6.3.1. Kỹ thuật liên kết suy nghĩ:
Kỹ thuật liên kết suy nghĩ là những kỹ thuật huy động và phối hợp suy nghĩ, ý tưởng của các thành viên trong nhóm về cách giải quyết một vấn đề. Các ý nghĩ xuất hiện tự do với trực cảm và tưởng tượng của người học. Một số kỹ thuật liên kết suy nghĩ được trình bày trong phần dưới đây.
6.3.1.1. Công não (Brainstorming)• Khái niệm: Công não (động não, huy động ý tưởng) là một kỹ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ, độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong nhóm. Các thành viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế các ý tưởng.
• 4 quy tắc của công não:
- Không đánh giá và phê phán trong khi thu thập ý tưởng của các thành viên.
- Liên hệ với những ý tưởng đã được trình bày.
- Khuyến khích số lượng các ý tưởng.
- Cho phép sự tưởng tượng và liên tưởng.
• Các bước tiến hành:
- Người dẫn nhập vào chủ đề và xác định rõ một vấn đề cần giải quyết.
- Các thành viên đưa ra ý kiến của mình bằng lời, phương tiện trực quan.
- Nghỉ giải lao và suy nghĩ về các ý tưởng của các thành viên đã nêu ra.
- Đánh giá – lựa chọn sơ bộ các suy nghĩ, chẳng hạn theo khả năng ứng dụng thì sắp xếp các ý tưởng:
+ Có thể ứng dụng trực tiếp.
+ Có thể sử dụng nhưng cần nghiên cứu thêm.
+ Không có khả năng ứng dụng.
• Ứng dụng: Kỹ thuật này được dùng trong giai đoạn nhập đề vào một chủ đề, tìm các phương án giải quyết vấn đề, thu thập các khả năng lựa chọn và ý nghĩ khác nhau.
7.1.2. Công não viết (Brainwriting)
• Khái niệm: Công não viết là một hình thức biến đổi của công não. Trong đó các ý kiến không được trình bày miệng mà được viết ra giấy. Hình thức này yêu cầu tất cả các thành viên cần tham gia viết ý tưởng cá nhân về chủ đề.
• Cách thực hiện: - Đặt trên bàn 1-2 tờ giấy để ghi các ý tưởng, đề xuất của các thành viên. - Mỗi thành viên viết tất cả những ý nghĩ của mình lên các tờ giấy đó. - Khi không nghĩ thêm được gì nữa thì có thể tham khảo các ý kiến khác đã ghi trên giấy của các thành viên khác để tiếp tục phát triển ý nghĩ của mình.
6.3.1.3. Kỹ thuật “phòng tranh”
• Tất cả thành viên trong nhóm phác họa những ý nghĩ đầu tiên về cách giải quyết vấn đề trên một tờ bìa, rồi dán lên bàn hay tường như triển lãm tranh.
• Trong một vòng “triển lãm tranh”, mỗi thành viên trình bày những suy nghĩ của mình về những cách giải quyết vấn đề (giai đoạn tập hợp).•
Trong giai đoạn thứ hai của việc tìm lời giải cá nhân, các phương án giải quyết tiếp tục được tìm kiếm.
• Trong giai đoạn đánh giá, tất cả các phương án giải được tập hợp lại. Mọi người quan sát, suy xét và lựa chọn phương án tối ưu.
6.3.1.4. Kỹ thuật 635
• Mỗi nhóm 6 người, mỗi người viết 3 ý kiến trên tờ giấy trong vòng 5 phút về cách giải quyết một vấn đề và tiếp tục chuyển cho người bên cạnh.
• Tiếp tục như vậy cho đến khi tất cả mọi người đều viết ý kiến của mình, có thể lặp lại vòng khác. Tối đa, sau 1 vòng, có được 18 đề xuất đưa ra trong nhóm.
• Con số 6-3-5 có thể thay đổi. Đây là dạng cụ thể của kỹ thuật XYZ, trong đó X, Y, Z có thể thay đổi.
6.3.2. Kỹ thuật lấy thông tin phản hồi
Thông tin phản hồi trong quá trình DH là GV và HS cùng nhận xét, đánh giá,đưa ra ý kiến đối với những yếu tố cụ thể ảnh hưởng tới quá trình học tập.
Mục đích là điều chỉnh, hợp lý hóa quá trình dạy và học.
Đặc điểm của phản hồi thông tin tích cực: cảm thông, không chỉ trích chê bai; kiểm soát, thái độ đúng mực; ý kiến được người nghe chờ đợi; trình bày rõ ràng, cụ thể; không nhận xét giá trị; đúng lúc; có thể biến thành hành động; cùng thảo luận, khách quan.
6.3.2.1. Kỹ thuật “tia chớp”
• Khái niệm: Kỹ thuật “tia chớp” là kỹ thuật lấy thông tin phản hồi nhằm cải thiện tình trạng giao tiếp và không khí học tập trong lớp học, thông qua việc các thành viên lần lượt nêu ngắn gọn nhanh chóng ý kiến của mình về tình trạnh vấn đề.
• Quy tắc thực hiện: - Có thể áp dụng bất cứ lúc nào khi các thành viên thấy cần thiết và đề nghị. - Lần lượt từng người nói suy nghĩ của mình về một câu hỏi
đã thỏa thuận. - Mỗi người nói ngắn gọn 1-2 câu ý kiến của mình. - Chỉ thảo luận khi tất cả đã nói xong ý kiến của mình.
6.3.2.2. Kỹ thuật 3×3
• HS được yêu cầu cho ý kiến phản hồi về một phần nhất định nào đó (chủ đề thảo luận, nội dung bài học, phương pháp dạy học…)
• Mỗi người cần viết ra: 3 điều tốt, 3 điều chưa tốt, 3 đề nghị cải tiến.
• Sau khi thu thập ý kiến thì xử lý và thảo luận về các ý kiến phản hồi.