Mục đích nghiên cứu
Tại trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Hàn Quốc ở Thành phố Hà Nội, việc tích hợp đạo đức kỹ thuật vào giảng dạy mô đun PLC cơ bản đã được thực hiện thông qua các phương pháp giáo dục sáng tạo Điều này không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức chuyên môn mà còn nâng cao nhận thức về trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực kỹ thuật Việc áp dụng các bài học thực tiễn và tình huống cụ thể trong giảng dạy đã tạo ra môi trường học tập hiệu quả, khuyến khích sinh viên phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề trong thực tế.
3 Khách thể, đố t ợng và phạm vi nghiên cứu
Quá trình dạy và học mô đun PLC cơ bản tại trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Hàn Quốc thành phố Hà Nội
Tích hợp bài tập nghiên cứu trường hợp về đạo đức kỹ thuật trong dạy học mô đun PLC tại trường Cao đẳng nghề Việt Nam - Hàn Quốc thành phố giúp sinh viên hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của đạo đức trong kỹ thuật Việc áp dụng phương pháp này không chỉ nâng cao kiến thức chuyên môn mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện cho học viên Qua đó, sinh viên sẽ có khả năng đưa ra các quyết định đúng đắn và có trách nhiệm trong lĩnh vực kỹ thuật, góp phần phát triển bền vững cho ngành nghề.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận về giáo dục đạo đức kĩ thuật cho sinh viên
- Tích hợp đạo đức kỹ thuật thông qua dạy học mô đun PLC trình độ cao đẳng
- Kiểm nghiệm sư phạm và đánh giá
5 Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Ch ơn 1: Cơ sở lí luận về dạy học đạo đức kĩ thuật cho sinh viên
Ch ơn 2: Tích hợp đạo đức kỹ thuật thông qua dạy học mô đun PLC tạ t n Cao đẳng nghề Việt Nam - Hàn Quốc thành phố Hà Nội
Ch ơn 3: K ểm nghiệm s phạm và đánh á
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC ĐẠO ĐỨC KỸ
1.1 Tổng quan về dạy học đạo đức kĩ thuật
1.1.1 Tổng quan nghiên cứu vấn đề về dạy học đạo đức kỹ thuật
Nghị quyết số 29-NQ/TW, được thông qua tại Hội nghị trung ương 8 (khóa XI) vào ngày 4/11/2013, nhấn mạnh sự cần thiết phải "đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục, đào tạo" nhằm phát triển phẩm chất và năng lực của người học Điều này có nghĩa là cần chú trọng đến việc phát triển Đức – Tài của người học, đồng thời đổi mới chương trình giáo dục theo hướng dạy người, dạy chữ và dạy nghề Nghị quyết này đóng vai trò là cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao giáo dục đạo đức kỹ thuật trong chương trình đào tạo kỹ sư thực hành tại Việt Nam.
Hiệp hội Giáo dục Kỹ thuật Hoa Kỳ (ASEE) nhấn mạnh rằng giáo dục đạo đức là yếu tố thiết yếu trong chương trình đào tạo kỹ sư ASEE cho rằng kỹ thuật có ảnh hưởng lớn và ngày càng tăng đến xã hội, vì vậy các kỹ sư cần được trang bị nguyên tắc đạo đức để thực hiện trách nhiệm với cộng đồng, nghề nghiệp, khách hàng và người sử dụng lao động Các trường kỹ thuật cần cung cấp cho sinh viên các kỹ năng và trách nhiệm đạo đức cần thiết để họ trở thành những kỹ sư thực hành có trách nhiệm.
Berne (2003) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc các nhà giáo dục kỹ thuật trang bị cho các kỹ sư trẻ kiến thức đầy đủ về các vấn đề đạo đức liên quan đến sự phát triển công nghệ mới, như robot và trí tuệ nhân tạo Những công nghệ này có khả năng thay đổi căn bản cuộc sống con người Qua việc đối thoại giữa các thế hệ, các kỹ sư tương lai có thể hiểu rõ hơn về ý nghĩa thực tiễn và đạo đức của những thay đổi công nghệ, từ đó nhận thức được giá trị giáo dục to lớn mà nó mang lại.
