Đà Bắc, là một huyện vùng cao, khó khăn của tỉnh Hòa Bình, nơi người DTTS chiếm trên 90%, đời sống còn gặp nhiều khó khăn, thường xuyên bị thiên tại, dịch bệnh. Xuất phát điểm là huyện nghèo, diện tích đất sản xuất hạn chế, chủ yếu là đồi núi dốc, khó khăn cho canh tác, sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, giá trị hàng hóa nông nghiệp thấp. Yêu cầu đặt ra là phải TCTT CS hỗ trợ sản xuất một cách cẩn trọng, hiệu quả, mang lại kế sinh nhai, tạo việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống, xóa đói, giảm nghèo bền vững cho đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Đà Bắc.TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình, tuy đã được quan tâm triển khai và đạt được những kết quả bước đầu, song bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, như: công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện chưa quyết liệt; hiệu quả mang lại chưa tương xứng với nguồn lực; tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo, nguy cơ tái nghèo còn cao; việc kiểm soát quá trình TCTT CS còn chưa chặt chẽ; chưa thay đổi được tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước trong đồng bào DTTS; việc tổng kết, đánh giá hằng năm đối với hiệu quả của CS chưa được thực hiện. Do đó trong thời gian tới, cần phát huy hơn nữa vai trò giám sát của HĐND huyện đối với hoạt động TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS của UBND các cấp trên địa bàn huyện, nhằm kịp thời phát hiện những hạn chế, yếu kém và có giải pháp khắc phục, đảm bảo CS đạt được hiệu quả cao.Từ những phân tích nêu trên, tác giả quyết định lựa chọn đề tài “Giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS của HĐND huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình” làm đối tượng nghiên cứu luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Quản lý công.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁM SÁT TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ SẢN XUẤT CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG GIÁM SÁT TỔ CHỨC THỰC
Kết quả tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
2.1.1 Khái quát kinh tế- xã hội huyện Đà Bắc và tình hình đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc
2.1.1.1 Điều kiện tự nhiên và kinh tế- xã hội huyện Đà Bắc Đà Bắc là huyện vùng cao của tỉnh Hòa Bình, có những điều kiện tự nhiên tương đối đặc thù Huyện Đà Bắc phía bắc giáp tỉnh Phú Thọ, phía tây giáp tỉnh Sơn
Huyện Đà Bắc, nằm ở phía đông giáp thị xã Hòa Bình và phía nam giáp các huyện Tân Lạc, Mai Châu, có diện tích tự nhiên lớn nhất tỉnh Hòa Bình với 820 km2, chiếm 17,6% tổng diện tích tỉnh Tuy nhiên, diện tích đất nông nghiệp lại rất hạn chế Theo số liệu tổng điều tra dân số 2019, huyện có dân số trung bình 54.984 người, chiếm 6,4% dân số toàn tỉnh, với mật độ dân số chỉ 62 người/km2 Đà Bắc là nơi sinh sống của 05 dân tộc: Tày (44,73%), Mường (31,11%), Dao (13,75%), Kinh (10,03%) và Thái (0,34%) Trong đó, 10% dân số sống ở thành thị và 90% còn lại cư trú tại nông thôn.
Về điều kiện tự nhiên:
Tài nguyên đất của huyện chủ yếu hình thành từ đá vôi, với độ dày trung bình từ 50-80cm; trong các thung lũng, đất có thể dày hơn 1m Khu vực này còn có những cao nguyên rộng bằng phẳng, đất đai màu mỡ, rất thích hợp cho sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp, đặc biệt là các loại cây công nghiệp, cây ăn quả, cây lâm nghiệp và cây dược liệu.
Tài nguyên nước tại khu vực này khá dồi dào với nhiều suối lớn như Suối Tuổng, Suối Chum, Suối Trầm, Suối Láo, và Suối Nhạp Ngoài việc xây dựng hồ và bãi giữ nước phục vụ cho nông nghiệp và sinh hoạt, có thể phát triển các trạm thủy điện như nhà máy thủy điện Suối Nhạp tại xã Đồng Ruộng để tạo ra năng lượng điện thương phẩm Đặc biệt, diện tích mặt hồ Sông Đà lên tới khoảng 6000ha với trữ lượng hàng tỷ m3 nước, rất thuận lợi cho việc phát triển nghề đánh bắt, nuôi trồng thủy sản, cũng như dịch vụ thương mại và du lịch.
Huyện có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, bao gồm các mỏ quặng sắt như Suối Chuồng (Tú Lý, Cao Sơn), Tân Pheo và Đoàn Kết Ngoài ra, mỏ đá phấn Tân Minh cũng đóng góp vào nguồn tài nguyên khoáng sản của huyện, cùng với nguồn đá phục vụ cho sản xuất vật liệu xây dựng.
Về điều kiện kinh tế, xã hội:
Nền kinh tế huyện có xuất phát điểm thấp, với sự chênh lệch rõ rệt trong đời sống giữa các khu vực dân cư Khu vực thành thị có mức sống tương đối ổn định nhưng không cao, thiếu các doanh nghiệp lớn, trong khi khu vực nông thôn có mức sống thấp và nhiều hộ nghèo Việc xoá đói giảm nghèo gặp nhiều khó khăn do hộ nghèo chủ yếu sản xuất tự cung tự cấp, chưa hình thành thói quen tạo ra sản phẩm hàng hoá chất lượng để đáp ứng nhu cầu thị trường Kinh tế huyện chủ yếu phụ thuộc vào phát triển lâm nghiệp và nông nghiệp.
Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu kinh tế của huyện Đà Bắc giai đoạn 2017- 2019 Đơn vị: tỷ đồng
1 Tổng sản phẩm quốc nội (GRDP)
- GTSX nông, lâm, thủy sản 486,94 518,89 546,21
- GTSX công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp 250,61 284,69 306,12
- GTSX dịch vụ- thương mại 560,96 598,82 648,25
2 Tốc độ tăng trường kinh tế (%) 4,9 6,3 6,7
Nguồn: Báo cáo thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH huyện các năm 2017- 2019
Trong giai đoạn 2017-2019, mặc dù kinh tế huyện Đà Bắc gặp một số khó khăn, nhưng nhờ sự đồng thuận của hệ thống chính trị và nỗ lực của nhân dân, tình hình kinh tế đã có những bước tiến đáng kể Chính quyền địa phương đã thực hiện nhiều biện pháp và chính sách, trong đó nổi bật là việc đẩy mạnh các dự án đầu tư xây dựng cơ bản với tổng mức đầu tư hàng trăm tỷ đồng Năm 2018, tổng kế hoạch vốn cho các chương trình và dự án đạt trên 404 tỷ đồng, với 237,434 tỷ đồng do huyện và cấp xã quản lý Tổng giá trị giải ngân đạt 158,87 tỷ đồng, tương ứng 67% kế hoạch, trong đó ngân sách Trung ương và tỉnh cũng đã có những mức giải ngân cụ thể đạt từ 54,7% đến 70% kế hoạch Bên cạnh đó, huyện còn chú trọng phát triển công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp, cùng với việc thực hiện các dự án liên kết sản xuất - tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho người dân địa phương.
(chẳng hạn, Dự án liên kết sản xuất- tiêu thụ rau an toàn theo chuỗi giá trị tại xã Tú
Dự án nông nghiệp có quy mô 5,5 ha với sự tham gia của 70 hộ nông dân, tập trung vào sản xuất các loại rau chủ lực như cải bắp, su hào, khoai tây, súp lơ và rau gia vị Để đảm bảo cung cấp đủ nước cho diện tích trồng rau, dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống tưới Ngoài ra, dự án hỗ trợ các hộ gia đình 80% chi phí mua giống và phân bón, 100% chi phí vận chuyển và thuốc bảo vệ thực vật Các hộ gia đình sẽ đóng góp 20% chi phí giống và phân hóa học, 100% phân chuồng và công lao động.
Trong những năm gần đây, Chương trình xây dựng NTM đã nhận được sự quan tâm từ lãnh đạo các cấp, với sự chỉ đạo thống nhất của cấp ủy đảng và chính quyền, cùng sự tham gia tích cực của Ban chỉ đạo các chương trình MTQG Hệ thống chính trị đã đồng lòng vào cuộc, đặc biệt là sự đồng thuận của người dân Bộ máy chỉ đạo từ cấp huyện đến xã và thôn hoạt động ổn định và hiệu quả, với nhiều cơ chế chính sách thiết thực được ban hành, tạo động lực thúc đẩy tiến độ triển khai Chương trình.
Đến cuối năm 2019, huyện có 03 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 17,6% tổng số xã Có 8 xã đạt từ 3-16 tiêu chí, chiếm 47%, trong đó 6 xã đạt từ 10-13 tiêu chí, tương đương 35,2% (bao gồm xã Đồng Nghê, Giáp Đắt, Tân Minh, Đoàn Kết, Trung Thành, Đồng Ruộng) Đặc biệt, không có xã nào dưới 10 tiêu chí, với số tiêu chí bình quân đạt 14,5 tiêu chí/xã.
Đến năm học 2018-2019, chất lượng giáo dục tại huyện tiếp tục được nâng cao với 49 trường học và 01 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên Quy mô và mạng lưới trường lớp ổn định, các phong trào thi đua được thực hiện hiệu quả Những giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đã được triển khai, cùng với việc phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý theo chuẩn nghề nghiệp Hiện tại, huyện có 17/49 trường đạt chuẩn quốc gia, bao gồm 05 trường mầm non, 06 trường tiểu học, 03 trường THCS và 03 trường TH&THCS.
Bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân là một nhiệm vụ quan trọng, với việc thực hiện hiệu quả Chương trình Quốc gia về chăm sóc sức khỏe Trong giai đoạn 2017-2019, đã có 8/17 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế, bao gồm Suối Nánh, Tân Minh, Cao Sơn, Tú Lý, Hiền Lương, Vầy Nưa, Mường Chiềng, và Tân Pheo.
Công tác quản lý nhà nước về văn hóa thông tin, thể thao và truyền hình luôn được chú trọng, đặc biệt là việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, văn nghệ của đồng bào dân tộc thiểu số Các cấp, các ngành đã tích cực thực hiện những biện pháp nhằm duy trì và phát triển các trò chơi dân gian, phong tục và nếp sống văn hóa của các dân tộc, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương.
2.1.1.2 Tình hình đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình
Hiện nay toàn huyện Đà Bắc có 16 xã và 01 thị trấn với tổng số 121 thôn, xóm (Quyết định sáp nhập xóm số 29/QĐ-UBND ngày 05/01/2018 của UBND tỉnh từ
163 xóm giảm 3 xóm xuống còn 160; Quyết định số 3026/QĐ-UBND ngày
Theo quyết định của UBND tỉnh, số lượng xóm đã giảm từ 160 xuống còn 143 xóm vào ngày 25/12/2018, và tiếp tục điều chỉnh xuống còn 121 xóm và tiểu khu theo Quyết định số 924/QĐ-UBND ngày 08/5/2019 Tính đến năm 2016, huyện Đà Bắc có 14 xã đặc biệt khó khăn và 16 thôn, bản thuộc diện đầu tư Chương trình 135 Đến giai đoạn 2017-2020, theo tiêu chí mới, huyện có 17 xã thuộc khu vực III và 03 xã khu vực II, với 8 thôn, xóm đặc biệt khó khăn trong 3 xã khu vực II Theo Quyết định số 103/QĐ-TTg ngày 22/01/2019, xã Yên Hòa được bổ sung vào khu vực III, nâng tổng số xã thuộc khu vực III lên 18, cùng với 01 xã và 01 thị trấn thuộc khu vực II, trong đó có 04 xóm khó khăn được đầu tư từ Chương trình 135.
