Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank–Chi nhánh Gia Định.
GIỚI THIỆU
Lý do chọn đề tài
Trong mười năm qua, nền kinh tế Việt Nam đã đạt được sự phát triển mạnh mẽ với mức tăng trưởng GDP bình quân 6.2% Ngành Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này, không chỉ đồng hành cùng sự phát triển của đất nước mà còn giữ vững vị trí là hệ thống huyết mạch cung cấp vốn tín dụng cho nền kinh tế Ngành Ngân hàng đã có những đóng góp đáng kể trong việc huy động và phân bổ nguồn lực tài chính, hỗ trợ công cuộc đổi mới, phát triển kinh tế cũng như công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Trong giai đoạn phát triển mới của ngành ngân hàng, tín dụng cá nhân đang ngày càng trở nên quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, với tiêu dùng là một trong ba động lực chính cho tăng trưởng Hoạt động tín dụng tiêu dùng cá nhân không chỉ thúc đẩy tiêu dùng mà còn góp phần tăng sản lượng, tạo thêm việc làm và nâng cao tổng cầu Để đáp ứng nhu cầu khách hàng, các doanh nghiệp cần mở rộng sản xuất, từ đó tạo ra nhiều cơ hội việc làm và nâng cao năng lực cạnh tranh Hơn nữa, tín dụng cá nhân còn giúp ngân hàng xây dựng và lan tỏa thương hiệu, với quy mô khách hàng lớn, điều này tạo ấn tượng tốt và khẳng định vị thế trên thị trường.
Ngân hàng có thể gia tăng giá trị thông qua việc bán chéo các sản phẩm dịch vụ ngân hàng bán lẻ truyền thống như tiết kiệm tiền gửi, tài khoản thanh toán, và thẻ tín dụng Bằng cách cung cấp nhiều gói giải pháp tài chính cá nhân, ngân hàng không chỉ đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng mà còn tạo nên sự khác biệt và bản sắc riêng, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và hình ảnh thương hiệu Thêm vào đó, tín dụng cá nhân giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, bởi việc phân tán các khoản vay cho hàng trăm khách hàng nhỏ lẻ sẽ làm giảm tác động tiêu cực khi một số khách hàng lớn gặp khó khăn trong kinh doanh.
Tuy nhiên, đứng ở góc độ ngân hàng thì tín dụng cá nhân có những hạn chế như:
Giá trị mỗi khoản vay thường nhỏ nhưng số lượng lại lớn, dẫn đến nhiều rủi ro tín dụng cá nhân Rủi ro này thường phát sinh từ thông tin bất cân xứng trong quá trình đánh giá cấp vốn và giám sát sử dụng vốn Khi xem xét hồ sơ vay, thông tin khách hàng cung cấp là yếu tố quan trọng, bao gồm tính hợp pháp, mục đích vay, khả năng thanh toán gốc lãi và tài sản thế chấp Ngoài ra, còn có rủi ro từ phía khách hàng như gian lận, cung cấp thông tin không chính xác, hoặc sử dụng vốn sai mục đích Về phía ngân hàng, rủi ro có thể đến từ thông tin tín dụng không đầy đủ, năng lực chuyên môn của nhân viên thẩm định hạn chế, hoặc thậm chí có thể xảy ra tình trạng câu kết với khách hàng để trục lợi.
Tín dụng cá nhân thường tốn kém hơn so với các sản phẩm tín dụng khác do đặc điểm số lượng lớn và độ phân tán rộng Điều này khiến ngân hàng phải chi thêm chi phí để duy trì và phát triển kênh tín dụng cá nhân.
Khách hàng cá nhân, khác với doanh nghiệp, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các yếu tố nhân khẩu học như độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp, mức thu nhập, quốc gia và dân tộc Ngoài ra, các yếu tố khác như tôn giáo, học vấn, sở thích, kinh nghiệm làm việc và tình trạng hôn nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình ra quyết định của họ Những nhân tố này ảnh hưởng trực tiếp đến các lựa chọn, đặc biệt là trong quyết định vay vốn Do đó, việc nghiên cứu tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân là điều cần thiết và đáng được tìm hiểu.
Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định, tọa lạc tại đường Bạch Đằng sầm uất, mang đến sự thuận tiện cho khách hàng trong giao dịch Sau hơn 10 năm phát triển, chi nhánh đã có không gian giao dịch rộng rãi, cơ sở vật chất hiện đại, trở thành địa chỉ tin cậy cho các sản phẩm và dịch vụ tài chính – ngân hàng chất lượng TP Bank, ngân hàng trẻ, chủ yếu phục vụ khách hàng cá nhân, đã đáp ứng nhu cầu giao dịch của hàng ngàn khách hàng trong khu vực Vì vậy, tác giả quyết định nghiên cứu “Tác động của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.”
Bài viết này nhằm nhận diện các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của cá nhân và phân tích tác động cụ thể của những yếu tố này Dựa trên kết quả nghiên cứu, đề tài sẽ đưa ra các giải pháp hiệu quả nhằm thu hút khách hàng cá nhân đến vay vốn tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.
Tổng quan nghiên cứu
Nhiều nghiên cứu toàn cầu đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân.
Nghiên cứu của Bourke và cộng sự (2012) về đặc điểm nhân khẩu học của khách hàng vay tiền tại Mỹ cho thấy rằng 5,5% người lớn đã sử dụng khoản vay ngắn hạn trong vòng 5 năm qua Trong số đó, nhiều người vay đã tận dụng dịch vụ cho vay tại cửa hàng và một phần không nhỏ đã chọn vay trực tuyến.
