i NGÂN HÀNG THẾ GIỚI DỰ ÁN HỖ TRỢ ĐỔI MỚI GDPT TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC (Mô–đun 3 11) Môn Giáo dục thể chất HÀ NỘI, 2020 2 CÁC CHỮ VIẾT TẮT Giáo viên GV Học sinh HS Phẩm chất PC Kiến thức KT Kĩ năng KN Năng lực NL Phương pháp PP Sách giáo khoa SGK Chương trình CT Giáo dục thể chất GDTC Thể dục thể thao TDTT Chương trình giáo dục phổ thông CT GDPT 3 BAN BIÊN SOẠN TÀI LIỆU TS Hà Minh Dịu, Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Ths Vũ Thị T[.]
MỤC TIÊU
Sau khi học mô–đun này, học viên có thể:
– Khái quát được những điểm cốt lõi về phương pháp, hình thức, kĩ thuật kiểm tra, đánh giá phát triển phẩm chất, năng lực học sinh;
Lựa chọn và áp dụng các phương pháp, hình thức, và kỹ thuật kiểm tra, đánh giá phù hợp là rất quan trọng để phát triển năng lực của học sinh Việc này không chỉ giúp đánh giá chính xác nội dung học tập mà còn định hướng rõ ràng cho sự phát triển năng lực cá nhân của từng học sinh.
– Xây dựng được các công cụ kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh về phẩm chất, năng lực;
Việc sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo đường phát triển năng lực giúp ghi nhận sự tiến bộ của học sinh, đồng thời thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học trong môn học.
– Hỗ trợ đồng nghiệp phát triển về kiến thức, kĩ năng tổ chức kiểm tra, đánh giá học sinh theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực.
NỘI DUNG CHÍNH
Phần 1 của bài viết giới thiệu lý thuyết về kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển phẩm chất và năng lực Bài viết phân tích yêu cầu và quy trình kiểm tra, đồng thời trình bày các phương pháp đánh giá hiệu quả, nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện cho học sinh Việc áp dụng các phương pháp này không chỉ giúp đánh giá đúng năng lực của học sinh mà còn khuyến khích sự phát triển cá nhân và sáng tạo trong quá trình học tập.
– Chương 1: Sử dụng phương pháp, hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong dạy học, giáo dục học sinh tiểu học môn Giáo dục thể chất
Chương 2 trình bày cách xây dựng công cụ kiểm tra đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh tiểu học trong môn Giáo dục thể chất, tập trung vào việc đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh Việc phát triển các công cụ này không chỉ giúp theo dõi sự phát triển của học sinh mà còn nâng cao chất lượng giáo dục thể chất, đảm bảo rằng các tiêu chí đánh giá phù hợp với mục tiêu giáo dục toàn diện.
Chương 3 trình bày cách sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo khung năng lực nhằm ghi nhận sự tiến bộ của học sinh trong môn Giáo dục thể chất Việc áp dụng phương pháp này không chỉ giúp đánh giá chính xác năng lực của học sinh mà còn thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, từ đó nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất Sự tiến bộ của học sinh sẽ được phản ánh rõ nét qua các tiêu chí đánh giá cụ thể, góp phần tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích sự phát triển toàn diện.
Phần 2 trình bày các ví dụ minh họa về các phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực trong môn Giáo dục thể chất Các phương pháp này không chỉ giúp đánh giá hiệu quả học tập mà còn khuyến khích sự phát triển toàn diện cho học sinh, đồng thời tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo Việc áp dụng các hình thức đánh giá đa dạng sẽ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thể chất, giúp học sinh phát huy tối đa khả năng của bản thân.
HÌNH THỨC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG
TÀI LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC
− Tài liệu đọc của Mô đun 3, môn Giáo dục thể chất
− Chương trình Giáo dục phổ thông môn Giáo dục thể chất 2018
− Video bài giảng tương ứng với các nội dung Mô đun 3 môn Giáo dục thể chất
− Hệ thống câu hỏi kiểm tra đánh giá theo các nội dung
− Máy tính, máy chiếu nối mạng internet
GIỚI THIỆU LÍ THUYẾT VÀ PHÂN TÍCH YÊU CẦU, QUY TRÌNH, PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
– Chương 1: Sử dụng phương pháp, hình thức kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong dạy học, giáo dục học sinh tiểu học môn Giáo dục thể chất
Chương 2 tập trung vào việc xây dựng công cụ kiểm tra đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh tiểu học trong môn Giáo dục thể chất Công cụ này nhằm đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh, từ đó giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy và phát triển toàn diện cho các em Việc thiết kế công cụ đánh giá cần đảm bảo tính chính xác, công bằng và phù hợp với chương trình giáo dục hiện hành.
Chương 3 tập trung vào việc sử dụng và phân tích kết quả đánh giá theo khung năng lực nhằm ghi nhận sự tiến bộ của học sinh trong môn Giáo dục thể chất Qua đó, chương cũng đề xuất những phương pháp dạy học đổi mới, giúp nâng cao hiệu quả giáo dục và phát triển toàn diện kỹ năng cho học sinh Việc áp dụng khung năng lực không chỉ giúp giáo viên theo dõi sự phát triển của học sinh mà còn tạo điều kiện cho việc cải tiến phương pháp giảng dạy, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục thể chất.
Phần 2 của bài viết trình bày các ví dụ minh họa về các phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá học sinh tiểu học, nhằm phát triển phẩm chất và năng lực trong môn Giáo dục thể chất Những phương pháp này không chỉ giúp đánh giá chính xác khả năng của học sinh mà còn khuyến khích sự phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần Việc áp dụng các hình thức đánh giá đa dạng sẽ tạo điều kiện cho học sinh thể hiện năng lực cá nhân, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục thể chất trong nhà trường.
C HÌNH THỨC TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG
D TÀI LIỆU VÀ THIẾT BỊ DẠY HỌC
− Tài liệu đọc của Mô đun 3, môn Giáo dục thể chất
− Chương trình Giáo dục phổ thông môn Giáo dục thể chất 2018
− Video bài giảng tương ứng với các nội dung Mô đun 3 môn Giáo dục thể chất
− Hệ thống câu hỏi kiểm tra đánh giá theo các nội dung
− Máy tính, máy chiếu nối mạng internet
PHẦN 1 GIỚI THIỆU LÍ THUYẾT VÀ PHÂN TÍCH YÊU CẦU, QUY TRÌNH, PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TIỂU HỌC
THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRONG DẠY HỌC, GIÁO DỤC HỌC SINH
Đặc điểm môn học GDTC
Giáo dục thể chất là môn học bắt buộc, được thực hiện từ lớp 1 đến lớp 12
Môn Giáo dục thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh, tập trung vào việc trang bị kiến thức và kỹ năng chăm sóc sức khỏe, vận động, và hình thành thói quen tập luyện Học sinh sẽ được hướng dẫn cách lựa chọn môn thể thao phù hợp để nâng cao sức khỏe và phát triển thể lực, từ đó hình thành ý thức và trách nhiệm đối với sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng Điều này giúp học sinh thích ứng với điều kiện sống và sống hòa đồng, vui vẻ với mọi người.
Môn Giáo dục thể chất tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng vận động và phát triển thể lực cho học sinh thông qua các bài tập thể chất đa dạng, bao gồm bài tập đội hình, thể dục, trò chơi vận động và các môn thể thao Bên cạnh đó, môn học cũng chú trọng vào việc trang bị kỹ năng phòng tránh chấn thương trong các hoạt động thể dục thể thao.
