Việc trở thành thành viên của WTO đã mở ra rất nhiều cơ hội mới để phát triển mọi mặt về kinh tế, xã hội, an ninh quốc phòng cho Việt Nam. Tuy nhiên, cũng đã có không ít thách thức được đặt ra cho đất nước ta trong giai đoạn đổi mới này. Dưới sự lãnh đạo, quan tâm của Đảng và Nhà nước; nước ta đang trong giai đoạn vươn mình để có thể sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới. Đổi mới toàn diện luôn là chủ trương hàng đầu trong công cuộc chuyển mình để phát triển của nước ta. Cùng với sự đi lên của đất nước, nhu cầu về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã cũng ngày càng gia tăng. Xét về góc độ hành chính học, việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp là một dịch vụ công mà Nhà nước có trách nhiệm phải cung ứng cho người dân của mình. Quản lý nhà nước về cấp Phiếu lý lịch tư pháp xét cho cùng là hoạt động quản lý cung ứng dịch vụ công để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Trên tinh thần đó, trong điều kiện nước ta đang tích cực xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa với trọng tâm là đẩy mạnh tổng thể cải cách nền hành chính quốc gia, xây dựng nền hành chính hiện đại, trong sạch, hiệu quả, đáp ứng ngày càng tốt yêu cầu của công dân, thì việc cải cách trong lĩnh vực tư pháp nói riêng, đặc biệt là trong hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp là đòi hỏi tất yếu khách quan của nhu cầu phát triển. Lý lịch tư pháp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống của công dân, cũng như trong quản lý nhân sự và hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự như: đáp ứng yêu cầu của cá nhân cần chứng minh bản thân có hay không có án tích. Những thông tin lý lịch tư pháp về cá nhân được cung cấp dưới hình thức Phiếu lý lịch tư pháp, lý lịch tư pháp là một trong những nguồn thông tin để các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị… xem xét, đánh giá tư cách đạo đức của một cá nhân.Việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp được cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp (Sở Tư pháp và Trung tâm Lý lịch tư pháp Quốc gia) thực hiện khi có yêu cầu cấp Phiếu của cá nhân (công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam), tổ chức có thẩm quyền, cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ cho quá trình điều tra, truy tố, xét xử.
Mục đích nghiên cứu đề tài
Hiện nay, nhiều công trình nghiên cứu pháp luật đã được thực hiện về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Việt Nam và một số quốc gia khác Tuy nhiên, phần lớn các nghiên cứu này chủ yếu tập trung vào hoạt động quản lý nhà nước về hộ tịch, đặc biệt là việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại hai thành phố lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Hiện tại, chưa có nghiên cứu nào về cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại tỉnh Bình Phước Dựa trên những nghiên cứu trước đó, chuyên đề tốt nghiệp của tôi được thực hiện nhằm phân tích và đánh giá quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp, đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện trong lĩnh vực này.
Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu kết hợp lý luận và thực tiễn, cùng với việc phân tích và tổng hợp, giúp làm rõ những ưu điểm và nhận diện các khuyết điểm để có biện pháp khắc phục và sửa chữa hiệu quả.
Ý nghĩa khoa học và giá trị ứng dụng của đề tài
Chuyên đề đã phân tích chi tiết các vấn đề lý luận và pháp lý liên quan đến việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp, đồng thời làm rõ thẩm quyền và thủ tục thực hiện cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước hiện nay.
Chuyên đề đã tiến hành phân tích thực trạng hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước, chỉ ra những ưu điểm nổi bật cũng như những hạn chế còn tồn tại trong công tác này.
Tôi hy vọng rằng những phân tích lý luận về hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp cùng với các giải pháp cụ thể cho Sở Tư Pháp tỉnh Bình Phước sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho những ai quan tâm Đồng thời, tôi mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả của hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại phòng Hành chính Tư pháp của Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước.
Bố cục của chuyên đề tốt nghiệp
Ngoài Phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo thì nội dung của chuyên đề tốt nghiệp được chia thành 2 chương
Chương 1 trình bày các vấn đề lý luận liên quan đến việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp, nhấn mạnh tầm quan trọng của quy trình này trong việc đảm bảo tính minh bạch và an toàn pháp lý Chương 2 phân tích thực trạng cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư Pháp tỉnh Bình Phước, chỉ ra những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác cấp phiếu lý lịch tư pháp tại địa phương.
