử dụng mã code để gửi email vào đúng ngày với nội dung đã chuẩn bị sẵn theo chương trình đã xây dựng.
Chúng tôi đã chuẩn bị sẵn nội dung hướng dẫn tự học trên Google Doc Thay vì soạn thảo một file Word và gửi qua Gmail cho từng học sinh, bạn có thể sử dụng Google Doc để tiết kiệm thời gian và công sức.
Giống như phần mềm Word, bạn có thể sử dụng công cụ của Google để thiết lập thời gian gửi email, xác định danh sách người nhận và nội dung cần gửi Bằng cách sử dụng mã code, email sẽ được gửi đúng thời gian, đúng người và với nội dung chính xác.
Email tự động sẽ gửi hướng dẫn tự học hàng ngày cho học sinh, giúp họ tiếp cận nội dung học tập đa dạng Qua việc thiết lập, các nội dung khác nhau sẽ được gửi vào mỗi ngày, tạo điều kiện cho học sinh tự học hiệu quả tại nhà.
Nội dung hướng dẫn tự học được giáo viên chuẩn bị kỹ lưỡng bao gồm cách đọc văn bản, hướng dẫn soạn bài, bài tập, và tài liệu tham khảo, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận và tự học Điều này giải quyết vấn đề cho những học sinh gặp khó khăn trong việc lựa chọn tài liệu và nội dung trên Internet.
Email tự học được gửi hàng ngày cho học sinh nhằm khuyến khích tinh thần tự học, từ đó giúp các em hình thành thói quen học tập Việc này không chỉ thúc đẩy sự tự giác mà còn xây dựng nền tảng cho tinh thần học tập suốt đời.
2 Các bước để tạo email tự động
• Bước 1: Tạo nội dung hướng dẫn tự học cho học sinh trên Google Docs
- Đối với môn Ngữ Văn 11, có 3 nội dung chính để hướng dẫn học sinh tự học: phần đọc hiểu, phần nghị luận xã hội, phần nghị luận văn học
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn học sinh cách đọc và soạn bài cho các văn bản, cung cấp bài tập cùng phương pháp giải quyết, tài liệu tham khảo dưới dạng ebook và đề thi tham khảo Nhờ đó, học sinh sẽ dễ dàng tiếp cận phương pháp học văn bản và nắm vững nội dung đề thi hơn.
- Đây là ví dụ của chúng tôi làm đối với học sinh lớp 11D (xem tại phụ lục 3)
• Bước 2: Tạo Google Sheet, Tab Sheet 1 (Trang tính 1) tổng hợp lại các nội dung thành chương trình hướng dẫn học sinh tự học
Trang tính 1 là một chương trình hướng dẫn tự học được thiết kế sẵn, giúp học sinh phát triển khả năng tự học Để phù hợp với từng đối tượng học sinh, giáo viên sẽ điều chỉnh chương trình này theo trình độ học lực của từng em, đảm bảo hiệu quả học tập tối ưu.
Chương trình hướng dẫn học sinh tự học bao gồm 7 cột: Cột A đánh số thứ tự ngày gửi nội dung, Cột B ghi thời gian thực tế gửi nội dung (ví dụ: 7/3/2022) với B2 là ngày đầu tiên gửi Các cột D, E, F tổng hợp nội dung hướng dẫn Ngữ văn 11 về Đọc hiểu, Nghị luận xã hội và Nghị luận văn học, với mục tiêu mỗi ngày hướng dẫn học sinh luyện tập 3 kỹ năng này Cột C sử dụng hàm CONCATENATE để tổng hợp nội dung từ các cột D, E, F vào cột 3, trong khi Cột H sử dụng hàm =VLOOKUP(today();$B:$F;2;false) để hiện nội dung hướng dẫn của ngày hiện tại.