Nội dung giáo dục thể chất được phân chia theo hai giai đoạn: Giai đoạn giáo dục cơ bản và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp
Môn Giáo dục thể chất trong giai đoạn giáo dục cơ bản giúp học sinh nâng cao sức khỏe và vệ sinh cá nhân, hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao Qua các trò chơi vận động, học sinh phát triển kỹ năng vận động cơ bản và các tố chất thể lực, tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện Học sinh có cơ hội lựa chọn các hoạt động thể dục thể thao phù hợp với thể lực và khả năng của trường.
Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp trong môn Giáo dục thể chất được thực hiện qua các câu lạc bộ thể dục thể thao, cho phép học sinh lựa chọn hoạt động thể thao phù hợp với nguyện vọng và khả năng của trường Qua đó, học sinh không chỉ phát triển kỹ năng chăm sóc sức khỏe và vệ sinh thân thể mà còn nâng cao nhận thức và năng khiếu thể thao Điều này cũng hỗ trợ những học sinh có năng khiếu thể thao trong việc xác định định hướng nghề nghiệp phù hợp với khả năng của mình.
Nhiệm vụ của học viên
Trả lời các câu hỏi:
1 Môn GDTC có đặc trưng gì khác với các môn học khác ở bậc phổ thông?
2 Nội dung, phương pháp dạy học môn GDTC có những đặc điểm gì?
Yêu cầu cần đạt của môn GDTC ở tiểu học
1.2.1 Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực chung của môn GDTC
Căn cứ xác định các yêu cầu cần đạt
Một điểm mới trong việc xây dựng chương trình môn học lần này là áp dụng phương pháp thiết kế theo sơ đồ ngược (back-mapping) Cụ thể, các môn học sẽ bắt đầu từ mục tiêu để xác định yêu cầu về phẩm chất và năng lực (kết quả đầu ra) Dựa trên kết quả đầu ra này, chúng ta sẽ lựa chọn và đề xuất các nội dung dạy học phù hợp.
+Từ mục tiêu Chương trình Giáo dục phổ thông
+ Từ mục tiêu Chương trình môn Giáo dục thể chất
+ Kế thừa từ chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình thể dục hiện hành
Yêu cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và đóng góp của môn học trong việc bồi dưỡng phẩm chất cho học sinh
Môn học Giáo dục thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển năm phẩm chất chủ yếu cho học sinh, bao gồm yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực và trách nhiệm Những phẩm chất này được phát triển thông qua các hoạt động thể chất, giúp học sinh ở tất cả các cấp học rèn luyện bản thân và nâng cao ý thức cộng đồng.
Yêu cầu cần đạt về năng lực chung và đóng góp của môn học trong việc hình thành, phát triển các năng lực chung cho học sinh
Năng lực tự chủ và tự học của học sinh được phát triển thông qua các hoạt động thể dục thể thao, giúp các em biết tự tìm kiếm, đánh giá và lựa chọn nguồn tư liệu phù hợp với mục đích học tập Học sinh cũng học cách lưu trữ và xử lý thông tin một cách hợp lý Bên cạnh đó, các em biết lựa chọn bài tập và môn thể thao phù hợp với sức khỏe và thể trạng của bản thân, đồng thời tự điều chỉnh thời gian tập luyện hàng ngày để cải thiện thể chất và phát triển năng khiếu thể thao.
Năng lực giao tiếp và hợp tác: môn Giáo dục thể chất tạo cơ hội cho học sinh
Trong quá trình thực hành, trò chơi và các hoạt động thi đấu đồng đội, học sinh thường xuyên trao đổi, trình bày, chia sẻ và phối hợp thực hiện ý tưởng Qua đó, các em không chỉ hình thành mà còn phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác một cách hiệu quả.
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong giáo dục thể chất nhấn mạnh vai trò chủ động của học sinh trong việc tiếp nhận kiến thức và rèn luyện kỹ năng vận động hiệu quả GDTC là môn học đặc thù, mang tính cá nhân cao, yêu cầu mỗi học sinh phải tự sáng tạo và khám phá giới hạn khả năng của bản thân.
Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù và đóng góp của môn học trong việc hình thành, phát triển các năng lực đặc thù cho học sinh
Môn Giáo dục thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển năng lực chăm sóc sức khỏe, năng lực vận động cơ bản và khả năng tham gia các hoạt động thể dục thể thao cho học sinh Năng lực chăm sóc sức khỏe được hình thành thông qua sinh hoạt hàng ngày và các hoạt động rèn luyện thể chất tại trường, và quá trình này diễn ra dần dần qua từng lớp học và cấp học.
Năng lực vận động cơ bản là khả năng mà học sinh thể hiện qua việc nhận diện và thực hiện các vận động cơ bản trong chương trình Giáo dục thể chất Học sinh cần phát triển các kỹ năng vận động cơ bản nhằm nâng cao tố chất thể lực, thông qua việc quan sát hình ảnh, video kỹ thuật và động tác mẫu từ giáo viên.
Năng lực hoạt động thể thao được thể hiện qua khả năng nhận thức về vai trò của thể dục thể thao đối với sức khỏe Người tập cần thực hiện thành thạo các kỹ thuật cơ bản của những môn thể thao phù hợp với bản thân, đồng thời duy trì thái độ tự giác và tích cực trong quá trình rèn luyện thể dục thể thao.
Mặc dù mục tiêu của trường Tiểu học không phải là đào tạo vận động viên, nhưng môn thể dục vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có tố chất đặc biệt và năng khiếu thể thao Qua đó, nhà trường góp phần cung cấp nguồn tài năng thể thao quý giá cho đất nước.
Môn Giáo dục thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển các phẩm chất chủ yếu cùng năng lực chung cho học sinh, tương ứng với các cấp học và môn học theo quy định trong Chương trình tổng thể.
1.2.2 Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù của môn GDTC
Chương trình Giáo dục Thể chất (GDTC) giúp học sinh phát triển năng lực thể chất qua ba thành phần chính: chăm sóc sức khỏe, vận động cơ bản và hoạt động thể dục thể thao Các yêu cầu về năng lực thể chất được thể hiện rõ ràng trong bảng dưới đây.
Biết và bước đầu thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung và vệ sinh trong tập luyện thể dục thể thao
– Biết và bước đầu thực hiện được một số yêu cầu cơ bản của chế độ dinh dưỡng để bảo vệ, tăng cường sức khoẻ
Nhận diện và có những phản ứng phù hợp với các yếu tố cơ bản của môi trường tự nhiên là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe Việc hiểu rõ các yếu tố có lợi và có hại từ môi trường giúp chúng ta có những biện pháp ứng phó hiệu quả, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe cá nhân.
– Nhận biết được các vận động cơ bản trong chương trình môn học
– Thực hiện được các kĩ năng vận động cơ bản
– Có ý thức thường xuyên vận động để phát triển các tố chất thể lực
Hoạt động thể dục thể thao
Hoạt động thể dục thể thao đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe và cải thiện thể chất của cơ thể Người tham gia cần nắm vững các kỹ thuật cơ bản của một số môn thể thao phù hợp với khả năng và sở thích cá nhân để đạt hiệu quả tối ưu trong luyện tập.