Dữ liệu cho thấy người vay có trung bình tám khoản vay ngắn hạn một năm, với lãi suất khoảng 520 đô la cho khoản vay 375 đô la Năm 2010, có 12 triệu người Mỹ sử dụng dịch vụ vay tiền tín dụng, chủ yếu là phụ nữ da trắng trong độ tuổi từ 25 đến 44 Phân tích cho thấy năm nhóm có tỷ lệ sử dụng khoản vay ngắn hạn cao hơn bao gồm: những người không có bằng đại học 4 năm, người cho thuê nhà, người Mỹ gốc Phi, những người có thu nhập dưới 40,000 đô la mỗi năm, và những người ly thân hoặc ly hôn Điều này cho thấy rằng những người có khả năng tài chính thấp hơn thường có xu hướng vay ngắn hạn nhiều hơn.
Menges và cộng sự (2016) đã tiến hành nghiên cứu về sinh viên vay vốn tại Mỹ, phát hiện rằng số lượng sinh viên vay vốn tăng lên ở các trường cao đẳng cộng đồng Nghiên cứu khảo sát ba trường cao đẳng cộng đồng ở Trung Tây Mỹ nhằm tìm hiểu ảnh hưởng của văn hóa, quan điểm thời gian và hiểu biết tài chính đến khả năng sẵn sàng vay vốn của sinh viên Kết quả cho thấy, ngoài hiểu biết tài chính, các yếu tố khác như văn hóa và trình độ hiểu biết tài chính có thể ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của sinh viên, trong khi các nhóm dân tộc như người Mỹ gốc Phi, La tinh, Da trắng và gốc Á có quan điểm tương đồng về vấn đề này.
Tín dụng cá nhân đang có xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ tại các quốc gia đang phát triển, trong đó có Ghana Nghiên cứu của tác giả Ansa đã chỉ ra những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của người dân tại đây.
Năm 2014, tác giả đã phỏng vấn 250 giáo viên tại các trường trung học ở Kumasi, Ghana, sử dụng phương pháp phân tích hồi quy đa biến và phân tích nhân tố khám phá Kết quả cho thấy các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của giáo viên bao gồm uy tín ngân hàng, lãi suất vay, chi phí dịch vụ thấp, khả năng tiếp cận khoản vay, thâm niên hoạt động của ngân hàng và tính bảo mật Trong đó, khả năng tiếp cận khoản vay và thâm niên hoạt động của ngân hàng có tác động mạnh nhất đến quyết định lựa chọn ngân hàng của khách hàng.
Frangos và cộng sự (2012) đã tiến hành nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn ngân hàng tại Hy Lạp, khảo sát 277 người dân Kết quả cho thấy bốn yếu tố quan trọng tác động đến quyết định vay vốn bao gồm chất lượng dịch vụ của ngân hàng, yếu tố nhân khẩu học, sự hài lòng của khách hàng và chính sách vay vốn.
Rehman cùng cộng sự (2008) đã tiến hành một nghiên cứu tại Lahore, Pakistan, nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn lựa ngân hàng của khách hàng cá nhân Qua khảo sát 358 khách hàng, kết quả cho thấy các yếu tố quan trọng nhất bao gồm đặc điểm nhân khẩu học, sự thuận tiện trong giao dịch, hệ thống trang thiết bị, dịch vụ khách hàng và môi trường chung.
Nghiên cứu toàn cầu cho thấy các yếu tố nhân khẩu học như học vấn, tình trạng sở hữu nhà, giới tính, nguồn gốc dân tộc, thu nhập và tình trạng hôn nhân ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân Tại Việt Nam, nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra các yếu tố này, chẳng hạn như nghiên cứu của Lê Hoàng Anh và Lê Ngọc Lưu Quang (2019) về quyết định vay vốn ngân hàng tại Huế, cho thấy lãi suất, thương hiệu ngân hàng, độ tuổi, cơ hội kinh doanh và yếu tố vay ngoài là những yếu tố quan trọng Tương tự, nghiên cứu của Lương Trung Ngãi và Phạm Văn Tài (2020) tại BIDV Trà Vinh xác định rằng lãi suất, thủ tục vay thuận tiện, hình ảnh thương hiệu và thái độ nhân viên phục vụ cũng có ảnh hưởng lớn đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân.
Phan Quân Việt, Trần Anh Tuấn và Đinh Hoàng Anh Tuấn (2020) với đề tài
Các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận được nghiên cứu thông qua phương pháp định lượng Tác giả đã sử dụng bảng khảo sát và áp dụng phương pháp chọn mẫu phi xác suất thuận tiện để thu thập dữ liệu.
Trong nghiên cứu, 200 bảng khảo sát đã được thu thập và xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0 Tác giả tiến hành phân tích thống kê mô tả, phân tích nhân tố khám phá EFA và kiểm định độ tin cậy của thang đo Kết quả hồi quy chỉ ra rằng có 07 nhân tố ảnh hưởng đến nghiên cứu, bao gồm: (1) hình ảnh thương hiệu, (2) lợi ích tài chính, (3) phục vụ khách hàng.
