1. Công tác bố trí chi tiết a. Bố trí về mặt bằng
Công việc bố trí mặt bằng kể từ mặt sàn của tầng thứ hai được thực hiện ngay từ trước khi đổ bê tông sàn. Công việc bố trí về mặt bằng lúc này là phải định rõ vị trí đường biên theo thiết kế của mặt sàn và vị trí của tất cả
các trục và các chi tiết khác của tòa nhà.
Cơ sở để bố trí chi tiết về mặt bằng là các điểm khống chế đã được lần lượt chuyển lên các tầng từ mạng lưới trên mặt bằng gốc. Việc bố trí chi tiết thường được tiến hành bằng máy kinh vĩ hoặc toàn đạc điện tử để định tuyến theo hướng các cạnh, hoặc dựng các góc vuông với các cạnh của lưới. Sau đó dựa theo hướng chuẩn vừa xác định, người ta sẽ đặt khoảng cách thiết kế giữa các trục được lấy từ bản vẽ thi công để xác định các trục chi tiết của tong bộ phận. Việc đo chiều dài được tiến hành bằng thước thép đo trực tiếp
lên mặt bê tông. Vị trí giao nhau giữa các trục sẽ được đánh dấu bằng các
đinh bê tông dài (3-5)cm có dấu tâm tròn hoặc chữ thập trên đầu mũ. Tất cả
các đầu đinh mũ sau khi đã cố định cần khoanh tròn bằng sơn đỏ và ghi rõ số hiệu điểm trục bên cạnh. Nhờ cách đánh dấu điểm như vậy mà ta có thể dễ dàng tìm lại chúng và khôi phục lại vị trí của tất cả các trục để sử dụng cho các công việc bố trí khác hoăc đo kiểm tra hoàn công về sau, ngay cả khi mặt sàn đã bị bùn đất hoặc nước vữa bê tông vương vãi che lấp mất các
đường vạch trục đã vạch kẻ và đánh dấu.
Sau khi đã xác định và đánh dấu được vị trí các trục bố trí trên mặt sàn, người ta sẽ dựa vào đó để xác định vị trí chính xác của từng chân cột chịu lực
để chuẩn bị đổ bê tông (xác định đường mép trong của các ván khuôn) hoặc vị trí đường tim và đường biên của tất cả các chi tiết công trình khác sẽ được xây dựng ở mỗi tầng.
Ngoài các máy kinh vĩ quang học thông thường, để bố trí về mặt bằng trong xây dựng các nhà cao tầng hiện nay, các đơn vị trắc địa thi công còn sử dụng các loại máy như sau:
- Máy kinh vĩ điện tử các loại của các hãng như : PENTAX, TOPCON, SOKKIA, NIKON (Nhật) LEICA (Thụy sĩ) vv… với các seri máy khác nhau có độ chính xác đo góc từ (2 – 10 )”
- Máy toàn đạc điện tử các loại như SET (2,3,4,5), NIKON(NS,DTM…), TOPCON (GTS) là các máy do Nhật sản xuất, các máy TC, TCR, TPS do Thụy Sĩ sản xuất có độ chính xác đo góc từ (2-5)”, đo cạnh từ (2-5)mm.
b. Bố trí về độ cao
Việc bố trí về độ cao trong quá trình thi công nhà cao tầng dựa trên cơ
sở độ cao của mốc thủy chuẩn thi công xây dựng đã được xác định trên mặt sàn của từng tầng và được thực hiện bằng phương pháp thủy chuẩn hình học.
Trong giai đoạn thi công phần thô, đổ bê tông sàn và các cấu chịu lực khác, việc bố trí độ cao chủ yếu là đặt các dấu mức cao đổ bê tông lên thành phía trong của ván khuôn. Trong giai đoạn hoàn thiện và lắp đặt các thiết bị, việc đặt các vị trí độ cao chủ yếu cần đảm bảo yếu tố tương hỗ giữa các bộ phận trong pham vi của từng tầng. Công việc được thực hiện bằng máy thủy chuẩn và mia với việc sử dụng các dấu vạch độ cao chẵn đã được đánh dấu từ trước trên các cột nhà. Máy thủy chuẩn thường dùng hiện nay trên các công trường xây dựng là các máy thủy chuẩn tự động của hãng PENTAX, NIKON, LEICA vv... Mia thủy chuẩn thường dùng loại mia rút bằng nhôm của Nhật hoặc Thụy Sĩ với giá trị khắc vạch trên mia là 1cm.
2. Công tác đo kiểm tra hoàn công trên các tầng a. Đo kiểm tra về mặt bằng
Việc đo kiểm tra về mặt bằng trên các tầng được thực hiện dựa trên cơ
sở các điểm và các cạnh của lưới bố trí cơ sở đã được chuyển lên mặt bằng xây dựng của tầng đó.