Một số vấn đề lý luận và pháp luật điều chỉnh về việc cấp phiếu lý lịch tư pháp
Khái quát chung về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp
1.1.1 Khái niệm chung về hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Lý lịch tư pháp là hồ sơ ghi nhận án tích của người bị kết án, bao gồm các quyết định và bản án hình sự đã có hiệu lực từ Tòa án, thông tin về tình trạng thi hành án và các dữ liệu liên quan khác Ngoài ra, một số quốc gia còn quy định rằng lý lịch tư pháp có thể bao gồm việc cấm cá nhân đảm nhiệm các công việc hoặc chức vụ liên quan đến hoạt động kinh doanh sau khi bị tuyên bố phá sản bởi Tòa án.
Thuật ngữ "lý lịch tư pháp" được hiểu khác nhau ở mỗi quốc gia Tại các nước phương Tây, thuật ngữ này được gọi là "criminal records" trong tiếng Anh và "casier judiciaire" trong tiếng Pháp Mặc dù có cách gọi khác nhau, nhưng các thuật ngữ này đều đề cập đến việc ghi nhận thông tin về các chế tài và hình phạt mà cơ quan nhà nước đã tuyên đối với cá nhân, chủ yếu liên quan đến bản án hình sự.
Trong tiếng Pháp, "lý lịch tư pháp" được hình thành từ hai từ "casier" (cái tủ) và "judiciaire" (tư pháp), thể hiện tính chất sắp xếp và phân loại thông tin Lý lịch tư pháp là nơi lưu trữ các hồ sơ liên quan đến tư pháp, bao gồm thông tin về bản án hình sự, thương mại và hành chính.
Tại Bỉ, lý lịch tư pháp là hệ thống tự động đảm bảo việc đăng ký, lưu trữ và cập nhật thông tin về các bản án và quyết định liên quan đến lĩnh vực hình sự và quốc phòng Trong khi đó, ở Đức, lý lịch tư pháp bao gồm việc đăng ký và xử lý thông tin về bản án hình sự từ Tòa án, cùng với các quyết định của cơ quan hành chính và tòa án liên quan đến lĩnh vực công nghiệp và thương mại.
1 Lý lịch tư pháp-bách khoa toàn thư Wikipedia định của cơ quan công tố hình sự về việc truy tố đang thực hiện đối với người nào đó
Lý lịch tư pháp tại Việt Nam được hiểu là hồ sơ ghi nhận án tích của những người bị kết án qua bản án hình sự đã có hiệu lực pháp luật Theo Luật lý lịch tư pháp năm 2009, lý lịch tư pháp không chỉ bao gồm thông tin về án tích mà còn liên quan đến tình trạng thi hành án, đặc biệt là việc cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ hoặc tham gia vào việc thành lập, quản lý doanh nghiệp và hợp tác xã theo quy định của Luật Phá sản.
1.1.1.2 Lịch sử phiếu lý lịch tư pháp
Việc ghi nhớ án tích của người phạm tội đã có từ thời trung cổ và không chỉ được lưu trữ qua Phiếu lý lịch tư pháp hiện đại Nhiều quốc gia đã áp dụng các hình thức ghi nhớ khác nhau, như việc khắc chữ lên mặt, chặt ngón tay hoặc tai, hoặc đánh dấu bằng hoa huệ trên vai như ở Pháp Những hình thức này phản ánh sự nghiêm khắc của luật pháp trong việc lưu giữ dấu ấn của tội phạm, từ việc đánh dấu nô lệ đến những phương pháp khác tùy theo loại tội.
Theo luật phong kiến ở một số quốc gia như Trung Quốc và Việt Nam, hình thức thích chữ vào mặt thường được áp dụng cho các tội đại hình với hình phạt lưu đày Trong khi đó, hình thức chặt ngón tay, ngón chân thường được áp dụng cho tội trộm cắp, nhằm ghi nhớ án tích của kẻ phạm tội.
Lý lịch tư pháp đã được hình thành để thay thế cho phương thức ghi nhớ hình phạt từ thời trung cổ, thông qua việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp.
2 Điểm 1 phần I của Thông tư liên tịch số: 07/1999/TTLT-BTP-BCA ngày 08 tháng 02 năm 1999 của liên bộ
Bộ Tư pháp - Bộ Công an quy định việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp
3 “Hệ thống thông tin VBQPPL” Truy cập 16 tháng 8 năm 2016
Lý lịch tư pháp thành văn chủ yếu được thể hiện qua Sổ bộ, nơi ghi chép các bản án mà Tòa án đã tuyên hàng năm Nhờ vào Sổ bộ này, người ta có thể dễ dàng truy tìm án tích của từng cá nhân.
Nội dung cơ bản của lý lịch tư pháp bao gồm thông tin về cá nhân người bị kết án, tội danh, điều khoản luật áp dụng, hình phạt chính và bổ sung, nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự, án phí, cùng với thông tin về ngày, tháng, năm tuyên án, tòa án tuyên án, số hiệu bản án và tình trạng thi hành án.
