NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG TRẦN VĂN KIỂM QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ HÀ NỘI, 2014 NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG TRẦN VĂN KIỂM QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Chuyên ngành: Kinh tế Tài Ngân hàng Mã số: 60.34.02.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: TS TRƯƠNG QUỐC CƯỜNG HÀ NỘI, 2014 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu tơl, có hỗ trợ từ Giáo viên hướng dẫn TS Trương Quốc Cường Các nộl dung nghlên cứu kết đề tàl trung thực chưa al cơng bố cơng trình nghlên cứu trước Những số llệu bảng blểu phục vụ cho vlệc phân tích, nhận xét, đánh giá tác glả thu thập từ nguồn khác có ghl phần tàl llệu tham khảo Ngồi ra, đề tàl cịn sử dụng số nhận xét, đánh số llệu tác glả, quan tổ chức khác, thể hlện phần tàl llệu tham khảo Nếu phát hlện có glan lận tơl xln hồn toàn chịu trách nhlệm trước Hội đồng, kết luận văn Hà Nội, ngày tháng năm 2014 Tác giả 11 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC 11 DANH MỤC CÁC CHỮ CÁI VIẾT TẮT v DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ .vi LỜI MỞ ĐẦU Chương 1: LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNGTHƯƠNG MẠI 1.1 HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1.1 Khái niệm tín dụng Ngân hàng 1.1.2 Phân loại tín dụng Ngân hàng 1.2 RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 11 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng 11 1.2.2 Phân loại rủi ro tín dụng 12 1.2.3 Ảnh hưởng rủi ro tín dụng 13 1.2.4 Các tiêu chí phản ánh rủi ro tín dụng .15 1.3 QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 18 1.3.1 Khái niệm mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng 18 1.3.2 Nội dung quản lý rủi ro 18 1.4 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 26 1.4.1 Các nhân tố chủ quan .26 1.4.2 Các nhân tố khách quan 27 iii Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNGTHƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU Tư VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG 30 2.1 KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU Tư VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG 30 2.1.1 Lịch sử hình thành phát triển 30 2.1.2 Cơ cấu tổ chức điều hành Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng 32 2.1.3 Kết kinh doanh Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam- Chi nhánh Hai Bà Trưng từ 2010 - 2013 33 2.2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG 41 2.2.1 Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng từ năm 2010- 2013 41 2.2.2 Tình hình quản lý rủi ro Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng 46 2.3 ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG 56 2.3.1 Những kết đạt 56 2.3.2 Những hạn chế nguyên nhân 58 Chương 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂNHÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG .65 ιv v 3.1 ĐỊNH HƯỚNG HOẠTMỤC ĐỘNG TÍN CHỮ DỤNGCÁI TẠIVIẾT NGÂNTẮT HÀNG THƯƠNG DANH CÁC MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG TRONG THỜI GIAN TỚI 65 3.1.1 Định hướng hoạt động chung Ngân hàng Thương mại Cổ phầnĐầu tư Phát triển Việt Nam giai đoạn 2011 - 2015 65 3.1.2 Định hướng hoạt động tín dụng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng thời gian tới 67 3.2 GIẢI PHÁP HỒN THIỆN HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN TRƯNG .71 Chữ viếtVIỆT tắt NAM Tên- CHI đầy NHÁNH đủ HAI tiếngBÀ Việt AMC ty quản vàcho khaivay thác tài sản 3.2.1 Đa Cơng dạng hóa danh lý mục 71 BIDV Ngân Đầu tu tác Phátthẩm triểnđịnh ViệttínNam 