NGÂN HÀNG NHÀ Nước VIỆT NAM BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀG TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG .GOG TÔ NGỌC GIAG THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAM THỰC TRẠNG VA GIẢI PHÁP LUẬN VAN THẠC sɪ KINH TE HÀ NỘI - 2010 NGÂN HÀNG NHÀ Nước VIỆT NAm BỘ GIÁO DỤC YÀ ĐÀO TẠO HỌC VIỆN NGÂN HÀNG oOo TÔ NGỌC GIAO THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAm THỰC TRẠNG VA GIẢI PHÁP Chuyên ngành : Kinh tế tài - Ngan hàng Mã số : 60.31.12 LUẬN VAN THẠC sĩ KINH TE Người hướng dẫn khoa học: TS VŨ THỊ LỢI HÀ NỘI - 2010 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng Các số liệu, kết luận văn trung thực có nguồn gốc rõ ràng Nội dung kết nghiên cứu luận văn hoàn tồn mới, chưa nghiên cứu cơng bố cơng trình khoa học Hà Nội, tháng năm 2010 Tác giả Tô Ngọc Giao MỤC LỤC Trang PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG 1.1 NGOẠI HỐI VÀ THỊ TRƯỜNG NGOẠI HỐI 1.1.1 Ngoại hối 1.1.2 Thị trường ngoại hối 1.2 THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG 1.2.1 Khái niệm 1.2.2 Sự hình thành 1.2.3 Vai trị 1.2.4 Đặc điểm 1.2.5 Cơ chế hoạt động 1.3 THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG Ở MỘT SỐ 4 12 12 14 15 15 16 36 QUỐC GIA VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỚI VIỆT NAM 1.3.1 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Anh 1.3.2 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Mỹ 1.3.3 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Singapore 1.3.4 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Trung Quốc 1.3.5 Một số học kinh nghiệm với Việt Nam Kết luận Chương 36 37 39 41 43 45 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN 47 HÀNG VIỆT NAM 2.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH 2.1.1 Giai đoạn trước năm 1991 47 47 2.1.2 Giai đoạn 1991-1994 48 2.1.3 Từ năm 1994 đến 50 2.2 THỰC TRẠNG 51 2.2.1 Môi trường hoạt động 51 2.2.2 Thành viên tham gia 56 2.2.3 Phương tiện giao dịch 58 2.2.4 Nghiệp vụ 59 2.3 67 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG 2.3.1 Những thành công 67 2.3.2 Những tồn nguyên nhân chủ yếu 68 Kết luận Chương 70 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN THỊ 72 TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAM 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN 72 NGÂN HÀNG VIỆT NAM 3.1.1 Môi trường kinh tế giới 72 3.1.2 Cơ hội thách thức TTNTLNH Việt Nam giai đoạn 73 3.1.3 Định hướng hoàn thiện, phát triển TTNTLNH Việt Nam 75 3.2 76 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG VIỆT NAM 3.2.1 Khung pháp lý 76 3.2.2 Mở rộng thành viên 77 3.2.3 Nghiệp vụ 78 3.2.4 Cơ chế điều hành tỷ giá 78 3.2.5 Biện pháp tâm lý 82 3.2.6 Giải pháp công nghệ 82 3.2.7 Giảm dần tình trạng DANH laMỤC hóa CHỮ VIẾT TẮT 83 3.2.8 Đào tạo cán 85 3.3 86 KIẾN NGHỊ 3.3.1 Với phủ bộ, ngành liên quan 86 3.3.2 Với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 87 3.3.3 Với Ngân hàng thương mại TTNTLNH Việt Nam 88 KẾT LUẬN 90 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO BQLNH CFETS CSTT Fed GATS IMF MAS NHNNVN NHTM NHTMCP NHTMNN NHTW PRC RMB SDR TCTD TTNTLNH WTO Bình quân Liên Ngân hàng Trung tâm Giao dịch Ngoại hối Trung Quốc Chính sách tiền tệ Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ Hiệp định chung Thương mại dịch vụ Quỹ Tiền tệ Quốc tế Cơ quan tiền tệ Singapore Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Ngân hàng Thương mại Ngân hàng Thương mại Cổ phẩn Ngân hàng Thương mại Nhà nước Ngân hàng Trung ương Ngân hàng Nhân dân Trung quốc Đồng Nhân dân tệ Quyền rút vốn đặc biệt Tổ chức Tín dụng Thị trường Ngoại tệ Liên Ngân hàng Tổ chức Thương mại Thế giới DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Trang Bảng Yết tỷ giá giao TTNTLNH 18 Bảng Yết tỷ giá giao dịch kỳ hạn TTNTLNH 22 Bảng Chỉ tiêu tiền gửi ngoại tệ / Tổng phương tiện toán 53 Bảng Doanh số hoạt động nghiệp vụ TTNTLNH Việt Nam từ năm 2007-2009 60 Bảng Lịch sử tỷ giá biên độ tỷ giá từ năm 1999 đến 62 Bảng Doanh số giao dịch gửi tiền & vay tiền TTNTLNH Việt Nam từ tháng 01/2008 đến tháng 5/2010 64 DANH MỤC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ Trang Biểu đồ Ba quốc gia có doanh số giao dịch lớn thị trường ngoại hối Biểu đồ Chỉ tiêu tiền gửi ngoại tệ / Tổng phương tiện toán 53 Biểu đồ Thâm hụt cán cân thương mại 2006-2009 54 Biểu đồ Thành viên Thị trường Ngoại tệ Liên Ngân hàng 20072009 58 Biểu đồ Doanh số hoạt động nghiệp vụ TTNTLNH Việt Nam từ năm 2007-2009 61 Biểu đồ Biến động tỷ giá USD/VND TTNTLNH từ quý I/2007 đến quý I/2010 63 PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trước phát triển không ngừng hệ thống ngân hàng quốc tế, xu hướng hội nhập kinh tế toàn cầu, sau nước ta thức gia nhập Tổ chức Thương mại giới WTO, Việt Nam có chuyển biến tích cực để thực cam kết trình hội nhập quốc tế Tuy nhiên, hội nhập quốc tế tạo cho nhiều hội phải đối mặt với thách thức, khủng hoảng tài tồn cầu bắt nguồn từ tình hình bất ổn thị trường bất động sản Mỹ diễn kéo theo khủng hoảng kinh tế giới cịn hữu Trước tình hình đó, hệ thống ngân hàng nước ta có động thái tích cực để phát triển hội nhập với hệ thống ngân hàng toàn cầu, vấn đề cần giải hệ thống ngân hàng nước ta nhanh chóng hồn thiện phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng (TTNTLNH) tạo điều kiện cung ứng vốn dịch vụ góp phần phát triển kinh tế, TTNTLNH trung tâm thị trường ngoại hối nơi điều tiết vốn phục vụ nhu cầu kinh tế Tại Việt Nam, TTNTLNH có lịch sử phát triển tương đối lâu dài từ năm 1994, Ngân hàng Nhà nước điều hành Qua 15 năm hoạt động TTNTLNH có bước phát triển số lượng thành viên tham gia loại hình dịch vụ góp phần việc thực điều hành sách tiền tệ, sách tỷ giá nước ta, giai đoạn khủng hoảng tài vừa qua Nhưng cịn tồn nhiều bất cập, hạn chế về: tỷ trọng giao dịch chưa cao; khối lượng giao dịch nhỏ; liên kết thành viên tham gia thị trường không chặt chẽ; mức độ tín nhiệm khả vốn, kết nối nắm bắt thông tin thị trường ngân hàng khác dẫn đến việc cung ứng, tự điều tiết bù đắp thiếu hụt trạng thái ngoại hối 79 giá trung tâm theo mục tiêu điều hành NHNN Do thị trường ngoại hối Việt Nam chịu tác động mạnh từ biến động tâm lý, để bảo đảm thực mục tiêu điều hành tỷ giá thời kỳ, NHNN buộc phải điều tiết thị trường cách hợp lý thông qua công cụ tỷ giá BQLNH Đặc biệt, hai năm trở lại đây, thời điểm cung cầu ngoại tệ căng thẳng, tỷ giá giao dịch NHTM phổ biến mức tỷ giá trần tỷ giá sàn, để ổn định thị trường ngoại hối, NHNN buộc phải trì tỷ giá BQLNH tương đối ổn định Thực tế khiến cho tỷ giá BQLNH công bố tỷ giá BQLNH theo nguyên tắc tính tốn có chênh lệch rõ rệt đó, thân thành viên tham gia thị trường ngoại hối nhìn nhận tỷ giá BQLNH NHNN công bố tỷ giá mục tiêu NHNN Trong tỷ giá BQLNH xác định yếu tố quan trọng công tác điều hành sách tỷ giá, trì lâu dài khơng thống ngun tắc tính tốn mức công bố tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực đến lịng tin vào sách thị trường Do thị trường ngoại hối dự kiến cịn diễn biến phức tạp, với đặc điểm thị trường ngoại hối Việt Nam chịu tác động mạnh từ biến động tâm lý, thời gian tới, việc tiếp tục sử dụng tỷ giá trung tâm điều hành tỷ giá cần thiết