Chương 3: Một số giải pháp nhằm kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tày ở Lạng Sơn hiện nay
3.1 Một số định hướng chung nhằm kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Tày ở Lạng Sơn hiện nay
- Thứ nhất, giữ gìn, kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Tày ở Lạng Sơn phải hướng đến mục tiêu thực hiện đoàn kết, bình đẳng dân tộc, rút ngắn khoảng cách giữa các dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của ĐCS Việt Nam đã khẳng định chính sách dân tộc trong giai đoạn hiện nay:
Vấn đề dân tộc có vị trí chiến lược lớn. Thực hiện bình đẳng, đoàn kết, tương trợ giữa các dân tộc trong sự nghiệp đổi mới, CNH, HĐH đất nước.
Xây dựng Luật dân tộc. Từ nay đến năm 2000 bằng nhiều biện pháp tích cực và vững chắc, thực hiện cho được 3 mục tiêu chủ yếu: Xóa được đói, giảm được nghèo, ổn định và cải thiện đời sống, sức khỏe cho đồng bào dân tộc, đồng bào vùng cao biên giới; Xóa được mù chữ, nâng cao dân trí, tôn trọng và phát huy bản sắc dân tộc; Xây dựng cơ sở chính trị, đội ngũ cán bộ Đảng viên của các dân tộc ở các vùng các cấp trong sạch vững mạnh. Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một phần quan trọng của quá trình hiện thực hóa chính sách đoàn kết, bình đẳng dân tộc. Vì vậy, mọi giải pháp nêu ra đều phải nhằm mục đích rút ngắn khoảng cách chênh lệch về đời sống văn hóa, đưa dân tộc Tày ở Lạng Sơn hòa nhập vào cộng đồng các dân tộc Việt Nam.
Đoàn kết, bình đẳng dân tộc phải được xem là mục tiêu đồng thời cũng là tiêu chí để kiểm nghiệm, đánh giá hiệu quả của các giải pháp.
Thứ hai, kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Tày ở Lạng Sơn phải đảm bảo sự kết hợp hài hòa, hợp lý giữa truyền thống và hiện đại, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Trong “Định hướng phát triển các lĩnh vực chủ yếu” của Đại hội VIII ĐCS Việt Nam đã nêu rõ mục tiêu về văn hóa ở nước ta hiện nay trước hết phải nhằm hướng tới mục tiêu xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. NQTW 5 (khóa IX) của Đảng đã chỉ rõ: Coi trọng và bảo tồn, phát huy những giá trị truyền thống và xây dựng, phát triển những giá trị mới về văn hóa, văn học, nghệ thuật của các dân tộc thiểu số. Như vậy, việc kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc Tày ở Lạng Sơn nhất thiết phải thực hiện đúng quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa.
Thứ ba, cần có thái độ khách quan, khoa học, tôn trọng lịch sử khi đề ra và thực hiện các giải pháp để kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc Tày ở Lạng Sơn
Văn hóa của dân tộc Tày nói chung, và của dân tộc Tày ở Lạng Sơn là một phức hợp các giá trị được xây đắp qua nhiều thế hệ, nên khi xem xét vấn đề này không thể không đặt nó trong những điều kiện lịch sử của cư dân trước trước yêu cầu phát triển hiện nay. Để thực hiện kế thừa và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc Tày ở Lạng Sơn naycó hiệu quả, trước hết cần lưu ý vấn đề cốt lõi trong phát triển văn hóa ngày nay là thống nhất trong đa dạng. Một mặt bảo tồn bản sắc văn hóa tộc người và nhóm địa phương tộc người. Mặt khác, phải khai thác các giá trị nhằm hướng tới sự gắn kết và phát triển ýý thức của cộng đồng, quốc gia, dân tộc đảm bảo yêu cầu phát triển tất yếu của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Để tiến hành kế thừa và phát huy văn hóa của dân tộc Tày ở Lạng Sơn cần chú ý đến mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển, trên cơ sở khai thác các giá trị văn hóa, loại bỏ các yếu tố không phù hợp với xã hội hiện nay theo tinh thần “gạn đục, khơi trong”, bổ sung các yếu tố mới làm phong phú văn hóa tộc người. Một mặt đáp ứng nhu cầu ngày càng cao
của dân cư, mặt khác góp phần đưa văn hóa trở thành nền tảng tinh thần của xã hội.
Thứ tư, văn hóa có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế xã hội, nó vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Do đó, phải tạo cho nó môi trường thuận lợi (bao gồm cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội).
Văn hóa truyền thống của người Tày ở Lạng Sơn tồn tại và phát triển trong sự thống nhất mà đa dạng. Sự đa dạng đó có nguồn gốc lịch sử từ lâu đời và hiện nay trong sự nghiệp đổi mới theo định hướng XHCN, chúng ta vẫn có thể xây dựng một nền chính trị thống nhất trên cơ sở của nền kinh tế nhiều thành phần và một nền văn hóa thống nhất mà đa dạng, phong phú.
Văn hóa truyền thống của người Tày ở Lạng Sơn là loại hình văn hóa nông nghiệp của cư dân trồng trọt, một loại hình văn hóa bản mường mang đậm sắc thái dân gian. Trong sự nghiệp đổi mới, loại hình văn hóa ấy có thể cải biến chuyển sang nền văn hóa của xã hội công nghiệp. Nói cách khác, những giá trị văn hóa tốt đẹp của người Tày ở Lạng Sơn về cơ bản không phải là lực cản đối với sự nghiệp CNH, HĐH hiện nay.
Thứ năm, trong sự nghiệp giữ gìn và kế thừa bản sắc văn hóa dân tộc Tày nói chung và người Tày ở Lạng Sơn phải luôn coi trọng vai trò điều tiết của Nhà nước.
Cụ thể là thông qua những biện pháp liên hoàn bao gồm những chủ trương, đường lối, chính sách, kế hoạch dài hạn và ngắn hạn; bằng vốn đầu tư theo chương trình và dự án, tranh thủ viện trợ nước ngoài và các cá nhân;
bằng hệ thống pháp luật, bằng công tác tuyên truyền giáo dục, sự nghiệp giáo dục và đào tạo, công tác xuất bản, công tác bảo tàng…Song song với nó là vai trò của quần chúng nhân, của các hội nghề nghiệp có tính chất tự nguyện của
quần chúng trong việc sưu tầm, nghiên cứu và phổ biến các giá trị văn hóa truyền thống của người Tày ở (nói chung), người Tày ở Lạng Sơn (nói riêng).