3.2.2 Nâng cao hàng chất lượng công dụng 71 CIC 3.2.3 Tăng cường kiểm tra, tin quản giám sát nợ vay 73 Trung tâm thơng tínlýdụng CN 3.2.4 ĐẩyChi mạnh trình xử lý nợ hạn, nợ xấu 75 nhánh 3.2.5 Nâng cao vai trị kiểm sốt nội 76 3.2.6 Nâng cao chất lượng cán làm cơng tác tín dụng 76 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ .78 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ 78 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước 79 3.3.3 Kiến nghị với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam 82 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 86 DN Doanh nghiệp DNNN Doanh nghiệp nhà nuớc DPRR Dự phòng rủi ro HBT Hai Bà Trung NHNN Ngân hàng Nhà nuớc NHTM Ngân hàng thuơng mại QLKH Quản lý khách hàng TCTD Tổ chức tín dụng TMCP Thuơng mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm VAMC Công ty quản lý tài sản tổ chức tín dụng Việt Nam XHTD Xếp hạng tín dụng XHTDNB Xếp hạng tín dụng nội vi DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ I Danh mục bảng Bảng 1.1: Mơ hình xếp hạng Moody’s Standar & Poor 22 Bảng 2.1: Huy động vốn BIDV - CN HBT giai đoạn 2010 - 2013 33 Bảng 2.2: Tổng dư nợ BIDV - CN HBT giai đoạn 2010 - 2013 .35 Bảng 2.3: Cơ cấu nợ tín dụng theo kỳ hạn giai đoạn 2010 - 2013 36 Bảng 2.4: Cơ cấu nợ tín dụng theo nhóm ngành nghề giai đoạn 2010 - 2013 37 Bảng 2.5: Cơ cấu nợ tín dụng theo quy mơ khách hàng giai đoạn 2010 2013 39 Bảng 2.6: Cơ cấu nợ tín dụng theo tài sản bảo đảm giai đoạn 2010 - 2013.39 Bảng 2.7: Chi tiết số khoản thu dịch vụ Chi nhánh 41 Bảng 2.8: Cơ cấu nợ tín dụng theo nhóm tỷ trọng nhóm nợ giai đoạn 2010 -2013 42 10 Bảng 2.9: Tỷ lệ trích lập dự phịng giai đoạn 2010 - 2013 44 11 Bảng 2.10: Tỷ lệ trích lập dự phòng hệ thống BIDV giai đoạn 2010 2013 44 12 Bảng 2.11: Nợ có khả vốn dự phòng cụ thể giai đoạn 2010 201345 13 Bảng 2.12: Thẩm quyền phê duyệt tín dụng với khách hàng doanh nghiệp 48 14 Bảng 2.13: Thẩm quyền phê duyệt tín dụng với khách hàng cá nhân .49 15 Bảng 2.14: Kết xếp hạng khách hàng năm 2013 53 16 Bảng 2.15: Một số tiêu trích lập dự phịng giai đoạn 2010 - 2013 54 17 Bảng 3.1: Một số tiêu ngân hàng BIDV 66 18 Bảng 3.2: Một số tiêu kinh doanh BIDV - CN HBT năm 2014 68 II Danh mục biểu đồ Biểu đồ 2.1: Tăng trưởng tín dụng BIDV - CN HBT giai đoạn 2010 - 201335 72 thẩm định dự án để cập nhật thông tin, cách thức thẩm định dự án Khi thẩm định dự án thuộc lĩnh vực khác nhau, cán thẩm định cần tham khảo tìm hiểu thơng tin dự án lĩnh vực đầu tu để đưa nhận định xác tìm hiểu lĩnh vực kinh tế - kỹ thuật dự án, phương án xin vay vốn khách hàng Những vấn đề băn khoăn, vướng mắc báo cáo tài chính, kế hoạch đầu tư, dự tốn cần cán tín dụng, cán tín dụng sử dụng nghiệp vụ, mối quan hệ, hỏi ý kiến khách hàng để tìm hiểu thêm thơng tin trước đề xuất báo cáo thẩm định Đối với dự án lớn, BIDV - CN HBT xem xét thuê tổ chức tư vấn độc lập, có tư cách pháp nhân, có lực, uy tín thực việc thẩm định, xác nhận độc lập song song với việc thẩm định phận thẩm định rủi ro chi nhánh nhằm tham khảo cách tiếp cận thẩm định tổ chức độc lập, sử dụng kết thẩm định để so sánh đưa định phù hợp với nhu cầu vay vốn khách hàng Việc tăng chi phí cho ngân hàng đảm bảo an toàn ngân hàng định cho vay cán thẩm định ngân hàng có kinh nghiệm chưa tồn diện nên việc đánh giá xác khách hàng hiệu dự án cho vay chưa xác Trong q trình thẩm định, cán thẩm định cần lưu ý thẩm định uy tín, khả tài khách hàng, giúp ngân hàng đánh giá thực trạng tài trước có định đầu tư Trên thực tế, cán thẩm định thường thẩm định khả tài khách hàng thơng qua báo cáo tài khách hàng