Khám phá giữa các thế hệ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra các câu hỏi đạo đức liên quan đến sự phát triển công nghệ mới Nhiều trường đã tổ chức các hội thảo kết nối kỹ sư cao cấp từ doanh nghiệp với sinh viên kỹ thuật, nhằm nâng cao hiểu biết về ý nghĩa thực tiễn của đạo đức trong lĩnh vực công nghệ.
Lincourt & Johnson (2004) đã nghiên cứu ba chiến lược chính mà các nhà giáo dục kỹ thuật áp dụng để tích hợp đạo đức vào chương trình giảng dạy Các chiến lược này bao gồm: (1) phát triển các khóa học độc lập về đạo đức, (2) yêu cầu nội dung đạo đức trong tất cả các khóa học kỹ thuật.
Thuê ngoài hướng dẫn đạo đức từ một chuyên gia bên ngoài mang lại những kỳ vọng khác nhau, bao gồm tình trạng nội tâm của các khóa học độc lập và sự tích hợp không đồng đều với mệnh lệnh đạo đức Bên cạnh đó, việc sử dụng chuyên gia bên ngoài có thể dẫn đến cảm giác đơn độc Để khắc phục những hạn chế của các phương pháp trước, một chiến lược tùy chọn thứ tư đã được đề xuất - một tùy chọn mô-đun đặc biệt.
Hiệp hội Giáo dục Kĩ thuật Hoa Kỳ (ASEE) nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục đạo đức kĩ thuật trong chương trình đào tạo kĩ sư ASEE cho rằng sinh viên cần nhận thức và hiểu rõ các vấn đề đạo đức, đồng thời lường trước tác động của các dự án kĩ thuật đến môi trường và sức khỏe con người Họ cũng cần chịu trách nhiệm phát triển giải pháp cho những vấn đề đạo đức mà họ đối mặt Các nhà giáo dục có thể áp dụng nhiều hoạt động học tập như đóng vai, mô phỏng và nghiên cứu trường hợp để trang bị cho sinh viên kinh nghiệm ra quyết định trong các tình huống đạo đức Ngoài ra, các trường kỹ thuật có thể thiết lập các khóa học chính quy về đạo đức hoặc tích hợp giáo dục đạo đức vào chương trình giảng dạy.
Nghiên cứu này nhằm đánh giá thực trạng giáo dục đạo đức kỹ thuật tại Việt Nam, tập trung vào tác động của nó đến nhận thức và thực hiện trách nhiệm đạo đức của sinh viên kỹ thuật Đặc biệt, nghiên cứu sẽ xem xét các yếu tố động lực ảnh hưởng đến nhận thức đạo đức của sinh viên, điều này chưa được nghiên cứu đầy đủ Qua việc tổng quan tài liệu và sử dụng phương pháp điều tra bảng hỏi tại các trường kỹ thuật hàng đầu, nghiên cứu sẽ đề xuất các biện pháp tích hợp giáo dục đạo đức vào chương trình đào tạo kỹ sư đại học Dữ liệu thu thập sẽ được xử lý thống kê bằng phần mềm SPSS nhằm đưa ra những khuyến nghị thiết thực cho việc mở rộng và tăng cường thực hành đạo đức trong giáo dục kỹ thuật.