– Tự giác, tích cực trong tập luyện thể dục thể thao
1.2.3 Yêu cầu cần đạt và nội dung ở các lớp
Yêu cầu cần đạt Nội dung
– Biết thực hiện vệ sinh sân tập, chuẩn bị dụng cụ trong tập luyện
Vệ sinh sân tập, chuẩn bị dụng cụ trong tập luyện
VẬN ĐỘNG CƠ BẢN – Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu của giáo viên để tập luyện
– Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ; Đội hình đội ngũ
Các tư thế đứng nghiêm và đứng nghỉ là những yếu tố quan trọng trong việc tập hợp đội hình, bao gồm hàng dọc, hàng ngang, dóng hàng và điểm số Bên cạnh đó, động tác quay các hướng cũng cần được thực hiện chính xác Tham gia tích cực vào các trò chơi vận động sẽ giúp rèn luyện tư thế, tác phong và phản xạ cho người chơi.
Trò chơi rèn luyện đội hình đội ngũ
Thực hiện được nội dung các động tác bài tập thể dục Bước đầu hình thành thói quen tập thể dục
Các động tác thể dục phù hợp với đặc điểm lứa tuổi
Thực hiện được nội dung các tư thế và kĩ năng vận động cơ bản
Tư thế và kĩ năng vận động cơ bản
Các tư thế hoạt động vận động cơ bản của đầu, cổ, tay, chân
Các hoạt động vận động phối hợp của cơ thể
Tham gia chơi tích cực các trò chơi vận động rèn luyện tư thế, tác phong, phản xạ và bổ trợ môn thể thao ưa thích
Trò chơi bổ trợ khéo léo Trò chơi rèn luyện kĩ năng vận động và phản xạ
Tham gia chơi tích cực các môn thể thao ưa thích
– Hoàn thành lượng vận động của bài tập
– Nghiêm túc, tích cực trong tập luyện và hoạt động tập thể
Thể thao tự chọn là việc tập luyện môn thể thao phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của mỗi người Ngoài ra, các trò chơi vận động cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và nâng cao kỹ năng cho môn thể thao ưa thích.
Yêu cầu cần đạt Nội dung
– Biết thực hiện vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn trong tập luyện
Vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn trong tập luyện
– Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu của giáo viên để tập luyện
– Thực hiện được nội dung đội hình đội ngũ và vận dụng được vào trong các hoạt động tập thể
VẬN ĐỘNG CƠ BẢN Đội hình đội ngũ
Các mức độ trong câu hỏi, bài tập theo hướng phát triển năng lực
Thông tư 27/2020/TT-BGDĐT quy định về đánh giá học sinh tiểu học, đưa ra ba mức độ kết quả học tập dựa trên năng lực của học sinh, bao gồm: Hoàn thành tốt, Hoàn thành và Chưa hoàn thành.
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên có thể sử dụng các động từ trong bảng tổng hợp hoặc thay thế bằng những động từ tương đương để phù hợp với tình huống sư phạm và nhiệm vụ cụ thể được giao cho học sinh, đặc biệt trong việc đặt câu hỏi thảo luận và ra đề kiểm tra đánh giá.
Chương trình Giáo dục phổ thông môn Giáo dục thể chất năm 2018 sử dụng các động từ cụ thể để thể hiện mức độ đáp ứng yêu cầu cần đạt của người học Những động từ này được trình bày chi tiết trong bảng dưới đây.
Mức độ Động từ tả mức độ
Biết – Kể được tên (trò chơi vận động, các môn thể thao);
– Liệt kê được (tên dụng cụ của các môn thể thao);
– Nêu được tên (động tác kĩ thuật, tư thế vận động cơ bản);
– Phát biểu được, thuộc (một số điều luật thể thao);
– Xác định được, biết được (các tư thế động tác, phương hướng, biên độ động tác);
– Nhận biết được (chế độ dinh dưỡng, các yếu tố vệ sinh, thiên nhiên có lợi, có hại trong tập luyện);
– Biết được (một cách sơ giản về lịch sử của môn thể thao ưa thích);
– Khắc phục được (hiện tượng “cực điểm” xảy ra khi chạy cự li trung bình)
Hiểu – Nêu được (vai trò, ý nghĩa của vệ sinh trong tập luyện);
– Mô tả được (động tác kĩ thuật);
– So sánh được (sự khác nhau giữa kĩ thuật và chiến thuật của môn thể thao);
– Giới thiệu được (những biến đổi quan trọng về phát triển các kĩ thuật môn nhảy cao);
– Chỉ ra được (nguyên nhân dẫn đến động tác sai và cách khắc phục động tác sai đó);
– Đánh giá được (tầm quan trọng của các hoạt động vận động đến phát triển thể lực và sức khoẻ);
Trong bài viết này, chúng ta sẽ phân biệt các sơ đồ chiến thuật thi đấu trong một môn thể thao cụ thể, đồng thời so sánh nội dung và phương pháp tập luyện phù hợp nhằm nâng cao sức khỏe Việc hiểu rõ các chiến thuật sẽ giúp vận động viên cải thiện hiệu suất thi đấu, trong khi lựa chọn phương pháp tập luyện đúng đắn sẽ góp phần tăng cường sức khỏe và thể lực.
Vận dụng – Thực hiện được (cách chăm sóc sức khoẻ phù hợp với bản thân);
– Hướng dẫn được (người khác cách chăm sóc sức khoẻ và bảo vệ môi trường tập luyện);
– Rèn luyện được (khả năng thích ứng của cơ thể với những biến đổi của môi trường);
– Biểu diễn được (các động tác kĩ thuật, bài tập liên hoàn);
Bài viết đề cập đến các kỹ năng quan trọng trong thể thao, bao gồm khả năng tự sửa đổi thông qua việc nghe, quan sát và luyện tập Người tập cần vận dụng các kỹ thuật đã học vào quá trình luyện tập và thi đấu Đồng thời, việc áp dụng các động tác chiến thuật hợp lý vào thi đấu cũng rất cần thiết Cuối cùng, việc hiểu và vận dụng các điều luật thể thao trong tổ chức thi đấu là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự công bằng và chuyên nghiệp.
– Đề xuất được (giải pháp phù hợp cho tổ chức thi đấu);
– Xử lí được (các tình huống trong tập luyện và thi đấu);
– Xác định được (một số biện pháp phòng tránh chấn thương); – Lập được (kế hoạch, thời gian tập luyện để phát triển tố chất thể lực)
- Mục tiêu: Câu hỏi "biết" nhằm kiểm tra trí nhớ của học sinh về các dữ kiện, số liệu, các định nghĩa, quy tắc, khái niệm…
- Tác dụng đối với học sinh: Giúp học sinh ôn lại được những gì đã biết, đã trải qua
Để hình thành câu hỏi hiệu quả, giáo viên có thể sử dụng các từ và cụm từ như: Ai…? Cái gì…? Ở đâu…? Thế nào…? Khi nào…? Ngoài ra, các câu hỏi như “Hãy định nghĩa…”, “Hãy mô tả…”, và “Hãy kể lại…” cũng rất hữu ích trong việc khuyến khích học sinh tư duy và phản hồi.
- Trong dạy học môn bóng đá ở lớp 3 khi giảng dạy kĩ thuật ném biên giáo viên đặt câu hỏi: Kĩ thuật ném biên có mấy loại?
Khi dạy học môn Bóng rổ tự chọn cho học sinh lớp 1, giáo viên cần hướng dẫn động tác ném rổ bằng hai tay trước ngực Để hiểu rõ hơn về kỹ thuật này, giáo viên có thể đặt câu hỏi: "Em hãy mô tả động tác ném rổ bằng hai tay trước ngực?" nhằm khuyến khích học sinh phân tích và ghi nhớ các bước thực hiện.