• Bước 3: Thiết lập tab Google Sheet chứa các email của học sinh (email đích)
- Google Sheet này gồm 2 thành phần: cột A chứa tên học sinh, cột B chứa email học sinh
- Dựa trên Sheet này, lần lượt tách tên và email của từng nhóm bạn ứng với mỗi chương trình tự học khác nhau vào mỗi tab Sheet riêng
• Bước 4: Tạo hàm (code) trên Google App Script
- Ngay tại Google Sheet, chọn “Tiện ích mở rộng”, sau đó chọn “Google App Script”
- Tạo các file mới, mỗi file tương ứng với một email
- Code của các file đều giống nhau, chỉ thay đổi tên của học sinh và chương trình phù hợp với học sinh đó
- Dưới đây là toàn bộ code để thiết lập email tự động: function D() {
// Fetch thethe email address D var ss = SpreadsheetApp.getActiveSpreadsheet(); var emailRange = ss.getSheetByName("D").getRange("B1:B40"); var emailAddress = emailRange.getValue();
// Send Alert Email var message = ss.getSheetByName("Giao
An").getRange("H2").getValue(); //Second column var subject = 'Noi dung huong dan tu hoc ngay 1';
MailApp.sendEmail(emailAddress, subject, message) ;
- function D tên của tệp chức năng (tệp này dùng để gửi cho lớp 11D)
- getSheetByName(“D").getRange("B1:B40”); - “D” là tên của tab
Emails để dùng lưu email cần gửi Tính năng này sẽ lấy lần lượt email từ ô B1 tới B40
- getSheetByName("D").getRange("H2"); - “D” là tên tab của lớp cần gửi, H2 là ô chứa nội dung tự học trong email (có giải thích ở hình trên)
- subject = ‘Noi dung huong dan tu hoc ngay 1’ là tiêu đề của email
• Bước 5: Kích hoạt email tự động
- Giờ ta vào menu chọn “Kích hoạt” để tự động hoá gửi email
- Chọn vào “Thêm trình kích hoạt” sau đó lựa chọn hàm sẽ chạy (code đã viết ở trên), sau đó lựa chọn các chức năng khác ở dưới
- Sau khi thiết lập và chọn “Lưu”, email sẽ tự động được gửi theo đúng thời gian được thiết lập
3 Cách ứng dụng email tự động vào thúc đẩy tự học ở học sinh THPT
- Email tự động giúp giáo viên gửi email chứa các nội dung hướng dẫn tự học cho học sinh theo chương trình tự học đã được xây dựng
Chúng tôi thiết kế các chương trình học đa dạng, phù hợp với khả năng của từng học sinh, đồng thời liên kết chặt chẽ với nội dung giảng dạy trên lớp, giúp các em dễ dàng tiếp cận và hiểu bài học hơn.
Email được gửi đến học sinh hàng ngày và hàng tuần nhằm tạo động lực và thói quen tự học Các bài giảng hướng dẫn được thiết kế nhẹ nhàng, giúp học sinh dễ dàng tiếp cận bài học trên lớp mà không cảm thấy bị áp lực.
Email tự động hỗ trợ giáo viên trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi bằng cách gửi đề bài và hướng dẫn ôn tập một cách nhanh chóng Nhờ đó, thầy cô có thể theo dõi sát sao quá trình học tập và ôn luyện của các em, từ đó nâng cao hiệu quả học tập.
4 Ứng dụng email tự động vào định hướng học tập suốt đời
Nhờ vào việc sử dụng email tự động, chúng tôi đã giúp các em hình thành thói quen và kỹ năng tự học, tạo nền tảng cho việc học tập suốt đời Khi các em biết tự học và tìm tòi, họ sẽ dần hoàn thiện kiến thức, kỹ năng, đạo đức và tinh thần Đây chính là bước đầu tiên quan trọng để xây dựng một nền tảng vững chắc cho hành trình học tập suốt đời của các em.