cung cấp, nhiên khơng phải báo cáo tài trung thực kiểm toán đầy đủ.Một số khách hàng chủ ý cung cấp báo cáo tài với thơng tin sai lệch nhằm hưởng sách tín dụng ưu đãi từ phía ngân hàng Điều địi hỏi cán thẩm định phải có kỹ để nhận biết thông tin hợp lý hay không hợp lý, cán thẩm định cần yêu cầu khách hàng cung cấp thêm thông tin cần thiết để thực việc 73 thẩm định thấy có nghi vấn thơng tin trước đưa nhận định Xây dựng tiêu chí thẩm định chuyên sâu cho ngành nghề, đặc biệt lĩnh vực xây lắp nhằm hạn chế nợ xấu phát huy mạnh BIDV - CN HBT tài trợ vốn cho lĩnh vực Mỗi ngành nghề, lĩnh vực có đặc thù riêng việc luân chuyển vốn, hàng tồn kho, nhu cầu vốn lưu động, hệ số nợ Doanh nghiệp lĩnh vực thương mại khác với doanh nghiệp hoạt động sản xuất, khác với doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực xây dựng tiêu chí Do đó, việc xây dựng tiêu chí thẩm định chuyên sâu cho ngành nghề quan trọng tới việc thẩm định tín dụng khách hàng Qua ảnh hưởng tới chất lượng tín dụng hạn chế rủi ro tín dụng chi nhánh Doanh nghiệp xây lắp đối tượng khách hàng chiếm dư nợ cao BIDV - CN HBT, đó, cần thiết phải xây dựng trước tiên tiêu chí thẩm định chuyên sâu lĩnh vực để tận dụng tối đa khách hàng truyền thống, uy tín, có lực tốt, đồng thời hạn chế khách hàng, dự án chưa đáp ứng tiêu chí nhằm đảm bảo an tồn sinh lời cho hoạt động tín dụng chi nhánh 3.2.3 Tăng cường kiểm tra, quản lý giám sát nợ vay Việc kiểm soát khoản vay vốn khách hàng cần thực bước: trước, sau cấp tín dụng Kiểm tra, quản lý giám sát nợ vay giúp ngân hàng phát ngăn ngừa sớm rủi ro phát sinh Để nâng cao hiệu giám sát, cán tín dụng cần thực tuân thủ: - Định kỳ cuối quý, yêu cầu khách hàng cung cấp báo cáo tài nhất, phân tích, đánh giá lại tình hình tài khách hàng, so sánh với kỳ hoạt động trước Trong trường hợp phát sinh yếu tố ảnh hưởng xấu tới điều kiện tài chính, khả trả nợ khách hàng, cán tín dụng cần tìm hiểu đưa biện pháp thích hợp nhằm giúp đỡ khách hàng giải khó 74 khăn có biện pháp để hạn chế rủi ro, bảo đảm nguồn trả nợ trường hợp khách hàng khả trả nợ - Kiểm tra tình hình sử dụng vốn vay thường xuyên, chậm tuần sau phát sinh khoản vay định kỳ tháng lần với khoản vay ngắn hạn tháng lần với khoản vay trung dài hạn Kết kiểm tra phải xác định khách hàng sử dụng vốn vay mục đích thoả thuận Hợp đồng tín dụng; giá trị tài sản hình thành vốn vay, giá trị đầu tư hàng hóa thực tế có cân giá trị vốn vay phát; khách hàng có vi phạm cam kết Hợp đồng tín dụng, có báo cáo ngân hàng trung thực; dấu hiệu bất thường khác liên quan đến tình hình tài phi tài khách hàng - Xây dựng thực kế hoạch kiểm tra sử dụng vốn vay giúp cán tín dụng chủ động việc thực kiểm tra khách hàng vay, lãnh đạo phịng Ban giám đốc có sở để đôn đốc giám sát việc thực cán tín dụn, thống nội dung phương thức kiểm tra sử dụng vốn vay toàn chi nhánh Nội dung chủ yếu kế hoạch kiểm tra sử dụng vốn vay bao gồm lịch kiểm tra sử dụng vốn vay đề xuất phương thức kiểm tra sử dụng vốn vay thích hợp Cùng với việc lập kế hoạch kiểm tra cho khoản vay, cán tín dụng cần chủ động thực theo kế hoạch kiểm tra sử dụng vốn vay lập Tuỳ đặc điểm khoản vay mà lựa chọn cách thức kiểm tra khác Ví dụ với hàng hóa kho: cán tín dụng kiểm tra danh mục hàng hóa có trùng khớp chủng loại, xuất xứ, số lượng phương án xin vay không? tính tốn xem khối lượng hàng hóa kho có cân giá trị tiền vay theo hợp đồng tín dụng khơng Trường hợp hàng hóa kho hình thành từ nguồn vốn vay nhiều ngân hàng, cán tín dụng cần yêu cầu khách hàng báo cáo rõ hàng kho hình thành từ nguồn vay nào, BIDV - CN HBT đồng thời kiểm tra khớp