- Khi dạy bài "Vận động của Đầu, Cổ" giáo viên đặt câu hỏi: Em hãy kể tên những hoạt động có liên quan đến đầu và cổ?
- Mục tiêu: Câu hỏi "hiểu" nhằm kiểm tra học sinh cách liên hệ, kết nối các dữ kiện, số liệu, các đặc điểm… khi tiếp nhận thông tin
- Tác dụng đối với học sinh:
Giúp học sinh nhận diện các yếu tố cơ bản trong bài học và phát triển khả năng so sánh giữa các yếu tố, sự kiện để hiểu rõ hơn nội dung học tập.
Khi giáo viên hình thành câu hỏi, họ có thể sử dụng các cụm từ như: "Hãy so sánh ", "Hãy liên hệ ", "Vì sao ?" và "Giải thích ?" để khuyến khích học sinh tư duy và phản biện.
Khi giảng dạy bài "Vận động của Đầu, Cổ" cho học sinh lớp 1, giáo viên đã đặt câu hỏi quan trọng: Tại sao khi thực hiện động tác ngửa đầu, học sinh cần giữ chân thẳng và ưỡn căng ngực?
Trong quá trình dạy học Đội hình đội ngũ cho học sinh lớp 1, khi giảng dạy khẩu lệnh tập hợp hàng dọc, giáo viên cần đặt câu hỏi để học sinh phân biệt giữa dự lệnh và động lệnh Cụ thể, khẩu lệnh "Thành 1 (2,3,4 ) hàng dọc - Tập hợp" giúp học sinh nhận biết rõ ràng các thành phần của lệnh.
Mục tiêu của câu hỏi "vận dụng" là đánh giá khả năng áp dụng thông tin đã thu thập, bao gồm các dữ kiện, số liệu và đặc điểm, vào những tình huống mới.
- Tác dụng đối với học sinh:
+ Giúp học sinh hiểu được nội dung kiến thức, các khái niệm, nguyên tắc
+ Biết cách lựa chọn phương pháp để giải quyết vấn đề trong nghề nghiệp và cuộc sống
+ Khi dạy học, giáo viên cần tạo ra các tình huống mới, các bài tập, các vấn đề giúp học sinh vận dụng các kiến thức đã học
Giáo viên có thể cung cấp nhiều lựa chọn câu trả lời cho học sinh, giúp các em chọn ra đáp án chính xác Quá trình so sánh các lời giải khác nhau không chỉ kích thích tư duy mà còn tạo ra một trải nghiệm học tập tích cực cho học sinh.
Trong quá trình dạy học môn bóng rổ cho học sinh lớp 1, khi hướng dẫn động tác "dẫn bóng tại chỗ", giáo viên cần đặt câu hỏi về vị trí tiếp xúc của tay với bề mặt quả bóng Câu hỏi này giúp học sinh nhận thức rõ hơn về kỹ thuật cơ bản của động tác dẫn bóng, từ đó nâng cao khả năng chơi bóng rổ của các em.
Trong quá trình giảng dạy về chủ đề "Vận động của Đầu, Cổ", giáo viên đã đặt ra câu hỏi cho học sinh: "Các em cần thực hiện động tác nào liên quan đến Đầu và Cổ khi cảm thấy mỏi cổ?"
Đánh giá kết quả hình thành, phát triển một số phẩm chất chủ yếu thông qua dạy học môn Giáo dục thể chất Tiểu học
Dựa trên mục tiêu phát triển phẩm chất môn Giáo dục thể chất (GDTC) tại trường Tiểu học, cần xác định yêu cầu cơ bản về phẩm chất học sinh theo định hướng tiếp cận năng lực Mỗi lớp học sẽ có những tiêu chí cụ thể để đảm bảo học sinh đạt được những kỹ năng và thái độ cần thiết, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục thể chất trong bậc tiểu học.
Để nâng cao chất lượng giáo dục, cần kết hợp đánh giá thường xuyên với đánh giá định kỳ, đồng thời tích hợp đánh giá của giáo viên và tự đánh giá của học sinh Ngoài ra, việc phối hợp giữa đánh giá của nhà trường và đánh giá từ gia đình, cộng đồng cũng rất quan trọng.
− Công tác đánh giá phẩm chất ở trường Tiểu học của GV được thể hiện qua một số đặc trưng cơ bản sau:
Mục đích chính của việc đánh giá phẩm chất học sinh là so sánh phẩm chất quan sát được với các tiêu chí yêu cầu của mục tiêu đạt được ở các lớp 1, 2, 3, 4 và 5 Qua đó, chúng ta có thể kịp thời cải thiện hoạt động dạy và học.
Để đánh giá kết quả học tập môn học, cần thực hiện ba công đoạn cơ bản: thu thập thông tin, phân tích và xử lý thông tin, sau đó xác nhận kết quả và đưa ra quyết định điều chỉnh hoạt động dạy và học.
BẢNG THAM CHIẾU ĐÁNH GIÁ PHẨM CHẤT CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC
Hướng dẫn: Dưới đây là những biểu hiện hành vi có thể quan sát thấy ở một học sinh:
(chỉ chọn 1 trong 3 mức độ)
1= Cần cố gắng (C) ; 2 = Đạt (Đ); 3 = Tốt (T)
Phẩm chất Các biểu hiện cụ thể được quan sát ở từng phẩm chất ở Tiểu học
Yêu thiên nhiên và có những việc làm thiết thực bảo vệ thiên nhiên
Yêu quê hương, yêu Tổ quốc, tôn trọng các biểu trưng của đất nước
Kính trọng, biết ơn người lao động, người có công với quê hương, đất nước
Yêu thương, quan tâm, chăm sóc người thân trong gia đình
Yêu quý bạn bè, thầy cô; quan tâm, động viên, khích lệ bạn bè
Tôn trọng người lớn tuổi; giúp đỡ người già, người ốm yếu, người khuyết tật; nhường nhịn và giúp đỡ em nhỏ
Chăm chỉ Có thói quen tập luyện thể dục thể thao để rèn luyện sức khoẻ
Thật thà, ngay thẳng trong học tập, mạnh dạn nói lên ý kiến của mình
Có thái độ và hành vi tôn trọng các nội quy, quy định chung trong học tập, sinh hoạt
Có thói quen giữ gìn vệ sinh, rèn luyện thân thể, chăm sóc sức khoẻ
Có ý thức bảo quản, giữ gìn đồ dùng cá nhân và tập thể.
Đánh giá kết quả hình thành, phát triển năng lực chung thông qua dạy học môn Giáo dục thể chất Tiểu học
1.5.1 Định hướng đánh giá năng lực tự chủ và tự học thông qua dạy học môn Giáo dục thể chất Tiểu học
Năng lực tự chủ và tự học là yếu tố quan trọng đối với học sinh, không chỉ trong thời gian học tập mà còn trong suốt cuộc đời Việc học là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự tự giác và khả năng tự quản lý để phát triển bản thân.
Để tiến bộ cùng với xã hội, việc học là điều không thể thiếu Trong quá trình học, tự học đóng vai trò quan trọng trong việc chiếm lĩnh tri thức Mỗi năng lực đều có những dấu hiệu cụ thể, vì vậy việc giáo viên phân tích và quan sát những biểu hiện này sẽ giúp đánh giá hiệu quả hơn Việc lập bảng kiểm và hệ thống câu hỏi đánh giá năng lực học sinh sẽ khuyến khích các em tự học và tự đối chiếu bản thân qua việc trả lời câu hỏi Những biểu hiện của năng lực tự chủ và tự học trong dạy học môn Giáo dục thể chất ở trường Tiểu học có thể được thể hiện qua các tham chiếu đánh giá cụ thể.
