Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải MỤC LỤC SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT - BHTN BHXH BHYT CNV CNVC CBCNVC DN DV KPCĐ NLĐ TM TNHH : Bảo hiểm thất nghiệp : Bảo hiểm xã hội : Bảo hiểm y tế : Công nhân viên : Công nhân viên chức : Cán công nhân viên chức : Doanh nghiệp : Dịch vụ : Kinh phí cơng đồn : Người lao động : Thương mại : Trách nhiệm hữu hạn SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải DANH MỤC SƠ ĐỒ STT NỘI DUNG TRANG 1.1 Kế toán phải trả người lao động 14 1.2 Kế toán phải trả, phải nộp khác 15 2.1 Sơ đồ tổ chức máy quản lý công ty 17 2.2 Sơ đồ tổ chức máy kế toán cơng ty 19 2.3 Hình thức kế tốn máy 21 SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải LỜI MỞ ĐẦU Trong xã hội nào, muốn sản xuất vật liệu cải thực trình kinh doanh vấn đề lao động người vấn đề thiếu được, lao động yếu tố bản, nhân tố quan trọng việc sản xuất việc kinh doanh Chi phí lao động yếu tố chi phí cấu thành nên giá trị sản phẩm doanh nghiệp sản xuất Sử dụng hợp lý lao động trình sản xuất tiết kiệm chi phí lao động, góp phần hạ thấp giá thành sản phẩm , tăng doanh thu cho DN điều kiện để cải thiện nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho CNV, người lao động DN Tiền lương nguồn thu nhập chủ yếu cơng nhân viên chức, đảm bảo sống cho người lao động ổn định có xu hướng nâng cao Mặt khác tiền lương Doanh nghiệp lại yếu tố chi phí, ta thấy tính hai mặt tiền lương Người lao động muốn thu nhập cao nhằm phục vụ sống cho thân gia đình tốt Còn doanh nghiệp lại muốn tiết kiệm chi phí hạ giá thành sản phẩm tăng tiêu lợi nhuận Vì cơng tác quản lý tiền lương nội dung quan trọng Đưa biện pháp quản lý tiền lương tốt góp phần nâng cao công tác quản lý sử dụng lao động hiệu quả, thu hút nguồn lao động tay nghề cao, đời sống người lao động cải thiện nhằm theo xu hướng phát triển xã hội, bên cạnh phía doanh nghiệp đảm bảo chi phí tiền lương hợp lý hiệu Ngồi việc tính tốn hạch tốn khoản trích lập theo lương bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí cơng đồn có ý nghĩa quan trọng doanh nghiệp người lao động Nó tạo nguồn tài trợ đảm bảo cho cán công nhân viên sau Sau thấy tầm quan trọng tiền lương khoản trích theo lương em chọn đề tài: “ Kế toán tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty TNHH TM & DV TỔNG HỢP YẾN LỢI” để làm chuyên đề thực tập tốt nghiệp SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải Đề tài em gồm phần: CHƯƠNG I: Cơ sở lý luận kế toán lao động, tiền lương khoản trích theo lương doanh nghiệp CHƯƠNG II: Tình hình thực tế cơng tác hạch tốn tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty TNHH TM & DV TỔNG HỢP YẾN LỢI CHƯƠNG III: Một số ý kiến đề xuất nhằm góp phần hồn thiện Cơng tác kế toán lao động, tiền lương khoản trích theo lương Cơng ty TNHH TM & DV TỔNG HỢP YẾN LỢI Trong thời gian thực tập công ty, tiếp cận với thực tế công việc nhờ bảo giúp đỡ anh chị phịng kế tốn cơng ty, hướng dẫn tận tình thầy giáo giúp em hồn thành chuyên đề Với thời gian ngắn ngủi, kiến thức hạn chế nên viết em nhiều thiếu sót Kính mong thầy góp ý, bảo để em hồn thiện chun đề tốt nghiệp tốt Em xin chân thành cảm ơn! SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP I Khái quát chung tiền lương khoản trích theo lương Tiền lương 1.1 Khái niệm tiền lương Quá trình sản xuất trình kết hợp đồng thời trình tiêu hao yếu tố (lao động, đối tượng lao động tư liệu lao động) Trong lao động với tư cách hoạt động chân tay trí óc người sử dụng tư liệu lao động nhằm tác động, biến đổi đối tượng lao động thành vật phẩm có ích cho nhu cầu sinh hoạt Để đảm bảo tiến hành liên tục trình tái sản xuất, trước hết phải đảm bảo tái