thực tế với nội dung báo cáo 75 - Tăng cường kiểm tra định kỳ tài sản bảo đảm khoản vay Chi nhánh cần thực việc đánh giá lại định kỳ tài sản bảo đảm khách hàng nhằm thực tốt việc áp dụng sách bảo đảm tiền vay với khách hàng, bảo đảm an toàn cho ngân hàng tình rủi ro xảy Nếu đánh giá tài sản đảm bảo có dấu hiệu giảm giá trị, ngân hàng cần yêu cầu khách hàng bổ sung tài sản bảo đảm để đảm bảo giá trị tài sản bảo đảm phù hợp với sách bảo đảm chung toàn hệ thống BIDV 3.2.4 Đẩy mạnh trình xử lý nợ hạn, nợ xấu Đây khơng phải giải pháp mang tính phịng ngừa việc làm cấp thiết góp phần làm tiêu phản ánh chất lượng tín dụng tốt Hiện tại, số ngân hàng thuộc khối cổ phần, việc đòi nợ khách hàng thực thơng qua phận ngồi phận quan hệ khách hàng nhằm đốc thúc khách hàng kịp thời, giảm áp lực cho cán tín dụng, đồng thời tăng tính chun nghiệp cho cơng tác thu hồi nợ Trong thời gian tới BIDV - CN HBT cần nghiên cứu tham khảo phương pháp xử lý nợđể thu hồi tốt khoản nợ hạn, nợ xấu Trước mắt, ngân hàng cần: - Rà soát lại khoản nợ hạn, nợ xấu, sở đánh giá lại khách hàng khả trả nợ; - Đối với khoản nợ xấu không cịn khả thu hồi, khách hàng khơng có thiện chí việc trả nợ thực biện pháp mạnh như: khởi kiện khách hàng vi phạm hợp đồng tín dụng; nộp đơn yêu cầu tuyên bố phá sản khách hàng - Căn kết biện pháp này, thường xuyên đôn đốc quan liên quan để thực việc xử lý nợ xấu theo quy định Nhà nước (thanh lý tài sản để thu nợ sau khởi kiện, xóa nợ sau có tun bố phá sản tịa án) 76 3.2.5 Nâng cao vai trị kiểm sốt nội Cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nội việc làm khơng thể thiếu hoạt động tín dụng Cơ chế kiểm soát nội thiết lập nhu cầu kiểm soát hoạt động quản lý, điều hành, tác nghiệp đảm bảo tính tuân thủ nhằm hạn chế kiểm sốt rủi ro phát sinh qui trình nghiệp vụ hoạt động ngân hàng Để nâng cao vai trị cơng tác kiểm tra, kiểm soát nhằm hạn chế rủi ro tín dụng cần thực số biện pháp sau: - Xây dựng phát triển nhân kiểm tra nội bộ: Về số lượng kiểm tra nội bộ: Tuyển dụng người có trình độ, kinh nghiệm phù hợp để xây dựng phát triển đội ngũ cán kiểm tốn viên nội có lực Trong q trình kiểm tra hoạt động tín dụng tăng cường cán làm trực tiếp từ phận tín dụng quản lý rủi ro phối hợp kiểm tra Về lực chuyên môn: Đội ngũ kiểm tra nội cần thể kiến thức chuyên môn chuyên sâu sản phẩm, dịch vụ quy trình hoạt động lĩnh vực ngân hàng, lực quản lý rủi ro kiểm soát rủi ro Tăng cường cán có trình độ, qua nghiệp vụ tín dụng bổ sung cho Phịng kiểm tra nội bộ, phải thường xuyên đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ cho cán phịng Kiểm tra nội - Khơng ngừng hồn thiện đổi phương pháp kiểm tra theo hướng từ kiểm tra riêng lẻ sang hệ thống kiểm tra tính tuân thủ; áp dụng linh hoạt biện pháp kiểm tra tuỳ thuộc vào thời điểm, đối tượng mục đích kiểm tra 3.2.6 Nâng cao chất lượng cán làm cơng tác tín dụng Cơng tác cán vấn đề quan trọng yếu tố then chốt doanh nghiệp nào, đặc biệt lĩnh vực kinh doanh tiền tệ ngân hàng Do trình độ chun mơn hiểu biết pháp luật hạn chế, 77 ý thức trách nhiệm không cao, thiếu đạo đức nghề nghiệp dẫn tới vi phạm quy trình nghiệp vụ, dẫn tới gây thất thoát tài sản ngân hàng Các vụ án gần cho thấy, có buông lỏng công tác quản lý cán ngân hàng nhu chưa chặt chẽ quy trình tín dụng Để hạn chế rủi ro tín dụng việc trọng nâng cao lực trách nhiệm hạn chế rủi ro đạo đức cán làm cơng tác tín dụng vơ quan trọng BIDV CN HBT cần thực số biện pháp sau: - Cán tín dụng cần phải đào tạo quy chuyên ngành trường đại học uy tín.Bên cạnh tảng kiến thức sâu, rộng lĩnh vực có liên quan đến hoạt động tín dụng, cán tín