Bảng 2.2: Tình hình đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Đà Bắc trong giai đoạn 2017- 2019
Stt Chỉ tiêu Đơn vị 2017 2018 2019
1 Số hộ gia đình Hộ 12.311 12.504 12.951
3 Số người trong độ tuổi lao động Trong đó: Người 29.479 29.855 30.221
- Ở khu vực thành thị Người 1.113 1.233 1.210
- Ở khu vực nông thôn Người 28.366 28.622 29.011
4 Thu nhập bình quân/ năm Tr.đồng 24 25,6 27,5
Nguồn: Phòng Dân tộc huyện Đà Bắc
Tỉnh Hòa Bình, đặc biệt là huyện Đà Bắc, là nơi sinh sống của nhiều dân tộc thiểu số với những nét văn hóa phong phú về phong tục, tập quán và cách sống hàng ngày Tuy nhiên, họ cũng chia sẻ những giá trị chung của các dân tộc miền núi, bao gồm sự cần cù trong lao động, nghị lực vượt qua khó khăn, tính thật thà, lòng nhân ái, sự hiếu khách và tinh thần đoàn kết trong việc xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước.
Thực trạng giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
2.2.1 Bộ máy giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc
Bộ máy của HĐND huyện Đà Bắc được tổ chức theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành, trong đó Thường trực HĐND huyện gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch và Trưởng các Ban HĐND huyện.
Hình 2.1: Cơ cấu tổ chức của HĐND huyện Đà Bắc
Trong nhiệm kỳ 2016-2021, cử tri huyện Đà Bắc đã bầu chọn 33 đại biểu HĐND cấp huyện Số liệu chi tiết về kết quả bầu cử được trình bày trong bảng dưới đây.
Bảng 2.6: Tình hình Đại biểu HĐND huyện Đà Bắc giai đoạn 2017- 2019
I Phân loại theo mức độ
1 Đại biểu là hoạt động chuyên trách 6 5 5
2 Đại biểu là hoạt động kiêm nhiệm 27 27 26
- Ban Kinh tế- Xã hội
Stt Chỉ tiêu 2017 2018 2019 III Phân loại theo vị trí công tác
1 Đại biểu hoạt động trong tổ chức chính trị, chính trị- xã hội, tổ chức xã hội 16 15 15
2 Đại biểu hoạt động trong chính quyền nhà nước 10 10 10
3 Đại biểu hoạt động trong các lực lượng vũ trang, doanh nghiệp, tôn giáo và các thành phần khác
III Phân loại theo trình độ chuyên môn
IV Phân loại theo trình độ lý luận chính trị
Nguồn: HĐND huyện Đà Bắc
Số liệu cho thấy, trong giai đoạn 2017-2019, số lượng và chất lượng đại biểu HĐND không có sự tăng trưởng đáng kể Sự thiếu đầu tư từ chính quyền địa phương vào việc nâng cao đội ngũ đại biểu HĐND sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thực hiện nhiệm vụ của họ, từ đó làm giảm vị thế của HĐND trong chính quyền địa phương.
Bài viết này không chỉ tập trung vào chất lượng đội ngũ Đại biểu HĐND huyện Đà Bắc, mà còn đánh giá hiệu quả hoạt động của các Đoàn giám sát trong việc giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Số lượng Đoàn giám sát
Số lượng thành viên trung bình / Đoàn giám sát Đ ơn v ị: Đ oà n Đ ơn v ị: N gư ời / Đ oà n
Hình 2.2: Thông tin Đoàn giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS của
HĐND huyện Đà Bắc giai đoạn 2017- 2019
Nguồn: HĐND huyện Đà Bắc
Trong giai đoạn 2017-2019, HĐND huyện Đà Bắc đã thành lập nhiều Đoàn giám sát để theo dõi việc thực hiện các chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn Các chính sách này bao gồm Chương trình 135, Quyết định số 102/2009/QĐ-TTg, Quyết định số 755/QĐ-TTg, Quyết định số 2085/QĐ-TTg và Quyết định số 2086/QĐ-TTg Những hỗ trợ chủ yếu từ các chính sách này gồm vay vốn tín dụng ưu đãi, hỗ trợ đất sản xuất, cùng với việc cung cấp con giống, cây giống và kỹ thuật sản xuất.
Các thành viên Đoàn giám sát cần có kiến thức sâu rộng về các lĩnh vực liên quan và quy trình TCTT CS để đảm bảo chất lượng giám sát Tuy nhiên, một số đại biểu HĐND tham gia Đoàn giám sát hiện nay còn hạn chế về năng lực, trình độ chuyên môn và kinh nghiệm thực tế, chưa đáp ứng đủ yêu cầu cho hoạt động giám sát TCTT CS nhằm hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS.
Bảng 2.7: Đánh giá của CBCC về năng lực giám sát của HĐND huyện Đà Bắc
Số lượng lựa chọn phương án Điể m BQ
1 2 3 4 5 Đại biểu HĐND huyện có kiến thức chuyên môn tốt về những vấn đề giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS
51 0 5 14 27 5 3,63 Đại biểu HĐND huyện có kỹ năng tốt trong giám sát TCTT
CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào
Hoạt động giám sát đối với TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS được thực hiện một cách bài bản, khoa học và nhanh chóng, đảm bảo tính kịp thời trong việc đánh giá và cải tiến hiệu quả hỗ trợ.
Hoạt động giám sát được thực hiện thông qua sự phối hợp chặt chẽ giữa các Đoàn giám sát và các tổ chức, cá nhân liên quan.
Nguồn: Xử lý kết quả điều tra xã hội học bằng phần mềm Excel
Kết quả khảo sát cho thấy, mặc dù các tiêu chí đánh giá đều đạt mức khá, nhưng điểm bình quân của nhiều tiêu chí chưa cao so với mức trung bình 3,50, phản ánh năng lực giám sát của HĐND huyện Đà Bắc còn nhiều bất cập, đặc biệt về kiến thức và kỹ năng của đại biểu cũng như sự phối hợp trong hoạt động giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Tuy nhiên, một điểm sáng là tính khoa học trong tổ chức thực hiện các nội dung giám sát của HĐND huyện, với tiêu chí này đạt điểm trung bình 3,82.