BẢNG THAM CHIẾU ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC TỰ CHỦ TỰ HỌC
Hướng dẫn: Dưới đây là những biểu hiện hành vi có thể quan sát thấy ở một HS
(chỉ chọn 1 trong 3 mức độ)1= Cần cố gắng (C) ; 2 = Đạt (Đ); 3 = Tốt (T)
STT Các biểu hiện cụ thể được quan sát ở năng lực tự chủ, tự học
1 HS tự thực hiện được các nhiệm vụ trong tập luyện cá nhân, tập luyện theo nhóm
2 HS tự giác, chủ động hoàn thành các kĩ thuật, bài tập thể dục được giáo viên giao cho đúng hẹn
3 HS tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn GDTC để điều chỉnh việc học tập của mình
4 HS vận dụng điều đã học để giải quyết các vấn đề trong tập luyện và thi đấu thể thao
5 Để giải quyết một vấn đề nào đó trong tập luyện và thi đấu thể thao, HS thường cố gắng đến cùng để đạt được yêu cầu
6 HS chủ động nghĩ ra những cách khác nhau để giải quyết vấn đề trong tập luyện và thi đấu thể thao
1.5.2 Định hướng đánh giá năng lực giao tiếp và hợp tác thông qua dạy học môn Giáo dục thể chất
Năng lực giao tiếp và hợp tác (NLGT&HT) là yếu tố thiết yếu trong xã hội hiện đại, giúp con người tương tác và trao đổi ý tưởng hiệu quả Việc chia sẻ thông tin và lập luận thuyết phục không chỉ là một phần quan trọng trong quá trình học tập mà còn giúp nâng cao chất lượng ý tưởng thông qua phản biện Khi các ý tưởng được thảo luận và kiểm tra kỹ lưỡng, chúng sẽ được cải tiến và phát triển, đồng thời học sinh (HS) cũng nâng cao kỹ năng của mình trong quá trình này.
Việc phát triển năng lực giáo dục và học tập từ trong trường học đang trở thành xu thế toàn cầu, thông qua sự phản biện và logic của người khác.
Giao tiếp và hợp tác trong môn Giáo dục thể chất (GDTC) được phát triển thông qua phương pháp dạy học của giáo viên, trong đó việc tổ chức lớp học theo hình thức hoạt động nhóm là rất quan trọng Giáo viên thường chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ, mỗi nhóm gồm từ 5−6 học sinh Tùy thuộc vào mục đích sư phạm, việc chia nhóm có thể được thực hiện ngẫu nhiên hoặc theo chủ định, nhóm có thể duy trì hoặc thay đổi trong suốt quá trình học Nhiệm vụ của mỗi nhóm có thể giống nhau hoặc liên quan đến các phần của một chủ đề chung.
Trong hoạt động nhóm, lớp học bắt đầu bằng việc tiếp nhận nội dung và nhiệm vụ học tập Các nhóm sẽ lập kế hoạch, thỏa thuận nguyên tắc làm việc và phân công nhiệm vụ cho từng cá nhân Mỗi thành viên làm việc độc lập, sau đó trao đổi và tập luyện trong nhóm Cuối cùng, nhóm sẽ đại diện trình bày kết quả trước lớp dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
BẢNG THAM CHIẾU ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC TỰ CHỦ TỰ HỌC
Hướng dẫn: Dưới đây là những biểu hiện hành vi có thể quan sát thấy ở một HS
(chỉ chọn 1 trong 3 mức độ)1= Cần cố gắng (C) ; 2 = Đạt (Đ); 3 = Tốt (T)
STT Các biểu hiện cụ Thể được quan sát ở năng lực tự chủ, tự học
1 HS có kĩ năng giao tiếp, sẵn sàng giúp đỡ các bạn trong giờ học GDTC
2 HS tích cực tham gia vào các công việc ở nhóm/ tổ khi thực hiện nhiệm vụ của GV
3 HS dễ làm quen, dễ dàng kết bạn trong lớp và ngoài lớp
4 HS tích cực, tự giác hoàn thành công việc được nhóm giao cho trong tổ chức tập luyện theo nhiệm vụ GV giao cho
5 HS lắng nghe và dễ dàng thỏa thuận với các bạn trong nhóm trong hoạt động của nhóm trong tập luyện TT
1.5.3 Định hướng đánh giá năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo thông qua dạy học môn Giáo dục thể chất Định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nước ta trong giai đoạn hiện nay là “chuyển mạnh quátrình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học”.Trong đó năng lực giải quyết vấn đề và sáng
23 tạo là một trong những năng lực chung rất quan trọng, cần được hình thành và phát triển cho học sinh Tiểu học
Cấu trúc năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo bao gồm bốn năng lực thành phần chính: năng lực chuyên môn, năng lực phương pháp, năng lực xã hội và năng lực cá thể Năng lực này phản ánh sự tổng hòa của kiến thức, kỹ năng và thái độ mà cá nhân sử dụng để thành công trong việc giải quyết các vấn đề trong những tình huống thay đổi.
NLGQVĐ&ST giúp học sinh phát triển ý thức và trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, đồng thời nâng cao chất lượng công việc Học sinh cũng được trang bị khả năng vận dụng kiến thức và kỹ năng để phát hiện và giải quyết các vấn đề trong học tập và thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của xã hội tri thức và hội nhập quốc tế.
BẢNG THAM CHIẾU ĐÁNH GIÁ NL GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO
Hướng dẫn: Dưới đây là những biểu hiện hành vi có thể quan sát thấy ở một HS
(chỉ chọn 1 trong 3 mức độ)1= Cần cố gắng (C) ; 2 = Đạt (Đ); 3 = Tốt (T)
STT Các biểu hiện cụ thể được quan sát ở năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo
1 Xác định và làm rõ thông tin, ý tưởng mới khi GV giảng dạy kĩ thuật động tác mới
2 Phát hiện và nêu được tình huống có vấn đề trong tập luyện thể thao và trong cuộc sống
3 Thu thập các thông tin có liên quan đến vấn đề và hình thành ý tưởng mới
4 Đề xuất giải pháp cải tiến hay thay thế các phương pháp tập luyện, thi đấu không còn phù hợp
5 Đề xuất được giải pháp giải quyết vấn đề
6 Thực hiện giải pháp giải quyết vấn đề
7 Vận dụng giải pháp vào bối cảnh mới của giờ học hoặc hoạt động ngoại khóa
8 Tiếp nhận và đánh giá vấn đề dưới những góc nhìn khác nhau
1.5.4 Đánh giá kết quả hình thành, phát triển năng lực đặc thù trong dạy học môn Giáo dục thể chất Tiểu học
Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng tiếp cận năng lực đặc thù trong môn GDTC tập trung vào các định hướng sau:
Chuyển đổi từ việc chỉ đánh giá kết quả học tập cuối môn học hay khóa học sang việc áp dụng nhiều hình thức đánh giá khác nhau nhằm mục đích xếp hạng và phân loại, sẽ giúp cải thiện chất lượng giáo dục và tạo điều kiện cho sự phát triển toàn diện của người học.
