Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Năm 2020, đại dịch Covid-19 đã gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là trong các ngành xuất nhập khẩu, hàng không, giao thông vận tải và du lịch, dẫn đến sự sụt giảm trong tăng trưởng tín dụng toàn ngành ngân hàng Tuy nhiên, với việc kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, nền kinh tế Việt Nam đang dần phục hồi, kéo theo nhu cầu tín dụng ngân hàng tăng cao để hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp Dự báo, khi thị trường trở lại bình thường, nhu cầu vốn tín dụng sẽ tiếp tục tăng mạnh Các ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn vốn cho doanh nghiệp, giúp họ duy trì và mở rộng hoạt động sau đại dịch Hoạt động tín dụng luôn là lĩnh vực chính và mang lại lợi nhuận cao nhất cho ngân hàng, trong đó phần lớn là các khoản cấp tín dụng cho doanh nghiệp, tạo nên mối quan hệ tín dụng chặt chẽ và có lợi cho cả hai bên.
Hoạt động tín dụng mang lại lợi nhuận cho các ngân hàng thương mại, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay Để giảm thiểu rủi ro tín dụng, các ngân hàng cần nâng cao công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp (PTTC KHDN) Việc đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp giúp ngân hàng đưa ra quyết định cấp tín dụng đúng đắn và kiểm soát rủi ro hiệu quả Ngược lại, nếu công tác PTTC KHDN thiếu chuyên nghiệp và quy trình phân tích không chuẩn hóa, ngân hàng sẽ phải đối mặt với rủi ro khi cấp tín dụng cho những doanh nghiệp có tình hình tài chính yếu kém và khả năng thanh toán nợ hạn chế.
Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài "Công tác phân tích tài chính khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương - Thực trạng và Giải pháp" nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng phân tích tài chính của khách hàng doanh nghiệp trong hoạt động tín dụng, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hiệu quả công tác này tại ngân hàng.
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về PTTC KHDN trong hoạt động tín dụng tại các
- Phân tích và đánh giá thực trạng công tác PTTC KHDN trong hoạt động tín dụng tại NHTMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương.
Bài viết này phân tích và đánh giá thực trạng công tác phát triển tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương Đồng thời, bài viết cũng đề xuất những giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác này, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
Tổng quan nghiên cứu
Với tầm quan trọng của phát triển tài chính doanh nghiệp, nhiều học giả tại Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu về lĩnh vực này từ nhiều góc độ khác nhau Những kết quả nghiên cứu này đã góp phần tích cực vào việc xây dựng nền tảng lý luận vững chắc cho phát triển tài chính doanh nghiệp.
Khóa luận của Đào Thùy Linh (2016) đã trình bày rõ ràng các cơ sở lý luận và thực trạng công tác phát triển tín dụng khách hàng doanh nghiệp tại NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Hà Hội, đồng thời đề xuất một số giải pháp cải thiện Tuy nhiên, một hạn chế của khóa luận là chưa phân tích tình hình hoạt động tín dụng và diễn biến nợ xấu của chi nhánh Việc đánh giá những yếu tố này là cần thiết để hiểu rõ hơn về tác động của công tác phát triển tín dụng đối với sự phát triển quy mô và chất lượng tín dụng của chi nhánh.
Nguyễn Thị Kim Anh (2018) đã tiến hành nghiên cứu về công tác phân tích tài chính trong kinh doanh (PTTC KHDN) tại chi nhánh, tuy nhiên, kết quả đạt được vẫn chưa đầy đủ Tác giả không tập trung vào việc đánh giá các khía cạnh cơ bản của PTTC KHDN như thông tin, phương pháp và nội dung phân tích, mà lại chú trọng vào những kết quả của hoạt động tín dụng nói chung Điều này cho thấy nghiên cứu chưa đi đúng hướng với mục tiêu đề tài.
Luận văn thạc sĩ của Nông Thị Phương Thu (2012) với đề tài "Nâng cao chất lượng phân tích tài chính tại công ty cổ phần luyện cán thép Gia Sàng" đã tổng hợp các vấn đề lý luận cơ bản về phân tích tài chính trong doanh nghiệp Tác giả đã phân tích và đánh giá thực trạng phân tích tài chính tại công ty cổ phần luyện cán thép Gia Sàng, từ đó đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng phân tích tài chính không chỉ cho công ty này mà còn cho các doanh nghiệp Việt Nam nói chung.