2.2.2 Nội dung, hình thức và quy trình giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc
2.2.2.1 Nội dung, hình thức và quy trình thực hiện xem xét báo cáo trình kỳ họp Hội đồng nhân dân
Trong giai đoạn 2017- 2019, HĐND huyện tổ chức 06 kỳ họp (mỗi năm họp
Theo quy định của Luật Tổ chức HĐND và UBND, các kỳ họp diễn ra trong năm bao gồm kỳ họp giữa năm kéo dài từ 01 đến 1,5 ngày và kỳ họp cuối năm kéo dài từ 1,5 đến 02 ngày.
Tại các kỳ họp HĐND, báo cáo của UBND về kết quả TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS huyện được xem xét Các báo cáo này được gửi trước cho đại biểu, và trong kỳ họp, chỉ trình bày một số báo cáo chính hoặc tóm tắt nội dung Các báo cáo mang tính thủ tục, trong khi thông tin chi tiết và phụ lục sẽ do đại biểu tự nghiên cứu.
Sau khi nghe báo cáo, các đại biểu thảo luận tại hội trường, dựa trên gợi ý của Chủ tọa và thông tin từ các phương tiện truyền thông Họ thực hiện chức trách nhiệm vụ và phát biểu ý kiến về các vấn đề nổi cộm tại đơn vị Trước kỳ họp, các tổ đại biểu tổ chức sinh hoạt và thảo luận để đăng ký chất vấn và cử đại biểu tham gia phát biểu.
Trong các cuộc họp gần đây, đại biểu HĐND đã thể hiện rõ quan điểm về những nội dung báo cáo, đồng thời đề xuất các yêu cầu sửa đổi, bổ sung để phù hợp với tình hình thực tế Các đại biểu cũng nêu lên những vấn đề bức xúc tại địa phương và kêu gọi các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo phát triển kinh tế - xã hội và giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Hoạt động xem xét báo cáo kết quả TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS tại kỳ họp đã có nhiều cải tiến đáng kể Số lượng đại biểu tham gia đóng góp ý kiến và thảo luận ngày càng tăng, đồng thời chất lượng thảo luận cũng được nâng cao, giảm thiểu tình trạng qua loa, hình thức và né tránh.
Bảng 2.8: Kết quả xem xét báo cáo trình kỳ họp HĐND huyện Đà Bắc về TCTT
CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS giai đoạn 2017- 2019
1 Số lượng báo cáo được giám sát tại các kỳ họp HĐND Bản 9 8 8
2 Số nội dung nhận được ý kiến nhất trí ND 76 63 66 3
Số nội dung không nhận được ý kiến nhất trí của đại biểu, cần sửa đổi, bổi sung
4 Số vấn đề nổi cộm được đại biểu đề xuất
Nguồn: HĐND huyện Đà Bắc
Đánh giá hoạt động giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
2.3.1 Điểm mạnh trong giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc
- Tổ chức bộ máy và tổ chức hoạt động giám sát giám sát của HĐND huyện ngày càng hoàn thiện.
Tại các kỳ họp HĐND, Thường trực HĐND huyện đã phối hợp hiệu quả với UBND, Ủy ban MTTQ và các ngành liên quan để tổ chức hoạt động giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Các cơ quan chuyên môn đã nỗ lực chuẩn bị tài liệu phục vụ giám sát, gửi đến Thường trực HĐND Các Ban của HĐND huyện cũng đã nghiên cứu và thẩm tra các báo cáo, văn bản pháp luật trước khi trình tại kỳ họp Công tác xây dựng dự thảo văn bản liên quan đến giám sát TCTT CS được thực hiện nghiêm túc, nâng cao chất lượng văn bản, tạo điều kiện thuận lợi cho HĐND trong việc thảo luận, xem xét và đánh giá.
Tại kỳ họp, Chủ tọa đã phân bổ thời gian hợp lý để các đơn vị trình bày văn bản liên quan đến giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Thời gian thảo luận và chất vấn cũng được đảm bảo, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giám sát trong kỳ họp.
HĐND huyện được nâng lên.
Thường trực HĐND, các Ban HĐND, UBND và các cơ quan liên quan đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các báo cáo và tài liệu liên quan đến giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS tại kỳ họp HĐND huyện HĐND huyện thường xuyên theo dõi tình hình thực tế và yêu cầu các cơ quan chuyên môn soạn thảo các báo cáo, tờ trình, giúp đại biểu nắm rõ kết quả thực hiện và biểu quyết các vấn đề quan trọng trong TCTT CS.
Thường trực và các Ban HĐND huyện chú trọng thẩm tra các văn bản trình tại kỳ họp HĐND, với sự tham gia tích cực trong việc xem xét các Tờ trình, Báo cáo và nội dung liên quan Qua đó, đại biểu có cơ sở để đánh giá các vấn đề quan trọng trong hoạt động chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số Quá trình thẩm tra cũng giúp phát hiện những khó khăn, bất cập trong thực hiện chính sách tại địa phương, từ đó kiến nghị giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động thẩm tra của các Ban HĐND.
Tại các kỳ họp HĐND, hầu hết các đại biểu tham gia đầy đủ và tuân thủ nội quy, chỉ có một số ít trường hợp vắng mặt vì lý do đặc biệt Các đại biểu tích cực nghiên cứu tài liệu, đóng góp ý kiến thảo luận và đề xuất giải pháp chỉ đạo điều hành, đồng thời thực hiện quyền chất vấn đối với các cơ quan chuyên môn của UBND huyện về những vấn đề nóng trong TCTT.
CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS trên địa bàn huyện.
Hằng năm, HĐND huyện xây dựng kế hoạch giám sát để đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghị quyết đã ban hành và phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Qua công tác giám sát, cho thấy UBND đã triển khai hiệu quả các nghị quyết của HĐND, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào DTTS, đồng thời giữ vững ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
- Nội dung và quy trình giám sát ngày càng bài bản, khoa học:
Trong thời gian qua, HĐND huyện đã thực hiện hiệu quả công tác giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Qua đó, HĐND huyện đã kịp thời đưa ra những kiến nghị và đóng góp ý kiến quan trọng, góp phần tích cực vào việc thực hiện thắng lợi các đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và Nghị quyết của HĐND huyện về công tác dân tộc.