Phiếu lý lịch tư pháp là hình thức chính thức do cơ quan quản lý cấp, có giá trị chứng minh thông tin cá nhân về án tích và khả năng đảm nhiệm các công việc, chức vụ liên quan đến hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong trường hợp bị tuyên bố phá sản bởi Tòa án.
Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp được xây dựng dựa trên thông tin từ Phiếu lý lịch tư pháp, bao gồm án tích, tình trạng thi hành án, và các cấm đoán liên quan đến công việc hay chức vụ trong hoạt động kinh doanh do quyết định tuyên bố phá sản của Tòa án.
Việc cấp lý lịch tư pháp mang những mục đích quan trọng cho từng cá nhân:
Nó đáp ứng yêu cầu cần chứng minh cá nhân có hay không có án tích, có bị cấm hay không
Lý lịch tư pháp ghi nhận việc xoá án tích, tạo điều kiện cho người đã bị kết án có thể tái hoà nhập cộng đồng
Những thông tin lý lịch tư pháp sẽ hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự và hoạt động thống kê tư pháp hình sự
Hỗ trợ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã…
Lý lịch tư pháp hiện nay đóng vai trò quan trọng trong đời sống dân sự của công dân, góp phần vào công tác quản lý nhân sự và hỗ trợ cho các hoạt động tố tụng hình sự.
Phiếu lý lịch tư pháp là tài liệu quan trọng giúp cá nhân chứng minh tình trạng án tích và các vấn đề pháp lý hình sự của mình Thông tin lý lịch tư pháp được cung cấp theo yêu cầu của các cơ quan hữu quan và được lưu trữ theo quy định Việc có Phiếu lý lịch tư pháp sẽ hỗ trợ cá nhân trong việc xác minh tình trạng tiền án, đáp ứng nhu cầu chứng minh bản thân một cách chính xác và hợp pháp.
Thông tin về quá khứ nhân thân của bị can, bị cáo đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử, giúp xác định các tình tiết tăng nặng hoặc giảm nhẹ Việc xác minh tình trạng tiền án của bị can là cần thiết để đánh giá khả năng tái phạm Tại một số quốc gia, Viện công tố phải gửi yêu cầu đến cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp để nhận Phiếu lý lịch tư pháp, kèm theo hồ sơ truy tố, nhằm làm căn cứ xác định tình trạng tái phạm của bị can.
Các nguồn thông tin làm cơ sở cho việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp
Trong xã hội hiện đại, việc tiếp cận thông tin qua báo chí và mạng internet trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết Tuy nhiên, không phải tất cả thông tin trên mạng đều chính xác; nhiều thông tin có thể gây hiểu lầm về thực tế Do đó, việc cấp Phiếu lý lịch cần phải dựa trên các nguồn thông tin đã được Nhà nước quy định rõ ràng và tuân thủ đúng quy trình.
Thông tin lý lịch tư pháp về án tích được quy định tại Điều 15 của Luật lý lịch tư pháp năm 2009 Các nguồn thông tin này bao gồm nhiều tài liệu và cơ sở dữ liệu khác nhau, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ trong việc xác lập lý lịch tư pháp.
“1 Bản án hình sự sơ thẩm đã có hiệu lực pháp luật và bản án hình sự phúc thẩm;
2 Quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm về hình sự;
3 Quyết định thi hành án hình sự;
4 Quyết định miễn chấp hành hình phạt;
5 Quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt;
6 Quyết định hoãn chấp hành hình phạt tù;
7 Quyết định tạm đình chỉ chấp hành hình phạt tù;
8 Quyết định miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với khoản thu nộp ngân sách nhà nước;
9 Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù; văn bản thông báo kết quả thi hành hình phạt trục xuất;
10 Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù cho hưởng án treo và các hình phạt bổ sung;
11 Quyết định thi hành hình phạt tiền, tịch thu tài sản án phí và các nghĩa vụ dân sự khác của người bị kết án; quyết định đình chỉ thi hành án; giấy xác nhận kết quả thi hành án; văn bản thông báo kêt thúc thi hành án trong trường hợp người bị kết án đã thực hiện xong nghĩa vụ của mình;
12 Quyết định ân giảm hình phạt tử hình;
13 Giấy chứng nhận đặc xá, đại xá;
14 Quyết định xóa án tích;
15 Giấy chứng nhận đương nhiên được xóa án tích;
16 Trích lục bản án hoặc trích lục án tích của công dân Việt Nam do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cung cấp cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao theo điều ước quốc tế về tương trợ tư pháp trong lĩnh vực hình sự hoặc theo nguyên tắc có đi có lại;
17 Quyết định của Tòa án Việt Nam về việc dẫn độ để thi hành án tại Việt Nam; quyết định của tòa án Việt Nam về việc tiếp nhận chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù; thông báo về quyết định đặc xá, đại xá, miễn, giảm hình phạt của nước chuyển giao đối với người đang chấp hành hình phạt tù;
18 Thông báo về việc thực hiện quyế định dẫn độ người bị kết án, quyết định chuyển giao người đang chấp hành hình phạt tù tại Việt Nam theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.” 8
Theo Điều 36 của Luật lý lịch tư pháp năm 2009, thông tin lý lịch tư pháp về việc cấm đảm nhiệm chức vụ và quản lý doanh nghiệp hợp tác xã được quy định rõ ràng Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong việc quản lý các tổ chức kinh tế, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cộng đồng và người tiêu dùng Việc nắm rõ các quy định này là cần thiết để tránh những rủi ro pháp lý cho cá nhân và doanh nghiệp.
