Tính cấp thiết của đề tài
Cho vay là hoạt động tín dụng quan trọng nhất của ngân hàng, trong đó cho vay tiêu dùng là hình thức cho vay dựa trên mục đích sử dụng Hình thức này, cùng với cho vay kinh doanh, đóng góp vào nguồn thu nhập chính của ngân hàng Cho vay tiêu dùng (CVTD) được hiểu là loại hình cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho tiêu dùng của cá nhân và hộ gia đình, phục vụ cho các mục đích như mua sắm nhà ở, ô tô, và tivi.
Cho vay tiêu dùng (CVTD) đã trở thành một phần quan trọng trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD) tại Việt Nam, đặc biệt trong ba năm gần đây, khi nhu cầu chi tiêu của người dân tăng cao nhờ vào sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Các ngân hàng thương mại (NHTM) đã xác lập được vị thế vững chắc trong nền kinh tế quốc dân, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội thông qua hoạt động cho vay Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gia tăng, buộc họ phải nâng cao chất lượng dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, đặc biệt trong lĩnh vực CVTD Với tỷ lệ dư nợ cho vay tiêu dùng bình quân đầu người đạt khoảng 1,5 triệu đồng và lợi thế về cơ cấu dân số trẻ, Việt Nam được đánh giá là thị trường tiềm năng với nhu cầu tiêu dùng cao, thu hút sự quan tâm từ cả ngân hàng nội địa và ngân hàng nước ngoài.
CVTD là điều cần thiết đối với các NHTM hiện nay.
BIDV, một phần quan trọng của hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam, đang nỗ lực phát triển lĩnh vực ngân hàng bán lẻ và hiện được công nhận là ngân hàng bán lẻ tốt nhất Việt Nam Ngày 18/03/2016, Hội đồng quản trị BIDV đã thông qua nghị quyết 727/NQ-BIDV nhằm đẩy mạnh hoạt động kinh doanh cho vay tiêu dùng giai đoạn 2016-2018, đặc biệt chú trọng mở rộng các dịch vụ tại các chi nhánh Là sinh viên thực tập tại BIDV-CN Đông Đô, tôi nhận thấy rằng để chi nhánh này vươn lên dẫn đầu về tăng trưởng tín dụng, cần có những bước đi mới mẻ và rõ ràng trong việc phát triển cho vay tiêu dùng Vì vậy, tôi quyết định nghiên cứu đề tài: “Mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam — Chi nhánh Đông Đô Thực trạng và giải pháp.”
Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu về cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại (NHTM) và việc mở rộng dịch vụ này là cần thiết để thúc đẩy sự phát triển bền vững của các NHTM Việc hiểu rõ các vấn đề cơ bản liên quan đến cho vay tiêu dùng sẽ giúp ngân hàng cải thiện chiến lược kinh doanh và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
Bài viết phân tích và đánh giá thực trạng mở rộng Chương trình Vay Tín Dụng (CVTD) tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Đông Đô, nhằm rút ra những kết quả đạt được, đồng thời chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân của chúng Qua đó, bài viết cung cấp cái nhìn tổng quan về hiệu quả của CVTD, giúp xác định các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngân hàng trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay.
- Đưa ra các nhóm giải pháp, kiến nghị để thực hiện mở rộng CVTD thời gian tới.
Phương pháp nghiên cứu
Bài viết sử dụng các phương pháp tổng hợp, phân tích, diễn giải, quy nạp và so sánh dựa trên số liệu thống kê của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Đông Đô để đưa ra những nhận định sâu sắc và chính xác về hoạt động của ngân hàng này.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, khóa luận gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về mở rộng cho vay tiêu dùng của NHTM.
Chương 2: Thực trạng mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Đông Đô.