Tại kỳ họp, các báo cáo của UBND huyện đã được HĐND huyện nghiên cứu và đóng góp tích cực Sau khi nghe các Ban HĐND huyện báo cáo kết quả thẩm tra, Thường trực HĐND huyện đã nắm bắt kịp thời tình hình và tổ chức giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS HĐND huyện đã xem xét các khó khăn, hạn chế và đề xuất giải pháp khắc phục, đồng thời phát huy những kết quả đạt được, làm cơ sở cho việc quyết định các chỉ tiêu và nghị quyết phù hợp với tình hình thực tế địa phương trong giai đoạn tới.
Chất vấn của Thường trực HĐND là hoạt động thu hút sự quan tâm của đại biểu và cử tri, giúp đánh giá trách nhiệm của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện trong việc thực hiện TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Thời gian qua, chất lượng các phiên chất vấn và trả lời đã được nâng cao, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các cơ quan, cá nhân có trách nhiệm, nhằm giải quyết khó khăn và đáp ứng các câu hỏi của đại biểu.
Các Đoàn giám sát chuyên đề được thành lập nhằm khảo sát và làm việc với các tổ chức, cơ quan có trách nhiệm trong việc hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại các huyện Qua quá trình giám sát, các kết luận và kiến nghị đã được ban hành đúng quy định Hình thức giám sát bao gồm giám sát trực tiếp, gián tiếp qua báo cáo, và làm việc với các đơn vị liên quan Nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề trọng tâm, những khó khăn và các vấn đề mới phát sinh trong công tác hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Đặc biệt, việc theo dõi thực hiện các kiến nghị từ các Đoàn giám sát đối với các đơn vị được giám sát là cần thiết để đảm bảo hiệu quả và chất lượng của công tác giám sát.
Công tác giám sát chuyên đề của HĐND huyện được thực hiện nghiêm túc, dựa trên nghị quyết về chương trình giám sát năm Thường trực HĐND huyện chủ động xây dựng kế hoạch giám sát phù hợp với tình hình thực tế và thành lập các đoàn giám sát chuyên đề, mời lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện cùng các ngành liên quan tham gia Qua các cuộc giám sát, các thành viên đã đóng góp nhiều ý kiến quan trọng, góp phần vào thành công và hiệu quả cao của các hoạt động giám sát.
UBND huyện đã tích cực và chủ động thực hiện các kiến nghị sau giám sát chuyên đề, đồng thời phân công, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc thực hiện và báo cáo Thường trực HĐND cùng các ban HĐND huyện.
2.3.2 Điểm yếu trong giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Đà Bắc
- Năng lực giám sát của đại biểu HĐND huyện còn nhiều hạn chế:
Hiện nay, phần lớn đại biểu HĐND huyện Đà Bắc phải kiêm nhiệm nhiều công việc chuyên môn, dẫn đến thời gian dành cho hoạt động giám sát của HĐND bị hạn chế Lịch làm việc của đại biểu thường trùng với công tác chuyên môn, gây khó khăn trong việc sắp xếp tham gia các buổi họp Tổ đại biểu và thực hiện giám sát đầy đủ Do đó, các đại biểu chưa kịp thời cập nhật thông tin về chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước, ảnh hưởng đến hiệu quả giám sát các chương trình hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Kiến thức pháp luật và các lĩnh vực chuyên sâu như kinh tế, đất đai, tín dụng của đại biểu HĐND còn hạn chế, dẫn đến việc một số đại biểu thiếu tự tin khi tham gia chất vấn và thảo luận tại diễn đàn HĐND.
Hoạt động giám sát của một số đại biểu HĐND chưa thật sự chủ động, chủ yếu thực hiện theo sự phân công của Thường trực HĐND Việc theo dõi thực hiện các kiến nghị sau giám sát và chất vấn đôi khi chưa kịp thời Đồng thời, các điều kiện để thực hiện giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu hoạt động.
Định hướng hoàn thiện giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số của Hội đồng nhân dân huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình đến năm 2025
Dựa trên kết quả phân tích thực trạng và đánh giá điều kiện thực tiễn của địa phương, luận văn đề xuất các định hướng nhằm hoàn thiện hoạt động giám sát TCTT.
CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS của HĐND huyện Đà Bắc như sau:
Để nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu HĐND cấp huyện, cần đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác giám sát Trong bối cảnh đổi mới hiện nay, Đảng và Nhà nước chú trọng đến việc cải cách tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, đặc biệt là chính quyền địa phương Đại biểu HĐND cần gắn bó chặt chẽ với Nhân dân, do đó, họ phải liên tục được đào tạo và tự học hỏi để đáp ứng tốt hơn với chức năng và nhiệm vụ, nhất là trong lĩnh vực giám sát.
Để nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND huyện đối với TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS, cần đẩy mạnh nhận thức về vai trò quan trọng của hoạt động giám sát Dù đây là một nhiệm vụ khó khăn và phức tạp, nhưng việc hiểu đúng vị trí và tầm quan trọng của giám sát là trách nhiệm cấp bách không chỉ của HĐND huyện mà còn của các cơ quan Nhà nước, tổ chức kinh tế và xã hội Chỉ khi có nhận thức đúng đắn, đại biểu HĐND mới có thể xác định được hướng đi, mục đích và nhiệm vụ cụ thể cho hoạt động giám sát.
Nhận thức đúng đắn về vai trò của hoạt động giám sát là yếu tố quan trọng giúp HĐND xây dựng niềm tin và động lực, từ đó phát huy tinh thần trách nhiệm và khả năng làm việc hiệu quả Điều này tạo ra nội lực cần thiết cho các đại biểu HĐND vượt qua khó khăn và cám dỗ trong quá trình thực hiện giám sát.
HĐND huyện cần đảm bảo các nguyên tắc giám sát, bao gồm tuân thủ pháp luật và tập trung dân chủ Để tuân thủ pháp luật, HĐND phải dựa vào quy định pháp luật và nghị quyết của HĐND, kết hợp với tình hình thực tế để đánh giá chính xác hoạt động của các cơ quan Về nguyên tắc tập trung dân chủ, HĐND cần làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định dựa trên sự đồng thuận của đa số, đồng thời phát huy trách nhiệm của các đại biểu, Tổ đại biểu, Thường trực HĐND và các Ban của HĐND Việc phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa hai yếu tố này là cần thiết trong quản lý hành chính nhà nước.