Thông tin lý lịch tư pháp liên quan đến việc cấm đảm nhiệm chức vụ, thành lập và quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã được xác định từ quyết định tuyên bố phá sản đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án, theo quy định của Luật phá sản.
8 Điều 15 Luật lý lịch tư pháp
Hoạt động cấp phiếu lý lịch tư pháp là một thủ tục pháp lý quan trọng, diễn ra thường xuyên trong đời sống hiện đại, nhằm đáp ứng yêu cầu chứng minh nhân thân cho các giấy tờ liên quan Mặc dù người dân đã quen thuộc với quy trình này, nhưng ít ai hiểu rõ ý nghĩa và sự phát triển của nó qua lịch sử Việc nắm bắt quá trình hình thành và phát triển của hoạt động cấp phiếu lý lịch tư pháp không chỉ giúp mọi người nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của nó mà còn phản ánh những nỗ lực tích cực của Nhà nước trong việc hoàn thiện hệ thống pháp lý thiết yếu này.
Theo từng giai đoạn phát triển của đất nước, quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp đã được cải tiến về thủ tục, thời gian và địa điểm thực hiện, phù hợp với nhu cầu xã hội hiện đại Hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động này cũng ngày càng được hoàn thiện và cụ thể hóa, nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu của người dân.
Thực trạng cấp phiếu lý lịch tư pháp tại sở tư pháp tỉnh Bình Phước
Khái quát chung về thành phố Đồng Xoài tỉnh Bình Phước
Trước năm 1975, Đồng Xoài là quận lỵ quận Đôn Luân, tỉnh Phước Long, được thành lập ngày 24 tháng 7 năm 1961 và tồn tại đến năm 1975
Vào ngày 16 tháng 10 năm 2018, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thành lập phường Tiến Thành thuộc thị xã Đồng Xoài và thành phố Đồng Xoài thuộc tỉnh Bình Phước Thành phố Đồng Xoài hiện có 6 phường và 2 xã, nằm ở phía Nam tỉnh Bình Phước Về mặt địa lý, Đồng Xoài giáp huyện Chơn Thành ở phía Tây, huyện Phú Giáo (tỉnh Bình Dương) ở phía Tây Nam, và huyện Đồng Phú ở phía Bắc, Đông và Nam.
Trên địa bàn Đồng Xoài có 03 tôn giáo lớn là Phật giáo, Công giáo, Tin lành với 10.003 tín đồ, chiếm 12,24% tổng dân số
Đồng Xoài, thành phố trực thuộc tỉnh Bình Phước, cách thành phố Hồ Chí Minh 101 km, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của tỉnh Với vị trí thuận lợi tại giao lộ giữa Quốc lộ 14 và tỉnh lộ 741, Đồng Xoài kết nối với các tỉnh như Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai Thành phố có hơn 20 dân tộc cùng sinh sống và đang có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
Trong những năm qua, Thành phố Đồng Xoài đã đạt nhiều thành tựu đáng kể nhờ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cùng với nỗ lực của các cấp, các ngành và nhân dân Những thành tựu này đã góp phần giữ vững ổn định chính trị, đồng thời phát triển mạnh mẽ về kinh tế và văn hóa Lãnh đạo thành phố cũng đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh.
Nghị quyết 587/NQ-UBTVQH14 năm 2018 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành, quy định về việc thành lập thị trấn Tân Khai thuộc huyện Hớn Quản, thành lập phường Tiến Thành thuộc thị xã Đồng Xoài, cùng với việc nâng cấp thành phố Đồng Xoài thuộc tỉnh Bình Phước.
10 https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Xo%C3%A0i#cite_ref-8
2.1.2 Đặc điểm về kinh tế - xã hội
Vào năm 2017, dân số trung bình của tỉnh ước tính khoảng 968.714 người, tăng 1,28% so với năm 2016 Tỉnh có khoảng 589.121 lao động, trong đó 97,70% đang làm việc trong các ngành kinh tế, chủ yếu là nông, lâm nghiệp và thủy sản, chiếm 55,70% Theo khu vực, lao động nông thôn chiếm 75,77% tổng số.
Cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ quản lý và dạy học đã được đầu tư mạnh mẽ, đặc biệt tại các vùng sâu, vùng xa, giúp hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục Năm học 2016-2017, hơn 99% học sinh tiểu học đạt loại “hoàn thành” môn Tiếng Việt và Toán, trong khi 53,8% học sinh THCS và 63,5% học sinh THPT đạt học lực Khá-Giỏi, tỷ lệ tốt nghiệp THPT đạt 98,8% với 589 học sinh bỏ học Toàn tỉnh đã có 111/111 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học, với 07 xã đạt chuẩn phổ cập giáo dục bậc THPT Đề án phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đã hoàn thành, và 11/11 huyện, thị xã được công nhận đạt chuẩn quốc gia Công tác xây dựng trường chuẩn quốc gia cũng được đẩy mạnh, hiện có 113/468 trường đạt chuẩn, chiếm 24,14% tổng số trường.
- Y tế, chăm sóc sức khỏe
Việc nâng cấp và xây dựng mới các công trình y tế, kết hợp với áp dụng phương pháp điều trị hiện đại và cải tiến quản lý tài chính, đã nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng Năm 2017, tỷ lệ mắc và tử vong do các bệnh truyền nhiễm hầu hết đều giảm so với năm trước, tuy nhiên, bệnh sốt xuất huyết vẫn diễn biến phức tạp với 2.498 ca mắc, giảm 1,4% so với cùng kỳ, trong đó có 02 ca tử vong, tăng 01 ca so với năm trước.
11 https://binhphuoc.gov.vn/ctk/san-pham/tinh-hinh-kinh-te-xa-hoi-uoc-ca-nam-2017-44.html
Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) ước tính đạt khoảng 39.851,3 tỷ đồng, với tốc độ phát triển tăng 6,64% so với cùng kỳ năm trước Cụ thể, nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản tăng 3,00%, công nghiệp và xây dựng tăng 9,90%, khu vực dịch vụ tăng 6,32%, và thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm tăng 10,03%.
Trong sáu tháng đầu năm, thời tiết mưa trái mùa đã làm giảm năng suất cây điều, dẫn đến tốc độ tăng trưởng nông lâm nghiệp và thủy sản giảm 0,23% Tuy nhiên, nhờ những biện pháp cụ thể và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, năng lực sản xuất kinh doanh trong năm 2017 đã có sự tăng trưởng đáng kể GRDP bình quân đầu người năm 2017 ước đạt 53,07 triệu đồng, tăng 18,72% so với kế hoạch và 10,98% so với cùng kỳ năm 2016.
Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế chưa đạt kế hoạch đề ra, nhưng vẫn duy trì ở mức cao Trong nửa đầu năm, sản xuất nông nghiệp gặp khó khăn với mức tăng trưởng âm Tuy nhiên, nhờ vào sự chỉ đạo tập trung và quyết liệt trong nửa cuối năm, dự kiến sẽ có sự cải thiện trong kết quả cả năm.
Năm 2017, sản xuất công nghiệp tiếp tục tăng trưởng 3,00% so với năm 2016, cho thấy sự ổn định trong phát triển kinh tế Ngân sách nhà nước đáp ứng tốt các nhiệm vụ chi thường xuyên, trong khi hoạt động thương mại và dịch vụ phục vụ nhu cầu của người dân trong dịp Tết Nguyên Đán Tổng mức bán lẻ hàng hóa có xu hướng tăng so với cùng kỳ năm trước, và hoạt động vận tải đảm bảo nhu cầu đi lại cũng như vận chuyển hàng hóa của nhân dân.
2.1.3 Khái quát chung về Sở tư pháp tỉnh Bình Phước
Ngày 01/01/1997, tỉnh Bình Phước được thành lập trên cơ sở chia tách từ tỉnh Sông Bé thành 2 tỉnh: Bình Dương và Bình Phước
Ngày 06/01/1997, UBND tỉnh Bình Phước ban hành Quyết định số
56/QĐ-UBND về việc thành lập Sở Tư pháp
Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, có trách nhiệm tổ chức, biên chế và quản lý công tác theo chỉ đạo của UBND tỉnh Đồng thời, Sở cũng chịu sự hướng dẫn, kiểm tra và thanh tra về chuyên môn nghiệp vụ từ Bộ Tư pháp.
Sở là một đơn vị có tư cách pháp nhân, sở hữu con dấu riêng và được cấp kinh phí hoạt động từ ngân sách nhà nước Ngoài ra, Sở còn có quyền mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng theo quy định của pháp luật.