Các nhân tố như nhân viên, giới thiệu từ người quen, sự thuận tiện trong giao dịch và cơ sở vật chất đều ảnh hưởng mạnh mẽ đến quyết định vay vốn của khách hàng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Bình Thuận Trong số đó, cơ sở vật chất có tác động tích cực nhất, tiếp theo là hình ảnh thương hiệu, lợi ích tài chính, chất lượng phục vụ, chất lượng nhân viên, giới thiệu từ người quen, và cuối cùng là sự thuận tiện trong giao dịch.
Nghiên cứu của Trần Khánh Bảo (2015) về các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn tại Ngân hàng thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam đã khảo sát ý kiến của 260 khách hàng cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh Sử dụng các phương pháp phân tích như phân tích nhân tố khám phá, kiểm định Cronbach Alpha, phân tích hồi quy tuyến tính bội và kiểm định T-Test cùng ANOVA, nghiên cứu đã xác định bốn nhân tố chính tác động đến quyết định vay vốn: giới tính, đặc điểm sản phẩm, sự thuận tiện trong mạng lưới giao dịch và thương hiệu ngân hàng.
Nghiên cứu của Nguyễn Kim Nam và Trần Thị Tuyết Vân tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của khách hàng cá nhân tại thành phố Hồ Chí Minh Nghiên cứu này phân tích các yếu tố như chất lượng dịch vụ, uy tín ngân hàng, và sự tiện lợi trong giao dịch, nhằm hiểu rõ hơn về hành vi tiêu dùng của khách hàng Kết quả cho thấy rằng sự tin tưởng và sự hài lòng của khách hàng đóng vai trò quan trọng trong quyết định lựa chọn ngân hàng.
Nghiên cứu năm 2015 dựa trên khảo sát 266 cư dân tại các quận nội thành Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, nhân tố sản phẩm đa dạng và dịch vụ tốt là yếu tố quyết định nhất trong việc lựa chọn ngân hàng Tiếp theo là thái độ nhân viên, danh tiếng thương hiệu, sự thuận tiện trong giao dịch, đánh giá từ người xung quanh và cuối cùng là dịch vụ chăm sóc khách hàng Nghiên cứu cũng phân tích sự khác biệt giữa các khách hàng dựa trên độ tuổi, thu nhập, nghề nghiệp và giới tính Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện khả năng thu hút khách hàng cá nhân cho các ngân hàng thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân và đánh giá mức độ tác động của các yếu tố này Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đưa ra các đề xuất chính sách nhằm thu hút khách hàng cá nhân cho ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.
Mục tiêu chính của nghiên cứu là tổng hợp các lý thuyết về nhân khẩu học và các nghiên cứu thực nghiệm liên quan đến ảnh hưởng của các yếu tố nhân khẩu học đối với quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại Nghiên cứu cũng sẽ xác định các yếu tố nhân khẩu học cụ thể tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân trong bối cảnh này.
Mục tiêu thứ hai của nghiên cứu là phân tích và ước lượng ảnh hưởng của các yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TP Bank, chi nhánh Gia Định.
Mục tiêu thứ ba là đề xuất chính sách thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định, dựa trên kết quả phân tích và điều kiện cụ thể của ngân hàng này.
Câu hỏi nghiên cứu
Đề tài được thực hiện nhằm trả lời các câu hỏi:
- Các yếu tố nhân khẩu học nào tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định?
Mức độ tác động của các yếu tố nhân khẩu học, như độ tuổi, giới tính, thu nhập và trình độ học vấn, đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định là rất quan trọng Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến nhu cầu vay vốn mà còn quyết định khả năng trả nợ và lựa chọn sản phẩm vay phù hợp Việc hiểu rõ sự tác động của các yếu tố này giúp ngân hàng tối ưu hóa dịch vụ và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
-Làm thế nào để thu hút khách hàng cá nhân vay vốn tại ngân hàng TP Bank –Chi nhánh Gia Định?
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1.5.1 Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn: các yếu tố nhân khẩu học tác động đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại Ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.
+ Phạm vi về không gian: Nghiên cứu thực hiện trong phạm vi ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.
+ Khu vực khảo sát: Quận Tân Bình, TPHCM.
Nghiên cứu này sử dụng số liệu sơ cấp thu thập từ bảng khảo sát trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2021, cùng với số liệu thứ cấp được lấy từ các nghiên cứu và tài liệu từ năm 2016 đến năm 2020.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu được thực hiện thông qua 2 giai đoạn: (1) nghiên cứu sơ bộ và (2) nghiên cứu định lượng chính thức.
Nghiên cứu sơ bộ nhằm điều tra và khai thác thông tin về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân Quá trình này bao gồm việc thu thập số liệu từ các công trình nghiên cứu đã thực hiện trước đó Đồng thời, ý kiến của đồng nghiệp cũng được lấy ý kiến để xây dựng và hiệu chỉnh thang đo các yếu tố nhân khẩu học liên quan đến quyết định vay vốn tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định.
Xây dựng bảng khảo sát với thang đo Likert 5 mức độ nhằm thu thập thông tin từ khách hàng thực hiện giao dịch tại ngân hàng TP Bank – Chi nhánh Gia Định Tiến hành khảo sát để nắm bắt ý kiến và đánh giá của khách hàng về dịch vụ của ngân hàng.
+ Phương pháp chọn mẫu được áp dụng trong nghiên cứu này là phương pháp chọn mẫu phi xác suất.
+ Xử lý dữ liệu bằng phần mềm thống kê Eview.