- Hoạt động giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, có kế hoạch cụ thể.
Một số giải pháp hoàn thiện giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số của Hội đồng nhân dân huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình
3.2.1 Giải pháp về bộ máy giám sát tổ chức thực thi chính sách hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số
3.2.1.1 Kiện toàn cơ cấu, tổ chức, nâng cao năng lực của Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban Hội đồng nhân dân và bộ phận giúp việc cho Hội đồng nhân dân
Hoạt động giám sát TCTT CS nhằm hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS được thực hiện chủ yếu bởi Thường trực HĐND và các Ban của HĐND huyện Kết quả giám sát từ các cơ quan này là yếu tố quyết định để nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND cấp huyện tại các kỳ họp.
Thường trực HĐND huyện là cơ quan hoạt động thường xuyên, theo nguyên tắc tập trung dân chủ, có nhiệm vụ tổ chức và giám sát các hoạt động của HĐND huyện Cơ quan này chịu trách nhiệm báo cáo trước HĐND huyện và thực hiện quyền giám sát theo quy định của Luật Tổ chức HĐND và UBND Thường trực HĐND huyện tổ chức các hoạt động giám sát như trình chương trình giám sát hàng năm, danh sách người bị chất vấn và bỏ phiếu tín nhiệm Việc kiện toàn tổ chức và nâng cao chất lượng hoạt động của Thường trực HĐND huyện là yếu tố quan trọng để cải thiện chất lượng giám sát trong việc hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số.
Để đảm bảo hiệu quả trong công tác giám sát của Thường trực HĐND, cần lựa chọn những người có trình độ, năng lực và kinh nghiệm thực tiễn Đồng thời, việc bố trí những cá nhân có bản lĩnh chính trị và uy tín cao trong cộng đồng cũng rất quan trọng để nâng cao vị thế của Thường trực HĐND.
Xác định rõ vai trò và vị trí của Thường trực HĐND huyện, bao gồm cả ủy viên Thường trực, nhằm tăng cường hiệu quả trong việc chỉ đạo và điều hành các hoạt động của HĐND giữa hai kỳ họp, cũng như nâng cao hoạt động giám sát.
Các Ban HĐND huyện đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát hoạt động của UBND và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện trong việc hỗ trợ sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số Việc kiện toàn cơ cấu và tổ chức, cũng như nâng cao chất lượng hoạt động của các Ban HĐND huyện là cần thiết để cải thiện hiệu quả giám sát của HĐND Đồng thời, giảm số thành viên Ban là thành viên UBND huyện cũng giúp đảm bảo tính khách quan trong quá trình giám sát.
Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định rằng Trưởng ban HĐND có thể là đại biểu HĐND chuyên trách, và Phó Trưởng ban cũng cần được đào tạo và bồi dưỡng để đảm bảo có trình độ và năng lực phù hợp Việc sắp xếp Phó ban chuyên trách là một Huyện ủy viên sẽ nâng cao vai trò của họ trong HĐND huyện Tuy nhiên, các thành viên của Ban thường kiêm nhiệm và một số là thành viên UBND, dẫn đến điều kiện hoạt động khó khăn và chất lượng giám sát không cao do sự e ngại va chạm và thiếu tiếng nói mạnh mẽ.
Chất lượng thành viên trong các Ban rất quan trọng, cần lựa chọn đại biểu có chuyên môn phù hợp và năng lực tham gia hoạt động, đồng thời hạn chế thành viên từ UBND huyện Việc thẩm tra báo cáo TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS là một thách thức lớn, trong khi giám sát thực hiện Hiến pháp, pháp luật và nghị quyết của HĐND về vấn đề này còn khó khăn hơn Số lượng thành viên ít và kiêm nhiệm, cùng với nội dung giám sát rộng, khiến cho việc hoàn thành nhiệm vụ trở nên khó khăn nếu thiếu trình độ và năng lực chuyên môn.
Đội ngũ cán bộ, chuyên viên giúp việc HĐND đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Thường trực HĐND và các Ban HĐND huyện thực hiện các hoạt động, đặc biệt là giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Với số lượng Thường trực HĐND huyện ít và chỉ một đại biểu chuyên trách tại các Ban HĐND, vai trò của đội ngũ chuyên viên giúp việc càng trở nên cần thiết Họ thực hiện các nhiệm vụ như tham mưu dự thảo chương trình, kế hoạch giám sát, thu thập thông tin và chuẩn bị các điều kiện phục vụ hoạt động giám sát Do đó, việc tăng cường số lượng và nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ chuyên viên giúp việc cho HĐND là rất cần thiết.
3.2.1.2 Nâng cao chất lượng, đổi mới cơ cấu đại biểu Hội đồng nhân dân huyện
Năng lực của đại biểu HĐND là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến chất lượng giám sát TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS Đại biểu cần có tầm nhìn và nhận thức rõ ràng để tiếp cận vấn đề, từ đó nâng cao khả năng tham gia hiệu quả vào các hoạt động giám sát của HĐND Việc giải quyết hợp lý mối quan hệ giữa cơ cấu và chất lượng đại biểu HĐND là rất cần thiết.
Việc cơ cấu đại biểu đại diện cho các ngành nghề, lĩnh vực công tác, vùng miền, dân tộc và tôn giáo là rất cần thiết Tuy nhiên, để nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND và các đại biểu, cần ưu tiên lựa chọn những đại biểu "đủ sức, đủ tài" Chất lượng đại biểu nên được đặt lên hàng đầu, không chỉ đơn thuần là cơ cấu đủ thành phần mà xem nhẹ chất lượng.