Luận án tiến sĩ của Phạm Thị Quyên (2014) với đề tài "Hoàn thiện nội dung phân tích tài chính trong các công ty cổ phần thuộc Tổng công ty Công nghiệp xi măng Việt Nam" đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện nội dung phân tích tài chính, bao gồm: tổ chức phân tích, phương pháp phân tích và hệ thống chỉ tiêu phân tích Những giải pháp này đã hỗ trợ các nhà quản trị trong việc đưa ra quyết định tài chính, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của các công ty cổ phần trong Tổng công ty Công nghiệp xi măng Việt Nam.
Nhiều nghiên cứu khác cũng đã được thực hiện về phát triển thị trường chứng khoán doanh nghiệp, bao gồm khóa luận của Phạm Hoàng Tùng (2019) và luận văn của Trần Thị Thanh Thủy (2016) cùng với luận văn của Nguyễn Thị Sen (2016).
Tính mới của đề tài
Đề tài nâng cao công tác phát triển tín dụng khách hàng doanh nghiệp (PTTC KHDN) tại các ngân hàng thương mại (NHTM) đã được nghiên cứu nhiều lần, mỗi tác giả mang đến một góc nhìn mới dựa trên thời gian và không gian nghiên cứu khác nhau Các tác giả đề xuất những giải pháp và kiến nghị đa dạng, phù hợp với bối cảnh thực tế hiện tại, định hướng phát triển của chi nhánh và thực trạng công tác PTTC KHDN tại các NHTM.
Trong hai năm qua, nhiều doanh nghiệp đã gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch Covid-19, dẫn đến rủi ro tín dụng gia tăng Bên cạnh đó, xu hướng hội nhập và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, ảnh hưởng lớn đến ngành ngân hàng Khóa luận này nhằm rút ra bài học từ những hạn chế của các nghiên cứu trước và cung cấp một góc nhìn mới trong bối cảnh thời gian và không gian nghiên cứu Đặc biệt, nghiên cứu được thực hiện tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương, với mục tiêu tìm ra những giải pháp thực tiễn hơn, phù hợp với tình hình hiện tại, nhằm nâng cao và hoàn thiện công tác phát triển tín dụng khách hàng doanh nghiệp.
Phương pháp nghiên cứu
Dữ liệu được thu thập và tổng hợp từ các tài liệu của phòng Kế toán và phòng Khách hàng Doanh nghiệp thuộc Vietcombank Chương Dương, cùng với các văn bản quy trình cấp tín dụng và báo cáo thẩm định tín dụng.
Xử lý và phân tích số liệu là quá trình quan trọng, trong đó các thông tin thu nhập được trình bày dưới dạng bảng biểu với số tương đối, số tuyệt đối và các chỉ số Qua đó, sinh viên có thể phân tích, đánh giá thực trạng và đưa ra nhận xét, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện tình hình hiện tại.
Chương 1 Cơ sở lý luận về PTTC KHDN trong hoạt động tín dụng tại các NHTM.
Chương 2 Thực trạng công tác PTTC KHDN trong hoạt động tín dụng tại NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương.
Chương 3 Giải pháp hoàn thiện công tác PTTC KHDN trong hoạt động tín dụng tại NHTMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Chương Dương.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH KHÁCH HÀNG DOANH NGHIỆP TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI CÁC
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1 Khái quát về hoạt động tín dụng
Tín dụng ngân hàng là mối quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và các chủ thể trong nền kinh tế, trong đó ngân hàng vừa là người cho vay vừa là người đi vay Ngân hàng hoạt động như một trung gian tài chính, chuyển vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu Lãi suất khoản vay do ngân hàng xác định là mức lợi tức mà khách hàng phải trả trong suốt thời gian vay.
Tín dụng Ngân hàng được thực hiện trên cơ sở 4 nguyên tắc sau:
Cho vay có hoàn trả vốn và lãi sau một thời gian nhất định là nguyên tắc cốt lõi đảm bảo tính chất thực sự của tín dụng Nếu nguyên tắc này không được tuân thủ, tính chất tín dụng sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Cho vay có giá trị tương đương làm đảm bảo là yếu tố quan trọng trong việc thu hồi nợ và giảm thiểu rủi ro tín dụng Giá trị đảm bảo không chỉ là cơ sở để hạn chế rủi ro mà còn là điều kiện cần thiết để thực hiện nguyên tắc đầu tiên trong nhiều tình huống khác nhau.
Khi vay vốn, người vay cần có mục đích và kế hoạch rõ ràng theo hợp đồng đã ký Nguyên tắc này yêu cầu họ phải tuân thủ đúng các điều khoản trong hợp đồng và sử dụng khoản tiền vay một cách hiệu quả.
Khi vay vốn, người vay cần phải chứng minh nguồn trả nợ rõ ràng cho ngân hàng để đảm bảo chất lượng khoản vay Ngoài việc có tài sản đảm bảo và mục đích vay cụ thể, nguồn trả nợ cũng là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong tín dụng ngân hàng.
1.1.2 Phân loại hoạt động tín dụng
* Căn cứ theo khách hàng vay vốn
Hoạt động tín dụng có thể chia thành hai loại: tín dụng đối với doanh nghiệp và tín dụng đối với cá nhân.
* Căn cứ theo thời gian vay vốn
Tín dụng ngắn hạn là hình thức tín dụng với thời gian dưới một năm, thường được sử dụng để đáp ứng nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp và chi tiêu cá nhân.
Tín dụng trung hạn là hình thức cho vay có thời gian từ 1 đến 3 năm, chủ yếu phục vụ cho việc đầu tư vào tài sản cố định, mở rộng sản xuất kinh doanh và xây dựng các dự án quy mô nhỏ với thời gian thu hồi vốn nhanh Ngoài ra, tín dụng trung hạn còn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành vốn lưu động cho doanh nghiệp và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cá nhân, như mua sắm tài sản có giá trị lớn hoặc đầu tư vào bất động sản.
Tín dụng dài hạn là hoạt động tín dụng có thời gian vay trên 3 năm, phục vụ cho các nhu cầu đầu tư sản xuất kinh doanh hoặc dự án dài hạn Các mục đích sử dụng tín dụng dài hạn bao gồm xây dựng nhà ở, mua sắm phương tiện vận tải và xây dựng nhà xưởng mới.
* Căn cứ theo đảm bảo
Tín dụng có đảm bảo là hình thức vay mà khách hàng cam kết sử dụng tài sản sở hữu như nhà cửa, quyền sử dụng đất, máy móc, ô tô, hoặc tài sản cố định khác để đảm bảo trả nợ cho ngân hàng thương mại Trong trường hợp khách hàng không thể thanh toán nợ gốc và lãi đúng hạn, ngân hàng sẽ phát mãi tài sản đảm bảo để thu hồi vốn và lãi.
Tín dụng không có đảm bảo là hình thức cho vay không yêu cầu tài sản thế chấp, cầm cố hay bảo lãnh từ bên thứ ba, mà hoàn toàn dựa vào uy tín của khách hàng Ngân hàng thường cấp tín dụng cho những khách hàng có uy tín cao, tình hình tài chính ổn định và có hoạt động kinh doanh thường xuyên có lợi nhuận, không gặp phải nợ nần.
* Căn cứ theo hình thức tài trợ tín dụng
Cho vay là hình thức cấp tín dụng mà ngân hàng cung cấp cho khách hàng một khoản tiền nhất định để sử dụng cho mục đích cụ thể trong một khoảng thời gian đã thỏa thuận Hình thức này yêu cầu khách hàng phải hoàn trả cả gốc và lãi Cho vay được coi là tài sản lớn nhất trong danh mục tín dụng của ngân hàng.
Cho thuê tài chính là dịch vụ mà ngân hàng đầu tư mua tài sản cho khách hàng, sau đó cho họ thuê lại Dịch vụ này được thực hiện dựa trên một hợp đồng thuê tài sản đã được ký kết, với các điều kiện và thỏa thuận cụ thể giữa hai bên.
Chiết khấu là một hoạt động tín dụng ngắn hạn của ngân hàng thương mại, trong đó khách hàng chuyển nhượng quyền sở hữu các giấy tờ có giá trị chưa đến hạn thanh toán.
NHTM để nhận lấy một khoản tiền bằng giá trị đến hạn trừ đi lợi tức chiết khấu và hoa hồng phí.