dụng cịn phải có kỹ cần thiết kỹ phục vụ khách hàng: địi hỏi cán tín dụng có kiến thức định marketing, phục vụ khách hàng để tiếp xúc trực tiếp khách hàng có khả thu hút mở rộng cho vay; kỹ đàm phán, thương lượng với khách hàng việc tuân thủ điều khoản sách, quy trình tín dụng nhằm bảo vệ quyền lợi cho ngân hàng; kỹ tổng hợp điểm mạnh, điểm yếu khách hàng đồng thời nêu quan điểm đánh giá khách hàng; kỹ phân tích nguồn thông tin, số liệu thu thập để phục vụ cho hoạt động tín dụng, đặc biệt để nhận diện dấu hiệu rủi ro khách hàng vay Cùng với việc thực tuyển dụng công khai, minh bạch nhằm thu hút ứng viên tiềm năng, ngân hàng cần có chế độ đãi ngộ, sách phù hợp để thu hút nhân lực chất lượng cao phục vụ cho ngân hàng - Có sách để thực khóa đào tạo định kỳ cán tín dụng, cán quản lý rủi ro, cán kiểm tra kiểm soát Đội ngũ nhân viên ngân hàng hầu hết tốt nghiệp trường thuộc khối kinh tế Do đó, kinh nghiệm lĩnh vực khác xây dựng, kỹ thuật, nông nghiệp hạn chế Điều địi hỏi cán tín dụng cần có ý thức học hỏi tiếp thu 78 kiến thức từ ngành nghề, lĩnh vực, sản phẩm khác để có thêm kiến thức phục vụ cho cơng việc Ngân hàng cần có sách để tạo điều kiện tốt cho nhân viên thực việc nâng cao kiến thức, chun mơn;thường xun tổ chức khố đào tạo bồi dưỡng kiến thức để nâng cao lực đánh giá, đo lường phân tích rủi ro cho cán tín dụng, đồng thời mời chuyên gia tín dụng đến giảng trao đổi kinh nghiệm tình liên quan 3.3 MỘT SỐ KIẾN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ - Tạo lập hoàn thiện khung pháp lý nhằm đảm bảo an tồn cho hoạt động tín dụng Bất thay đổi sách kinh tế - xã hội tác động tới hoạt động tổ chức, cá nhân kế hoạch phát triển tương lai Chính sách quản lý kinh tế vĩ mơ Chính phủ chưa hồn thiện, thường xun có thay đổi, thiếu tính ổn định dẫn đến doanh nghiệp phải điều chỉnh hoạt động, chuyển hướng hoạt động gây nên thua lỗ, khả toán nợ cho ngân hàng Vì vậy, Chính phủ cần xây dựng hệ thống sách đồng bộ, quán, tham khảo ý kiến Bộ, ngành liên quan có định hướng lâu dài, tạo mơi trường kinh tế vĩ mơ ổn định; thay đổi sách cần công khai nội dung dự kiến thay đổi có khoảng thời gian định để tổ chức, cá nhân chuyển đổi hoạt động cho phù hợp Hiện nay, báo cáo tài doanh nghiệp lập dựa 26 chuẩn mực kế tốn tài ban hành, với đó, hoạt động kiểm tốn tn thủ theo 37 chuẩn mực kiểm tốn Tuy nhiên cịn nhiều hạn chế khung pháp lý trên, nhiều chuẩn mực quốc tế chưa có chuẩn mực Việt Nam, nhiều doanh nghiệp chưa thực việc kiểm toán độc lập Do đó, Chính phủ cần xem xét hoàn thiện khung pháp lý tài nhằm tạo điều kiện tốt cho việc áp dụng tổ chức, cá nhân, việc 79 - Xây dựng hệ thống tiêu trung bình ngành Việc tiếp cận thông tin để đánh giá xếp hạng tín dụng khách hàng gặp nhiều khó khăn Các số, thông tin triển vọng kinh doanh ngành, số tài trung bình ngành khó tiếp cận hầu nhu khơng tiếp cận đuợc Vì vậy, Chính phủ cần giao cho quan ban ngành phối hợp để thực việc ban hành tiêu trung bình ngành kinh tế Đây thông tin quan trọng để thực việc đánh giá khách hàng sở so sánh với tiêu trung bình ngành, triển vọng kinh doanh để đánh giá khả tài chính, kế hoạch phát triển khách hàng Trên sở có định tín dụng hợp lý - Có chế, chế tài chặt chẽ để quản lý thị truờngbất động sản Hiện tại, đa phần tài sản chấp ngân hàng bất động sản Trong thời kỳ truớc khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008, thị truờng bất động sản Việt Nam tăng truởng nóng, giá bất động sản liên tục tăng cao Do đó, thị truờng sụt giảm vào thời gian khủng hoảng, khoản thị truờng xuống, giá nhà đất xuống Điều tạo khó khăn cho ngân hàng việc lý tài