Theo Luật Bầu cử đại biểu HĐND, đại biểu cần trung thành với Tổ quốc, có phẩm chất đạo đức tốt, và tích cực chống tham nhũng, bảo vệ lợi ích Nhà nước và quyền lợi công dân Họ cũng phải có trình độ và năng lực thực hiện nhiệm vụ, am hiểu tình hình kinh tế, xã hội để tham gia quyết định các vấn đề quan trọng Đại biểu cần lắng nghe ý kiến nhân dân và được tín nhiệm, đồng thời có điều kiện tham gia các hoạt động của HĐND Tuy nhiên, luật chưa quy định cụ thể về trình độ học vấn và chuyên môn, điều này ảnh hưởng đến chất lượng đại biểu Cần chú trọng tiêu chuẩn về khả năng tham gia thực tế, tránh việc đề cao các tiêu chuẩn chung mà hầu hết công dân đều có thể đạt được.
HĐND huyện cần chú trọng nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu thông qua việc triển khai các giải pháp thiết thực, nhằm khắc phục những thiếu sót về kiến thức và hạn chế kỹ năng hoạt động của đại biểu.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND, mỗi đại biểu cần tự nghiên cứu và nâng cao trình độ, rèn luyện kỹ năng cũng như hiểu biết về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình Sự năng động và sáng tạo trong thực tiễn là rất quan trọng, đặc biệt đối với các đại biểu kiêm nhiệm, họ cần phát huy tính chủ động và tinh thần trách nhiệm, không nên thụ động chờ đợi sự chỉ đạo từ Thường trực và các Ban của HĐND.
Tập huấn và bồi dưỡng kiến thức cho đại biểu HĐND cần được tổ chức thường xuyên, bao gồm các kỹ năng thiết yếu như tiếp xúc cử tri, thu thập và xử lý thông tin để tham gia vào các quyết định và hoạt động giám sát Đồng thời, việc cập nhật kịp thời các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước cũng rất quan trọng, nhằm trang bị cho đại biểu những kiến thức cần thiết về kinh tế, ngân sách, nông nghiệp, lâm nghiệp và thi hành pháp luật.
Một số kiến nghị
3.3.1 Đối với Huyện ủy Đà Bắc, Ủy ban nhân dân huyện Đà Bắc, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc huyện Đà Bắc và các đoàn thể, nhân dân
UBND huyện cần nghiên cứu và cụ thể hóa các nghị quyết của HĐND huyện thành văn bản quy phạm pháp luật và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo tuân thủ Hiến pháp và các quy định của pháp luật cấp trên Chủ tịch, phó chủ tịch và các thành viên UBND huyện phải nghiêm túc trả lời chất vấn của HĐND huyện, đồng thời có kế hoạch khắc phục sai sót và giải quyết kịp thời các yêu cầu UBND huyện cần báo cáo đầy đủ tình hình TCTT CS để HĐND huyện xem xét, đồng thời tăng cường phối hợp giữa kiểm tra, thanh tra của UBND và giám sát của HĐND Tất cả hoạt động của HĐND huyện phải tuân thủ quy định pháp luật và luôn chịu sự giám sát của HĐND huyện.
Ủy ban MTTQ và các đoàn thể nhân dân cần thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội đối với nghị quyết của HĐND và các quyết định của UBND cấp huyện, đảm bảo tính hợp pháp và sự phù hợp với đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước Cần cử đại biểu tham gia các đoàn giám sát theo yêu cầu của Thường trực HĐND và các Ban của HĐND huyện, nhằm phát huy vai trò của Mặt trận trong việc giám sát hoạt động của HĐND và UBND Đồng thời, MTTQ và các đoàn thể cần phối hợp chặt chẽ với HĐND trong việc thẩm tra các văn bản quy phạm pháp luật và giám sát việc thi hành pháp luật của UBND cấp huyện Ngoài ra, việc giám sát các khiếu nại, tố cáo và kiến nghị của công dân cũng là nhiệm vụ quan trọng cần được chú trọng.
Để nâng cao vai trò và quyền làm chủ của Nhân dân địa phương, cần khuyến khích sự tham gia tích cực của họ trong hoạt động giám sát của HĐND huyện Nhân dân và cử tri cần thường xuyên theo dõi và giám sát hoạt động của đại biểu HĐND, đồng thời cung cấp yêu cầu, kiến nghị và thông tin về các vấn đề cần khiếu nại, tố cáo, cũng như tình hình chấp hành pháp luật Việc phát huy quyền giám sát của nhân dân cũng rất quan trọng trong việc theo dõi sự học tập, rèn luyện của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là trong việc phát hiện và ngăn chặn các hiện tượng tiêu cực như suy thoái tư tưởng, tham nhũng và vi phạm pháp luật Do đó, các tầng lớp nhân dân trong huyện cần chủ động cung cấp thông tin, tư liệu và chứng cứ để hỗ trợ cho hoạt động giám sát của HĐND huyện.
3.3.2 Đối với Tỉnh ủy Hòa Bình và UBND tỉnh Hoà Bình
Tỉnh ủy và UBND tỉnh Hòa Bình cần xác định rõ nghị quyết và chủ trương lãnh đạo công tác giám sát của HĐND huyện, đồng thời hướng dẫn các HĐND huyện thực hiện nghiêm túc các đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Việc cụ thể hóa các nghị quyết thành văn bản quy phạm pháp luật về giám sát là rất quan trọng Tỉnh ủy và UBND tỉnh cần thường xuyên theo dõi, định hướng và chỉ đạo hoạt động giám sát của HĐND huyện, đồng thời kiểm tra và đôn đốc để đảm bảo hiệu quả Cần tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ HĐND huyện trong việc giải quyết những khó khăn trong quá trình giám sát, đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan kiểm tra, giám sát của Tỉnh ủy và UBND tỉnh với hoạt động của HĐND huyện.
3.3.3 Đối với các cơ quan quản lý nhà nước Trung ương
Để đảm bảo chức năng giám sát của HĐND cấp huyện, đặc biệt là HĐND huyện Đà Bắc, việc hoàn thiện quy định pháp luật về hoạt động giám sát là rất cần thiết Nếu không có quy định cụ thể về quyền giám sát, HĐND sẽ thiếu cơ sở pháp lý để thực hiện chức năng này Mặc dù Luật Tổ chức HĐND và UBND cùng với Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã đề cập đến chức năng giám sát của HĐND các cấp, nhưng các quy định hiện tại vẫn còn chung chung và chưa đáp ứng đủ yêu cầu thực tiễn, dẫn đến HĐND khó có thể thực hiện tốt vai trò của mình.