24 thường xuyên, đánh giá định kỳ sau từng chủ đề, từng chương nhằm mục đích phản hồi điều chỉnh quá trình dạy học (đánh giá quá trình);
Chuyển đổi từ việc đánh giá kiến thức và kỹ năng môn Giáo dục thể chất sang đánh giá năng lực thực tiễn của người học là rất cần thiết Điều này có nghĩa là cần tập trung vào việc đánh giá khả năng vận dụng và giải quyết các vấn đề thực tiễn, đặc biệt là các năng lực tư duy bậc cao như tư duy sáng tạo.
Đánh giá cần được chuyển từ một hoạt động tách biệt với quá trình dạy học sang việc tích hợp vào chính quá trình này, coi đánh giá như một phương pháp dạy học hữu hiệu.
BẢNG THAM CHIẾU ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC ĐẶC THÙ CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC
Hướng dẫn: Dưới đây là những biểu hiện hành vi có thể quan sát thấy ở một học sinh Tiểu học: (chỉ chọn 1 trong 3 mức độ)
1= Cần cố gắng (C) ; 2 = Đạt (Đ); 3 = Tốt (T)
Năng lực Thành tố của năng lực
Yêu cầu cần đạt ở Cấp Tiểu học
1 Có kiến thức và ý thức thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh trong tập luyện thể dục thể thao để bảo vệ sức khoẻ
Biết và bước đầu thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh trong tập luyện TDTT
2 Có kiến thức cơ bản về thực hiện chế độ dinh dưỡng trong tập luyện và sinh hoạt
Biết và bước đầu thực hiện được một số yêu cầu cơ bản của chế độ dinh dưỡng để bảo vệ, tăng cường sức khoẻ
3 Phát triển khả năng thích ứng của cơ thể với những nhân tố tích cực và tiêu cực của môi trường
Nhận diện và có những phản ứng phù hợp với các yếu tố cơ bản trong môi trường tự nhiên, cả tích cực lẫn tiêu cực, là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
1 Thực hiện được các kỹ năng vận động cơ
Nhận biết được các vận động cơ bản trong
Vận động cơ bản bản trong hoạt động thể dục thể thao và trong cuộc sống chương trình môn học
Thực hiện được các kĩ năng vận động cơ bản
2 Tham gia thường xuyên các hoạt động thể thao và các hoạt động khác trong cuộc sống
Có ý thức thường xuyên vận động để phát triển các tố chất thể lực
Hoạt động thể dục thể thao
1 Thể hiện khả năng vận dụng các kỹ năng vận động trong các hoạt động thể dục thể thao khác nhau
Hoạt động thể dục thể thao (TDTT) đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe và cải thiện thể chất của con người Việc nhận biết và thực hiện các kỹ thuật cơ bản của một số môn thể thao phù hợp với khả năng bản thân giúp phát triển kỹ năng và tăng cường sức bền Tham gia TDTT không chỉ mang lại lợi ích về thể chất mà còn góp phần nâng cao tinh thần và sự tự tin.
2 Phát triển kiến thức và khả năng quan sát, cảm nhận để thưởng thức các hoạt động thể dục thể thao
Tự giác tích cực trong tập luyện TDTT Đánh giá mức độ hoàn thành theo yêu cầu cần đạt của môn học:
Ví dụ về đánh giá mức độ hoàn thành yêu cầu đối với học sinh Lớp 3 có thể được minh họa qua đề đánh giá liên quan đến bài tập thể dục Đề đánh giá này sẽ giúp phân loại và đánh giá học sinh sau khi hoàn thành các bài tập, từ đó xác định mức độ đạt yêu cầu cần thiết.
– Bước đầu biết lựa chọn môi trường tự nhiên có lợi trong tập luyện
– Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu của giáo viên để tập luyện
– Thực hiện đúng nội dung các động tác bài tập thể dục; biết vận
26 dụng vào trong các hoạt động tập thể
– Tham gia tích cực các trò chơi vận động rèn luyện tư thế, tác phong, nhịp điệu, phản xạ,
– Bước đầu tự sửa sai động tác thông qua nghe, quan sát và tập luyện
– Hoàn thành tốt lượng vận động của bài tập
- Có tác phong nhanh nhẹn, mạnh dạn trong tập luyện
– Nghiêm túc, tích cực, trung thực trong tập luyện Hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao
- Bước đầu biết lựa chọn môi trường tự nhiên có lợi trong tập luyện
– Biết quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu của giáo viên để tập luyện
– Thực hiện được nội dung các động tác bài tập thể dục; biết vận dụng vào trong các hoạt động tập thể
– Tham gia các trò chơi vận động rèn luyện tư thế, tác phong, nhịp điệu, phản xạ,
– Bước đầu tự sửa sai động tác thông qua nghe, quan sát và tập luyện
– Hoàn thành lượng vận động của bài tập
– Nghiêm túc, trung thực trong tập luyện Hình thành thói quen tập luyện thể dục thể thao
- Chưa biết lựa chọn môi trường tự nhiên có lợi trong tập luyện
– Còn hạn chế khi quan sát tranh ảnh và động tác làm mẫu của giáo viên để tập luyện
– Chưa thực hiện được nội dung các động tác bài tập thể dục;
– Hạn chế tham gia các trò chơi vận động rèn luyện tư thế, tác phong, nhịp điệu,
– Chưa biết tự sửa sai động tác thông qua nghe, quan sát và tập luyện
– Không hoàn thành lượng vận động của bài tập
– Ý thức và tinh thần tham gia hoạt động tập thể không cao
Phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập trong môn GDTC ở tiểu học
Đánh giá kết quả giáo dục thể chất là quá trình thu thập và so sánh thông tin về mức độ đạt yêu cầu của học sinh, nhằm cung cấp dữ liệu chính xác và kịp thời về sự tiến bộ của họ Hoạt động này giúp điều chỉnh phương pháp dạy học và quản lý, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục Để đảm bảo mục tiêu đánh giá phẩm chất và năng lực của học sinh trong môn giáo dục thể chất, cần lựa chọn các phương pháp và hình thức đánh giá phù hợp theo các nguyên tắc nhất định.
Đánh giá kết quả giáo dục thể chất cần dựa trên mục tiêu và yêu cầu đạt được cho từng lớp học, cấp học theo chương trình môn học Các tiêu chuẩn đánh giá thể lực học sinh do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định sẽ được áp dụng, với sự chú trọng vào kỹ năng vận động và hoạt động thể dục thể thao của học sinh.
- Đảm bảo tính giá trị;
- Đảm bảo tính toàn diện và linh hoạt;
- Đảm bảo tính công bằng và tin cậy;
- Đảm bảo tính thường xuyên và hệ thống;
- Đánh giá cần quan tâm đến cả kết quả và những trải nghiệm của HS để có được kết quả đó;
- Đánh giá trong bối cảnh thực tiễn và vì sự phát triển của HS;
- Đánh giá phải phù hợp với đặc điểm môn học
Đánh giá trong giáo dục cần đảm bảo tính khách quan và phân hóa, kết hợp giữa đánh giá thường xuyên và định kỳ Quy trình đánh giá nên bao gồm đánh giá của giáo viên, tự đánh giá của học sinh, đánh giá đồng đẳng giữa các học sinh và sự tham gia của cha mẹ học sinh Học sinh cần được thông báo rõ ràng về hình thức, thời điểm, cách thức đánh giá để chủ động tham gia vào quá trình này.
Đánh giá học sinh cần chú trọng đến sự tiến bộ về năng lực, thể lực và ý thức học tập, nhằm thúc đẩy và hỗ trợ sự phát triển phẩm chất và năng lực của các em Việc này không chỉ tạo hứng thú mà còn khích lệ tinh thần luyện tập, khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào các hoạt động thể dục thể thao trong và ngoài trường học.