Kể từ khi thành lập, để đáp ứng yêu cầu hoàn thiện thể chế của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều quy định mới cho ngành Tư pháp Sở Tư pháp đã nhanh chóng tham mưu UBND tỉnh ban hành các Quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp, bao gồm Quyết định số 70/1999/QĐ-UB và Quyết định số 96/2005/QĐ-UBND Đặc biệt, vào ngày 14/7/2015, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 19/2015/QĐ-UBND, quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước, thay thế Quyết định số 27/2009/QĐ-UBND và có hiệu lực từ ngày 24/7/2015.
Quyết định số 19/2015/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Phước quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Tư pháp tỉnh Để thực hiện nghiêm túc quyết định này, Giám đốc Sở Tư pháp đã ban hành Quyết định số 101/QĐ-STP ngày 14/8/2015, quy định chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các Phòng, đơn vị sự nghiệp thuộc Sở Ngoài ra, Quyết định số 127/QĐ-STP ngày 02/11/2015 cũng đã được ban hành để quy định chế độ làm việc của Sở Tư pháp.
Thực tiễn về việc cấp phiếu Lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp Bình Phước, nguyên nhân và giải pháp thực hiện
2.2.1 Quá trình tìm hiểu và thu thập thông tin tại Sở Tư Pháp tỉnh Bình Phước
Việc thu thập thông tin là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình thực tập của sinh viên, giúp nghiên cứu sinh hiểu rõ hơn về ngành nghề và tạo cơ sở cho chuyên đề thực tập sau này Nhận thức được tầm quan trọng này, tôi đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc thu thập và xử lý tài liệu tại Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước ngay từ những ngày đầu.
Dưới sự hướng dẫn của lãnh đạo, các chuyên viên phòng Hành chính Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đã thực tập và thu thập số liệu về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại địa phương Số liệu trong chuyên đề hoàn toàn chân thực và phản ánh đúng tình hình cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong những năm gần đây, được tổng hợp từ các báo cáo tháng, quý, năm của Sở Tư pháp và sổ thụ lý hồ sơ Tuy nhiên, những số liệu này vẫn chỉ mang tính chất đơn thuần và chưa đủ để đánh giá bản chất của việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Bình Phước.
Bài viết này tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn như báo chí, sách vở và báo mạng, cùng với sự hỗ trợ nhiệt tình từ cán bộ Sở Tư pháp trong quá trình thực tập Ngoài ra, bài viết cũng đề cập đến quy trình thực tiễn cấp Phiếu Lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước.
Theo Quyết định số 744/QĐ-UBND ngày 31/3/2017 của Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước, Quy chế phối hợp thực hiện Luật Lý lịch tư pháp đã được ban hành Công văn số 2437/UBND-NC ngày 25/7/2017 cũng đề cập đến việc thực hiện công tác Lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh, nhằm đảm bảo sự phối hợp hiệu quả trong việc thi hành luật này.
Sở Tư pháp báo cáo tình hình giải quyết yêu cầu cấp Phiếu Lý lịch tư pháp năm 2018 (niên độ từ 01/01/2018 đến 31/12/2018), cụ thể như sau:
Thực trạng cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước
Trong năm 2018, Sở Tư pháp đã tiếp nhận và cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho 3.171 trường hợp, tăng 946 trường hợp so với năm 2017.
Trong năm 2018, đã ghi nhận 86 trường hợp có án tích trong hồ sơ lý lịch tư pháp Đến nay, cơ quan chức năng đã tiến hành xác minh và cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho 76 trường hợp, trong khi 10 trường hợp còn lại đang chờ kết quả xác minh.
+ 06 trường hợp phải xác minh tại các cơ quan ngoài tỉnh
+ 04 trường hợp tiến hành xác minh tại các cơ quan trong tỉnh
Các trường hợp này đã được Công an tỉnh xác minh với kết quả là “bắt và lập danh chỉ bản”, do đó việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho cá nhân yêu cầu không thể thực hiện vì chưa nhận được phản hồi từ các cơ quan, đơn vị phối hợp.
Tình hình phối hợp thực hiện
Trong năm 2018, các cơ quan như Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan Thi hành án dân sự và Thi hành án hình sự đã chú trọng đến việc phối hợp cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, nhằm xây dựng Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp theo đúng quy định của Luật Lý lịch tư pháp và Nghị định số 111/2010/NĐ-CP Sở Tư pháp đã tiếp nhận 5.132 thông tin từ các cơ quan này để cập nhật vào cơ sở dữ liệu.
Cơ sở dữ liệu quốc gia Đến nay, các thông tin này đã được cập nhật một cách đầy đủ, chính xác và kịp thời
Sở Tư pháp đã tích cực hợp tác với Công an tỉnh để rút ngắn thời gian tra cứu và xác minh thông tin lý lịch tư pháp của cá nhân khi có yêu cầu cấp Phiếu.
Lý lịch tư pháp đã được cải cách, rút ngắn thời gian cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ 02 đến 04 ngày cho mỗi hồ sơ Sự thay đổi này góp phần quan trọng vào công tác cải cách hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ của Sở Tư pháp tại Trung tâm phục vụ hành chính công tỉnh.
Trong thời gian quy định, đã tiến hành sao gửi 4.115 thông tin lý lịch tư pháp đến các Sở Tư pháp tại Đắk Nông, Bình Dương, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia.
Sở Tư pháp đã tích cực hợp tác với UBND cấp xã để tra cứu và xác minh các điều kiện tự động xóa án tích theo quy định của Luật Lý lịch tư pháp Điều này được thực hiện đối với những trường hợp yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp mà người yêu cầu có án tích.
Một số cơ quan chưa chú trọng đến việc phối hợp xác minh thông tin về án tích, dẫn đến tình trạng chậm phản hồi hoặc không phản hồi thông tin cho Sở Tư pháp Để giải quyết vấn đề này, Sở Tư pháp đã ban hành Công văn số 294/STP.
12 báo cáo cấp phiếu LLTP năm 2018 của phòng hành chính –Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước
HCTP ngày 17/5/2018 gửi Chánh án Toà án nhân dân tỉnh, Cục trưởng Cục thi hành án dân sự và Công an tỉnh để chỉ đạo xử lý
Việc phối hợp trong xác minh thông tin lý lịch tư pháp tại một số tỉnh như Quảng Ninh, Hải Dương, và Bà Rịa – Vũng Tàu gặp nhiều khó khăn do các cơ quan, đơn vị không cung cấp phản hồi cho Sở Tư pháp Hệ quả là Sở Tư pháp không có đủ cơ sở để cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo yêu cầu Để khắc phục tình trạng này, Sở Tư pháp đã gửi văn bản đề nghị các đơn vị phản hồi và yêu cầu Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia hỗ trợ xác minh, nhưng vẫn không nhận được phản hồi trong 06 trường hợp.
Việc xác minh các trường hợp hoàn thành thời gian thử thách án treo và cấp Giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt cải tạo không giam giữ trước ngày 01/7/2011 gặp nhiều khó khăn do thiếu thông tin phản hồi.
Một số kiến nghị, giải pháp giải quyết các hạn chế trong việc cấp phiếu lý lịch tư pháp tại sở tư pháp tỉnh Bình Phước
Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý lý lịch tư pháp, các cơ quan như Sở Tư pháp và Trung tâm Lý lịch tư pháp Quốc gia cần tăng cường xây dựng và cập nhật dữ liệu lý lịch tư pháp, nhằm cung cấp thông tin cần thiết cho việc khai thác sau này Việc phối hợp thường xuyên giữa các địa phương và Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia là rất quan trọng để đảm bảo tính chính xác và thống nhất của thông tin Đồng thời, các cơ quan, đơn vị liên quan trong tỉnh cần tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật và Quy chế 744 của UBND tỉnh về phối hợp thực hiện Luật Lý lịch tư pháp, nhằm đáp ứng kịp thời yêu cầu cấp Phiếu lý lịch của người dân Điều này không chỉ giúp giải quyết nhanh chóng các yêu cầu của công dân mà còn hỗ trợ cơ quan quản lý trong việc xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp.
Tỉnh ủy và UBND tỉnh chú trọng tăng cường lãnh đạo các cơ quan Tư pháp và Công an trong việc thực hiện Quy chế 744 cùng các quy định pháp luật liên quan đến lý lịch tư pháp Để nâng cao hiệu quả công tác phối hợp, các cuộc họp liên ngành giữa các cơ quan Tư pháp, Công an và Sở Tư pháp được tổ chức nhằm cập nhật thông tin và triển khai biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời và phù hợp.
Cần tăng cường tuyên truyền và giáo dục về quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, giúp người dân nắm rõ thủ tục và quy trình cấp Phiếu tại Sở Tư pháp khi cần thiết.
Các Bộ, Ngành Trung ương cần chỉ đạo kịp thời các cơ quan thuộc ngành dọc trong việc phối hợp cung cấp thông tin lý lịch tư pháp, đặc biệt là cho các địa phương khác Đồng thời, cần ban hành hoặc tham mưu ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định rõ trách nhiệm và thời gian cung cấp thông tin cho Sở Tư pháp các địa phương trên toàn quốc nhằm khắc phục tình trạng chậm trễ trong việc cung cấp thông tin giữa các địa phương.
Các cơ quan có thẩm quyền cần chỉ đạo doanh nghiệp trong và ngoài nước tạo điều kiện thuận lợi cho việc tuyển dụng những người có án tích, đặc biệt là những trường hợp phạm tội do lỗi vô ý Điều này không chỉ giúp họ có cơ hội việc làm mà còn hỗ trợ quá trình tái hòa nhập cộng đồng, nuôi sống bản thân và gia đình, từ đó góp phần xây dựng và phát triển xã hội.
