Đối tượng
Giới trẻ Việt Nam thuộc độ tuổi từ 16 - 30 tuổi
Phương pháp
Kết cấu
Bài nghiên cứu gồm 3 chương chính:
Chương 1: Một số hiểu biết chung về Bạo lực mạng
II: Các đặc trưng của Bạo lực mạng
III: Phân loại Bạo lực mạng
Chương 2: Bạo lực mạng tại Việt Nam đối với giới trẻ hiện nay
I: Các yếu tố tác động tới Bạo lực mạng
II: Tác động của vấn đề Bạo lực mạng: về Kinh tế, Thể xác và Tinh thần
III: Bạo lực mạng trong thời kỳ Covid-19
Chương 3: Giải pháp cho Bạo lực mạng tại Việt Nam hiện nay I: Các giải pháp về phía Nhà nước
II: Các giải pháp về phía các nhà cung cấp dịch vụ
III: Các giải pháp từ chính bản thân người sử dụng
Một số hiểu biết chung về Bạo lực mạng
Phân loại Bạo lực mạng
Chương 2: Bạo lực mạng tại Việt Nam đối với giới trẻ hiện nay
I: Các yếu tố tác động tới Bạo lực mạng
II: Tác động của vấn đề Bạo lực mạng: về Kinh tế, Thể xác và Tinh thần
III: Bạo lực mạng trong thời kỳ Covid-19
Chương 3: Giải pháp cho Bạo lực mạng tại Việt Nam hiện nay I: Các giải pháp về phía Nhà nước
II: Các giải pháp về phía các nhà cung cấp dịch vụ
III: Các giải pháp từ chính bản thân người sử dụng
CHƯƠNG 1 Một số hiểu biết chung về Bạo lực mạng
Hiện nay, tại Việt Nam, thuật ngữ “Bạo lực mạng” vẫn chưa có định nghĩa hoàn chỉnh Việc nghiên cứu vấn đề này chủ yếu dựa vào các nghiên cứu quốc tế trước đó, nhưng gặp khó khăn do sự không nhất quán và khác biệt văn hóa Do đó, sau khi tổng hợp từ nhiều tư liệu, nhóm chúng em đã đưa ra một định nghĩa chung nhất về “Bạo lực mạng”.
Bạo lực là tổng hợp các hành vi sử dụng sức mạnh thể chất với mục đích gây thương vong, tổn hại tới một ai đó.
Mạng xã hội là nền tảng trực tuyến cho phép người dùng xây dựng mối quan hệ ảo với những người có chung sở thích, tính cách hoặc nghề nghiệp, cũng như với những người quen biết ngoài đời thực Sự kết nối này không bị giới hạn bởi thời gian và không gian, tạo ra cơ hội giao lưu và tương tác đa dạng giữa các thành viên.
Bạo lực mạng, hay bắt nạt trực tuyến, là hình thức quấy rối và bắt nạt diễn ra qua các phương tiện điện tử trên mạng xã hội Hành vi này bao gồm việc sử dụng mạng chia sẻ, nhắn tin, chơi game, cũng như trong môi trường học tập và làm việc Mục đích của những hành vi này là để khiến cá nhân hoặc tổ chức bị tấn công cảm thấy đe dọa, sợ hãi hoặc xấu hổ.
II Các đặc trưng của Bạo lực mạng
Bạo lực mạng và bạo lực truyền thống có những điểm tương đồng và khác biệt Cả hai hình thức đều gây ảnh hưởng tiêu cực đến nạn nhân, làm tổn thương tâm lý và tinh thần của họ.
Đầu tiên, chúng đều gây ra những tác động sâu sắc về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, và điều này là không hề mong muốn.
Nội dung trên các trang mạng điện tử thường khó bị xóa hoàn toàn, dẫn đến việc nạn nhân có thể phải chịu đựng tình trạng bị bắt nạt kéo dài Tình huống này tương tự như việc trải qua bạo hành liên tục, gây ra những tổn thương tâm lý nghiêm trọng.
Tuy nhiên, ta sẽ tập trung đi vào điểm khác biệt để phân biệt
"Bạo lực mạng" khác với các hình thức bạo lực thông thường chủ yếu do tính chất của "mạng" hay "mạng xã hội" Trong không gian mở, đa chiều và có nhiều người dùng, bạo lực mạng thể hiện một số đặc trưng riêng biệt.