sản bảo đảm bất động sản để thu hồi vốn tín dụng Do đó, tuơng lai cần có biện pháp thích hợp để quản lý thị truờng bất động sản tốt hơn, vừa giúp cho đại phận dân cu sở hữu nhà, đồng thời đua giá trị bất động sản giá trị thực nó, vừa đảm bảo an toàn đồi với ngân hàng xét theo góc độ định 3.3.2 Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước - Ban hành khung xây dựng hệ thống tín dụng nội khách hàng Hiện tại, NHTM Việt Nam nói chung BIDV nói riêng xây dựng hệ thống tín dụng nội theo mơ hình NHTM nuớc ngồi Việc áp dụng trực tiếp mơ hình vào Việt Nam khơng mang lại đuợc kết nhu mong đợi NHNN nên nghiên cứu cân nhắc thực 80 việc ban hành khung việc xây dựng hệ thống tín dụng nội yêu cầu định kỳ rà soát lại hệ thống tín dụng nội nhằm đảm bảo phù hợp với biến động kinh tế - Nâng cao chất luợng hoạt động trung tâm thơng tin tín dụng CIC Các thơng tin mà ngân hàng sử dụng website trung tâm thơng tin tín dụng CIC hạn chế, chủ yếu tình hình quan hệ tín dụng (danh sách tổ chức tín dụng quan hệ, diễn biến du nợ kỳ, nợ khơng đủ tiêu chuẩn doanh nghiệp) Chính vậy, CIC khơng cần thiết phải mở rộng quy mô thông tin, mà chất luợng thông tin cần đuợc cải thiện Thông tu 02/2013/TT-NHNN quy định phân loại tài sản có, mức trích, phuơng pháp trích lập dự phòng rủi ro việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro hoạt động tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nuớc ngồi đuợc lùi thời hạn áp dụng từ 01/06/2013 01/06/2014 Theo quy định thơng tu, tổ chức tín dụng phải xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội đồng thời sử dụng kết xếp hạng CIC để tham chiếu, kết xếp hạng rủi ro khách hàng ngân hàng hay CIC cao nợ khách hàng phải đuợc xếp hạng theo nhóm cao Do đó, việc nâng cao chất luợng hoạt động trung tâm CIC nhu cầu cấp thiết để đảm bảo cho sách NHNN đuợc thực thi có hiệu nhu mong đợi, đồng thời giảm thiểu đuợc rủi ro tín dụng cho ngân hàng - Hồn thiện mơ hình hoạt động công ty quản lý tài sản VAMC Nghị định 53/2013/NĐ-CP quy định công ty quản lý tài sản tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chịu quản lý nhà nuớc, tra, giám sát Ngân hàng Nhà nuớc Theo PGS.TS Tô Ngọc Hung (năm 2013) để đảm bảo Công ty quản lý tài sản hoạt động có hiệu theo mục tiêu mà Chính phủ NHNN đề ra, cần phải tạo dựng khuôn khổ pháp lý, môi truờng xử lý nợ xấu với tham gia bên có liên quan, điều kiện hỗ trợ nguồn lực, nhu đồng thuận toàn xã hội 81 tiêu chí lựa chọn khoản nợ xấu là: VAMC mua khoản nợ xấu mà VAMC xử lý hiệu để tự ngân hàng xử lý; nên tập trung vào xử lý khoản nợ xấu tu nhân khoản nợ xấu DNNN; khoản nợ xấu doanh nghiệp, cá nhân ngân hàng khác cần đuợc đánh giá xử lý đồng thời, truờng hợp khoản nợ ngân hàng không đuợc phân loại vào nhóm nợ xấu Cơ chế tạo điều kiện để thực tái cấu trúc toàn diện doanh nghiệp, bảo đảm xử lý dứt điểm khoản nợ xấu chất Vềgiá mua khoản nợ xấu: Việc mua khoản nợ xấu VAMC theo giá thị truờng sử dụng trái phiếu đặc biệt để mua lại khoản nợ xấu theo giá gốc đồng thời u cầu TCTD trích lập dự phịng rủi ro cho trái phiếu phuơng án phù hợp với điều kiện kinh tế nhu mục đích NHNN tái cấu hệ thống TCTD gắn với tái cấu doanh nghiệp, hỗ trợ tăng truởng kinh tế Trong truờng hợp VAMC ngân hàng không đến thỏa thuận giá thị truờng khoản nợ xấu, tổ chức độc lập có trách nhiệm đánh giá khách quan khoản nợ xấu này, hai bên phải chấp nhận mức giá tổ chức độc lập đua Ngồi ra, VAMC ngân hàng thỏa thuận với mức giá bình quân mức giá khoản nợ xấu tuơng tự đuợc mua theo giá thị truờng, kèm với cam kết thực xử lý xong, khoản lãi, lỗ từ việc xử lý đuợc phân chia lại