Để hoàn thiện cơ chế giám sát ở Việt Nam, cần nhận thức rõ rằng giám sát là chức năng quan trọng của Hội đồng Nhân dân (HĐND), với đối tượng giám sát đa dạng và phức tạp Việc cụ thể hóa và áp dụng hiệu quả các quy định pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND trong thời gian tới là điều cần thiết.
Luật về hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 đã quy định rõ ràng về khái niệm giám sát của HĐND, bao gồm chủ thể giám sát, đối tượng chịu giám sát, nội dung và phạm vi hoạt động giám sát Nội dung của Luật giám sát của HĐND đã hoàn thiện ở nhiều vấn đề quan trọng như xác định chủ thể giám sát và đối tượng chịu giám sát.
Trách nhiệm của các thành phần trong đoàn giám sát hiện nay bao gồm đại biểu HĐND, các cơ quan nhà nước hữu quan, MTTQ huyện, tổ chức thành viên và cán bộ chuyên môn Việc xác định rõ trách nhiệm giám sát của các chủ thể thực hiện quyền giám sát và mức độ tham gia của các tổ chức, cá nhân khác là cần thiết để đảm bảo tính pháp lý cho hoạt động giám sát Do đó, luật giám sát của HĐND cần được bổ sung nội dung này để nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong quá trình giám sát.
Theo Điều 89 của Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015, các cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát có trách nhiệm thực hiện các kết luận, nghị quyết và kiến nghị giám sát Nếu không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, sẽ bị xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền can thiệp Tuy nhiên, việc cần có hướng dẫn cụ thể về nội dung và mức độ xử lý là rất quan trọng để nâng cao tinh thần trách nhiệm của các đơn vị và bảo vệ uy tín của Hội đồng nhân dân.
Các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cần chú trọng yếu tố kỷ luật lập pháp để đảm bảo tính cụ thể và mức độ khái quát hợp lý của các quy phạm Điều này nhằm làm cho các quy định về giám sát của HĐND trở nên dễ hiểu, dễ áp dụng, rõ ràng và minh bạch, tránh việc phải chờ đợi các văn bản có hiệu lực pháp lý thấp hơn để hướng dẫn giải thích.
Đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND đã được nhấn mạnh trong các nghị quyết của Đảng, với sự chú trọng đến hoạt động giám sát Sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật hoạt động giám sát ra đời, hoạt động giám sát đã có nhiều chuyển biến tích cực HĐND huyện Đà Bắc hàng năm xây dựng kế hoạch giám sát cụ thể cho công tác TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS, với việc ra nghị quyết dựa trên thực tiễn cuộc sống Công tác giám sát đã trở nên toàn diện, chủ động và bài bản hơn, đồng thời việc theo dõi, đôn đốc sau giám sát cũng được chú trọng, góp phần nâng cao lòng tin của nhân dân vào cơ quan quyền lực địa phương Tuy nhiên, hiệu quả giám sát của HĐND huyện vẫn chưa thực sự đổi mới tương xứng với vai trò của mình và còn tồn tại nhiều hạn chế.
Luận văn phân tích thực trạng giám sát của HĐND huyện Đà Bắc đối với công tác TCTT CS hỗ trợ sản xuất cho đồng bào DTTS giai đoạn 2017-2019, từ đó đưa ra quan điểm và định hướng, cùng với 04 nhóm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND huyện Đà Bắc trong lĩnh vực này, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2025.
Trong quá trình nghiên cứu luận văn, học viên đã nỗ lực thu thập và so sánh dữ liệu, nhưng do hạn chế về khả năng nghiên cứu và nguồn tài liệu, sai sót là điều không thể tránh khỏi Vì vậy, học viên rất mong nhận được ý kiến, đánh giá và góp ý từ thầy cô, bạn bè và đồng nghiệp để hoàn thiện luận văn.
1 Chính phủ (2008), Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP ngày 27/12/2008 Về Chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 61 huyện nghèo, Hà Nội.
2 HĐND tỉnh Hòa Bình (2017), Đề án giảm nghèo bền vững tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2016-2020, Hòa Bình.
3 HĐND tỉnh Hòa Bình (2017), Đề án Phát triển chăn nuôi bền vững trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, giai đoạn 2017-2025, Hòa Bình.
4 Lê Thị Bình Tuyết (2014), Hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện- qua thực tiễn tỉnh Thanh Hóa, Luận văn thạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội.
5 Nguyễn Phú Bình (2016), Giám sát của HĐND phường từ thực tiễn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội, Luận văn thạc sĩ, Học viện Khoa học xã hội.
6 Nguyễn Thị Ngọc Huyền và ctv (2012), Giáo trình Quản lý học, Nxb Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội
7 Quốc hội (2003), Luật Bầu cử đại biểu HĐND số 12/2003/QH11, Hà Nội.
8 Quốc hội (2003), Luật Tổ chức HĐND và UBND số 11/2003/QH11, Hà Nội.
9 Tác giả Trần Thị Sáu (2017), Hoạt động giám sát của HĐND tỉnh Quảng Bình, Luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia.
10 Thủ tướng Chính phủ (1998), Quyết định 135/1998/QĐ-TTg ngày 31/07/1998 Phê duyệt Chương trình phát triển KT-XH các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa, Hà Nội.
11 Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định 102/2009/QDĐ-TTg ngày 07/08/2009
Về chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn,
12 Thủ tướng Chính phủ (2016), Quyết định 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016 Phê duyệt CS đặc thù hỗ trợ phát triển KT-XH vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2017-2020, Hà Nội.
13 Trịnh Đình Bá (2016), Hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện từ thực tiễn tỉnh Quảng Ngãi, Học viện Khoa học xã hội. và miền núi trên địa bàn tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2017-2020, Hòa Bình.