+ Thực hiện khảo sát: trong thời gian từ tháng 10-11/2021.
Đóng góp mới và ý nghĩa thực tiễn
Nghiên cứu này củng cố lý thuyết về ảnh hưởng của yếu tố nhân khẩu học đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân Bên cạnh việc kiểm định lại các thang đo từ những nghiên cứu trước, kết quả sẽ là tài liệu tham khảo quý giá cho các nghiên cứu tiếp theo liên quan đến nhân khẩu học và quyết định vay vốn, đặc biệt là các yếu tố như giới tính, độ tuổi và nghề nghiệp.
Nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quý giá cho các ngân hàng, giúp họ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của các yếu tố nhân khẩu học trong việc ảnh hưởng đến ý định vay vốn của khách hàng cá nhân tại một địa phương cụ thể.
TP Hồ Chí Minh giúp ngân hàng nắm rõ hơn về nhu cầu của khách hàng cá nhân và xác định các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng lớn đến quyết định vay vốn Từ đó, ngân hàng có thể xây dựng các chiến lược kinh doanh hiệu quả nhằm thu hút khách hàng cá nhân, nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Cấu trúc của luận văn
CƠ SỞ LÝ THUYẾT
Tổng quan về tín dụng cá nhân
2.1.1 Khái niệm tín dụng cá nhân
Tín dụng cá nhân là hình thức cho vay giữa tổ chức tín dụng và cá nhân, nhằm đáp ứng nhu cầu tài chính cho tiêu dùng cá nhân và gia đình Các khoản vay này thường được sử dụng cho mục đích như mua xe ô tô, xe máy, bất động sản và các vật dụng thiết yếu khác.
Theo Thông tư số 39/2016/NHNN ngày 30/12/2016 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tín dụng cá nhân phải tuân thủ hai nguyên tắc cơ bản.
- Hoạt động tín dụng đối với khách hàng cá nhân được thực hiện theo thỏa thuận giữa tổ chức tín dụng và khách hàng.
Khách hàng cá nhân khi vay vốn tại các tổ chức tín dụng cần sử dụng số tiền vay đúng mục đích đã cam kết và thực hiện việc hoàn trả nợ gốc cùng lãi suất theo thời hạn đã thỏa thuận với tổ chức tín dụng.
Tín dụng cá nhân là mối quan hệ giữa người cho vay và người đi vay, được thiết lập trên cơ sở thỏa thuận rõ ràng Trong đó, ngân hàng thương mại sẽ chuyển giao quyền sử dụng vốn cho người đi vay trong một khoảng thời gian nhất định Người đi vay có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ số tiền đã vay theo thời gian quy định, kèm theo lãi suất đã thỏa thuận trước.
Các khoản tín dụng cá nhân hiện nay được cung cấp bởi ngân hàng và tổ chức tín dụng phi ngân hàng, bao gồm cho vay bất động sản, cho vay mua xe và cho vay tiêu dùng Hoạt động cho vay này đã phát triển mạnh mẽ trong đời sống con người và ngày càng gia tăng do nhu cầu xã hội ngày càng cao Bài viết sẽ trình bày một số đặc điểm chung của tín dụng cá nhân.
Số lượng khoản vay lớn nhưng quy mô của khoản vay nhỏ
Khác với cho vay doanh nghiệp, tín dụng cá nhân thường có số tiền cho vay nhỏ hơn, điều này phản ánh giá trị hàng hóa và nhu cầu dịch vụ tiêu dùng của khách hàng cá nhân ở mức tương đối.
Năng lực tài chính của cá nhân thường tăng trong độ tuổi lao động và giảm sau khi nghỉ hưu, trong khi nhu cầu tiêu dùng lại phát triển song song Đặc biệt, mong muốn sử dụng hàng hoá và dịch vụ mới cao hơn ở độ tuổi trẻ, dẫn đến sự gia tăng số lượng khoản vay Điều này phản ánh cơ cấu dân số trẻ của Việt Nam Mặc dù giá trị mỗi khoản vay cá nhân không lớn, nhưng số lượng các khoản vay lại rất cao, vì hoạt động tín dụng cá nhân thường dựa vào số lượng để bù đắp cho giá trị khoản vay nhỏ.
Lãi suất áp dụng cho các khoản vay cá nhân thường được ấn định trước
Khách hàng cá nhân thường ít chú trọng đến lãi suất mà quan tâm nhiều hơn đến số tiền phải thanh toán Trong khi đó, lãi suất của khách hàng doanh nghiệp thường được điều chỉnh thả nổi theo biến động thị trường với chu kỳ ngắn, thì lãi suất cho vay cá nhân lại thường được cố định hoặc có chu kỳ điều chỉnh dài hơn.
Chi phí cho vay khách hàng cá nhân cao
Quy mô nhỏ của mỗi khoản vay cá nhân, kết hợp với số lượng lớn các khoản vay, dẫn đến chi phí cho vay cao và lãi suất thường cao hơn so với các sản phẩm tín dụng khác Điều này phản ánh đặc điểm chung của hoạt động tín dụng cá nhân tại các ngân hàng thương mại Hơn nữa, việc thẩm định thông tin cá nhân không đầy đủ và chính xác khiến ngân hàng phải thiết lập quy trình phức tạp với nhiều bước, từ cho vay, kiểm soát sau vay đến thu nợ, gây ra thêm chi phí cho vay.
Tín dụng cá nhân có mức độ rủi ro cao
Rủi ro tín dụng đối với khách hàng cá nhân thường cao hơn so với các hoạt động cho vay kinh doanh của ngân hàng thương mại Nguyên nhân chính cho tình trạng này bao gồm các yếu tố như khả năng thanh toán của khách hàng cá nhân, biến động thu nhập, và sự thiếu minh bạch trong thông tin tài chính.
Rủi ro lãi suất trong tín dụng cá nhân thường cao hơn so với các sản phẩm vay khác, bởi vì hầu hết tín dụng cá nhân áp dụng lãi suất cố định hoặc có chu kỳ điều chỉnh dài một năm, trong khi các khoản vay phục vụ kinh doanh và doanh nghiệp thường có lãi suất điều chỉnh ngắn hạn từ một đến ba tháng.
Rủi ro đạo đức và khả năng hoàn trả vốn vay trong tín dụng cá nhân chủ yếu phụ thuộc vào thu nhập của người vay Các yếu tố chủ quan như giảm thu nhập, ý định lừa đảo hoặc thiếu thiện chí trả nợ có thể dẫn đến việc khách hàng không thanh toán được khoản nợ Bên cạnh đó, các yếu tố ngoại cảnh như sự kiện bất khả kháng, dịch bệnh, tai nạn và suy thoái kinh tế cũng ảnh hưởng đáng kể đến khả năng thanh toán của người đi vay.
Rủi ro đạo đức trong ngân hàng xảy ra khi có sự cho vay mạo hiểm giữa ngân hàng và khách hàng, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho người gửi tiền và chính ngân hàng Rủi ro này có thể phát sinh từ phía khách hàng khi họ che giấu thông tin hoặc thực hiện các hành vi gây rủi ro cho khoản vay, điều này không chỉ gia tăng rủi ro cho ngân hàng mà còn đe dọa sự ổn định của toàn bộ hệ thống ngân hàng.
Rủi ro tác nghiệp trong ngân hàng chủ yếu xuất phát từ quá trình đánh giá cấp tín dụng, liên quan đến việc lựa chọn và bố trí nhân sự không đủ năng lực và phẩm chất Nhân viên tín dụng có thể thiếu kỹ năng, dẫn đến thẩm định sai sót hoặc thông đồng với cán bộ quản lý để che giấu thông tin, vi phạm quy định cho vay Hệ thống xếp loại tín dụng không chính xác và các chỉ tiêu đánh giá không đầy đủ cũng góp phần vào việc đánh giá sai khả năng của người vay Tóm lại, rủi ro đạo đức trong ngân hàng tồn tại do thiếu chính sách cho vay rõ ràng, kiểm soát lỏng lẻo và những vấn đề trong quản lý nhân sự.
Rủi ro thông tin không đầy đủ là một vấn đề nghiêm trọng trong việc thẩm định khách hàng cá nhân, khác với doanh nghiệp có nhiều nguồn thông tin công khai như lịch sử tín dụng, tình hình nộp thuế và báo cáo tài chính Việc thiếu dữ liệu tin cậy về pháp lý, thu nhập và mục đích sử dụng vốn dẫn đến thông tin không minh bạch và bất cân xứng, ảnh hưởng đến tính chính xác trong thẩm định Chỉ cần một tiêu chí thông tin không chính xác cũng có thể tác động tiêu cực đến khả năng trả nợ vay của khách hàng đối với ngân hàng.
Lợi nhuận từ tín dụng cá nhân lớn
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân
Nghiên cứu độc lập về quyết định vay vốn cho thấy có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách hàng, trong đó tập trung vào ba nhóm chính: nhân tố nhân khẩu học, nhân tố ngân hàng và nhân tố bảo mật thông tin.
Nhóm nhân tố về nhân khẩu học
Nhiều nghiên cứu từ Hoa Kỳ và một số nước Châu Âu đã chỉ ra rằng có những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến sự lựa chọn sản phẩm ngân hàng, đặc biệt là các khoản tín dụng (Lee và Marlowe, 2003; Oldfield và Baron).
Mức độ cạnh tranh gia tăng trong dịch vụ tài chính đã thúc đẩy các ngân hàng tìm kiếm và thu hút thị trường mới, đặc biệt là các phân đoạn khách hàng Trong bối cảnh này, nghiên cứu nhân khẩu học như dân tộc, độ tuổi và giới tính cho thấy sinh viên đại học nổi lên như một nhóm đối tượng tiềm năng, không chỉ là nguồn tài khoản mới mà còn mang lại khả năng sinh lời trong tương lai cho các ngân hàng.
Lê Hoàng Anh và cộng sự (2019) đã sử dụng phân tích hồi quy nhị phân để xác định các biến nhân khẩu học quan trọng ảnh hưởng đến quyết định vay vốn, bao gồm tuổi, nghề nghiệp, thu nhập, tình trạng hôn nhân và học vấn, cùng với các yếu tố tài chính liên quan đến ngân hàng như diện tích nhà, vay ngoài, chất lượng ngân hàng, thủ tục vay vốn, mức lãi suất và cơ hội kinh doanh Kết quả khảo sát cho thấy độ tuổi có tác động tích cực đến khả năng vay vốn, với xác suất khách hàng vay vốn tăng 1.524 lần khi tuổi tăng, trong khi các yếu tố như trình độ học vấn, việc làm, tình trạng hôn nhân và thu nhập không ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân tại thành phố Huế.
Nhóm nhân tố về ngân hàng: giá cả, chất lượng dịch vụ, thân thiện, hiệu quả nhân viên, sự thuận tiện của ngân hàng và vị trí ATM
Nhiều nghiên cứu từ Hoa Kỳ chỉ ra rằng các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của khách hàng bao gồm khoảng cách từ nhà hoặc nơi làm việc, chất lượng dịch vụ ngân hàng như giờ hoạt động, quy mô xếp hạng và an toàn quỹ, cũng như sự thân thiện của nhân viên ngân hàng và ảnh hưởng từ người thân.
Năm 1994, các yếu tố chính ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng của khách hàng trẻ bao gồm uy tín ngân hàng, vị trí địa lý, số giờ hoạt động, sự quan tâm đến tài khoản tiết kiệm và tính thuận tiện Trong khi đó, sự thân thiện của nhân viên ngân hàng và cơ sở vật chất được coi là những yếu tố ít quan trọng hơn.
Nghiên cứu của Kaynak và Kucukemiroglu (1992) về khách hàng tại Hồng Kông cho thấy vị trí ngân hàng, bãi đậu xe gần và sự đa dạng trong các khoản vay là những yếu tố quyết định khi chọn ngân hàng Tương tự, nghiên cứu của Kazeh và Decker (1993) trên 209 sinh viên đại học ở Maryland cũng chỉ ra rằng phí dịch vụ, uy tín ngân hàng, lãi suất cho vay, quy trình phê duyệt nhanh chóng và sự thân thiện của nhân viên là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng của họ.
Theo nghiên cứu của Cicic và cộng sự (2004) cùng với Maddern và các cộng sự (2007), hai lý do chính khiến khách hàng rời bỏ ngân hàng là do đội ngũ nhân sự không đủ năng lực và thiếu sự lịch sự.
Các yếu tố tiềm ẩn ảnh hưởng đến sự lựa chọn ngân hàng của khách hàng bao gồm hiệu quả dịch vụ, uy tín ngân hàng, phí dịch vụ, vị trí thuận tiện và lãi suất tiết kiệm cũng như lãi suất cho vay.
Lương Trung Ngãi và cộng sự (2020) đã tiến hành khảo sát và áp dụng các phương pháp kiểm định như thống kê mô tả, kiểm định sự khác biệt giữa các trung bình, phân tích hồi quy Binary Logistic và phân tích nhân tố Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố như thương hiệu ngân hàng, phương tiện hữu hình, sự thuận tiện, chi phí vay, thủ tục và lãi suất có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định vay vốn của khách hàng.
Hình 2.a: Mô hình nghiên cứu của Lê Trung Ngãi và cộng sự (2020)
Nghiên cứu của Phan Quân Việt cùng cộng sự (2020) đã chỉ ra rằng sự thuận tiện, lợi ích tài chính, chất lượng nhân viên, cơ sở vật chất, thương hiệu ngân hàng và dịch vụ chăm sóc khách hàng đều ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân.
Hình 2.1: Mô hình nghiên cứu của Phan Quân Việt và cộng sự (2020)
Nhóm nhân tố về sự tin cậy, bảo mật công nghệ và độ tin cậy được đáp ứng
Nghiên cứu của Javalgi và cộng sự (1989) tại Hoa Kỳ chỉ ra rằng các yếu tố tài chính, bao gồm lãi suất cho tài khoản tiết kiệm, độ an toàn của quỹ và khả năng cho vay, có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định vay tiền của khách hàng từ ngân hàng.
Nghiên cứu của Erol và cộng sự (1990) chỉ ra rằng bảo mật ngân hàng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn ngân hàng của khách hàng tại các ngân hàng thông thường và tổ chức tài chính Hồi giáo ở Jordan.
Theo Mokhlis (2009), ý kiến từ người thân là yếu tố quan trọng trong việc lựa chọn ngân hàng cho cả nam và nữ Almossawi (2001) cũng nhận thấy rằng lời giới thiệu từ bạn bè và gia đình có ảnh hưởng, mặc dù giới trẻ thường thích hành động độc lập Ngược lại, Gerrard và Cunningham (2001) chỉ ra rằng ý kiến của bên thứ ba có ảnh hưởng ít hơn trong việc lựa chọn ngân hàng Al-Ajmi và cộng sự (2009) đã so sánh động cơ của khách hàng ngân hàng giữa ngân hàng thông thường và tổ chức tài chính Hồi giáo, và họ phát hiện rằng niềm tin tôn giáo Hồi giáo, trách nhiệm xã hội và giá cả là những yếu tố quan trọng nhất trong việc lựa chọn ngân hàng.
Việc áp dụng công nghệ tiên tiến, cải thiện cơ sở hạ tầng và đảm bảo an ninh thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách hàng khi quyết định chọn ngân hàng.
Yếu tố nhân khẩu học và quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân
2.3.1 Ý nghĩa của việc nghiên cứu nhân khẩu học đối với ngân hàng
Nhân khẩu học (Demographic) là các số liệu phân chia đặc điểm của nhóm người như độ tuổi, thu nhập, chủng tộc, giới tính và quốc tịch, nhằm xác định phân khúc thị trường và lựa chọn đối tượng khách hàng cho ngân hàng Các doanh nghiệp lớn thường nghiên cứu các yếu tố nhân khẩu học để xây dựng chiến lược tiếp thị và quảng cáo hiệu quả cho sản phẩm hoặc dịch vụ của họ Việc xác định chính xác đối tượng khách hàng mục tiêu hiện tại và khách hàng tiềm năng trong tương lai là rất quan trọng Tuy nhiên, xu hướng nhân khẩu học không cố định, mà có thể thay đổi theo thời gian do các yếu tố văn hóa, chính trị và kinh tế Những thay đổi trong thông tin nhân khẩu học ảnh hưởng đến nhu cầu và hành vi của khách hàng, giúp các công ty đưa ra quyết định kinh doanh phù hợp và nhạy bén với các xu hướng mới.
Trong lĩnh vực ngân hàng, nhân khẩu học đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ngân hàng thích nghi với sự thay đổi về tăng trưởng dân số, cung cầu và chuyển dịch độ tuổi Nghiên cứu nhân khẩu học cung cấp thông tin cần thiết để ngân hàng định hướng chiến lược kinh doanh, phân tích nhu cầu khách hàng, xu hướng độ tuổi và khả năng chi tiêu Từ đó, ngân hàng có thể đưa ra giải pháp phù hợp, nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường.
Nghiên cứu về nhân khẩu học giúp ngân hàng giải quyết vấn đề thông tin bất cân xứng
Sự bất cân xứng thông tin liên quan đến đặc điểm và hành vi của người đi vay gây ra chi phí cho tổ chức tài chính, làm khó khăn trong việc phân bổ các khoản vay cho những người có mức độ rủi ro cao hoặc không có khả năng sử dụng khoản vay hiệu quả (Lown và Morgan, 2003).
Các nghiên cứu của Brown và Zehnder (2006) chỉ ra rằng ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất thông tin, giúp giải quyết các vấn đề thông tin bất cân xứng giữa ngân hàng và người đi vay Thông qua các thủ tục sàng lọc và giám sát, ngân hàng có thể cung cấp lợi thế thông tin, từ đó khuyến khích mối quan hệ tín dụng Lợi ích chính của việc ngân hàng tài trợ so với các nguồn tài chính khác là khả năng phân tích và sản xuất thông tin cũng như thiết kế các hợp đồng tín dụng tối ưu cho người đi vay Tuy nhiên, tài chính ngân hàng cũng có thể phát sinh một số chi phí (Degryse và Cayseele, 2000).
Việc đánh giá thông tin nhân khẩu học và tín dụng thường gặp khó khăn do sự phức tạp trong kinh nghiệm tín dụng của cá nhân Các phương pháp tính điểm đã được áp dụng để giải thích lịch sử tín dụng, cho thấy mối quan hệ giữa thông tin trong báo cáo tín dụng và khả năng xảy ra hiệu suất tín dụng kém (Lown và Morgan, 2003) Điểm lịch sử tín dụng được tính dựa trên thông tin cá nhân, phản ánh hiệu suất của các khoản tín dụng đã được cấp Những cá nhân có điểm tín dụng giống nhau có thể có lý do khác nhau để đạt được điểm số đó, nhưng trong hệ thống chấm điểm, họ được xem là có cùng mức độ rủi ro tín dụng (Brown và Zehnder, 2006).
Để xác định phân khúc khách hàng tiềm năng cho ngân hàng, cần phân tích các sản phẩm và dịch vụ hiện có dựa trên cơ sở dữ liệu khách hàng Khi mở rộng sang khu vực mới, ngân hàng cần đánh giá đối tượng khách hàng mục tiêu thông qua dữ liệu nhân khẩu học như tình trạng hôn nhân, giáo dục, tuổi, giới tính, nghề nghiệp và thu nhập Việc thu thập dữ liệu nhân khẩu học có thể thực hiện qua khảo sát trực tuyến hoặc tại cửa hàng, siêu thị Sau khi có dữ liệu, ngân hàng sẽ phân chia khách hàng thành các nhóm và phát triển sản phẩm phù hợp để đáp ứng nhu cầu của từng nhóm.
Truyền tải thông điệp của ngân hàng theo các phân khúc khách hàng
Khi ngân hàng hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của khách hàng, họ có thể phát triển các chiến lược tối ưu để cung cấp sản phẩm dịch vụ với trải nghiệm khác biệt Bằng cách phân nhóm khách hàng dựa trên sở thích sử dụng sản phẩm, ngân hàng nhận thấy rằng đàn ông thường ưa chuộng sản phẩm tiện lợi và linh hoạt, trong khi phụ nữ lại có xu hướng chọn các sản phẩm cao cấp Từ đó, ngân hàng có thể đưa ra những ưu đãi phù hợp, gia tăng cơ hội kinh doanh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của từng phân khúc khách hàng.
2.3.2 Các yếu tố nhân khẩu học Độ tuổi
Tuổi tác đóng vai trò quan trọng trong quyết định vay vốn của cả nam và nữ Khách hàng trẻ thường chấp nhận rủi ro cao hơn so với khách hàng lớn tuổi, dẫn đến sự khác biệt rõ ràng trong nhu cầu và sở thích của từng nhóm tuổi Do đó, ngân hàng có thể nghiên cứu và xác định phân khúc khách hàng tiềm năng dựa trên độ tuổi.
Nghiên cứu về nhân khẩu học và hành vi tiêu dùng cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong tâm lý và quyết định giữa nam giới và nữ giới Phụ nữ thường có xu hướng thận trọng hơn khi đưa ra quyết định, trong khi nam giới lại thể hiện sự quyết đoán hơn trong quá trình này.
Mỗi nghề nghiệp có những đặc thù riêng về đào tạo và hành nghề, dẫn đến nhu cầu và mục tiêu sử dụng các loại hàng hóa khác nhau Những cá nhân trong các lĩnh vực khác nhau sẽ đưa ra quyết định khác biệt khi đối mặt với cùng một tình huống, dựa trên đặc điểm nghề nghiệp của họ Nhờ vào sự hiểu biết về nhân khẩu học, doanh nghiệp có thể tiết kiệm thời gian đáng kể trong việc xác định khách hàng mục tiêu cho sản phẩm của mình.
Thu nhập là yếu tố quan trọng giúp các ngân hàng phân khúc khách hàng cá nhân một cách hiệu quả, đặc biệt là những khách hàng có thu nhập cao, vì họ thường có yêu cầu cao về sản phẩm và dịch vụ Việc định vị thị trường theo thu nhập đã được các ngân hàng áp dụng lâu nay cho các sản phẩm tín dụng và dịch vụ tài chính Tuy nhiên, thu nhập không phải lúc nào cũng là chỉ số chính xác để dự đoán đối tượng khách hàng phù hợp cho một sản phẩm cụ thể.
Các ngân hàng xuyên quốc gia thường triển khai các chiến lược phát triển riêng biệt cho từng quốc gia, dựa trên phong tục, tôn giáo và đặc điểm văn hóa của địa phương Trong bối cảnh kỷ nguyên số và thế giới phẳng, việc áp dụng các yếu tố nhân khẩu học cho từng quốc gia và dân tộc đã trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.
Một số thông tin khác
Ngân hàng có thể nâng cao hiệu quả nghiên cứu nhân khẩu học về khách hàng bằng cách bổ sung các thông tin như tình trạng hôn nhân, tôn giáo, trình độ học vấn, thâm niên làm việc và sở thích, tùy thuộc vào đặc thù của từng loại sản phẩm Điều này giúp xác định phân khúc và phân chia đối tượng cho từng sản phẩm cụ thể, từ đó tăng tỷ lệ thành công trong việc tiếp cận khách hàng.
2.3.3 Yếu tố nhân khẩu học và quyết định vay vốn
Phân tích nhân khẩu học có thể được áp dụng cho toàn bộ xã hội hoặc cho các nhóm cụ thể dựa trên các tiêu chí như giáo dục, quốc tịch, tôn giáo và dân tộc.
Nhân khẩu học là quá trình phân tích các đặc điểm của quần thể và các tập hợp con, bao gồm tuổi tác, giới tính và chủng tộc Thông qua việc nghiên cứu nhân khẩu học, doanh nghiệp có thể xác định những cá nhân tiêu dùng có tiềm năng cao trong việc mua sản phẩm hoặc dịch vụ của họ.
Đề xuất mô hình nghiên cứu và các giả thuyết
2.4.1 Đề xuất mô hình nghiên cứu
Nghiên cứu này đề xuất khám phá những yếu tố nhân khẩu của khách hàng cá nhân ảnh hưởng tới việc ra quyết định vay vốn.
Bài viết nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn của khách hàng cá nhân, dựa trên mô hình của Lê Hoàng Anh và cộng sự (2019) Mô hình này đã được điều chỉnh bằng cách loại bỏ một số biến như diện tích nhà và vay ngoài, đồng thời bổ sung các biến kiểm soát như lãi suất vay, thái độ nhân viên, thủ tục vay và cơ hội kinh doanh, sử dụng thang đo Likert từ 1 đến 5 Mô hình cuối cùng gồm các biến độc lập về nhân khẩu học như giới tính, tuổi tác, khu vực làm việc, trình độ học vấn, tình trạng hôn nhân và thu nhập cá nhân, từ đó ảnh hưởng gián tiếp đến quyết định vay vốn, với biến phụ thuộc chính là quyết định vay vốn và các biến kiểm soát liên quan đến ngân hàng và cơ hội kinh doanh.
Nhóm thuộc về ngân hàng
• Yếu tố lãi suất cho vay
• Thái độ nhân viên ngân hàng
Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu tác giả đề xuất
Các giả thuyết nghiên cứu
Giả thuyết H1 : Nam giới có xu hướng vay vốn nhiều hơn nữ giới.
Giả thuyết H2: Khách hàng trẻ tuổi có xu hướng vay vốn nhiều hơn.
Giả thuyết H3 : Khách hàng làm việc ngoài khu vực nhà nước có xu hướng vay vốn nhiều hơn.
Giả thuyết H4: Khách hàng có trình độ học vấn cao hơn có xu hướng vay vốn nhiều hơn.
Khách hàng đã lập gia đình có xu hướng vay vốn nhiều hơn, cho thấy rằng tình trạng hôn nhân có ảnh hưởng đến nhu cầu tài chính Bên cạnh đó, những khách hàng có mức thu nhập cao hơn cũng có xu hướng vay vốn nhiều hơn, điều này cho thấy mối liên hệ giữa thu nhập và khả năng vay mượn.
Chương 2 đã trình bày các lý thuyết về tín dụng cá nhân, vai trò của tín dụng cá nhân đối với ngân hàng, các yếu tố nhân khẩu học Trong chương này,tác giả cũng đã sơ lược qua một số mô hình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định vay vốn trong và ngoài nước, qua đó tác giả cũng đã đề xuất mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu cho luận văn này.