1.1.2 Một số kinh nghiệm giáo dục đạo đức trên thế giơí:
Cuối thế kỷ 20, sự quan tâm đến giáo dục đạo đức kỹ thuật tại Hoa Kỳ đã gia tăng đáng kể, mặc dù gần 80% sinh viên tốt nghiệp kỹ thuật không bắt buộc tham gia các khóa học đạo đức Những thay đổi trong tiêu chí kiểm định đã làm nổi bật tầm quan trọng của hướng dẫn về đạo đức kỹ thuật và bối cảnh xã hội của lĩnh vực này Các chương trình giảng dạy tại Hoa Kỳ đã bắt đầu yêu cầu một khóa học bắt buộc về đạo đức kỹ thuật và tích hợp các dự án đạo đức vào toàn bộ chương trình giáo dục Giáo dục đạo đức được triển khai thông qua hai mô hình chính: khóa học đạo đức kỹ thuật độc lập và tích hợp trong các khóa học kỹ thuật, với hệ thống kiểm định kỹ thuật đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
Năm 1999, Hội đồng Kiểm định Giáo dục Kỹ thuật Nhật Bản (JABEE) được thành lập nhằm thúc đẩy toàn cầu hóa giáo dục kỹ thuật tại Nhật Bản JABEE bắt đầu quản lý việc kiểm định giáo dục kỹ thuật từ năm 2000 và trở thành thành viên của Hiệp định Washington vào năm 2001 Trong quá trình này, JABEE đã đưa ra các tiêu chuẩn kiểm định, trong đó đạo đức kỹ thuật được coi là một tiêu chí bắt buộc.
Từ năm 2000, các trường kỹ thuật tại Nhật Bản đã bắt đầu tích hợp giáo dục đạo đức kỹ thuật vào chương trình giảng dạy, sau khi có yêu cầu kiểm định mới Trước đó, chỉ một số ít trường cung cấp môn học này Hiện nay, tầm quan trọng của đạo đức trong kỹ thuật đang ngày càng gia tăng, ảnh hưởng tích cực đến nhận thức của sinh viên về các vấn đề đạo đức trong ngành.
1.2 Các khái niệm cơ ản
Phạm trù đạo đức là một khái niệm phức tạp và dễ gây nhầm lẫn, bao gồm nhiều thuật ngữ như đạo đức cá nhân và đạo đức nghề nghiệp Theo Barakat (2011), đạo đức là tập hợp các lý tưởng luân lý chung trong một nền văn hóa Davis (1998) mở rộng ý nghĩa của "ethics" thành ba khía cạnh: đồng nghĩa với đạo đức thông thường, là lĩnh vực triết học, và tiêu chuẩn ứng xử đặc biệt cho thành viên nhóm Chúng ta thường học về đạo đức thông thường từ nhỏ, như không trộm cắp hay không nói dối, nhưng vẫn có ngoại lệ Đạo đức kỹ thuật, một nhánh triết học liên quan đến các kỹ sư, tìm hiểu tiêu chuẩn đặc biệt của kỹ thuật thông qua các phương pháp biện minh của đạo đức chung Khóa học về đạo đức kỹ thuật trong chương trình kỹ thuật sẽ nhấn mạnh sự kết nối giữa các vấn đề đạo đức cụ thể và lý thuyết triết học, giúp sinh viên kỹ thuật phát triển tư duy phản biện.
Đạo đức kỹ thuật không chỉ là tiêu chuẩn ứng xử thông thường mà còn bao gồm những yêu cầu cao hơn dành cho các kỹ sư trong một nhóm Nó áp dụng cho các thành viên của nhóm, định nghĩa một thực hành hợp tác mà những người tự nguyện tham gia phải tuân theo Mặc dù không ràng buộc về mặt đạo đức đối với tất cả mọi người, nhưng nó tạo ra nghĩa vụ cho những ai cam kết với nó Đạo đức kỹ thuật phản ánh những lý tưởng đạo đức mà các nghề nghiệp yêu cầu, cho phép các cá nhân phục vụ công chúng theo những cách vượt ra ngoài luật pháp và đạo đức thông thường Điều này tương tự như trách nhiệm đạo đức của các nhà khoa học đối với các tuyên bố học thuật, cho thấy sự cần thiết phải thiết lập các tiêu chuẩn đạo đức riêng biệt trong mỗi nghề.