ỨNG DỤNG PHẦN MỀM GOOGLE CLASSROOM CHO QUẢN LÝ LỚP HỌC, QUẢN LÝ NỘI DUNG HƯỚNG DẪN TỰ HỌC, ĐỊNH HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
LỚP HỌC, QUẢN LÝ NỘI DUNG HƯỚNG DẪN TỰ HỌC, ĐỊNH
HƯỚNG HỌC TẬP SUỐT ĐỜI
1 Giới thiệu về phần mềm Google Classroom
Google Classroom là một nền tảng học trực tuyến tích hợp Google Docs, Google Drive và Gmail, giúp giảng viên quản lý công việc giảng dạy hiệu quả Công cụ này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh học tập trực tuyến do dịch COVID-19 Để sử dụng Google Classroom, các trường học cần đăng ký tài khoản Google Apps cho Education.
2 Vai trò của Google Classroom
Một số tính năng Google Classroom:
- Giúp giảng viên tổ chức và quản lý lớp dễ dàng, thuận tiện; tất cả tài liệu, bài tập và điểm đều ở cùng một nơi (trong Google Drive)
Phiên bản trên Android và iOS giúp người học truy cập lớp học một cách nhanh chóng và thuận tiện, đồng thời luôn cập nhật thông tin mới nhất về lớp học ngay cả khi di chuyển.
Tài khoản của trường cung cấp dung lượng lưu trữ không giới hạn, cho phép giảng viên lưu trữ toàn bộ dữ liệu trên Google Drive của lớp học và chia sẻ dễ dàng với sinh viên mà không lo lắng về vấn đề không gian lưu trữ.
Giảng viên và học sinh có thể dễ dàng theo dõi và cập nhật tình hình lớp học từ bất kỳ đâu, chỉ cần có laptop, tablet hoặc điện thoại kết nối internet.
- Các thông báo tức thời và các trao đổi trên diễn đàn được thực hiện dễ dàng
Ứng dụng này hỗ trợ giáo viên trong việc tạo bài kiểm tra và bài tập trực tuyến cho học sinh, giúp theo dõi tiến độ học tập cũng như quá trình tự học của học sinh khi học tại nhà.
3 Cách ứng dụng Google Classroom vào thúc đẩy tự học, định hướng học tập suốt đời
Cách sử dụng Google Classroom:
• Truy cập vào website https://classroom.google.com
• Nhấp vào dấu + ở góc phải trên cùng bên cạnh tài khoản Google của bạn, sau đó chọn Tạo lớp học
• Sau đó, bạn tiếp tục đặt tên cho lớp học và học phần, điền các mô tả ngắn khác và click Tạo
- Thêm học sinh cho Lớp học
• Chọn vào lớp học mà muốn thêm học sinh
• Nhìn vào mã lớp học bên trái màn hình và cung cấp mã này cho học sinh
• Học sinh sau đó sẽ truy cập đến https://classroom.google.com, nhấp vào dấu + bên phải màn hình và chọn Tham gia lớp học
• Học sinh nhập mã lớp và ngay lập tức sẽ được tham gia vào lớp học
- Tạo bài đăng trong Google Classroom
Sau khi vào lớp học, giáo viên cần tạo bài đăng bằng cách nhập thông tin cần thiết vào ô trống trong mục Thông báo nội dung cho lớp học của mình.
Giáo viên có thể dễ dàng thêm file đính kèm trong Google Classroom thông qua nút Thêm Nền tảng này hỗ trợ nhiều loại file, bao gồm tệp từ Google Drive, liên kết, tệp từ máy tính cá nhân và video từ YouTube.
• Bạn chọn đối tượng muốn chia sẻ bài đăng
• Bạn chọn nút Đăng để hoàn tất
- Hướng dẫn tạo bài kiểm tra và kiểm tra tiến độ làm bài
Để thêm bài tập vào lớp, hãy nhấp vào lớp mà giáo viên muốn chỉnh sửa Sau đó, chọn "Bài tập trên lớp" và nhấn "Tạo" để tạo các loại bài tập như bài tập, bài kiểm tra, câu hỏi và tài liệu.
• Sau khi cập nhật các tuỳ chọn, nội dung của bài tập hoàn tất Click Giao bài để chuyển bài tập này đến học sinh của mình
Sau khi giáo viên thêm hướng dẫn và bài kiểm tra, học sinh sẽ nhận được thông báo qua Classroom và Gmail liên kết Giáo viên có thể thiết lập thời gian cho từng bài kiểm tra, hướng dẫn và bài tập, giúp học sinh nộp bài đúng hạn.
