CHƯƠNG 4 XÂY DỰNG VÀ THỬ NGHIỆM SỬ DỤNG HỆ THỐNG HỖ TRỢ RA QUYẾT ĐỊNH
4.3. Xây dựng hệ thống hỗ trợ ra quyết định cho hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình
4.3.3. Xây dựng mô đun hiển thị kết quả tính toán
Mô đun được viết bằng ngôn ngữ Visual Studio.NET 2005 của Microsoft và chạy trên nền NET FrameWork 2.0 nên phù hợp với hầu hết các hệ điều hành Windows phiên bản từ 2000 trở lên.
Với giao diện khá thân thiện với người sử dụng nên phần mềm có khả năng ứng dụng tốt, thuận tiện cho một quá trình tính toán. Với ngôn ngữ hầu hết là tiếng
Việt cũng tạo điều kiện ứng dụng tốt trong điều kiện Việt Nam. Giao diện với người sử dụng thông qua các Tab menu và các phím bấm.
Hiển thị tình trạng ngập lụt trên bản đồ và các thông tin về thiệt hại được thể hiện thông chương trình MapInfo.
4.3.3.1. Hiển thị kết quả vận hành hệ thống hồ chứa
Các thông tin về hồ chứa được hiển thị thông qua các Tab thể hiện trên hình 4.2, bao gồm:
- Tab “Quan hệ địa hình”: quan hệ giữa thể tích nước trong hồ và cao độ mực nước hồ.
- Tab “Quan hệ Q-Z đáy”: quan hệ lưu lượng xả qua một cửa xả đáy và mực nước hồ.
- Tab “Quan hệ Q-Z mặt”: quan hệ lưu lượng xả qua một cửa xả mặt và mực nước hồ.
- “Quan hệ Q-Z hạ du”: quan hệ lưu lượng xả qua đập và mực ở hạ du.
Hình 4.7. Tab hiện thị các thông tin về hồ chứa.
Các thông số vận hành tối ưu hồ chứa được hiển thị thông qua các Tab thể hiện trên hình 4.8:
- Tab “Điều kiện biên và điều kiện ban đầu”: Hiển thị trạng thái hiện tại của hệ thống hồ chứa, quá trình lưu lượng vào hồ, hàm mục tiêu, các thông số điều hành.
- Tab “Thông số điều hành và mô phỏng” : hiển thị hàm mục tiêu, các thông số điều hành.
Hình 4.8. Các thông số vận hành tối ưu hồ chứa.
Kết quả vận hành tối ưu hồ chứa được hiển thị thông qua cửa số “Kết quả tính toán (hình 4.9, 4.10), gồm các Tab sau:
- Tab “Kết quả tính toán hiệu chỉnh”: hiển thị kết quả tính toán hiệu chỉnh phục hồi trạng thái ban đầu (hình 4.9).
- Tab “Quá trình mực nước lưu lượng”: hiển thị quá trình mực nước và lưu lượng tại các hồ (hình 4.10).
- Tab “Mực nước Hà Nội và Tuyên Quang”: hiển thị quá trình mực nước tại Hà Nội và Tuyên Quang theo phương án vận hành.
- Tab “Quá trình công suất thủy điện”: hiển thị công suất phát điện của các nhà máy thủy điện trong quá trình vận hành.
- Tab “Kết quả tính toán các phương án”: hiển thị quan hệ mực nước Hà Nội và dung tích chống lũ còn lại của từng hồ.
- Tab “Kết quả các phương án phối hợp”: hiển thị quan hệ mực nước Hà Nội và tổng dung tích chống lũ còn lại của hệ thống hồ.
Hình 4.9. Cửa sổ hiển thị kết quả tính toán
Hình 4.10. Cửa sổ hiển thị kết quả tính toán 4.3.3.2. Hiển thị tình trạng ngập lụt
Kết quả ngập lụt nhận được từ chương trình IMECH_1D mở rộng được hiển thị thông qua chương trình MapInfo. Tại mỗi một bước thời gian, chương trình
IMECH_1D xuất ra một file kết quả tương thích với dạng dữ liệu MapInfo. Trên cơ sở đó, quá trình ngập lụt trên toàn đồng bằng được biểu diễn trên bản đồ trực quan thuận tiện cho người sử dụng. Hình 12 thể hiện một bản đồ ngập lụt trên đồng bằng Bắc Bộ của một phương án nghiên cứu.
áo Tổng hợp Đề tài: “Hoàn thiện công nghệ dự báo lũ cho hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình”, mã số KC.08.17/06-10
220
Hình 4.11. Bản đồ ngập lụt của một phương án lũ
Báo cáo Tổng hợp Đề tài: “Hoàn thiện công nghệ dự báo lũ cho hệ thống sông Hồng - sông Thái
4.3.3.3. Hiển thị đánh giá thiệt hại về kinh tế-xã hội vùng ngập lụt
Thiệt hại kinh tế - xã hội vùng ngập lụt trên đồng bằng Bắc Bộ được đánh giá thông qua các tiêu chuẩn trình bày trong phụ lục đi kèm Quyết định 92/2007/QĐ- TTg về “Phê duyệt Quy hoạch phòng, chống lũ hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình ”do Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 21 tháng 6 năm 2007. Theo quyết định 92/2007/QĐ-TTg, toàn bộ vùng hạ du sông Hồng sông Thái Bình được phân chia thành 38 vùng được các tuyến đê bảo vệ. Tại các vùng này, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, tỷ lệ thiệt hại theo mức độ ngập lụt đã được đưa ra theo các kịch bản phát triển kinh tế từ 2005 đến 2020. Mô hình kinh tế xã hội cho phép tham chiếu kết quả tính toán ngập lụt của chương trình IMECH_1D đến các tiêu chuẩn trên từ đó tính toán ra giá trị thiệt hại của từng ô chứa (trong 278 ô chứa) của mô hình tùy theo các giai đoạn phát triển kinh tế. Các giá trị thiệt hại được hiển thị một cách trực quan trên bản đồ của khu vực nghiên cứu. Hình 4.12, 4.13 trình bày các bản đồ đánh giá thiệt hại do ngập lụt cho một phương án lũ lớn trên hệ thống sông Hồng – sông Thái Bình.
Số lượng ô phân lũ trên toàn vùng hạ du sông Hồng – Thái Bình, bao gồm 278 ô chứa (hình 4.12), trong đó số lượng ô nằm trong 38 phân vùng (hình 4.13) theo quyết định 92/2007/QĐ-TTg sẽ được cập nhật các số liệu về kinh tế - xã hội chính, được định giá ước tính ra tiền Việt Nam (tỷ đồng) theo từng giai đoạn thống kê và dự báo khác nhau: 2005, 2010, 2015, 2020. Bao gồm:
- Tổng giá trị tài sản cố định (TSCD), - Tổng giá trị GDP.
Hình 4.12. Bản đồ hệ thống 278 ô chứa hạ du sông Hồng – Thái Bình
Hình 4.13. Bản đồ hệ thống 38 vùng theo quyết định 92/2007/QĐ-TTg (nguồn: Viện Khoa học Thủy lợi)
Do chưa có số liệu thống kê và đánh giá thực tế các chỉ tiêu trên đối với từng ô chứa, vì vậy, việc tính toán ra các chỉ tiêu TSCD và GDP cho từng ô chỉ mang tính ước lượng theo phần trăm tỉ lệ diện tích tương ứng giữa ô với vùng.
Đối với những vùng không bao trọn ô hoặc ngược lại thì tính thông qua hệ số trung gian về tỉ lệ diện tích giữa diện tích ô trên tổng diện tích liên quan đến vùng
Mức độ thiệt hại theo độ sâu ngập của ô sẽ lấy theo mức độ được đưa ra trong quyết định 92/2007/QĐ-TTg. Cụ thể:
Bảng 4.1. Tổng hợp các mức độ thiệt hại theo độ sâu ngập khi xảy ra vỡ đê được quy đinh trong quyết định 92/2007/QĐ-TTg
TT Độ sâu ngập (m) Thiệt hại TSCD
(%) Thiệt hại GDP (%)
1 1-2 20 40
2 2-3 30 50
3 >3 45 58
Các bản đồ đánh giá thiệt hại do ngập lụt được thể hiện như chỉ ra trên hình 4.14 và 4.15.
áo Tổng hợp Đề tài: “Hoàn thiện công nghệ dự báo lũ cho hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình”, mã số KC.08.17/06-10
224
Hình 4.14. Bản đồ thiệt hại về tài sản cố định
áo Tổng hợp Đề tài: “Hoàn thiện công nghệ dự báo lũ cho hệ thống sông Hồng - sông Thái Bình”, mã số KC.08.17/06-10
225
Hình 4.15. Bản đồ thiệt hại GDP