Trong môn Giáo dục thể chất, việc kiểm tra đánh giá được thực hiện qua hai hình thức chính là đánh giá thường xuyên và đánh giá định kỳ Ngoài ra, đánh giá còn được phân chia thành đánh giá định tính và đánh giá định lượng, nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác trong việc đánh giá năng lực học sinh.
Đánh giá thường xuyên là quá trình quan trọng bao gồm cả đánh giá chính thức, như các hoạt động thực hành, tập luyện và trình diễn, lẫn đánh giá không chính thức, như quan sát trên lớp, đối thoại và học sinh tự đánh giá Mục tiêu của việc này là thu thập thông tin về sự hình thành và phát triển năng lực của từng học sinh.
Đánh giá định kỳ trong giáo dục thể chất tập trung vào kỹ năng thực hành và thể lực của học sinh, kết hợp với đánh giá thường xuyên để phân loại học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy Đánh giá định tính, thường được sử dụng ở cấp tiểu học, mô tả kết quả học tập qua lời nhận xét hoặc mức xếp loại, cho phép học sinh tự đánh giá sau mỗi chủ đề Đặc điểm nổi bật của môn giáo dục thể chất là tính thực hành, với việc rèn luyện kỹ năng động tác, năng lực trình diễn, và tự kiểm tra sức khỏe Giáo viên cần hướng dẫn ôn tập và chọn hình thức kiểm tra phù hợp, có thể là kiểm tra cá nhân hoặc nhóm, cho cùng một động tác hoặc toàn bộ bài tập.
Trong môn Giáo dục thể chất (GDTC), các phương pháp đánh giá như quan sát, trắc nghiệm khách quan, tự đánh giá và lắng nghe thường được áp dụng Bên cạnh các hình thức truyền thống như phỏng vấn và phân tích động tác, có thể sử dụng phiếu hỏi và bài tập theo từng lĩnh vực hoặc môn thể thao Sự kết hợp giữa đánh giá của giáo viên và học sinh, cũng như việc đánh giá vào đầu, trong và cuối giờ học, sẽ là cơ sở quan trọng để xây dựng kế hoạch bài dạy tiếp theo.
Có thể kết hợp kênh hình (sáng tạo động tác mới – vẽ hình) để đa dạng hóa hình thức đánh giá
1.6.1 Nhóm phương pháp kiểm tra viết
Sau khi nghiên cứu hoạt động này, học viên có khả năng:
1 Phân tích được đặc điểm của bài kiểm tra viết trong dạy học môn GDTC
2 Vận dụng được phương pháp kiểm tra viết vào dạy học các bài GDTC của chương trình giáo dục 2018
Kiểm tra viết là một phương pháp đánh giá học sinh thông qua việc yêu cầu các em viết câu trả lời cho các câu hỏi trong chương trình học Đây là một trong những phương pháp đánh giá truyền thống phổ biến Kỹ thuật đánh giá bằng kiểm tra viết thường bao gồm hai hình thức chính.
- Phương pháp kiểm tra viết dạng trắc nghiệm khách quan
- Phương pháp kiểm tra dạng tự luận a) Phương pháp kiểm tra viết dạng trắc nghiệm khách quan
Câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn :
Trong 4 hoạt động dạy học sau đây, việc đánh giá thường xuyên có thể thực hiện ở hoạt động nào?
B Khởi động; Hình thành kiến thức
D Cả 4 hoạt động trên Đáp án: D
Câu hỏi ghép đôi (ghép hợp)
Ví dụ về câu hỏi ghép đôi : Hãy nối bức tranh cho đúng với nội dung
HS thực hiện động tác dẫn bóng
Bạn trai đang quay bóng rổ bằng ngón tay
Ví dụ: Hãy chọn phương án đúng, sai bằng cách đánh dấu (X) vào các cột tương ứng trong bảng dưới đây :
Ván đấu cờ vua được chia làm 3 giai đoạn cơ bản
Giai đoạn đầu tiên trong ván đấu cờ vua gọi là giai đoạn trung cuộc
Cờ vua có nguồn gốc từ Trung Quốc
Cờ vua xuất hiện từ thế kỷ thứ 6 sau công nguyên
Cờ vua du nhập vào Việt nam từ năm 1960
Cờ vua gia nhập liên đoàn Cờ thế giới năm 1886
Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn có những điểm mạnh và điểm yếu
KTĐG bằng câu hỏi lựa chọn mang lại hiệu quả cao, cho phép học sinh trả lời nhiều câu hỏi trong thời gian ngắn Phương pháp này giúp đánh giá một cách toàn diện các yêu cầu về năng lực trong môn học.
Việc chấm điểm các câu hỏi trắc nghiệm mang lại sự nhanh chóng, dễ dàng và đảm bảo tính khách quan trong quá trình đánh giá Tuy nhiên, những lợi ích này chỉ được phát huy khi các câu hỏi được biên soạn một cách kỹ lưỡng và bài kiểm tra được thiết kế một cách cẩn thận.
GV chủ yếu chỉ có khả năng soạn thảo các câu hỏi đánh giá tư duy bậc thấp của học sinh, như nhận biết và ghi nhớ Việc xây dựng các câu hỏi để đánh giá tư duy bậc cao, bao gồm vận dụng và sáng tạo, gặp nhiều khó khăn.
- Việc soạn câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn khá phức tạp và tốn thời gian
Câu hỏi trắc nghiệm lựa chọn thường đưa thông tin ra khỏi ngữ cảnh, dẫn đến việc thông tin không phù hợp với tình huống thực tế Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tính hiệu lực của việc đánh giá.
Quá trình thực hiện bài kiểm tra trắc nghiệm cần áp dụng biện pháp chống gian lận bằng cách thay đổi thứ tự câu hỏi, tạo ra các đề kiểm tra khác nhau để học sinh không dễ dàng chép bài từ nhau Bên cạnh đó, phương pháp kiểm tra tự luận cũng nên được xem xét để đánh giá khả năng tư duy và kiến thức của học sinh một cách toàn diện.
Trong giáo dục thể chất (GDTC), việc đánh giá kết quả học tập có những điểm khác biệt so với các môn học khác GDTC chủ yếu tập trung vào thực hành, rèn luyện kỹ năng động tác, khả năng trình diễn và thi đấu, vì vậy giáo viên thường ít sử dụng câu hỏi tự luận trong kiểm tra học sinh Thay vào đó, các câu hỏi trắc nghiệm được ưa chuộng hơn, giúp đánh giá hiệu quả học tập một cách nhanh chóng và chính xác.
Ví dụ minh hoạ câu hỏi tự luận
Các hình thức đánh giá năng lực và phẩm chất của HS trong môn GDTC
Đào tạo theo mục tiêu phát triển năng lực người học đang trở thành xu thế phổ biến trong giáo dục toàn cầu Việc đánh giá hiệu quả của phương pháp này là rất quan trọng để đảm bảo rằng người học đạt được những kỹ năng cần thiết cho tương lai.
Đánh giá năng lực người học trong giáo dục thể chất (GDTC) chú trọng vào việc xác định những gì học sinh có thể thực hiện và giải quyết nhiệm vụ, thay vì chỉ đơn thuần là kiến thức Như đã đề cập ở phần đầu chương, việc đánh giá phẩm chất và năng lực chung được tích hợp trong đánh giá năng lực thể chất, nhằm xác định khả năng của học sinh trong các hoạt động tập luyện Mục tiêu của đánh giá năng lực, đặc biệt là đánh giá năng lực thể chất, tập trung vào hai yếu tố chính: khả năng thực hiện và giải quyết các nhiệm vụ trong quá trình học tập.