theo tỷ lệ định Điều cần thiết nhằm đẩy nhanh tiến độ xử lý khoản nợ xấu Về nguồn vốn:Toàn nguồn tài trợ cho AMC thuộc sở hữu Chính phủ khơng nên huy động từ ngân sách, đặc biệt quy mô khoản nợ xấu tuơng đối lớn Trong điều kiện ngân sách gặp khó khăn nguyên tắc gắn trách nhiệm xử lý nợ xấu với nguồn gốc phát sinh nợ xấu, VAMC phát hành trái phiếu đặc biệt để mua lại nợ xấu từ phía NHTM giải pháp hoàn toàn phù hợp 82 xử lý khoản nợ xấu chuyển giao:Một VAMC mua khoản nợ xấu từ ngân hàng, việc làm phân loại khoản nợ xấu vào nhóm khác nhằm tạo điều kiện cho việc quản lý xử lý khoản nợ mặt hoạt động, nhân viên AMC nên chia thành hai nhóm Nhóm thứ nhóm đánh giá xem khoản nợ xấu tiếp tục trì tín dụng hay khơng Trong trường hợp khoản vay có khả phục hồi nhóm thứ tiến hành biện pháp điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, thời hạn trả nợ, thay đổi mức lãi suất, chí miễn giảm phần hay toàn lãi, bán lại khoản nợ mua cho ngân hàng khác, chuyển nợ thành vốn góp, vốn cổ phần Trường hợp khoản nợ trì được, nhóm thứ hai đề xuất thỏa thuận với bên liên quan để xử lý TSBĐ, khơng đạt thỏa thuận TSBĐ đem bán đấu giá Ngoài ra, nhằm đạt tỷ lệ thu hồi vốn tối đa, AMC cần phải xử lý khoản nợ xấu phù hợp với điều kiện thị trường Trong trường hợp khoản vay giai đoạn thực giá trị tài sản xử lý mang lại hiệu sinh lời thấp, NHTM VAMC tạo điều kiện tiếp tục cấp vốn cho dự án để thực xử lý tài sản, đem lại hiệu cao - Khẩn trương hoàn thiện hệ thống giám sát ngân hàng theo hướng: nâng cao chất lượng phân tích tình hình tài hệ thống cảnh báo sớm rủi ro tiềm ẩn hoạt động tổ chức tín dụng 3.3.3 Kiến nghị với Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Hồn thiện mơ hình quản lý rủi ro tín dụng phù hợp với tiến trình phát triển ngân hàng kinh tế Đối với NHTM, việc tối đa hóa lợi nhuận ln phải gắn liền với mục tiêu giữ rủi ro phạm vi, giới hạn cho phép mà ngân hàng chấp nhận Tối ưu hóa rủi ro phải thực thơng qua việc hồn thiện 83 thơng qua việc quản lý rủi ro riêng lẻ khoản vay, quản lý rủi ro danh mục Và cao hơn, ngân hàng phải có mơ hình quản lý rủi ro phù hợp để mang lại hiệu tối uu cho ngân hàng Áp dụng mơ hình quản lý rủi ro giúp ngân hàng chủ động việc ứng phó với rủi ro, chuyên nghiệp việc xử lý rủi ro, đồng thời giúp ngân hàng có nhìn nhận xác triển vọng kinh doanh tuơng lai, từ có khả hoạch định sách cho phù hợp -Tiếp tục hoàn thiện hệ thống chấm điểm xếp hạng tín dụng khách hàng thể nhân sở kết nghiên cứu đạt đuợc Với phối hợp Cơng ty kiểm tốn hàng đầu giới E&Y, BIDV xây dựng Hệ thống XHTDNB sở loại bỏ nhuợc điểm Điều - Quyết định 493 tuân theo thông lệ, chuẩn mực quốc tế Hệ thống XHTDNB BIDV đuợc xây dựng theo 35 ngành kinh tế phân thành mơ hình cho ba loại khách hàng tổ chức tín dụng, tổ chức kinh tế, khách khách hàng cá nhân.Sau xây dựng Hệ thống XHTDNB, việc chấm điểm khách hàng phân loại nợ theo Điều định 493/2005/QĐ-NHNN BIDV đuợc triển khai cách bản, liệt toàn hệ thống Sau áp dụng, hệ thống XHTDNBcủa BIDV khẳng định vai trò quan trọng việc quản lý chất luợng tín dụng rủi ro tín dụng Tuy nhiên, hệ thống XHTDNB có số hạn chế định thực Do đó, BIDV cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá, nâng cấp hệ thống XHTDNB, đua hệ thống XHTDNB BIDV ngày trở thành công cụ đắc lực, có vai trị quan trọng việc đảm bảo an tồn hoạt động tín dụng ngân hàng -Cần sớm nghiên cứu xây dựng mơ hình luợng hóa cụ thể mức độ rủi ro doanh nghiệp nhu mơ hình định luợng để xác định giới hạn tín dụng sở mức độ rủi ro doanh nghiệp; xây dựng mơ hình đánh giá cảnh báo sớm rủi ro để áp dụng chung cho tồn hệ thống