Vì vậy, để trì lịng tin thị trường sách tỷ giá uy tín NHNN, NHNN cần cơng bố chế điều hành theo tỷ giá trung tâm thay cho chế điều hành theo tỷ giá BQLNH Trong bối cảnh sau khủng hoảng kinh tế tồn cầu nay, tình hình xuất nhập dịng vốn đầu tư nước ngồi có diễn biến phức tạp Vì vậy, NHNN phải theo sát thực tế thị trường để có điều chỉnh can thiệp kịp thời nhằm kiểm soát tỷ giá mục tiêu cách linh hoạt, góp phần ổn định kinh tế vĩ mơ - Duy trì biên độ tỷ giá tương đối ổn định 80 Cũng giống tỷ giá BQLNH, biên độ tỷ giá công cụ đắc lực sách tỷ giá để xác định tỷ giá giao dịch thị trường Với mục tiêu giúp cho tỷ giá biến động hai chiều linh hoạt hơn, bám sát cung cầu ngoại tệ thị trường, biên độ tỷ giá thời gian qua bước điều chỉnh theo hướng linh hoạt Tuy nhiên việc mở rộng biên độ tỷ giá mức cao đồng nghĩa với việc tạo điều kiện cho tỷ giá biến động biên độ lớn, làm tăng rủi ro tỷ giá thành viên tham gia vào thị trường, đặc biệt NHTM - Phối hợp hiệu điều hành sách tỷ giá điều hành sách tiền tệ Có thể thấy rằng, mục tiêu ưu tiên hàng đầu nước ta thu hút nguồn vốn từ nước để hỗ trợ phát triển kinh tế Điều có nghĩa, Việt Nam cần phải lựa chọn hai mục tiêu lại Bộ ba bất khả thi giữ tỷ giá tương đối độc lập tự chủ sách tiền tệ nhằm tìm đường lối phát triển phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể kinh tế Hướng tới việc xây dựng chế điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với cung cầu ngoại tệ thị trường đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, cân cán cân toán quốc tế Để đạt mục tiêu này, sách tiền tệ cần phải điều hành cách nhịp nhàng, mềm dẻo thận trọng Đồng thời phải đảm bảo tính độc lập NHTW - Sử dụng hiệu dự trữ ngoại hối để can thiệp ổn định TTNTLNH Tính tốn mức cấu dự trữ ngoại hối phù hợp nhằm đảm bảo khả toán quốc tế đất nước trì khả can thiệp nhằm ổn định thị trường NHNN Bài toán đặt với NHTW với NHNN mức dự trữ ngoại hối vừa đủ, phù hợp với tình hình thực tế 81 quốc gia quy mơ kinh tế, tình hình tự hố cán cân vãng lai cán cân vốn nhằm đảm bảo khả toán quốc tế, bảo vệ giá trị đồng tiền thơng qua hình thức can thiệp đồng thời cân lợi ích chi phí việc dự trữ ngoại hối Trước tình hình khủng hoảng tài vừa qua bối cảnh kinh tế giới phục hồi vấn đề nâng dự trữ quốc gia để phòng ngừa tác động khủng hoảng mục tiêu sống quốc gia, với mục tiêu nâng dự trữ quốc gia tỷ giá vấn đề đề cập tới Nếu giá trị VND đánh giá cao so với cung cầu ngoại tệ thị trường thu hút nguồn ngoại tệ quỹ dự trữ, tăng cường xuất ta cần quan tâm đến mặt trái nó, kinh tế nước ta giai đoạn chuyển đổi sang kinh tế thị trường mặt hàng thiết yếu, nguồn nhiên liệu đầu vào sản xuất, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất phần lớn phải nhập khẩu, tỷ giá tăng đẩy lạm phát lên cao tác động xấu đến kinh tế Khuyến khích TCTD đa dạng hóa tốn thương mại quốc tế nhiều loại ngoại tệ tùy theo toán với quốc gia hợp đồng thương mại, nhằm đa dạng hóa loại ngoại tệ sử dụng để đáp ứng nguồn cung cầu ngoại tệ thị trường - Xây dựng chế quản lý dòng vốn đầu tư nước nợ nước Thiết lập hệ thống giám sát việc quản lý dòng vốn đầu tư gián tiếp Trong giai đoạn nay, Việt Nam cần tập trung củng cố xây dựng hệ thống giám sát có để giám sát cách có hiệu yếu tố khác dòng vốn gián tiếp sở phù hợp với tình hình thực tế hài hịa với thơng lệ chuẩn mực quốc tế Đồng thời, xây dựng chế để điều phối phân cấp quản lý cách hữu hiệu quan giám sát khác khu vực tài 82 3.2.5 Biện pháp tâm lý Một hạn chế thị trường ngoại hối Việt Nam hạn chế cho TTNTLNH việc phận lớn người dân doanh nghiệp thiếu thơng tin hiểu biết sách điều hành tỷ giá nhà nước nên hành động tự phát, tham gia vào giao dịch bất hợp pháp thị trường tự Thực trạng gây ảnh hưởng khơng nhỏ tới việc thực sách nhà nước dẫn tới hạn chế TTNTLNH Việt Nam, phát sinh tình trạng tồn hai thị trường, thị trường thức thị trường khơng thức Xuất phát từ thực trạng này, NHNN TCTD cần tăng cường công tác tuyên truyền để người dân doanh nghiệp thành phần kinh tế nước hiểu rõ phương hướng, mục tiêu biện pháp điều hành thị trường NHNN, từ khuyến khích định hướng thành viên tham gia thị trường có hành vi lành mạnh, tích cực Việc minh bạch cơng khai thơng tin biện pháp hữu hiệu nhằm gây dựng lịng tin vào sách cho người dân thị trường hạn chế tác động tiêu cực hội nhập tự hóa gây cho thị trường Việt Nam 3.2.6 Giải pháp công nghệ Để tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng nhỏ, mức độ tín nhiệm thấp tham gia thị trường ngoại hối nhằm tạo cạnh tranh lành mạnh kích thích phát triển thị trường, NHNN xem xét giải pháp xây dựng hệ thống giao dịch đặt quy chế để tạo điều kiện cho TCTD nhỏ tham gia hệ thống giao dịch với chi phí bỏ thấp, NHNN bảo lãnh uy tín chế tài, quy định Đồng thời, qua hệ thống NHNN thu thập thơng tin quản lý từ thị trường cách hiệu quả, nhanh chóng xác Xây dựng hệ thống tốn Ngân hàng Trung ương theo hướng 83 chuẩn hóa nghiệp vụ với hệ thống toán quốc tế để tạo điều kiện cho hoạt động tốn cơng cụ nghiệp vụ TTNTLNH nước, tiết kiệm chi phí tiến tới hội nhập với hoạt động nghiệp vụ ngân hàng giới Các TCTD nước cần tranh thủ, tận dụng hội mở cửa để tận dụng kinh nghiệm hệ thống đại sẵn có ngân hàng giới, hình thức chuyển giao công nghệ, liên doanh, liên kết nhằm đại hóa, nâng cấp hệ thống thơng tin, hệ thống phân tích, kinh doanh mình, đáp ứng tốt yêu cầu hội nhập ngành Ngân hàng thời kỳ 3.2.7 Giảm dần tình trạng la hóa Đơ la hố tình trạng khó tránh khỏi nước có xuất phát điểm thấp, trình chuyển đoi kinh tế đẩy mạnh hội nhập quốc tế Việt Nam Tâm lý lo ngại lạm phát, giá đồng nội tệ, thói quen sử dụng tiền mặt giao dịch sớm, chiều xoá bỏ hay giảm triệt để Nhưng xoá bỏ la hố kinh tế - xã hội nước ta phải thực bước, khâu thích ứng với giai đoạn đổi mới, phát triển đất nước; phải nhiều giải pháp vừa kinh tế, vừa hành kết hợp với giáo dục pháp luật, điều chỉnh tâm lý xã hội lộ trình thực thi nhiều chế kinh tế nghiệp vụ ngân hàng cụ thể nối tiếp nhau, để nâng vị đồng tiền Việt Nam chức thuộc tính tiền tệ Trong giai đoạn cần cố gắng khai thác mặt lợi, thu hút vốn đô la dân vào hệ thống ngân hàng, đầu tư cho dự án phát triển kinh tế - xã hội Nhà nước phải giữ vai trò chủ động để điều chỉnh tượng la hố; phải có giải pháp hành - kinh tế - giáo dục đồng để 84 triệt tiêu mặt tiêu cực la hố Chúng ta thực số giải pháp sau đây: -Tạo môi trường đầu tư nước có khả hấp thụ số vốn ngoại tệ có dân biện pháp: • Thúc đẩy phát triển mơi trường kinh tế vĩ mô, tạo môi trường cạnh tranh thực thành phần kinh tế sản xuất, thương mại, dịch vụ kể lĩnh vực tài chính, ngân hàng • Mở rộng dự án đầu tư Chính phủ: dầu khí, cầu đường, điện lực khuyến khích tham gia đầu tư thành phần kinh tế • Phát triển cơng cụ tài cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, đa dạng hoá danh mục đầu tư nước Tăng cường mở rộng phát hành trái phiếu ngoại tệ nước, huy động vốn đô la dân - Những giải pháp lĩnh vực tiền tệ • Cần tiếp tục phát triển dịch vụ ngân hàng mở rộng tốn khơng dùng tiền mặt kinh tế Đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng thẻ, kể thẻ tín dụng quốc tế • Các ngân hàng phép cho vay đồng USD đối tượng có doanh thu trực tiếp có khả chi trả đồng USD Cịn tất doanh nghiệp nước khác vay ngân hàng thương mại nước thực đồng tệ, cần ngoại tệ để toán với quốc tế mua ngoại tệ thị trường hối đối để mở LC tốn • Khơng trì quyền sở hữu ngoại tệ khơng có nguồn gốc hợp pháp Cần có quy chế rõ ràng sở hữu ngoại tệ dân cư sở hữu ngoại tệ hợp pháp chuyển từ nước ngồi vào; khơng cho phép sở hữu số ngoại tệ có trao đổi chợ đen • Sử dụng cơng cụ sách tiền tệ (như lãi suất, dự trữ bắt buộc ) 85 để tác động đến điều kiện thị trường nhằm làm cho đồng Việt Nam hấp dẫn la Mỹ Qua hạn chế xu hướng chuyển đổi từ đồng Việt Nam sang đô la Mỹ - Nhất quán chủ trương quản lý lưu hành ngoại tệ theo hướng "Trên đất nước Việt Nam chi trả đồng Việt Nam" Muốn vậy, cần có quy định việc sử dụng ngoại tệ cá nhân sau: • Chi trả ngoại tệ Việt Nam, bao gồm tiền mặt hay chuyển khoản không phép, trừ trường hợp trả chuyển khoản cho tổ chức kinh doanh Ngân hàng Nhà nước cho phép tiếp tục thu ngoại tệ Việc chi trả cho người hưởng nước khoản tiền kiều hối, tiền lương, thu nhập từ xuất lao động ngoại tệ tiền mặt theo yêu cầu nên chấm dứt • Cá nhân có tài khoản ngoại tệ gửi ngân hàng thương mại rút tiền mặt ngoại tệ để cất giữ riêng để chi tiêu ngồi nước • Ngăn chặn giảm dần hoạt động kinh tế ngầm, kiểm sốt chặt chẽ tình trạng bn lậu, tình trạng bán hàng thu ngoại tệ nước Cần có biện pháp hạn chế đến mức tối đa việc lưu thông sử dụng đô la Mỹ, niêm yết giá đô la Mỹ thị trường Việt Nam Đặc biệt đề cao phối hợp Bộ, Ban, Ngành Cơng An, Bộ Tài chính, Bộ Cơng Thương, Bộ Kế hoạch Đầu tư việc giám sát, quản lý thực quy định ngoại hối 3.2.8 Đào tạo cán Các ngân hàng cần trọng hàng đầu tới công tác đào tạo phát triển lực cho đội ngũ cán đôi với đổi cấu tổ chức máy Đối với đội ngũ cán bộ, cần khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn, tính chun nghiệp trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp Bên cạnh đó, tạo điều kiện thích đáng chế tài chính, chế hoạt động, tạo điều kiện 86 thuận lợi trang thiết bị, sở vật chất, đặc biệt tạo chủ động ngân sách phân cấp, phân quyền đào tạo rõ ràng nhằm giúp cho hoạt động đào tạo triển khai thuận lợi hiệu Đây sở để xây dựng Trung tâm đào tạo đại, hoạt động theo tiêu chuẩn quốc tế có điều kiện ứng dụng cơng nghệ tiên tiến vào công tác giảng dạy học tập Để đảm bảo nguồn nhân lực dài hạn, cần xây dựng chiến lược kế hoạch cụ thể phát triển nguồn nhân lực thị trường nhân lực thu hút trọng dụng chuyên gia ngân hàng trình độ cao từ tổ chức, quốc gia khu vực giới vào làm việc Việt Nam Khuyến khích phát triển tạo thuận lợi cho hoạt động hiệp hội ngành nghề lĩnh vực tài - ngân hàng Đay mạnh hoạt động tăng cường vai trị hiệp hội ngành tài - ngân hàng việc hỗ trợ quan quản lý nhà nước phương diện: xây dựng khuôn khổ pháp lý, đào tạo nhân lực, giám sát tuân thủ quy định pháp luật thành viên tham gia thị trường, giao lưu nước quốc tế 3.3 KIẾN NGHỊ 3.3.1 Với phủ Bộ, Ngành liên quan Để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, hướng tới tăng trưởng bền vững bước nâng cao vị Việt Nam trường quốc tế, Chính phủ cần có sách vĩ mơ lành mạnh, thực giải pháp mang tính đồng lâu dài như: - Chính phủ cần sát đạo phối hợp thực sách Bộ, Ban, Ngành việc thực sách vĩ mơ - Chính phủ cần có sách kích thích phát triển sản xuất mặt hàng, nguyên vật liệu thiết yếu nước nhằm giảm tỷ trọng nhập - Thực đồng giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu, tạo điều kiện tăng nguồn thu ngoại tệ; Kiên thực biện pháp nhằm kiểm soát 87 nhập siêu, đặc biệt mặt hàng không thiết yếu; Kiềm chế lạm phát mức thấp để đảm bảo khả cạnh tranh hàng hoá xuất ổn định kinh tế vĩ mô - dài hạn cần xây dựng chiến lược chương trình hành động nhằm thay đổi cấu xuất nhập khẩu, trọng tới mặt hàng xuất chủ lực sử dụng nguyên liệu sẵn có nhằm hạn chế nhập siêu, hướng tới xuất siêu từ giải tỏa áp lực lên tỷ giá - Phối hợp chặt chẽ sách tài khóa sách tiền tệ, đảm bảo hài hịa sách tránh gây áp lực lên cầu ngoại tệ thị trường - Tích cực cải thiện mơi trường đầu tư nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngồi đơi với việc nâng cao hiệu sử dụng vốn kinh tế, tạo động lực cho phát triển Đồng thời, cần có biện pháp nâng cao lực cạnh tranh doanh nghiệp xuất nhằm tăng khả chống đỡ với cú sốc từ bên ngồi góp phần tích cực vào việc xây dựng tảng kinh tế vĩ mô vững kinh tế - Chỉ đạo Bộ, Ngành liên quan phối hợp giám sát thực chế tài quản lý ngoại hối nhằm xóa bỏ tình trạng thị trường ngoại tệ phi thức, đảm bảo hiệu sách tiền tệ, ngoại hối 3.3.2 Với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Hoàn thiện khung pháp lý để phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, xem xét dỡ bỏ quy định không phù hợp điều kiện để tạo điều kiện cho Ngân hàng tham gia TTNTLNH, góp phần phát triển thị trường Mặt khác, NHNN phải đóng vai trị người điều phối có động thái tích cực việc thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, NHNN xây dựng phối hợp với đơn vị liên quan hiệp hội ngân hàng, NHTM để hướng dẫn hoạt động nghiệp vụ thị trường, tiến tới hội nhập hoạt động ngân hàng quốc tế 88 NHNNVN cần cung ứng, đảm bảo khoản TTNTLNH, từ sách tỷ giá, ngoại hối hợp lý động thái bình ổn thị trường NHNN tạo niềm tin cho thị trường, từ tình trạng găm giữ ngoại tệ, đầu tỷ giá giảm, thị trường ngoại hối ổn định Việc điều chỉnh sách tỷ sách tiền tệ khác lãi suất, dự trữ bắt buộc, nên áp dụng mức độ liều lượng nhỏ điều chỉnh dần theo thời gian để tránh tình trạng điều chỉnh đột ngột gây sốc đến thị trường hoạt động kinh tế NHNNVN xem xét xây dựng hệ thống thông tin, môi giới chọn giá tốt thị trường nhằm tạo điều kiện cho TCTD nhỏ tham gia yết giá giao dịch bảo lãnh NHNN quy chế, quy định chế tài khác để đảm bảo phương diện tín nhiệm khả toán thị trường NHNNVN cần phối hợp với Bộ, Ngành khác việc khơi thông nguồn vốn FDI chảy vào Việt Nam NHNNVN cần tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành quy định trạng thái ngoại tệ NHTM nhằm dự đoán tính khoản thị trường, qua có động thái can thiệp kịp thời NHNNVN cần làm tốt cơng tác tun truyền sách để thị trường hiểu rõ định hướng thực hiện, hạn chế tác động tiêu cực hội nhập, tự hóa NHNNVN cần có định hướng đào tạo thường xuyên cho đội ngũ cán nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập hệ thống ngân hàng quốc tế 3.3.3 Với Ngân hàng thương mại TTNTLNH Việt Nam Trong giai đoạn đất nước ta đường tiến tới hội nhập kinh tế quốc tế, Ngân hàng Thương mại cần phải tranh thủ hội để tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm quốc tế, kiến thức ngân hàng đại 89 Các NHTM cần nâng cao tỷ lệ vốn pháp định, tranh thủ tiếp cận đầu tư công nghệ đại, thu hút nguồn nhân lực từ nước để nhanh chóng bước vào thị trường quốc tế với cạnh tranh mạnh mẽ, không biên giới Các NHTM phải theo sát, hiểu thực chế sách NHNN phủ, Nhà nước từ định hướng phát triển hoạt động cho phù hợp thời kỳ Các NHTM phải bước mở rộng mạng lưới nước để nhận trước lợi cạnh tranh sân nhà tiến tới vươn ngồi nước với quy mơ phạm vi hoạt động phải dựa hoạt động thương mại Việt Nam với khu vực để theo sát phục vụ hoạt động kinh doanh đơn vị kinh tế nước, có NHTM với vừa đạt hiệu kinh doanh vừa đạt mục tiêu mở rộng mạng lưới Việc phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng phục vụ khâu thiết yếu để cạnh tranh NHTM, với điều kiện ngân hàng địa phương Việt Nam - NHTM Việt Nam phải sâu, hiểu truyền thống, thói quen tập tục địa phương để từ phát triển sản phẩm thích hợp mang tính chất địa phương mà ngân hàng nước ngồi khơng thể đạt thời gian ngắn NHTMNN phải tiên phong lĩnh vực phát triển công cụ nghiệp vụ phái sinh nhằm giảm thiểu rủi ro cho hoạt động thương mại, xuất nhập NHTM nước cần mở rộng quan hệ hợp tác với ngân hàng nước ngồi, từ hợp tác sử dụng mạng lưới sẵn có ngân hàng nước ngồi hoạt động kinh doanh, tạo uy tín thị trường quốc tế nhận luồng vốn đầu tư ngoại trường hợp cần thiết Với doanh nghiệp Việt Nam cần phải nhận thức rõ tính cạnh tranh thị trường điều kiện thị trường mở cửa, thấy hợp tác 90 doanh nghiệp ngân hàng điều kiện tiên để tồn hoạt động Tận dụng hội đào tạo, nghiên cứu kinh nghiệm, kiến thức sẵn có hoạt động NHTM sử dụng sản phẩm phái sinh ngoại hối để phòng ngừa rủi ro biến động tỷ giá, thị trường KẾT LUẬN Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Việt Nam hình thành từ đầu thập niên 90, từ thời kỳ sơ khai tách hệ thống ngân hàng thành hai cấp Ngân hàng Trung ương Ngân hàng chuyên doanh Tiếp theo NHTW cho phép NHTM hoạt động ngoại hối, thành lập hai trung tâm giao dịch Hà Nội thành phố Hồ Chí Minh Đây tiền đề cho đời TTNTLNH Cho đến nay, TTNTLNH phát triển mạnh với số thành viên lên đến 83 tương lai tiếp tục mở rộng Công tác điều hành giám sát hoạt động TTNTLNH NHNN trọng từ việc xây dựng khung pháp lý, sách hối đối, tỷ giá đến động thái kích thích phát triển công cụ nghiệp vụ thị trường Hiện nay, hầu hết thành viên tham gia thị trường sử dụng phương tiện giao dịch đại nhiên trạng công nghệ ngân hàng khác Tuy nhiên, bên cạnh thị trường ngoại tệ thức, kinh tế tồn thị trường ngoại tệ khơng thức nhiều lý yếu tố cần điều chỉnh khắc phục thời gian tới Để TTNTLNH thực chức trung tâm thị trường ngoại hối, kênh dẫn vốn ngoại tệ kinh tế, nơi hình thành tỷ giá, lãi suất giao dịch cho toàn hoạt động giao dịch ngoại tệ việc hồn thiện thị trường, phát triển tiến tới hội nhập thị trường quốc tế công việc phải quan tâm Nhà nước, Bộ Ngành, NHNN, NHTM thành phần kinh tế trực tiếp hay gián tiếp giao dịch thị trường, vấn đề thiết yếu với kinh tế Với chương, luận văn “Thị trường Ngoại tệ liên ngân hàng Việt Nam 91 thực trạng giải pháp” tìm hiểu giải vấn đề sau: mặt lý thuyết: Tổng quan thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, vấn đề ngoại hối, thị trường ngoại hối giải quyết, đồng thời phần nghiên cứu Chương I khảo sát, học hỏi kinh nghiệm số quốc gia rút số học kinh nghiệm cho việt Nam Phần nghiên cứu thực trạng TTNTLNH Việt Nam từ đánh giá thành cơng, tồn tìm nguyên nhân tồn Phần đưa số giải pháp hoàn thiện phát triển TTNTLNH Việt Nam Với mong muốn đóng góp phần nhỏ vào lĩnh vực hoạt động thị trường ngoại tệ liên ngân hàng rộng lớn để góp phần vào phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Việt Nam thời kỳ nay, thời gian đề tài nghiên cứu tương đối rộng, phức tạp nên luận văn không tránh khỏi khiếm khuyết Tác giả mong muốn nhà khoa học, thầy giáo đồng nghiệp góp ý để luận văn hoàn thiện DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 01/1997/QH11 Luật sửa đổi, bổ sung số điều Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam số 02/1997/QH11 Pháp lệnh Ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH11 Nghị định 160/2006/NĐ-CP ngày 28/12/2006 Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh ngoại hối Quyết định 112/2006/QĐ-TTg ngày 24/5/2006 phê duyệt Đề án phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam đến năm 2010 định hướng đến năm 2020 Quy chế hoạt động Thị trường Ngoại tệ Liên Ngân hàng số 101/1999/QĐ-NHNN13 ngày 26/3/1999 Thống đốc NHNN ban hành Bordo, Michael D (2003), Exchange Rate Regime Choice in Historical Perspective, IMF Working Paper Tài liệu “All about The Foreign Exchange Market in United State” Tác giả Sam Y Cross, đăng tải Website http://www.newyorkfed.org Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ Tài liệu giảng dạy nghiệp vụ phái sinh Trung tâm Financial Technology Transfer Agency, chương trình “International Financial Markets” tác giả Mr Jean-Pierre Doumont 10 Tài liệu “BIS 78th Annual Report” Bank for International Settlements công bố 11 Tai liệu “Trennial Central Bank Survey of Foreign Exchange and Derivatives Market Activity in April 2007” Bank for International Settlements thực 12 Ngân Tài liệu hàng “Foreign TrungExchange ương Châu Committee âu; NgânReleases hàng Trung FX Volume ương Trung Surveyquốc; Ngân Results” hàng đăng Thanh tải toán Website Quốc củatếNgân BIS;hàng Cơ Dự quan trữ Tiền Liên bang tệ Singapore Mỹ MAS; New York IMF.www.newyorkfed.org/fxc 25.Tham 13 Tài liệukhảo “Demột Facto sốClassification tài liệu đăng of tạiExchange website RateNgân Regimes hàngand Nhà nước Việt Monetary Nam www.sbv.gov.vn Policy Frameworks” đăng tải Website IMF 14 Tài liệu “U.S Foreign Exchange Intervention” Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ - Fed đăng tải Website www.newyorkfed.org 15 Tài liệu “The Euro Area's Exchange Rate Policy and the Experience with International Monetary Coordination during the Crisis” diễn văn Lorenzo Bini Smaghi, Thành viên điều hành ECB 16 Tham khảo đề tài nghiên cứu cấp ngành Thống đốc NHNN phê duyệt “Cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái phù hợp điều kiện nay” 17 Tài liệu “Thị trường Ngoại hối giao dịch hối đoái” PGS.TS Nguyễn Văn Tiến 18 Tài liệu “Exchange rate and Monetary Policy in China” Nicholas R Lardy, thành viên Viện Nghiên cứu kinh tế quốc tế 19 Bài nghiên cứu “China’s exchange rate policy” tạp chí China Economic Review 11 (2000) Yingfeng XU 20 Bài nghiên cứu “Foreign Exchange Markets in transition economies: China” đăng tạp chí Journal Development Economics vol 64 (2001) 215-235 21 Tài liệu “Monetary Policy and the U.S Economy” đăng tải Website Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ www.newyorkfed.org 22 Tài liệu “Singapore’s Exhange Rate Policy” Cơ quan Tiền tệ Singapore xuất 23 Nghiên cứu Mơ hình Trung tâm Giao dịch hối đoái Trung Quốc CFETS tài liệu Website Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc 24 Một số tài liệu tham khảo Website Ngân hàng Trung ương: Ngân hàng Trung ương Anh; Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ; ... Tổng quan thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Chương II: Thực trạng thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Việt Nam Chương III: Giải pháp phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Việt Nam CHƯƠNG... 1.3 THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG Ở MỘT SỐ 4 12 12 14 15 15 16 36 QUỐC GIA VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỚI VIỆT NAM 1.3.1 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Anh 1.3.2 Thị trường ngoại tệ liên. .. hạn 1.3 THỊ TRƯỜNG NGOẠI TỆ LIÊN NGÂN HÀNG Ở MỘT SỐ QUỐC GIA VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỚI VIỆT NAM 1.3.1 Thị trường ngoại tệ liên ngân hàng Anh Th? ?nh viên Th? ?nh viên tham gia TTNTLNH NHTM, nh? ? môi