1.2. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa trên thế giới và ở Việt Nam
1.2.2. Tình hình sản xuất và nghiên cứu hoa lily trên thế giới
1.2.2.1. Tình hình sản xuất hoa lily trên thế giới
Theo Hoàng Ngọc Thuận (2005)[18], sản xuất hoa cắt và trồng chậu đang nhanh chóng lan rộng trên toàn thế giới, theo thống kê mới đây có 145 quốc gia trồng hoa trên toàn thế giới. Diện tích hoa cắt cành và giá trị sản lượng trên thế giới đang tăng nhanh, dựa trên 17 nước sản xuất hoa quan trọng nhất với diện tích ƣớc lƣợng hiện nay vào khoảng 60.000 ha.
Sản xuất củ giống lily trên thế giới tập trung ở 10 nước, trong đó Hà Lan có diện tích sản xuất lớn nhất với 4.280 ha (77%), theo sau là Pháp (401ha; 0,8%); Chile (205ha; 0,4%); Mỹ (200ha; 0,4%); Nhật Bản (189ha;
0,3%) và New Zealand (110ha; 0,2%) (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Ở Hà Lan, thương mại củ giống hoa bắt đầu có từ thế kỷ XVI và tiếp tục phát triển cho đến ngày nay. Hà Lan là nước sản xuất củ giống hoa lily quan trọng nhất trên thế giới. Diện tích sản xuất củ lily đã tăng một cách nhanh chóng từ 3500ha năm 1995 lên 4500ha năm 2000 (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
Ngày nay, củ giống lily được sản xuất ở nhiều nước khác ngoài Hà Lan.
Sản xuất củ lily ở các nước như: Pháp, Nhật, Mỹ, Chile, Australia và New Zealand cũng có những đóng góp đáng kể (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Thương mại quốc tế hoa cắt tập trung ở các thị trường EU, Nhật Bản và Mỹ với giá trị bán lẻ tương ứng lần lượt là 955; 6.500 và 3.800 triệu euro. Hà Lan, Kenya, Israel, Columbia và Ecuador là những nước xuất khẩu hoa cắt lớn. Đức cũng là nước nhập khẩu hoa cắt lớn nhất thế giới.
Các nước sản xuất mới như: Guatemala, Chile, Uganda, Tanzania, Ấn Độ và Việt Nam cũng đang là những thị trường mới nổi lên (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Ở Hà Lan, lily xếp vị trí thứ 4 trong số 10 cây hoa cắt quan trọng, chỉ xếp sau hoa hồng, cúc và tulip. Doanh thu bán lẻ của hoa lily năm 2005 chiếm 7% (164 triệu euro) trong tổng số doanh thu bán lẻ của các loại hoa.
Doanh thu này tăng 3,7% so với năm 2004 (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Ở Italia, lily là một trong những cây hoa cắt có giá trị kinh tế quan trọng nhất, chiếm diện tích khoảng 280-300ha, với tổng giá trị sản xuất là 71 triệu đô la. Tất cả các củ giống, ƣớc chừng khoảng 152 triệu, sử dụng cho sản xuất hoa cắt chủ yếu nhập khẩu từ Hà Lan [9].
Do nhu cầu tiêu dùng hoa lily trên thế giới ngày càng tăng nên hoa lily ngày càng trở nên phổ biến hơn. Để đáp ứng nhu cầu này, nhiều nước khác nhƣ: Chile, Kenya, Brazil, Costa Rica… cũng đã mở rộng diện tích trồng hoa lily với những thuận lợi nhƣ có điều kiện chiếu sáng phù hợp, chi phí sản xuất và nhân công rẻ hơn so với Hà Lan (Đặng Văn Đông, 2010) [9].
Về mặt tiêu thụ củ giống Nhật Bản là nước mua nhiều nhất mỗi năm mua khoảng 690 triệu củ sau đó là Italia, Mỹ, Đức, Trung Quốc, Hàn Quốc... Mức độ tiêu thụ các loại hoa cắt của Nhật rất cao và trở thành nước nhập khẩu hoa lớn nhất thế giới, mỗi năm nhập khoảng trên 500 triệu USD.
Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
Ở Nhật hoa lily chỉ đứng sau hoa hồng và hoa phăng. Diện tích trồng hoa lily khoảng 450 km2, đứng thứ tƣ. Có những vùng hoa lily đang lấn át các hoa khác. Những năm gần đây hoa lily phát triển mạnh, giá cả ổn định và có phần hạ. Các dòng hoa lily phương đông, giống Casa blanca, các giống của Châu Âu đang chiếm ƣu thế, các giống Châu á vàng, cam, phấn hồng cũng có ƣu thế [37].
Ở Hàn Quốc, lily là cây hoa cắt có vị trí quan trọng thứ 4. Diện tích sản xuất đã tăng lên 223 ha năm 1992 so với 32 ha năm 1985. Khoảng 15%
củ giống sử dụng cho sản xuất hoa cắt và các giống mới đƣợc nhập khẩu từ Hà Lan. Năm 1992, 8 triệu củ (1,6 triệu đô la) đƣợc nhập khẩu cho sản xuất hoa cắt trong khi đó xuất khẩu hoa cắt lần đầu là 580.000 cành hoa (1 triệu đô la) tới Nhật Bản năm 1993 (Kim, 1996) [34].
Kenia là nước sản xuất hoa chủ yếu của Châu Phi và cũng là nước xuất khẩu hoa tươi sang Châu Âu lớn nhất chủ yếu là các loại: hoa phăng 317 km2; hoa ly 112 km2; hoa hồng 80 km2. Mỗi năm xuất hoa sang Châu Âu trị giá là 6 tỷ 500 triệu USD [37].
Những năm 1980 Mỹ bắt đầu trồng hoa lily chậu và họ cho ra đƣợc rất nhiều giống trồng trong chậu. Năm 1997 giá trị hoa lily chậu đạt 3 tỷ 499 triệu USD chiếm 5% tổng giá trị hoa chậu cả nước. Ngoài ra vùng Barvede Heredia ở Petorica do có nhiều đất bazan màu mỡ và nhiệt độ trung bình từ 14-23oC là điều kiện tốt nhất cho hoa lily, cũng là nơi cung cấp 1 lƣợng lớn hoa lily cho nước Mỹ.
Trung Quốc là nước trồng lily lâu đời song trước đây chủ yếu là trồng lily làm thuốc và làm thực phẩm. Hoa lily Lan châu rất nổi tiếng ở Cam Túc có diện tích trồng lớn, sau đó là lily dại đƣợc trồng nhiều ở Hồ Bắc, Hồ Nam. Lily làm cảnh có các dòng lily thơm, lily Hồ Bắc, Sơn Đan, lily làm thuốc… chủ yếu trồng trong vườn gia đình. Hiện nay, sản xuất hoa
Số hóa bởi trung tâm học liệu http://www.lrc-tnu.edu.vn/
lily cắt cành đang đƣợc phát triển mạnh tuy nhiên trình độ và kỹ thuật sản xuất còn lạc hậu hơn Hà Lan, Nhật Bản và nhiều nước tiên tiến khác theo Triệu Tường Vân et al (2005) [37].
Vân Nam được mệnh danh là vương quốc hoa của Trung Quốc hiện nay về diện tích và sản lượng cành cắt đứng đầu cả nước. Đây cũng là nơi có rất nhiều hoa ly hoang dại. Vì có ƣu thế đặc biệt về thiên nhiên nên nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đã đầu tư vào đây để trồng hoa. Hiện nay diện tích hoa ly cắt cành ở đây là 9000 mẫu (450 ha), sản lƣợng là 2201 triệu cành. Diện tích trồng củ giống là 1800 mẫu (120 ha), sản lƣợng 2 tỷ 600 triệu củ. Hoa lily ở đây đã đƣợc xuất khẩu sang Nhật và Đông Nam Á theo Triệu Tường Vân et al (2005)[37].
Công nghệ sản xuất hoa lily cắt cành ở Đài Loan cũng rất tiên tiến.
Năm 2001 nước này đã có 490 ha trồng hoa lily, trong đó xuất khẩu hoa lily cắt cành đạt 7,4 triệu USD.
Các nước Đức, Mêhicô, Colombia, Israen… đều có trồng hoa lily.