Bắt nạt trên mạng có phạm vi rộng lớn hơn so với bắt nạt truyền thống, vì chỉ với một cú nhấp chuột, một người có thể dễ dàng lan truyền những tin đồn xấu đến hàng nghìn người khác trên Internet.
Đe dọa trực tuyến có thể xảy ra bất cứ lúc nào và ở bất kỳ đâu, khiến nạn nhân khó có thể thoát khỏi tình huống bị đe dọa Khác với bắt nạt truyền thống, nơi nạn nhân chỉ phải đối mặt với nguy hiểm trong những thời điểm và địa điểm cụ thể như trường học hay nơi vắng vẻ, bạo lực mạng có thể tiếp diễn liên tục cả ngày lẫn đêm, bất kể nạn nhân đang ở đâu, miễn là họ có kết nối Internet.
Bạo lực mạng, khác với bắt nạt truyền thống, khó xác định thủ phạm do tính ẩn danh và giả mạo trên mạng xã hội Khía cạnh này sẽ được phân tích chi tiết hơn trong Chương II, phần Các yếu tố tác động tới Bạo lực mạng.
Thứ tư, Bạo lực mạng có xu hướng lặp đi lặp lại nhiều lần.
Hành vi tấn công trên mạng thường kéo dài và tiếp diễn cho đến khi có sự can thiệp của các nhân vật hoặc sự kiện khác, ảnh hưởng đến diễn biến và làm dịu bớt dư luận.
Thứ năm, bạo lực mạng thường thể hiện sự mất cân bằng quyền lực giữa nạn nhân và kẻ bắt nạt, khi nạn nhân thường là một cá nhân hoặc một nhóm nhỏ, trong khi kẻ thực hiện hành vi bạo lực lại là số đông, thậm chí là cả cộng đồng mạng Sự chênh lệch này về nguồn lực giữa hai bên là nguyên nhân chính dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực sau này, khi áp lực thường xuyên dồn về phía nạn nhân.
III Phân loại Bạo lực mạng
Bạo lực mạng có nhiều hình thức khác nhau, tùy thuộc vào đối tượng và hoàn cảnh cụ thể Dựa vào tính chất và hình thức của các vụ việc, bạo lực mạng có thể được phân loại thành 5 loại chính.
Hành vi quấy rối trực tuyến liên quan đến việc kẻ bắt nạt gửi tin nhắn, hình ảnh hoặc nội dung xúc phạm đến cá nhân hoặc nhóm một cách lặp đi lặp lại, có thể mang tính trả thù hoặc đơn thuần là để giải trí Những hành động này gây ra sự phiền nhiễu và tổn hại lớn về tinh thần, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường học tập Một ví dụ điển hình là việc nhiều đối tượng sử dụng mã code của các lớp học trực tuyến để quấy rối, sử dụng ngôn từ thô tục và thiếu văn minh, từ đó tác động xấu đến tiến độ dạy học và khiến học sinh tiếp xúc với những nội dung không lành mạnh.
Công kích trực tuyến là một hình thức bắt nạt tương tự như quấy rối, diễn ra qua email, tin nhắn tức thời, bài đăng công khai hoặc các cuộc trò chuyện Hình thức này thường nhắm vào một cá nhân cụ thể, sử dụng ngôn ngữ hoặc hình ảnh thô bạo để gây tổn thương.
Công kích là một hình thức bạo lực mạng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ Việt Nam, đặc biệt là gen Z Hành vi này thường liên quan đến các vụ "bóc phốt", tức là tiết lộ những bí mật không mong muốn hoặc những tai tiếng xấu về cá nhân hay tổ chức, cùng với các "drama" - những xung đột gây tranh cãi giữa nhiều cá nhân Những hiện tượng này thường thu hút hàng triệu lượt bình luận, chỉ trích và lăng mạ, bất kể tính chất sự việc có đúng hay sai.
Bạo lực mạng tại Việt Nam đối với giới trẻ hiện nay
Bạo lực mạng trong thời kỳ dịch Covid-19
Chương 3: Giải pháp cho Bạo lực mạng tại Việt Nam hiện nay I: Các giải pháp về phía Nhà nước
II: Các giải pháp về phía các nhà cung cấp dịch vụ
III: Các giải pháp từ chính bản thân người sử dụng
CHƯƠNG 1 Một số hiểu biết chung về Bạo lực mạng
Hiện nay, tại Việt Nam chưa có một định nghĩa hoàn chỉnh cho thuật ngữ “Bạo lực mạng” Việc nghiên cứu vấn đề này chủ yếu dựa vào các tài liệu quốc tế, tuy nhiên, sự không nhất quán và khác biệt văn hóa gây khó khăn trong việc áp dụng Do đó, sau khi tổng hợp từ nhiều nguồn tư liệu, nhóm chúng em đã đưa ra một định nghĩa chung nhất về “Bạo lực mạng”.