Chương 3: Giải pháp mở rộng cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và
LÝ LUẬN CHUNG VỀ MỞ RỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHO VAY TIÊU DÙNG
Cho vay tiêu dùng (CVTD) là hình thức cấp tín dụng mà ngân hàng thỏa thuận với khách hàng cá nhân và hộ gia đình, cho phép họ sử dụng một khoản tiền với nguyên tắc hoàn trả cả gốc và lãi trong một khoảng thời gian nhất định Trước đây, các ngân hàng thương mại ít quan tâm đến CVTD do giá trị khoản vay nhỏ và rủi ro cao Tuy nhiên, với sự phát triển của nền kinh tế và nhu cầu tiêu dùng ngày càng tăng, các ngân hàng đã nhận ra rằng CVTD không chỉ tạo ra lợi thế cạnh tranh mà còn mang lại nguồn lợi nhuận đáng kể CVTD hình thành từ việc giải quyết mâu thuẫn giữa nhu cầu tiêu dùng và khả năng thanh toán của người tiêu dùng, phục vụ cho các nhu cầu thiết yếu như mua nhà, cải tạo nhà ở, mua sắm phương tiện đi lại, và chi phí học tập, chữa bệnh.
1.1.2 Vai trò của cho vay tiêu dùng
❖ Đối với người tiêu dùng:
Xã hội ngày càng phát triển, nền kinh tế thế giới cũng vận động đi lên không ngừng.
Chính vì vậy nhu cầu tiêu dùng của người dân về những sản phẩm tiện ích, hiện đại hợp cấp thiết như nhu cầu về giáo dục và y tế.
CVTD giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của ngân hàng trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu Các ngân hàng phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các tổ chức tín dụng cả trong nước và quốc tế Để duy trì sức cạnh tranh, ngân hàng cần cung cấp các dịch vụ tài chính đa dạng và chất lượng, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng.
KH với nhiều lợi thế hơn các đối thủ khác Một trong những dịch vụ đó là CVTD.
- CVTD là một trong những dịch vụ tài chính giúp các NH mở rộng quan hệ với
KH, từ đó làm tăng khả năng huy động các loại tiền gửi cho NH.
- CVTD tạo điều kiện giúp NH đa dạng hoá hoạt động kinh doanh, nhờ vậy nâng cao thu nhập và phân tán rủi ro cho NH.
❖ Đối với nền kinh tế:
CVTD cung cấp cho người dân khả năng tiếp cận các tiện ích trước khi tích lũy đủ tiền, đặc biệt trong các trường hợp chi tiêu khẩn cấp như giáo dục và y tế Điều này không chỉ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng mà còn góp phần thúc đẩy nền kinh tế.
CVTD đóng vai trò quan trọng trong việc kích cầu và xây dựng nền tài chính vững mạnh cho quốc gia Thị trường này không chỉ làm sôi động nền kinh tế mà còn thúc đẩy sản xuất, tạo nguồn vốn cho khu vực sản xuất trong nước và thu hút đầu tư nước ngoài, từ đó tăng trưởng GDP Bên cạnh đó, CVTD cũng giúp giải quyết nhiều vấn đề xã hội như tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, cải thiện mức sống và giảm tệ nạn xã hội.
Mặt khác, CVTD còn góp tiết kiệm chi phí và thời gian cho cả NH và khách hàng.
1.1.3 Phân loại cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng có thể được phân chia thành nhiều hình thức khác nhau tùy thuộc vào tiêu thức và mục đích Dựa vào hình thức bảo đảm tiền vay, cho vay tiêu dùng được chia thành hai loại: loại ổn định, thích hợp cho các khoản vay có giá trị nhỏ và thời hạn vay ngắn hoặc trung hạn.
Cho vay có đảm bảo bằng tài sản (CVTD) thường yêu cầu tài sản đảm bảo (TSĐB), chủ yếu là các khoản nợ dài hạn với thanh toán định kỳ, như mua trả góp Ngân hàng thường cho vay dựa trên khả năng người vay trả một khoản tiền cố định hàng tháng từ thu nhập hoặc kinh doanh TSĐB có thể là tài sản lâu bền thuộc sở hữu của khách hàng hoặc được đảm bảo bởi bên thứ ba cho khách hàng.