Khi học sinh nộp bài trên Classroom, giáo viên có thể dễ dàng theo dõi số lượng học sinh đã nộp, thời gian nộp bài của từng người và định dạng bài viết Điều này giúp thầy cô kiểm soát và quản lý bài làm của học sinh hiệu quả hơn.
4 Ứng dụng Google Classroom trong thúc đẩy tự học, định hướng học tập suốt đời
Email tự động theo chương trình tự học do giáo viên xây dựng gửi nội dung theo lịch trình đã định sẵn Tuy nhiên, trong quá trình dạy học, chúng tôi nhận thấy nhu cầu của học sinh thay đổi theo từng thời điểm, như trong các kỳ ôn thi học kỳ hay ôn thi THPT Quốc Gia Do đó, việc sửa đổi toàn bộ chương trình tự học là rất khó khăn, dẫn đến việc email tự học thiếu tính linh hoạt.
Google Classroom là công cụ hiệu quả giúp giải quyết nhu cầu ôn thi cấp tốc của học sinh Với khả năng upload đề thi, thiết lập bài kiểm tra và bài tập, giáo viên có thể dễ dàng quản lý và chấm bài trực tiếp Điều này không chỉ giúp học sinh nhận được phản hồi kịp thời mà còn tạo điều kiện cho việc chỉnh sửa và cải thiện kết quả học tập.
Chúng tôi tập trung vào việc hình thành thói quen tự học cho học sinh và rèn luyện kỹ năng cần thiết Nhờ vào Google Classroom, việc theo dõi kiến thức và kỹ năng tự học của các em trở nên hiệu quả hơn, từ đó giúp chúng tôi định hướng phương pháp tự học phù hợp Mục tiêu là giúp các em tiếp cận với tinh thần học tập suốt đời ngay từ những bước đầu tiên.
HƯỚNG DẪN LỰA CHỌN, SỬ DỤNG NỘI DUNG, TÀI LIỆU CHO HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC Ở HỌC SINH THPT KHI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
HOẠT ĐỘNG TỰ HỌC Ở HỌC SINH THPT KHI ỨNG DỤNG
1 Tài liệu và vai trò của tài liệu
Trong dạy học văn, sách giữ vai trò rất quan trọng, bởi việc đọc văn bản văn chương là bước đầu tiên để học sinh lĩnh hội và khám phá giá trị của tác phẩm Giáo sư Trần Đình Sử nhấn mạnh rằng, để học sinh có thể hiểu và cảm nhận được văn học, việc đọc trực tiếp các văn bản là điều bắt buộc Nếu học sinh không tiếp xúc với các tác phẩm văn học, mọi mục tiêu cao đẹp của môn văn sẽ trở nên xa vời và khó đạt được, làm giảm đi tình yêu đối với văn học.
Để ứng dụng hiệu quả email tự động và Google Classroom trong việc thúc đẩy tự học, giáo viên cần chú trọng vào việc lựa chọn tài liệu phù hợp và hướng dẫn học sinh cách chọn tài liệu đúng đắn Email tự động là công cụ hỗ trợ tiếp cận học sinh, nhưng nội dung giáo viên cung cấp, cùng với việc trang bị kỹ năng, kiến thức và niềm đam mê tự học cho học sinh, mới là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công.
2 Những tiêu chí cơ bản để lựa chọn tài liệu
Trong thời đại thông tin bùng nổ, việc đọc sách không còn là ưu tiên hàng đầu, đặc biệt là với học sinh trung học phổ thông khi phải đối mặt với vô vàn tài liệu Do đó, giáo viên đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng lựa chọn sách cho học sinh Dựa trên kinh nghiệm, chúng tôi hướng dẫn học sinh chọn tài liệu theo những tiêu chí cụ thể để giúp họ tìm ra những cuốn sách phù hợp nhất.
• Chọn theo nhà xuất bản uy tín
• Chọn theo các tác giả uy tín
• Chọn theo trào lưu, khuynh hướng, giai đoạn văn học
Trong bài viết này, chúng tôi hướng dẫn học sinh cách tiếp cận các tài liệu trực tuyến chất lượng, nhằm nâng cao hiệu quả học tập mọi lúc, mọi nơi Các nguồn tài liệu uy tín như baovannghe.com và hocmai.vn sẽ hỗ trợ các em trong quá trình học tập.
3 Quy trình hướng dẫn học sinh chọn tài liệu
Bước 1: Giới thiệu chương trình học và tên những chuyên đề
Trong chương trình Ngữ văn 10, giáo viên hướng dẫn học sinh về các chuyên đề sẽ được học, bao gồm văn học dân gian, văn học Trung đại Việt Nam, thơ Đường và tiểu thuyết chương hồi Trung Quốc, để các em có thể tìm đọc tài liệu liên quan.
Bước 2: Thống kê và phân loại các cuốn sách cần thiết cho việc học, bao gồm sách bổ trợ kiến thức và sách mở rộng Ví dụ, "Tam Quốc Diễn Nghĩa" và "Truyện Kiều" là những tác phẩm giúp nâng cao kiến thức để học tốt các đoạn trích, trong khi "Truyện Cổ Dân Gian Việt Nam" của Nguyễn Đổng Chi và các tác phẩm về tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam cung cấp thêm hiểu biết văn hóa và ngôn ngữ.
Nam (Vũ Ngọc Phan), Phân tích bình giảng tác phẩm ngữ văn 10, 11,
12 (Nhiều tác giả) Giảng văn chọn lọc văn học Việt Nam (Nhiều tác giả)… là những cuốn sách đọc mở rộng
Bước 3: Giới thiệu cho các em các nguồn tài liệu để có thể học ngữ văn tốt: Hocmai.vn, Waka (thư viện sách điện tử),
Bước 3: Tạo danh sách tài liệu cần đọc và đánh số ưu tiên, sắp xếp theo thứ tự phân phối chương trình Tiếp theo, thiết lập email tự động để gửi hướng dẫn tự học cho học sinh.
Bước 4: Giới thiệu tài liệu là giai đoạn quan trọng trong việc khuyến khích học sinh đọc sách Sau khi giáo viên gửi danh mục tài liệu cần đọc qua email tự động, học sinh có thể tìm kiếm thông tin từ Internet hoặc thư viện điện tử Giáo viên tổ chức trò chơi "Mỗi tuần một cuốn sách" trên Google Classroom, nơi mỗi học sinh lần lượt giới thiệu một cuốn sách yêu thích Các bài viết sẽ được cả lớp bình chọn bằng cách cho điểm dưới bình luận, và giáo viên sẽ tổng hợp để xác định cuốn sách được yêu thích nhất, từ đó trao giải thưởng Đồng thời, giáo viên cũng kiểm tra giá sách, sổ tích lũy và thói quen đọc sách của học sinh.
KẾT QUẢ, KIẾN NGHỊ
Kết quả
Chúng tôi đã thiết kế ứng dụng cho hai cặp lớp mà chúng tôi trực tiếp giảng dạy, bao gồm lớp 10D và 10D2 trong năm học 2020-2021, hiện tại là lớp 11D và 11D2 do cô Lê Thị Việt Hà phụ trách, cùng với lớp 11T và 11D3 trong năm học 2021.
2022 (cô Phan Thị Mai phụ trách)
Bảng điểm của lớp 10D và 10D2 tại học kì I cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa hai lớp trước khi áp dụng đề tài Lớp 10D, được chọn làm lớp thí điểm, đã có sự tiến bộ đáng kể so với lớp 10D2, lớp đối chiếu, không chỉ về kết quả học tập mà còn về khả năng tự học của học sinh Sự theo dõi trực tiếp cho thấy lớp 10D có những cải thiện nổi bật trong suốt năm học 2020-2021 (Xem Phụ lục 1)
Kết quả của lớp 11T và 11D3 cho thấy sự tiến bộ rõ rệt so với năm học trước, với việc các em tiếp thu bài học nhanh hơn trong quá trình học tập trên lớp (xem phụ lục 3).
Trong quá trình triển khai đề tài, chúng tôi nhận thấy tinh thần tự học của học sinh đã được cải thiện đáng kể, đồng thời học sinh cũng tỏ ra hứng thú hơn với môn Ngữ văn.
Về cơ bản, sau một khoảng thời gian nhất định, hầu hết học sinh đều biết cách học Ngữ văn
Khi áp dụng đề tài này, giáo viên nhận thấy rằng khối lượng công việc giao bài tập đã giảm đáng kể, trong khi hiệu quả giảng dạy được nâng cao rõ rệt.
Chúng tôi đã tiến hành đánh giá tính ứng dụng của đề tài trên một số mẫu thử nghiệm và nhận thấy rằng nó mang lại hiệu quả rõ rệt Đề tài này dễ thực hiện, giúp học sinh tiếp cận một cách thuận lợi với việc tự học.
Kiến nghị
Việc ứng dụng email tự động cho phép giáo viên gửi nội dung hướng dẫn tự học phù hợp đến từng học sinh, giúp nhắc nhở và khuyến khích các em tự học hiệu quả Điều này không chỉ giúp học sinh tiếp cận nguồn tài liệu uy tín và đáng tin cậy, mà còn hướng dẫn họ khám phá các nguồn tài liệu mới trên Internet Khi thực hiện tốt những công việc này, giáo viên có khả năng định hướng cho học sinh trong việc học tập suốt đời.
Sử dụng phần mềm Google Classroom giúp giáo viên quản lý bài tập và bài kiểm tra một cách hiệu quả, đồng thời linh hoạt trong việc hướng dẫn học sinh trong các tình huống bất ngờ mà email tự động không thể đáp ứng Điều này cho phép giáo viên theo dõi sát sao quá trình tự học của học sinh và định hướng cho các em học tập tốt hơn.
Chúng tôi chia sẻ kinh nghiệm cá nhân trong việc dạy học và hướng dẫn tự học, nhằm định hướng học tập suốt đời cho học sinh Việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp học sinh chủ động tiếp cận nguồn tài liệu phong phú và áp dụng các phương pháp học tập hiệu quả.
Email tự động có thể được áp dụng hiệu quả trong các hoạt động giáo dục, chẳng hạn như gửi thông báo cụ thể theo lịch trình của nhà trường và các email công văn từ các cấp sở đến các cơ quan cấp cơ sở.
Bảng điểm chi tiết lớp 10D ở học kì I năm học 2020 – 2021 (khi chưa thực hiện đề tài)
Bảng điểm chi tiết lớp 11T học kì I năm học 2021 – 2022
Bảng điểm chi tiết lớp 11D 3 học kì I năm học 2021 – 2022
1 Phương pháp dạy học văn, Phan Trọng Luận, Nxb Giáo dục, 1998
2 Tạp chí Nghiên cứu giáo dục số 7/ 1998
3 Rèn luyện tư duy sáng tạo trong dạy học văn chương – Nguyễn Trọng Hoàn, Nxb Giáo dục, 2001
4 Con đường đổi mới phương pháp dạy học văn, Trần Đình Sử, Văn nghệ số 10, 7-3-2009)
5 Về một phương pháp dạy học văn trong trường phổ thông, Lưu Khánh
Thơ, Tạp chí Nghiên cứu văn học, số 9/2009
6 Mấy vấn đề dạy học văn theo hướng thi pháp học, Phạm Ngọc Hiền, Tạp chí Nghiên cứu Văn học, số 4-2009
7 Phương pháp nghiên cứu và phân tích tác phẩm văn học – Trần Đăng Suyền, Nxb Giáo dục, 2012
8 Dạy văn: cần "mở khoá" cửa sổ tâm hồn của học sinh Theo nguoilaidobendongsonglam.violet.vn
9 Mô đun bồi dưỡng thường xuyên số 9- Bộ giáo dục và đào tạo
10 Một số trang web: vanhoctuoitre.com; thivien.net; hocmai.vn…