Trước khi đổ bê tông sàn, cần phải kiểm tra lại các vị trí các ván khuôn định dạng đường biên của sàn bao gồm các trị đo: đo khoảng cách giữa các điểm gãy của đường biên, đo chiều dài của các đường vuông góc hạ từ các điểm này tới các trục dọc và ngang gần nhất (được xác định trên mặt sàn bằng dây thép nhỏ kéo căng giữa các điểm dấu trục). Đối với các đoạn
đường biên sàn là đường cong tròn thì trước hết phải xác định vị trí của tâm
đường cong. Sau đó đo các đoạn từ tâm tới các điểm nằm trên thành phía trong của cốt pha biên. Tất cả các giá trị đo kiểm tra trên đều được so sánh với giá trị thiết kế đã được ghi trên các bản vẽ thi công. Tùy thuộc vào tính chất quan trọng của từng vị trí đo kiểm tra mà sai lệch so với giá trị thiết kế cã thÓ cho phÐp tõ (0.5 – 1)cm.
Khi đổ bê tông các cột chịu lực, tường bê tông của giếng thang máy, các bộ phận công trình bằng bê tông khác, các công tác đo kiểm tra bao
gồm: Kiểm tra độ lệch so với thiết kế của đường mép trong ván khuôn, vị trí các trục của ván khuôn, độ thẳng đứng của thành ván khuôn, kích thước và hình dạng của các ván khuôn vv…
Tất cả các mục kiểm tra chi tiết đều phải lập bản vẽ hoàn công, trên đó có chỉ rõ các giá trị độ lệch tại các vị trí so với giá trị thiết kế, độ nghiêng và hướng nghiêng…Sau đó bàn giao cho đơn vị thi công để chỉnh sửa lại ngay.
Công việc đô bê tông chỉ được cho phép tiến hành đối với các hạng mục công trình mà kết quả kiểm tra lần cuối cho thấy đã đạt các yêu cầu độ chính xác đã cho trong bản thiết kế do nhà thầu quy định.
Các công việc đo kiểm tra hoàn công sau khi đổ bê tông hoặc sau khi xây dựng các tường ngăn cũng được tiến hành tương tự.
Các phương pháp đo kiểm tra hoàn công thường áp dụng là: phương pháp các đường vuông góc (tọa độ vuông góc), phương pháp ngắm chuẩn cạnh sườn, phương pháp giao hội cạnh hoặc phương pháp đo tọa độ bằng các máy toàn đạc điện tử chính xác, sử dụng các gương chuyên dụng loại nhỏ.
Để làm cơ sở cho các công việc đo kiểm tra nêu trên, sau khi đổ bê tông và tháo dỡ ván khuôn, cần khôi phục lạư vị trí các trục đã đánh dấu dựa vào các dấu đinh bê tông đã được cố định trên mặt sàn sau khi đổ bê tông sàn tÇng.
b.Đo kiểm tra về độ cao
Công việc đo kiểm tra về độ cao đối với mỗi tầng được bắt đầu bằng việc đo kiểm tra độ cao mặt sàn trước khi đổ bê tông. Để làm việc này, máy thủy chuẩn cần đặt tại các vị trí ổn định, ví dụ trên đầu các cột lớn đã đổ bê tông hoặc trên mặt sàn đã đổ bê tông của các công trình lân cận. Các điểm
đo kiểm tra phải bố trí theo các tuyến song song với các trục và phân bố đều trên toàn bộ phạm vi mặt sàn. Căn cứ vào độ sai lệch so với giá trị độ cao thiết kế tại các vị trí đo kiểm tra, người ta sẽ hiệu chỉnh lại độ cao của mặt
sàn bằng cách vặn ra hoặc vặn vào các ốc điều chỉnh để nâng hoặc hạ độ cao của giàn giáo sắt đỡ phía dưới.
Công việc đo kiểm tra này cũng được tiến hành lặp lại sau khi đổ bê tông để kịp thời chỉnh sửa các chỗ bị võng xuống hoặc vồng cao hơn so với
độ cao mặt sàn thiết kế.
Thông thường thì chỉ sau khi điều chỉnh độ cao mặt sàn trước khi đổ bê tông đạt yêu cầu, người ta mới làm công việc chuyển các trục lên đó để làm cơ sở cho các công việc đóng cốt pha đường biên sàn, cốt pha các chỗ phải chừa lại khi đổ bê tông…vv
Để kiểm tra độ cao khi đổ bê tông của các dầm hoặc các bộ phận bê tông khác, ở trên cao, khi đó mia để đo kiểm tra được dựng ngược sao cho
đáy mia tiếp xúc với đáy của dầm, người đo cần phải lưu ý đến cách lấy giá
trị và dấu của số đọc trên mia khi tính toán độ cao kiểm tra.
Nhìn chung, cũng giống như đo kiểm tra hoàn công về mặt bằng tất cả
các kết quả kiểm tra hoàn công về độ cao đều phải lập thành các tài liệu hoàn công có ghi rõ ngày tháng năm, tên người đo kiểm tra. Đây là các tài liệu không những dùng cho việc tiến hành các công đoạn xây dựng tiếp theo mà còn được lưu giữ sử dụng cho các mục đích khác ngay cả sau khi tòa nhà đã
được đưa vào sử dụng, đặc biệt trong các trường hợp gia cố sửa chữa về sau.
CH¦¥NG Iii
Tính toán thực nghiệm
iii.1. giới thiệu chung