NH hoặc tài sản hình thành từ tiền vay. b, Căn cứ vào phương thức hoàn trả:
CVTD trả góp là hình thức cho vay mà người vay có trách nhiệm thanh toán cả gốc và lãi cho ngân hàng theo nhiều kỳ hạn cụ thể trong suốt thời gian cho vay.
Nguồn đảm bảo cho CVTD trả góp chính là nguồn thu nhập, lương của người vay.
Hình thức vay này thường được áp dụng cho các khoản vay lớn, khi thu nhập định kỳ của người vay không đủ để trả toàn bộ số tiền vay ngay lập tức.
CVTD trả một lần là hình thức cho vay trong đó khách hàng chỉ cần thanh toán một lần cho ngân hàng khi đến hạn Hình thức này thường áp dụng cho các khoản vay nhỏ với thời gian ngắn hạn, phục vụ nhu cầu tiền mặt ngay lập tức như chi phí y tế, du lịch hoặc mua sắm.
CVTD tuần hoàn là hình thức cho vay mà ngân hàng cho phép khách hàng sử dụng thẻ tín dụng hoặc phát hành séc thấu chi dựa trên tài khoản vãng lai Hai hình thức cho vay phổ biến trong CVTD tuần hoàn hiện nay là cho vay theo thẻ tín dụng và cho vay thấu chi Với cho vay theo thẻ tín dụng, khách hàng sẽ được cấp thẻ và một số dư tối đa, từ đó có thể sử dụng thẻ để thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ tại các cơ sở chấp nhận thẻ.
- CVTD gián tiếp: Là hình thức cho vay trong đó NH mua các khoản nợ phát sinh
-I- Nhược điểm của CVTD gián tiếp:
Ngân hàng không trực tiếp giao dịch với người tiêu dùng đã thực hiện bán chịu, dẫn đến việc thiếu kiểm soát từ phía ngân hàng khi các công ty bán lẻ tiến hành bán chịu Kiểm soát đối với người tiêu dùng chỉ được thực hiện thông qua các công ty bán lẻ này.
+ Kỹ thuật nghiệp vụ có tính phức tạp cao. ÷ Các phương thức CVTD gián tiếp:
• Tài trợ truy đòi toàn bộ:
Khi công ty bán lẻ chuyển nhượng các khoản nợ tiêu dùng cho ngân hàng, họ cam kết sẽ thanh toán toàn bộ nếu người tiêu dùng không thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng hạn Tài trợ truy đòi giúp hạn chế trách nhiệm của công ty bán lẻ đối với các khoản nợ không thanh toán, và mức độ trách nhiệm này phụ thuộc vào các điều khoản đã thỏa thuận giữa ngân hàng và công ty.
• Tài trợ miễn truy đòi:
Sau khi bán các khoản nợ cho ngân hàng, công ty bán lẻ không còn trách nhiệm cho việc chúng có được hoàn trả hay không.
• Tài trợ có đòi lại:
Ngân hàng có khả năng chuyển nhượng phần nợ chưa thanh toán cho các công ty bán lẻ, kèm theo tài sản đã được thu hồi trong một khoảng thời gian nhất định.
- CVTD trực tiếp: Là các khoản CVTD trong đó ngân hàng trực tiếp tiếp xúc và cho khách hàng vay cũng như trực tiếp thu nợ từ người này.
T Ưu điểm của CVTD trực tiếp:
+ Ngân hàng có thể tận dụng được sở trường của CBTD.
CVTD trực tiếp mang lại tính linh hoạt cao hơn so với CVTD gián tiếp trong việc điều chỉnh các điều khoản, phù hợp với nhu cầu của cả ngân hàng lẫn khách hàng Điều này giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng một cách thuận lợi hơn.
-I- Nhược điểm của CVTD gián tiếp: