BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH Học viên: NGUYỄN THỊ THU HƯỜNG TÊN CHUYÊN ĐỀ: THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬTSỎI NIỆU QUẢN NỘI SOI SAU PHÚC MẠC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2021 BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP NAM ĐỊNH - 2021 Báo Cáo chuyên đề tốt nghiệp ĐDCKI - K6 BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH Học viên: NGUYỄN THỊ THU HƯỜNG TÊN CHUYÊN ĐỀ: THỰC TRẠNG CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU PHẪU THUẬT SỎI NIỆU QUẢN NỘI SOI SAU PHÚC MẠC TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ NĂM 2021 Chuyên ngành: ĐIỀU DƯỠNG NGOẠI KHOA NGƯỜI LỚN BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN: Ths Bs TRẦN HỮU HIẾU Báo Cáo chuyên đề tốt nghiệp ĐDCKI - K6 NAM ĐỊNH - 2021 i LỜI CẢM ƠN Trong q trình học tập, nghiên cứu hồn thành chuyên đề nhận nhiều giúp đỡ thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp quan Tơi xin bày tỏ lịng kính trọng, biết ơn sâu sắc tớiThs.Bs.Trần Hữu Hiếu, người thầy cho định hướng,chỉ đạo suốt trình học tập nghiên cứu, đóng góp cho ý kiến quý báu tạo điều kiện thuận lợi cho tơi hồn thiện chun đề Tơi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể Tiến sỹ, Bác sỹ CKII, Thạc sỹ Hội đồng thông qua đề cương bảo vệ chuyên đề đóng góp nhiều ý kiến q báu cho tơi q trình nghiên cứu hồn thiện chun đề tốt nghiệp Tôi xin chân thành cảm ơnBan Giám hiệu, phịng Đào tạo sau đại học, mơn Điều dưỡng Ngoại - Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định, Ban Giám đốc, phòng Đào tạo - Chỉ đạo tuyến, khoa Ngoại Tiết niệu - Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọđã tạo điều kiện cho thực thành công chuyên đề Cuối cùng, xin cảm ơn người thân gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, người bệnh giúp đỡ tơi q trình học tập hồn thiện chun đề Tơi xin trân trọng cảm ơn! Phú Thọ, ngày 28 tháng 06 năm 2021 NGUYỄN THỊ THU HƯỜNG ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan chuyên đề riêng hướng dẫn thạc sỹ Trần Hữu Hiếu, tất nội dung báo cáo trung thực chưa báo cáo hình thức trước đây,nếu phát có gian lận tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm nội dung chuyên đề Phú Thọ, ngày 28 tháng 06 năm 2021 Nguyễn Thị Thu Hường MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN ii MỤC LỤC i DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT iii DANH MỤC HÌNH ẢNH iv ĐẶT VẤN ĐỀ Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.2 Cơ sở thực tiễn 14 Chương 2: MÔ TẢ VẤN ĐỀ CẦN GIẢI QUYẾT 19 2.1 Thực trạng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ 19 2.2 Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản 20 Chương 3: BÀN LUẬN 25 3.1 Các ưu, nhược điểm 25 3.2 Nguyên nhân việc làm chưa làm 27 KẾT LUẬN 28 ĐỀ XUẤT 29 TÀI LIỆU THAM KHẢO 38 iii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT NB Người bệnh ĐD Điều dưỡng BVĐK Bệnh viện đa khoa CBYT Cán Y tế CSNB Chăm sóc người bệnh TD Theo dõi DHST Dấu hiệu sinh tồn HA Huyến áp M Mạch NT Nhịp thở T Nhiệt độ 1/ph Lần/phút h Giờ PT Phẫu thuật TSNS Tán sỏi nội soi TSNCT Tán sỏi thể NQ Niệu quản CT Scanner Cắt lớp vi tính PTNS Phẫu thuật nội soi iv DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 1.1 Giải phẫu niệu quản Hình 1.2 Cấu tạo niệu quản Hình 1.3 Vị trí sỏi niệu quản Hình1.4 Các loại sỏi niệu quản Hình 2.1 Hình ảnh tổng thể BVĐK tỉnh Phú Thọ 19 Hình 2.2 Điều dưỡng thay băng vết mổ dẫn lưu 21 Hình 2.3 Dẫn lưu hố thận sonde bàng quang người bệnh sau mổ 21 Hình 2.4 Chăm sóc vết mổ chăm sóc ống dẫn lưu 22 Hình 2.5 Điều dưỡng rút dẫn lưu cho người bệnh 23 Hình 2.7 Găng tay vệ sinh tiệt trùng khí EO đảm bảo vơ khuẩn 26 Hình 2.8 Khay thay băng 26 ĐẶT VẤN ĐỀ Sỏi tiết niệu bệnh phổ biến, thường gặp, chiếm tỷ lệ 2-3% dân số [1] [2] Trong sỏi niệu quản chiếm 28- 40% bệnh sỏi tiết niệu[1], [2],[27] Việt Nam nước có nhiều bệnh nhân bị sỏi tiết niệu Theo Ngô Gia Hy phần lớn sỏi niệu quản sỏi thận rơi xuống (80%), lại sỏi sinh chỗ dị dạng, hẹp niệu quản[12], [13], [14],[15] Sỏi niệu quản bít tắc niệu quản gây biến chứng nguy hiểm (ứ nước, ứ mủ đài - bể thận), khơng điều trị sớm dẫn tới nhiễm khuẩn, vơ niệu, suy thận, chí tử vong[4] Để chẩn đoán sỏi niệu quản người ta dựa vào triệu chứng lâm sàng phương pháp chẩn đốn hình ảnh như: chụp phim hệ tiết niệu không chuẩn bị, chụp niệu đồ tĩnh mạch, siêu âm Đối với số trường hợp sỏi không cản quang, sỏi nhỏ, nghi có hẹp niệu quản, hình cản quang sỏi lẫn với cản quang xương, chẩn đốn phân biệt với nốt vơi hóa ngồi hệ tiết niệu cần phải kết hợp với phương tiện chẩn đoán khác như: Chụp niệu quản- bể thận ngược dòng, nội soi niệu quản, chụp CT Scanner hệ tiết niệu MSCT[3], [26] [48],… Trước điều trị sỏi niệu quản đoạn có hai phương pháp, điều trị nội khoa nội khoa sỏi nhỏ, tiên lượng theo đường tự nhiên Điều trị ngoại khoa mổ mở lấy sỏi niệu quản điều trị nội khoa thất bại sỏi to hay sỏi niệu quản có biến chứng Nhược điểm phương pháp mổ mở bệnh nhân đau để lại sẹo thời gian nằm viện kéo dài [38] Từ cuối kỷ XX có nhiều phương pháp can thiệp sỏi niệu quản sang chấn đời áp dụng để điều trị sỏi niệu quản đoạn như: tán sỏi thể , mổ nội soi lấy sỏi sau phúc mạc,phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi phẫu thuật an tồn, xâm lấn hiệu quả, lấy hết sỏi lần phẫu thuật Phẫu thuật thay phẫu thuật mổ mở số trường hợp sỏi niệu quản đoạn trên, sỏi bể thận đơn phương pháp xâm lấn khác [20], [35], [53], [54] Bên cạnh phương pháp điều trị, việc chăm sóc sau mổ điều dưỡng viên đóng góp phần quan trọng Cơng tác chăm sóc sau mổ thay băng vết mổ, hướng dẫn chế độ ăn, chế độ sinh hoạt sau mổ, đề phòng bệnh tái phát thao tác chăm sóc khơng kĩ thuật nguyên nhân dẫn đến biến chứng nguy hiểm Chính thế, chăm sóc sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản địi hỏi người điều dưỡng viên phải có trình độ chun mơn giỏi, kỹ thực hành thành thạo để góp phần vào việc bảo vệ chăm sóc sức khỏe cho người bệnh Đã có nhiều đề tài y khoa, chuyên đề nghiên cứu đặc điểm lâm sàng kết điều trị sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản, đề tài nghiên cứu, chuyên đề khoa học cơng tác chăm sóc điều dưỡng, vậy, để góp phần chăm sóc, theo dõi tốt bệnh nhân sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản Bệnh Viện Đa khoa Tỉnh Phú Thọ tiến hành làm chuyên đề: “ Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2021” với mục tiêu: “Mơ tả thực trạng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản khoa Ngoại Tiết niệu - Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ” Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1.1 Cơ sở lý luận 1.1.1 Đại cương niệu quản 1.1.1.1 Giải phẫu niệu quản Niệu quản ống xơ nằm tổ chức liên kết sau phúc mạc từ bể thận đến bàng quang, dài 25 - 28 cm, đường kính trung bình 5mm Có chỗ hẹp khúc nối bể thận - niệu quản, chỗ bắt chéo với động mạch chậu đoạn nội thành bàng quang.[12], [27] Niệu quản chia làm đoạn: đoạn bụng đoạn chậu [2], [27] Hình 1.1 Giải phẫu niệu quản 1.1.1.2 Cấu tạo niệu quản ... trạng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ 19 2.2 Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản. .. Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ năm 2021? ?? với mục tiêu: “Mô tả thực trạng chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi sau. .. sở thực tiễn 1.2.1 Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật Phẫu thuật nội soi sau phúc mạc lấy sỏi niệu quản phẫu thuật xâm lấn điều trị sỏi niệu quản Dù phẫu thuật tán sỏi nội soi ngược dòng ống