Cần thiết lập cơ chế và chế tài phù hợp cho các cơ quan phối hợp trong việc tra cứu và xác minh thông tin lý lịch tư pháp, nhằm rút ngắn thời gian cấp Phiếu lý lịch tư pháp Điều này không chỉ nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cơ quan mà còn bảo vệ quyền lợi của người dân, đảm bảo họ không bị ảnh hưởng trong quá trình này.
Để bảo vệ bí mật đời tư cá nhân, cần thiết phải siết chặt quy định liên quan đến Phiếu lý lịch tư pháp số 2 Có thể xem xét việc bãi bỏ hoàn toàn Phiếu lý lịch tư pháp số 2 hoặc chỉ cấp phiếu này cho những cá nhân có nhu cầu kiểm tra tình trạng án tích của bản thân Đồng thời, các tổ chức không nên yêu cầu người dân nộp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Để đảm bảo tính thống nhất và chính xác trong việc áp dụng pháp luật cũng như tình trạng án tích của đương sự, cần bổ sung quy định về thời hạn sử dụng Phiếu Lý lịch tư pháp phù hợp với quy trình tố tụng của Bộ luật Tố tụng hình sự Việc này nhằm tránh tình trạng từ chối Phiếu Lý lịch tư pháp do quá thời hạn, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.
Đồng Xoài, thành phố trực thuộc tỉnh Bình Phước, cách thành phố Hồ Chí Minh 101 km, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của tỉnh Với vị trí thuận lợi tại giao lộ giữa Quốc lộ 14 và tỉnh lộ 741, Đồng Xoài kết nối với các tỉnh như Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai Thành phố có hơn 20 dân tộc sinh sống và nổi bật với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.
Nghị định số 111/2010/NĐ-CP, ban hành ngày 23/11/2010, của Chính phủ đã quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật lý lịch tư pháp, giúp Sở tư pháp cải thiện hiệu quả hoạt động và nâng cao chất lượng phục vụ.
Cán bộ Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước luôn đáp ứng tốt yêu cầu công việc, đảm bảo sự tin tưởng và hài lòng của người dân Với tiêu chí cải cách thủ tục hành chính, Sở nỗ lực thực hiện đúng quy định pháp luật nhằm góp phần vào công cuộc cải cách hành chính của Nhà nước, mang lại lợi ích cho toàn dân Mặc dù còn một số khó khăn trong việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước đang nỗ lực khắc phục để phục vụ người dân tốt nhất Hy vọng với các giải pháp và kiến nghị đã nêu, công tác cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại tỉnh Bình Phước và cả nước sẽ được hoàn thiện hơn.
Công tác lý lịch tư pháp ngày càng trở nên quan trọng trong xã hội hiện đại, khi hầu hết các cơ quan nhà nước và doanh nghiệp yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp khi nộp hồ sơ tuyển dụng hoặc thực hiện thủ tục hành chính Đây là một phần thiết yếu trong công tác phòng, chống tội phạm, vì vậy việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp tại các cơ quan quản lý là cần thiết Sự phối hợp giữa các ngành và địa phương trên toàn quốc là yêu cầu cấp bách để đáp ứng kịp thời các yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần có cái nhìn tích cực và chia sẻ trong tuyển dụng đối với những người có án tích, đặc biệt là những trường hợp phạm tội do lỗi vô ý, nhằm tạo điều kiện tái hòa nhập cộng đồng Việc tạo việc làm cho họ không chỉ giúp họ hướng thiện mà còn góp phần xây dựng xã hội Hiện nay, quy định pháp luật về cấp Phiếu lý lịch tư pháp đã thể hiện sự tôn trọng quyền lợi hợp pháp của công dân, nhưng vẫn còn tồn tại những thiếu sót trong quy định xóa án tích, ảnh hưởng đến cuộc sống và công việc của những người đã từng bị kết án khi tái hòa nhập.
Để giải quyết hiệu quả yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, cần có sự phối hợp kịp thời giữa các cơ quan và đơn vị liên quan Sự cảm thông và chia sẻ từ phía người yêu cầu cũng như các cơ quan khác là cần thiết để giảm áp lực cho Sở Tư pháp, đặc biệt trong các trường hợp trễ hạn Thực tế cho thấy, do cơ sở dữ liệu chưa hoàn thiện, Sở Tư pháp phụ thuộc vào thông tin từ các cơ quan, đơn vị để ghi nhận tình trạng án tích vào Phiếu lý lịch tư pháp, đặc biệt là đối với những trường hợp có án tích.