Bạo lực là tổng hợp các hành vi sử dụng sức mạnh thể chất với mục đích gây thương vong, tổn hại tới một ai đó.
Mạng xã hội là nền tảng trực tuyến cho phép người dùng xây dựng mối quan hệ ảo với những người có sở thích, tính cách hoặc nghề nghiệp tương đồng, cũng như với những người quen biết ngoài đời thực Sự kết nối này diễn ra không bị giới hạn bởi thời gian và không gian, tạo ra cơ hội giao lưu và tương tác đa dạng giữa các thành viên.
Bạo lực mạng, hay bắt nạt trực tuyến, là hình thức quấy rối thông qua các phương tiện điện tử trên mạng xã hội, bao gồm mạng chia sẻ, nhắn tin, chơi game, học tập và làm việc Các hành vi này diễn ra lặp đi lặp lại nhằm mục đích đe dọa, khiến nạn nhân cảm thấy sợ hãi hoặc xấu hổ.
II Các đặc trưng của Bạo lực mạng
Bạo lực mạng và bạo lực truyền thống có những điểm tương đồng và khác biệt rõ rệt Cả hai hình thức đều gây ảnh hưởng tiêu cực đến nạn nhân, dẫn đến những tổn thương về tâm lý và tinh thần.
Đầu tiên, chúng đều gây ra những tác động sâu sắc về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, và điều này là không hề mong muốn.
Nội dung trên các trang mạng điện tử có thể khó xóa vĩnh viễn, dẫn đến việc nạn nhân phải đối mặt với tình trạng bị bắt nạt liên tục Tình huống này tương tự như việc bị bạo hành trong một khoảng thời gian dài, gây ra những tổn thương tinh thần nghiêm trọng.
Tuy nhiên, ta sẽ tập trung đi vào điểm khác biệt để phân biệt
Bạo lực mạng khác biệt so với các hình thức bạo lực thông thường chủ yếu do yếu tố "mạng" hay "mạng xã hội" Trong không gian mở và đa chiều này, bạo lực mạng thể hiện một số đặc trưng riêng biệt, bao gồm tính chất lan truyền nhanh chóng và khả năng tác động đến nhiều người dùng cùng lúc.
Bắt nạt trên mạng có phạm vi rộng lớn hơn so với hình thức bắt nạt truyền thống, vì chỉ với một cú nhấp chuột, một người có thể dễ dàng lan truyền những tin đồn xấu đến hàng nghìn người khác trên Internet.
Đe dọa trực tuyến có thể xảy ra bất kỳ lúc nào và ở bất kỳ đâu, khiến nạn nhân khó có thể thoát khỏi tình huống bị đe dọa Khác với bắt nạt truyền thống, nơi nạn nhân chỉ gặp nguy hiểm trong những thời điểm cụ thể như ở trường hoặc những nơi vắng vẻ, bạo lực mạng có thể tiếp diễn liên tục cả ngày lẫn đêm, không phụ thuộc vào vị trí của cá nhân, miễn là có kết nối Internet.
Bạo lực mạng, khác với bắt nạt truyền thống, khó xác định thủ phạm do tính ẩn danh và giả mạo trên mạng xã hội Khía cạnh này sẽ được phân tích chi tiết trong Chương II, phần Các yếu tố tác động tới Bạo lực mạng.
Thứ tư, Bạo lực mạng có xu hướng lặp đi lặp lại nhiều lần.
Các hành vi tấn công mạng thường kéo dài và không dừng lại trong thời gian ngắn Chúng sẽ tiếp diễn đến khi có sự can thiệp từ các nhân vật hoặc sự kiện khác, tác động để thay đổi tình hình hoặc kiểm soát dư luận.
Thứ năm, sự mất cân bằng về khả năng giữa nạn nhân và kẻ bắt nạt là vấn đề nghiêm trọng trong bạo lực mạng Nạn nhân thường là cá nhân hoặc nhóm nhỏ, trong khi kẻ thực hiện hành vi bạo lực lại có thể là một số đông hoặc thậm chí là cộng đồng mạng Sự chênh lệch về nguồn lực và sức ép giữa hai bên dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực, khi mà áp lực thường xuyên dồn nén về phía nạn nhân.
