A-Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Giúp hs nhận biết rõ các yếu tố cơ bản của bài văn nghị luận và mối quan hệ của chúng với nhau.Biết cách vận dụng những kiến thức về văn nghị luận vào đọc – hiểu văn bản.
- Đặc điểm của văn bản nghị luận với các yếu tố luận điểm , luận cứ và lập luận gắn bú mật thiết với nhau.
2. Kĩ năng:
- Biết xác định luận điểm , luận cứ và lập luận trong một bài văn nghị luận.Biết xây dựng luận điểm , luận cứ cho một bài văn cụ thể.
3. Thái độ: Biết xây dựng luận điểm luận cứ cho một bài văn nghị luận.
B-Chuẩn bị:
- GV: TLTK, giáo án
- HS: soạn bài theo câu hỏi SGK C-Tiến trình tổ chức dạy – học:
1 - Ổn định tổ chức:
2- Kiểm tra: Thế nào là văn nghị luận ? 3. Tổ chức các hoạt động dạy và học:
Hoạt dộng 1: KĐ_ GT
Hoạt động của thầy-trò Nội dung chính
*Hoạt động 2: tìm hiểu kiến thức H: đọc văn bản: Chống nạn thất học.
G:? Theo em ý chính của bài viết là gì G:? ý chính đó được thể hiện dưới dạng nào ?
G: ?Các câu văn nào đã cụ thể hoá ý chính?
H: TL
G:? ý chính đó đóng vai trò gì trong bài văn nghị luận ?
H: TL
G: Muốn có sức thuyết phục thì ý chính phải đạt được yêu cầu gì ?
H: XĐ
G: Trong văn nghị luận người ta gọi ý chính là luận điểm.
G: Vậy em hiểu thế nào là luận điểm ? H: KL
G: Người viết triển khai luận điểm (ý chính ) bằng cách nào ?
H: TL
G:? Em hãy chỉ ra các luận cứ trong văn bản Chống nạn thất học ?
H: TL
G: Lí lẽ và dẫn chứng có vai trò như thế nào trong bài văn nghị luận ? H: Luận điểm thường mang tính k.quát cao. Vì thế cần phải có hệ thống luận cứ cụ thể, sinh động, chặt chẽ.
VD: Chống nạn thất học, Tiếng Việt giàu và đẹp, Non sông gấm vóc. Vì thế:
Gv: Có thể tạm s2 luận điểm như xương sống, luận cứ như xương sườn, xương
I-Luận điểm, luận cứ và lập luận:
1-Luận điểm:
*Văn Bản: Chống nạn thất học ->ý chính.
- Được trình bày dưới dạng nhan đề.
- Các câu văn cụ thể hoá ý chính:
+Mọi người VN...
+Những người đã biết chữ...
+Những người chưa biết chữ...
-ý chính thể hiện tư tưởng của bài văn nghị luận.
-Muốn thuyết phục ý chính phải rõ ràng, sâu sắc, có tính phổ biến (v.đề được nhiều người quan tâm).
=>Luận điểm: ghi nhớ (sgk-19 ).
2-Luận cứ:
-Triển khai luận điểm bằng lí lẽ, d.chứng cụ thể làm cơ sở cho luận điểm, giúp cho luận điểm đạt tới sự sáng rõ, đúng đắn và có sức thuyết phục.
- Luận cứ trong văn bản Chống nạn thất học:
+Do chính sách ngu dân...
+Nay nước độc lập rồi...
-Muốn cho người đọc hiểu và tin, cần phải có hệ thống luận cứ cụ thể, sinh động, chặt chẽ.
các chi, còn lập luận như da thịt, mạch máu của bài văn nghị luận.
G: Muốn có sức th.phục thì lí lẽ và d.c cần phải đảm bảo những yêu cầu gì ? G: Vậy em hiểu thế nào là luận cứ ?
G: -Luận điểm và luận cứ thường được diễn đạt dưới những hình thức nào và có tính chất gì ?
H: TL
G: -Em hãy chỉ ra trình tự lập luận của văn bản Chống nạn thất học ?
H: XĐ
G:Tóm lại: trước hết tác giả nêu lí do vì sao phải chống nạn thất học và chống nạn thất học để làm gì. Có lí lẽ rồi mới nêu tư tưởng chống nạn thất học. Nhưng chỉ nêu tư tưởng thì chưa trọn vẹn. Người ta sẽ hỏi: Vậy chống nạn thất học bằng cách nào ? Phần tiếp theo của bài viết sẽ giải quyết việc đó. Cách sắp xếp như trên chính là lập luận. Lập luận như vậy là chặt chẽ.
G: -Vậy em hiểu lập luận là gì ? H: đọc ghi nhớ.
*Hoạt động 3: Luyện tập:
-Đọc lại văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội (bài 18 ).
G: -Cho biết luận điểm ? G: -Luận cứ ?
H: TL
G: -Và cách lập luận trong bài ? H: TL
G: -Nhận xét về sức thuyết phục của bài văn ấy ?
-Muốn có tính thuyết phục thì luận cứ phải chân thật, đúng đắn và tiêu biểu.
=>Luận cứ: ghi nhớ (sgk-19 ).
3-Lập luận:
-Luận điểm và luận cứ thường được diễn đạt thành những lời văn cụ thể. Những lời văn đó cần được lựa chọn, sắp xếp, trình bày 1 cách hợp lí để làm rõ luận điểm.
-Trình tự lập luận của văn bản Chống nạn thất học:
+Nêu lí lẽ, dẫn chứng: Pháp thực hiện chính sách ngu dân nên nhân dân VN bị thất học.
Nay độc lập muốn tiến bộ phải cấp tốc nâng cao dân trí.
+Nêu cách chống nạn thất học: Những người biết chữ dạy cho người chưa biết chữ.
=>Lập luận: ghi nhớ (sgk-19 ).
*Ghi nhớ: sgk (19 ).
II-Luyện tập:
Văn bản: Cần tạo thói quen tốt trong đời sống xã hội.
-Luận điểm: chính là nhan đề.
-Luận cứ:
+Luận cứ 1: Có thói quen tốt và có thói quen xấu.
+Luận cứ 2: Có ng biết phân biệt tốt và xấu, nhưng vì đã thành thói quen nên rất khó bỏ, khó sửa.
+Luận cứ 3: Tạo được thói quen tốt là rất khó.
Nhưng nhiễm thói quen xấu thì dễ.
-Lập luận:
+Luôn dậy sớm,... là thói quen tốt.
+Hút thuốc lá,... là thó quen xấu.
+Một thói quen xấu ta thg gặp hằng ngày... rất nguy hiểm.
+Cho nên mỗi ng... cho xã hội.
=>Bài văn có sức thuyết phục mạnh mẽ vì luận điểm mà tác giả nêu ra rất phù hợp với cuộc sống hiện tại.
Hoạt đọng 4. Củng cố: Gv cùng Hs khái quát nội dung bài học
Hoạt động 5.Dặn dò- HDTH: -Học học thuộc ghi nhớ, làm tiếp bài luyện tập.
- Soạn bài: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận.
Rút kinh nghiệm:...
...
...