sản xuất sức lao động, nghĩa sức lao động mà người bỏ bồi hoàn dạng thù lao lao động hay gọi tiền lương Tiền lương: Là biểu tiền hao phí lao động sống cần thiết mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo thời gian, theo khối lượng công việc mà người lao động cống hiến cho doanh nghiệp Về chất tiền lương biểu tiền giá sức lao động Mặt khác tiền lương cịn địn bẩy kinh tế để khuyến khích tinh thần làm việc hăng hái người lao động, kích thích tạo mối quan tâm người lao động đến kết cơng việc họ Nói cách khác tiền lương nhân tố thúc đẩy tăng suất lao động Bên cạnh trả lương cho người lao động doanh nghiệp cịn phải trả khoản trích theo lương Theo quy định nay, khoản trích theo lương bao gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí cơng đồn Các khoản trích lập theo lương lương thực tế theo tỉ lệ quy định hành nhà nước 1.2 Phân loại 1.2.1 Phân loại theo hình thức trả lương 1.2.1.1 Hình thức trả lương theo thời gian Là trả cố định vào hợp đồng lao động thời gian làm việc thực tế, theo ngành nghề, trình độ thành thạo nghiệp vụ kỹ thuật chuyên môn người lao động Trả lương theo thời gian thường áp dụng cho phận quản lý không trực tiếp sản xuất sản phẩm hay cung cấp dịch vụ Do hạn chế định hình SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải thức trả lương theo thời gian (mang bình quân, chưa thực gắn với kết sản xuất) nên để khắc phục phần hạn chế trả lương theo thời gian kết hợp chế độ tiền thưởng để khuyến khích người lao động hăng hái làm việc 1.2.1.2 Trả lương theo sản phẩm: Là cách tính lương cho người lao động theo số lượng chất lượng sản phẩm cơng việc hồn thành Đây hình thức trả lương gắn chặt suất lao động với thù lao lao động, có tác dụng khuyến khích người lao động nâng cao suất lao động góp phần tăng sản phẩm Tuỳ thuộc vào điều kiện tình hình cụ thể doanh nghiệp mà việc tính trả lương theo sản phẩm tiến hành trả lương theo : Sản phẩm trực tiếp, sản phẩm gián tiếp  Trả lương theo sản phẩm trực tiếp Với cách thức tiền lương trả cho người lao động tính trực số lượng sản phẩm hồn thành quy cách đơn giá tiền lương sản phẩm quy định, khơng có hạn chế Hình thức trả lương theo sản phẩm trực tiếp hình thức trả lương sử dụng phổ biến doanh nghiệp phải trả lương cho lao động trực tiếp Vì có ưu điểm giản đơn dễ tính, quán triệt nguyên tắc phân phối theo lao động, sản phẩm làm nhiều lương cao, khuyến khích đền người lao động quan tâm đến mục tiêu Tuy nhiên hình thức có nhược điểm dể nảy sinh tình trạng cơng nhân quan tâm đến lợi ích cá nhân, lợi ích cục mà khơng quan tâm đến lợi ích chung tập thể đơn vị  Trả lương theo sản phẩm gián tiếp Theo cách thức tiền lương phải trả cho phận lao động tham gia cách gián tiếp vào trình sản xuất kinh doanh doanh nghiệp Hình thức thường áp dụng để trả lương cho người lao động gián tiếp Tuy lao động họ không trực tiếp tạo sản phẩm lại gián tiếp ảnh hưởng đến suất lao động trực tiếp 1.2.2 Phân loại theo tính chất lương Theo cách phân loại tiền lương phân thành hai loại: SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải - Tiền lương chính: tiền lương trả cho người lao động vào thời gian làm việc thực tế bao gồm tiền lương cấp bậc, tiền lương phụ cấp - Tiền lương phụ: tiền lương trả cho người lao động họ không làm việc bao gồm: nghỉ lễ, nghỉ phép ngừng sản xuất nguyên nhân khách quan 1.2.3 Phân loại theo chức tiền lương Tiền lương trực tiếp tiền lương trả cho người lao động trực tiếp sản xuất hay cung ứng dịch vụ Tiền lương gián tiếp tiền lương trả cho người lao động tham gia gián tiếp vào trình sản xuất kinh doanh doanh nghiệp 1.2.4 Phân loại theo đối tượng trả lương Theo cách tiền lương phân thành: - Tiền lương sản xuất : Là tiền lương trả cho đối tượng thực chức - sản xuất Tiền lương bán hàng : Là tiền lương trả cho đối tượng thực chức bán hàng - Tiền lương quản lý : Là tiền lương trả cho đối tượng thực chức quản lý 1.3 Ý nghĩa nhiệm vụ kế tốn tiền lương khoản trích theo lương 1.3.1 Ý nghĩa Trong doanh nghiệp việc hạch toán tốt lao động giúp cho công tác quản lý nhân vào nề nếp, có kỷ luật, đồng thời tạo sở để trả lương, tiền thưởng tương xứng với đóng góp người lao động Đó sở để doanh nghiệp tính tốn khoản trợ cấp BHXH cho người lao động Mặt khác tổ chức hạch toán tốt giúp cho việc quản lý quỹ lương chặt chẽ, đảm bảo việc trả thưởng với sách nhà nước, làm để tính tốn, phân bổ chi phí nhân cơng vào chi phí kinh doanh hợp lý 1.3.2 Nhiệm vụ Trong doanh nghiệp, để cơng tác kế tốn hồn thành tốt nhiệm vụ trở thành cơng cụ đắc lực phục vụ cơng tác quản lý tồn doanh nghiệp nhiện vụ cơng tác kế tốn phải dựa chuẩn mực kế tốn, kế tốn tiền lương khoản trích theo lương khơng nằm ngồi quy định Tính thù lao, toán đầy đủ tiền lương khoản trích theo SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải lương cho người lao động mặt kích thích người lao động quan tâm đến thời gian lao động, đến chất lượng kết lao động, mặt khác góp phần tính tính đủ chi phí giá thành sản phẩm, hay chi phí hoạt động Vì kế tốn tiền lương khoản trích theo lương phải thực nhiệm vụ sau đây: - Theo dõi, ghi chép, phản ảnh, tổng hợp xác, đầy đủ, kịp thời số lượng, chất lượng, thời gian kết lao động Tính tốn tốn khoản tiền lương, tiền thưởng, khoản trợ cấp phải trả cho người lao động Kiểm tra việc sử dụng lao động, việc chấp hành sách chế độ cho người lao động, tiền lương trợ cấp BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ - Tính tốn phân bổ khoản chi phí tiền lương khoản trích theo lương vào chi phí sản xuất, kinh doanh theo đối tượng Hướng dẫn kiểm tra phận doanh nghiệp thực chế độ ghi chép ban đầu lao động, tiền lương, BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ Mở sổ, thẻ kế toán hạch toán lao động tiền lương khoản trích theo lương chế độ - Lập báo cáo lao động, tiền lương BHXH, BHYT, BHTN, KPCĐ, phân tích tình hình sử dụng lao động, quỹ tiền lương khoản trích theo lương, đề xuất biện pháp để khai thác có hiệu tiềm lao động, ngăn ngừa vi phạm kỷ luật lao động, vi phạm sách chế độ lao động, tiền lương khoản trích theo lương Các phương pháp tính lương 2.1 Các hình thức trả lương Trong doanh nghiệp thành phần kinh tế khác kinh tế thị trường có nhiều loại lao động khác nhau, tính chất vai trị loại lao động trình sản xuất kinh doanh lại khác Vì doanh nghiệp phải lựa chọn hình thức trả lương cho người lao động cho phù hợp với đặc điểm ngành nghề, với trình độ lực quản lý 2.2 Hình thức trả lương theo thời gian - Tiền lương tháng: tiền lương trả cho người lao động theo bậc lương quy định gồm có tiền lương cấp bậc phụ cấp( có) Tiền lương tháng thường áp dụng để trả lương cho nhân viên hành chính, nhân viên quản lý người lao động làm việc theo hợp đồng ngắn hạn Lương + Phụ cấp (nếu có) Lương tháng = SVTH: Nguyễn Thị Thu Thảo x Số ngày làm việc thực tế Trang Chuyên đề tốt nghiệp GVHD: TS Phan Thanh Hải Số ngày công chuẩn tháng - Tiền lương ngày: tiền lương trả cho ngày làm việc xác định cách lấy tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc tháng Tiền lương ngày thường áp dụng để trả lương cho lao động trực tiếp hưởng lương theo thời gian Tiền lương ngày cịn sở để tính trợ cấp BHXH trả cho người lao động trường hợp phép hưởng theo chế độ quy định Tiền lương ngày Lương tháng = Số ngày làm việc thực tế - Tiền lương giờ: tiền trả cho làm việc, làm để tính phụ cấp làm thêm Tiền lương ngày Tiền lương = Số làm việc ngày (