III Phân loại Bạo lực mạng
Bạo lực mạng có nhiều hình thức khác nhau, phụ thuộc vào đối tượng và hoàn cảnh cụ thể Dựa vào tính chất và hình thức của các vụ việc, bạo lực mạng có thể được phân loại thành 5 loại chính.
Hành vi quấy rối trực tuyến thường diễn ra dưới dạng tin nhắn, hình ảnh hoặc các thông điệp xúc phạm, được lặp đi lặp lại nhằm gây tổn hại đến cá nhân hoặc nhóm Những hành động này có thể mang tính trả thù cá nhân hoặc chỉ đơn thuần là để mua vui, nhưng đều gây ra sự phiền nhiễu và tổn thương tinh thần nghiêm trọng Một ví dụ điển hình là việc nhiều đối tượng sử dụng mã code của các lớp học trực tuyến để tham gia quấy rối, sử dụng ngôn từ thô tục và thiếu văn minh, ảnh hưởng xấu đến tiến độ dạy học và làm học sinh tiếp xúc với các văn hóa phẩm không lành mạnh.
Công kích trực tuyến, tương tự như quấy rối, diễn ra qua email, tin nhắn tức thời, bài đăng công khai hoặc các cuộc trò chuyện Đây là hình thức bắt nạt công khai, thường sử dụng ngôn ngữ hoặc hình ảnh thô bạo nhằm vào một cá nhân cụ thể.
Công kích là hình thức bạo lực mạng phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt trong giới trẻ Việt Nam, đặc biệt là thế hệ gen Z Hành vi này thường liên quan đến các vụ "bóc phốt" - việc phơi bày những bí mật không mong muốn hoặc tai tiếng xấu của cá nhân hay tổ chức, cùng với các "drama" - xung đột giữa nhiều người xung quanh những sự việc gây tranh cãi Những hiện tượng này thu hút hàng triệu lượt bình luận, chỉ trích và lăng mạ, bất kể tính chất của sự việc là đúng hay sai.
Giải pháp cho Bạo lực mạng tại Việt Nam hiện nay
Các giải pháp từ chính bản thân người sử dụng
CHƯƠNG 1 Một số hiểu biết chung về Bạo lực mạng
Hiện nay, Việt Nam chưa có định nghĩa hoàn chỉnh cho thuật ngữ "Bạo lực mạng" Việc hiểu rõ vấn đề này chủ yếu dựa vào các nghiên cứu quốc tế, nhưng gặp khó khăn do sự thiếu nhất quán và khác biệt văn hóa Do đó, sau khi tổng hợp từ nhiều tư liệu, nhóm chúng em đã đưa ra một định nghĩa chung nhất về "Bạo lực mạng".
Bạo lực là tổng hợp các hành vi sử dụng sức mạnh thể chất với mục đích gây thương vong, tổn hại tới một ai đó.
Mạng xã hội là nền tảng trực tuyến cho phép người dùng xây dựng mối quan hệ ảo với những người có sở thích, tính cách, hoặc nghề nghiệp tương đồng, cũng như với những người quen biết ngoài đời thực Sự kết nối giữa các người dùng trên mạng xã hội không bị giới hạn bởi thời gian và không gian.
Bạo lực mạng, hay bắt nạt trực tuyến, là hình thức quấy rối và bắt nạt thông qua các phương tiện điện tử trên mạng xã hội Hành vi này diễn ra trên nhiều nền tảng như mạng chia sẻ, nhắn tin, chơi game, học tập và làm việc, với mục đích gây ra sự đe dọa, sợ hãi hoặc xấu hổ cho các cá nhân và tổ chức bị công kích.
II Các đặc trưng của Bạo lực mạng
Bạo lực mạng và bạo lực truyền thống có những điểm tương đồng và khác biệt rõ rệt Cả hai hình thức này đều gây ảnh hưởng tiêu cực đến nạn nhân, thể hiện sự tổn thương và đau đớn mà họ phải chịu đựng.
Đầu tiên, chúng đều gây ra những tác động sâu sắc về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, và điều này là không hề mong muốn.
Nội dung trên các trang mạng điện tử thường khó bị xóa vĩnh viễn, dẫn đến việc nạn nhân có thể phải chịu đựng sự bắt nạt kéo dài Tình trạng này tương tự như việc bị bạo hành liên tục, gây ra những tổn thương tâm lý nghiêm trọng cho nạn nhân.
Tuy nhiên, ta sẽ tập trung đi vào điểm khác biệt để phân biệt
Bạo lực mạng khác biệt so với các hình thức bạo lực thông thường chủ yếu do yếu tố "mạng" hay "mạng xã hội" Với tính chất là một không gian mở, đa chiều và nhiều người dùng, bạo lực mạng có những đặc trưng riêng biệt.
Bắt nạt trên mạng có phạm vi rộng lớn hơn so với hình thức bắt nạt truyền thống, vì chỉ với một cú nhấp chuột, một cá nhân có thể nhanh chóng lan truyền những tin đồn xấu đến hàng nghìn người trên Internet.
Đe dọa trực tuyến có thể xảy ra bất cứ lúc nào và ở bất kỳ đâu, khiến nạn nhân khó có thể thoát khỏi tình huống bị đe dọa Khác với bắt nạt truyền thống, nơi nạn nhân có thể tìm thấy sự an toàn ở nhà hoặc trong những thời điểm cụ thể như ở trường, bạo lực mạng có thể tiếp diễn liên tục suốt ngày đêm, miễn là cá nhân có kết nối với Internet.
Bạo lực mạng, khác với bạo lực truyền thống, khó xác định danh tính của kẻ gây hại do tính ẩn danh và giả mạo trên mạng xã hội Điều này sẽ được phân tích chi tiết hơn trong Chương II, phần Các yếu tố tác động tới Bạo lực mạng.
Thứ tư, Bạo lực mạng có xu hướng lặp đi lặp lại nhiều lần.
Hành vi tấn công mạng thường kéo dài và không ngừng lại trong một khoảng thời gian ngắn, mà sẽ tiếp diễn cho đến khi có sự can thiệp từ những nhân vật hoặc sự kiện khác, làm thay đổi tình hình hoặc kiểm soát dư luận.
Thứ năm, sự mất cân bằng về khả năng giữa nạn nhân và kẻ bắt nạt là một yếu tố quan trọng trong bạo lực mạng Thường thì nạn nhân chỉ là một cá nhân hoặc một nhóm nhỏ, trong khi kẻ thực hiện hành vi bạo lực lại là một số đông hoặc thậm chí cả cộng đồng mạng Sự thiếu tương quan về nguồn lực giữa hai bên dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực, khi áp lực luôn nghiêng về phía kẻ bắt nạt.
III Phân loại Bạo lực mạng
Bạo lực mạng có nhiều hình thức khác nhau, phụ thuộc vào đối tượng và hoàn cảnh cụ thể Dựa trên tính chất và hình thức của các vụ việc, bạo lực mạng có thể được phân loại thành 5 loại chính.
Hành vi quấy rối trực tuyến thường bao gồm việc gửi tin nhắn, hình ảnh hoặc thông điệp xúc phạm và độc hại đến cá nhân hoặc nhóm, với tính chất lặp đi lặp lại Những hành động này có thể là sự trả thù cá nhân hoặc đơn giản chỉ nhằm mục đích mua vui và giễu cợt, gây ra sự phiền nhiễu và tổn hại tinh thần lớn cho nạn nhân Một ví dụ điển hình là việc nhiều đối tượng sử dụng mã code của các lớp học trực tuyến để tham gia quấy rối, sử dụng ngôn từ thô tục và thiếu văn minh, ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ dạy học và khiến học sinh tiếp xúc với những văn hóa phẩm xấu.
Công kích trực tuyến, tương tự như quấy rối, là một hình thức bắt nạt diễn ra qua email, tin nhắn tức thời, các bài đăng công khai hoặc cuộc trò chuyện Hình thức này thường nhắm đến một cá nhân cụ thể, sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh thô bạo trong không gian công cộng.
Công kích là hình thức bạo lực mạng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ Việt Nam, nhất là gen Z Hành vi này thường gắn liền với các vụ "bóc phốt" - việc tiết lộ bí mật không mong muốn hoặc tai tiếng về cá nhân hay tổ chức, và "drama" - xung đột giữa nhiều cá nhân xoay quanh các vấn đề gây tranh cãi Những hiện tượng này thu hút hàng triệu bình luận, chỉ trích và lăng mạ, bất chấp tính đúng sai của sự việc.