– Đánh giá sự tiến bộ của từng HS trong quá trình học
Để đánh giá kết quả học tập và năng lực của học sinh sau một giai đoạn học tập, cần áp dụng hình thức đánh giá quá trình (ĐGTX) nhằm xác nhận sự tiến bộ của học sinh Bên cạnh đó, để đánh giá kết quả học tập tổng quát, hình thức đánh giá định kỳ (ĐGĐK) cũng cần được sử dụng.
1.7.1.2 Mục đích của đánh giá thường xuyên
Đánh giá thường xuyên có mục đích hỗ trợ giáo viên và học sinh xác định mức độ giáo dục của từng học sinh dựa trên các mục tiêu và yêu cầu của chương trình GDTC Qua đó, việc này giúp điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ không ngừng của học sinh và nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả của quá trình giáo dục.
1.7.1.3 Người thực hiện đánh giá thường xuyên Đối tượng tham gia ĐGTX rất đa dạng, bao gồm: GV đánh giá, HS tự đánh giá,
Đánh giá trong môn Giáo dục thể chất (GDTC) không chỉ dựa vào giáo viên mà còn bao gồm sự tự đánh giá của học sinh và đánh giá lẫn nhau, tạo ra sự thống nhất trong quá trình học Sự tham gia của gia đình và cộng đồng giáo dục cũng góp phần quan trọng, giúp việc đánh giá trở nên khách quan hơn khi học sinh được theo dõi và đánh giá liên tục Đặc biệt, trong các bài học về kỹ năng chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng, đánh giá từ gia đình về hành vi của học sinh là rất cần thiết.
1.7.1.4 Nội dung đánh giá thường xuyên trong dạy học môn GDTC gồm
– Các biểu hiện về phẩm chất, năng lực chung và năng lực đặc thù theo chương trình quy định theo từng bài học
– Các yêu cầu cần đạt theo từng nội dung, bài học được quy định trong chương trình môn học
Các nội dung này được cụ thể hóa thông qua mục tiêu của từng bài giáo dục thể chất (GDTC), bao gồm cả mục tiêu của từng hoạt động được tổ chức trong khuôn khổ bài GDTC đó.
Đánh giá thường xuyên không chỉ chú trọng đến kết quả học tập mà còn xem xét quá trình hoạt động của học sinh, đặc biệt là khả năng tư duy, nhằm đạt được những kết quả tích cực về kiến thức, kỹ năng, hành vi và thái độ.
Khi đánh giá học sinh, giáo viên cần dựa vào mục tiêu hoạt động và mục tiêu bài học, đối chiếu với kết quả đạt được, đồng thời xem xét các điều kiện thực hiện để xác định mức độ giáo dục của từng em.
Trong quá trình đánh giá thường xuyên, giáo viên cần áp dụng đa dạng các phương pháp đánh giá để đảm bảo tính khách quan, đặc biệt là trong việc đánh giá hành vi của học sinh Các bài học giáo dục thể chất liên quan đến nhiều mối quan hệ ngoài nhà trường như gia đình, hàng xóm và môi trường xung quanh Do đó, hành vi của học sinh có thể xảy ra khi không có sự giám sát của giáo viên Việc kết hợp các phương pháp đánh giá, cùng với sự tham gia của các lực lượng giáo dục và tự đánh giá của học sinh, sẽ giúp đảm bảo rằng hành vi của các em được đánh giá một cách khách quan và chính xác.
Sau khi thu thập thông tin chính xác về kết quả học tập môn Giáo dục thể chất (GDTC) của từng học sinh, giáo viên cần chủ động hỗ trợ các em khắc phục những hạn chế để đạt được mục tiêu học tập Theo quy định hiện hành, hình thức đánh giá thường xuyên trong môn GDTC được thực hiện thông qua nhận xét, không sử dụng điểm số.
Trong quá trình đánh giá thường xuyên, giáo viên cần hợp tác chặt chẽ với gia đình và các lực lượng giáo dục khác để nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất Đặc biệt, cần chú trọng đến những học sinh có thể lực yếu, béo phì, thừa cân, suy dinh dưỡng hoặc các bệnh lý khác, nhằm xây dựng mối quan hệ phối hợp hiệu quả giữa gia đình và nhà trường.
1.7.1.5 Phương pháp công cụ đánh giá thường xuyên
Phương pháp kiểm tra và đánh giá thường xuyên bao gồm nhiều hình thức như kiểm tra viết, quan sát, thực hành, và đánh giá qua hồ sơ cũng như sản phẩm học tập Những phương pháp này giúp đánh giá hiệu quả học tập một cách toàn diện và chính xác.
Công cụ đánh giá trong giáo dục có thể bao gồm phiếu quan sát, thang đo, bảng kiểm, thẻ kiểm tra, phiếu đánh giá tiêu chí, phiếu hỏi, hồ sơ học tập và các loại câu hỏi phỏng vấn Giáo viên có thể tự biên soạn hoặc tham khảo từ tài liệu hướng dẫn để thiết kế công cụ phù hợp với từng tình huống đánh giá Các công cụ này có thể được điều chỉnh nhằm thu thập thông tin hữu ích về từng học sinh mà không nhất thiết phải dẫn đến việc cho điểm.
1.7.1.6 Một số phương pháp, kĩ thuật thường sử dụng trong ĐG thường xuyên môn GDTC cấp Tiểu học a) Nhóm phương pháp quan sát
– Quan sát quá trình tập luyện của HS (hành vi, thái độ)
– Quan sát kết quả hoạt động của HS (mức độ hoàn thành động tác, bài tập) Các kĩ thuật thường sử dụng trong quan sát
– Sổ ghi chép cá nhân
– Thang đo, Bảng tham chiếu
Thu thập chứng cứ tập luyện của HS thông qua quan sát:
– Các hoạt động thực hành cá nhân
– Tương tác và kết quả hoạt động nhóm
– Kiểm tra b) Nhóm phương pháp vấn đáp
VD: Em hãy cho biết, khi tập động tác vươn thở, khi nào cần hít thở, khi nào cần thở ra?
VD: Em hãy nêu những yêu cầu của động tác Tung – bắt bóng mà chúng ta mới học
VD: Em hãy cho cô biết Bài thể dục phát triển chung có bao nhiêu động tác?
Em hãy kể tên lần lượt các động tác đó
Em nào cho cô biết : Giờ học trước chúng ta đã được tập những gì? c) Các kĩ thuật thường sử dụng trong vấn đáp
1.7.1.8 Vận dụng hình thức đánh giá thường xuyên trong dạy học môn Giáo dục thể chất
Để đánh giá thường xuyên học sinh Tiểu học trong môn Thể thao tự chọn, giáo viên có thể áp dụng 10 nội dung đánh giá khác nhau thông qua các phương pháp và kỹ thuật đa dạng.
Quan sát trên lớp là phương pháp hiệu quả để thu thập thông tin về học sinh thông qua tri giác trực tiếp Giáo viên cần ghi chép chân thực các hoạt động, hành vi, phản ứng, thái độ và sắc thái tình cảm của học sinh trong những tình huống cụ thể, chẳng hạn như khi giáo viên phân tích, thị phạm, tập luyện hoặc trình diễn kỹ thuật Qua việc quan sát, giáo viên có thể đánh giá và hiểu rõ hơn về quá trình học tập của học sinh.