Hiện tại, mơ hình luợng hóa 84 rủi ro tín dụng Basel nhiều ngân hàng sử dụng để lượng hóa rủi ro BIDV tham khảo tìm cách áp dụng phù hợp với ngân hàng nhằm tạo điều kiện lượng hóa rủi ro cách xác so với việc áp dựng mơ hình định tính KẾT LUẬN CHƯƠNG Trong bối cảnh tái cấu hệ thống ngân hàng xác định trụ cột giúp tái cấu trúc lại kinh tế Hơn hết, thời điểm Chính phủ, NHNN, ban ngành NHTM cần xem xét, ban hành củng cố chặt chẽ hệ thống văn pháp quy nhằm tái cấu thành công hệ thống ngân hàng Quản trị rủi ro tín dụng cần NHTM xem xét hoạt động trọng tâm đảm bảo phát triển ổn định bền vững ngân hàng kinh tế Trên cở vận dụng phương pháp nghiên cứu, bám sát mục tiêu, phạm vi nghiên cứu, luận văn hoàn thành nhiệm vụ sau: - Tìm hiểu lý luận rủi ro tín dụng việc quản lý rủi ro tín dụng - Luận văn nghiên cứu tổng quát tổ chức hoạt động BIDV CN HBT, sâu phân tích, lý giải thực trạng quản lý rủi ro tín dụng BIDV CN HBT qua đánh giá ngun nhân, hạn chế cịn tồn hoạt động quản lý rủi ro tín dụng BIDV - CN HBT - Trên sở đánh giá thực trạng quản lý rủi ro tín dụng BIDV - CN HBT Luận văn đề xuất số giải phápcụ thể để công tác quản lý rủi ro phát huy hiệu tốt giảm thiểu rủi ro tín dụng xảy - Luận văn đưa số kiến nghị với Chính phủ, NHNN BIDV Với xu phát triển nay, quản lý rủi ro nói chung quản lý rủi ro 85 tín dụng nói riêng ngân hàng, nhà khoa học, người làm chun mơn nghiên cứu, phát triển hồn thiện phù hợp với phát triển kinh tế xã hội 86 87 MỤC kinh TÀI LIỆU KHẢO 15 Báo cáo kết quảDANH hoạt động doanh,THAM tình hình hoạt động Ngân hàng TMCP Đầu tu Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trung giai đoạn từ 2009 - 2013 PGS.TS Trần Huy Hoàng, Quản trị ngân hàng, Truờng Đại học kinh tế TP.HCM, NXB Lao động xã hội, 2010 PGS.TS Nguyễn Văn Tiến, Quản trị rủi ro kinh doanh ngân hàng, NXB thống kê, 2010 Peter S.Rose, Quản trị ngân hàng thuơng mại, NXB Tài chính, năm 2003 PGS.TS Nguyễn Thị Mùi, Quản trị ngân hàng thuơng mại, NXB Tài chính, năm 2006 PGS.TS Tơ Ngọc Hung, Ngân hàng thương Mại, NXB Thống kê, 2009 PGS.TS Nguyễn Thị Quy, Dịch vụ ngân hàng đại, NXB Khoa học xã hội, 2008 Nguyễn Đức Tú, Luận án tiến sỹ kinh tế “Quản lý rủi ro tín dụng NHTM CP Công thương Việt Nam”, Đại học kinh tế quốc dân, năm 2012 Luật tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 Quyết định 18/2007/QĐ-NHNN việc sửa đổi bổ sung số điều quy định phân loại nợ, trích lập sử dụng dự phịng để xử lý rủi ro tín dụng hoạt động ngân hàng tổ chức tín dụng ban hành theo Quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN 10 Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN phân loại nợ trích lập dự phịng để xử lý rủi ro tín dụng hoạt động ngân hàng tổ chức tín dụng 11 Tạp chí ngân hàng 12 Thời báo ngân hàng 13 PGS.TS Tô Ngọc Hưng, Kinh nghiệm xử lý nợ xấu số quốc gia học cho Việt Nam, Tạp chí Khoa học Đào tạo Ngân hàng, số 125 14 Báo cáo tài Ngân hàng TMCP Đầu tư Phát triển Việt Nam giai đoạn từ 2009 - 2013 ... CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM- CHI NHÁNH HAI BÀ TRƯNG 41 2.2.1 Thực trạng rủi ro tín dụng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà Trưng từ... phần Đầu tư Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Hai Bà trưng - Thực trạng giải pháp? ?? tác giả lựa chọn làm đề tài luận văn thạc sỹ Mục đích nghiên cứu luận văn - Nghiên cứu sở lý luận quản lý rủi ro tín. .. - Chi nhánh Hai Bà Trung Chuơng :Giải pháp hồn thiện hoạt động quản lý rủi ro tín dụng Ngân hàng TMCP Đầu tu Phát triển Việt Nam (BIDV) - Chi nhánh Hai Bà Trung 3 Chương LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI