Mục này của bài hướng dẫn giải thích cách sử dụng các tập đĩa chuẩn và ảo của VeraCrypt trên Windows.
5.1. Đính một tập đĩa
Trong VeraCrypt, để đính một tập đĩa là để kích hoạt nó. Khi bạn thành công trong việc đính một tập đĩa như bạn kết nối một thiết bị lưu trữ ổ cứng di động vào máy tính. Bạn có thể sử dụng việc này để truy cập, tạo, chỉnh sửa hoặc xóa các file và folder một cách bình thường. Khi bạn xong việc, bạn có thể tháo rời nó và ổ cứng mới sẽ xuất hiện. Bạn đính một tập đĩa ẩn tương tự như tập đĩa chuẩn. Tùy thuộc vào mật khẩu mà bạn điền vào, VeraCrypt sẽ xác nhận đó là bạn muốn đính tập đĩa chuẩn hay tập đĩa ẩn.
Để đính tập đĩa của bạn, thực hiện các bước sau:
Bước 1. Khởi động VeraCrypt (Start > All Apps > VeraCrypt > VeraCrypt) để mở cửa sổ ứng dụng chính
Bước 2. Chọn một danh ổ cứng từ danh sách cửa sổ chính của VeraCrypt
Cửa sổ chính của VeraCrypt
Hình 1: Cửa sổ chính của VeraCrypt với một ổ cứng được chọn
Lưu ý: Trong Hình 1, chúng ta lựa chọn đính một tập đĩa đã được mã hóa của mình lên ổ F:. Bạn có thể lựa chọn bất kì kí tự nào để hiển thị mỗi khi bạn đính 1 tập đĩa.
Bước 3. Nhấn [Chọn tập tin…] và định vị file vùng lưu trữ của VeraCrypt của bạn
Hộp thoại lựa chọn file trong VeraCrypt
Hình 2: Màn hình Chọn tập đĩa của Veracrypt
Bước 4. Chọn file vùng lưu trữ bạn muốn đính, sau đó nhấn [Open] để quay trơ lại cửa sổ chính của VeraCrypt. Vị trí của file vùng lưu trữ sẽ được hiển thị ở bên trái của nút [Chọn tập tin...] bạn nhấn vào trước đó.
Cửa sổ chính của VeraCrypt hiển thị vị trí của vùng lưu trữ
Hình 3: Cửa sổ chính của VeraCrypt với file vùng lưu trữ được chọn Bước 5. Nhấn [Nạp lên] để nhập vào mật khẩu của bạn
Màn hình Enter Password của VeraCrypt Hình 4: Màn hình Nhập mật khẩu
Bước 6. Gõ mật khẩu của bạn vào ô Mật khẩu.
Nếu vùng lưu trữ của bạn có chứa tập đĩa ẩn, chọn một trong các lựa chọn bên dưới:
• Để mở một tập đĩa ẩn, nhập mật khẩu tập đĩa ẩn của bạn
• Để mở tập đĩa chuẩn trong vùng lưu trữ có chứa tập đĩa ẩn - trong khi đang bị quan sát bởi một người mà bạn muốn giấu sự tồn tại của tập đĩa đó - nhập mật khẩu tập đĩa chuẩn của bạn
• Để mở một tập đĩa chuẩn trong một vùng lưu trữ có chứa tập đĩa ẩn - để chỉnh sửa file “giả” của bạn và giả sử rằng bạn đang không bị theo dõi - vui lòng xem thêm về bảo vệ tập đĩa ẩn của bạn khi đang chỉnh sửa nội dung của tập đĩa ngoài!
Bước 7. Nhấn [Đồng ý] để bắt đầu đính tập đĩa chuẩn.
Nếu mật khẩu bạn nhập vào là không đúng, VeraCrypt sẽ hỏi bạn nhập lại một lần nữa. Nếu đúng, tập đĩa được mã hóa của bạn sẽ được đính kèm như bên dưới:
Ảnh chụp màn hình của VeraCrypt hiển thị một volume đã được đính
Hình 5: Cửa sổ màn hình chính của VeraCrypt hiển thị tập đĩa mới đực đính
Bước 8. Truy cập tập đĩa được đính
Có 2 cách để truy cập một tập đĩa được đính:
1. Nhấn đúp vào phần được đánh dấu trên cửa sổ chính của VeraCrypt như được hiển thị trên Hình 5, bên trên
2. Nhấn đúp vào kí tự ổ cứng tương đương (ở đây chúng ta sử dụng ổ F:) bên trong This PC như được hiển thị trên Hình 6 ở dưới
Trình quản lý file của Windows hiển thị phần tập đĩa được đính trên VeraCrypt Hình 6: Truy cập tập đĩa trên VeraCrypt thông qua “This PC”
Tập đĩa được hiển thị bên dưới còn trống. Một khi bạn đã lưu trữ các file lên đó, chúng sẽ truy cập được (và chỉnh sửa được) mỗi khi bạn mở tập đĩa lên.
Bên trong một volume VeraCrypt được đính
Hình 7: Bên trong một tập đĩa VeraCrypt được đính
Ổ cứng ảo này hoạt động như một ổ cúng lưu trữ ngoài, ngoại trừ việc nó được mã hóa hoàn toàn. Bạn có thể sao chép file vào và đi từ ổ cứng như bạn làm trên một thiết bị lưu trữ USB. Bằng cách kéo và thả chẳng hạn, hoặc bằng cách lưu trực tiếp vào tập đĩa từ bên trong một ứng dụng khác. File được tự động mã hóa khi bạn chép, di chuyển hoặc lưu chúng vào ổ ảo này. Và, khi bạn di chuyển file ra khỏi tập đĩa của VeraCrypt, nó sẽ tự động được giải mã. Nếu máy tính của bạn tắt hoặc đổi nguồn đột ngột, tập đĩa được mã hóa sẽ không thể truy cập được cho đến khi nó được đính lại một lần nữa.
QUAN TRỌNG: Trong khi tập đĩa VeraCrypt của bạn được đính, các file bên trong sẽ không được bảo vệ và có thể được truy cập bởi bất kì ai có quyền điều khiển máy tính của bạn. Để bảo vệ các file nhạy cảm, bạn cần phải tháo gỡ tập đĩa của VeraCrypt khi không sử dụng. Lưu ý kĩ điều này khi bạn rời khỏi máy tính của mình, và trong một vài trường hợp khi bạn đối diện với nguy cơ bị lấy trộm. Nếu bạn tắt máy, khởi động lại hoặc chuyển máy tính, tập đĩa đực mã hóa của bạn sẽ không thể truy cập được cho đến khi nó được đính lại một lần nũa.
Bạn sẽ muốn luyện tập làm quen với những thao tác này một cách thuần thục.
Gợi ý: Chỉ cần đóng cửa sổ chính bằng cách nhấn [Thoát ra] là không đủ để hoàn toàn thoát khỏi ứng dụng.
5.2. Tháo gỡ một tập đĩa
Trên VeraCrypt, để tháo gỡ một tập đĩa đồng nghĩa với việc làm cho nó không tồn tại. Để tháo gỡ một tập đĩa và đảm bảo rằng không ai có thể truy cập vào các file bên trong trừ khi họ biết chính xác mật khẩu, thực hiện các bước sau:
Bước 1. Chọn tập đĩa trên danh sách các tập đĩa được đính vào cửa sổ VeraCrypt chính
Cửa sổ VeraCrypt chính hiển thị volume sẽ được tháo gỡ
Hình 1: Chọn tập đĩa chuẩn sẽ được tháo gỡ
Bước 2. Nhấn [Tháo xuống] để tháo gỡ tập đĩa VeraCrypt.
Để lấy ra file được lưu trữ trên tập đĩa chuẩn sau khi bạn đóng hoặc tháo gỡ nó, bạn sẽ phải đính tập đĩa này lại.
QUAN TRỌNG: Đảm bảo thực hiện tháo gỡ tập đĩa trên VeraCrypt trước khi:
• Gỡ bỏ thiết bị lưu trữ USB trong đó có lưu vùng lưu trữ của bạn (nếu bạn lựa chọn lưu trữ vùng lưu trữ lên đó)
• Chuyển máy tính của bạn qua chế độ Standby hoặc Hibernate
• Rời khỏi máy tính của bạn
• Nằm trong trường hợp mà máy tính của bạn có khả năng bị mất hoặc lấy trộm
Bước 3. Nhấn chuột phải vào biểu tượng System Tray trên VeraCrypt System Tray — nằm ở góc dưới cùng bên phải của màn hình Windows – và lựa chọn [Thoát ra] để thoát VeraCrypt hoàn toàn.
Hình 2: Hoàn toàn thoát khỏi VeraCrypt với biểu tượng System Tray
Gợi ý. Khi sử dụng phiên bản VeraCrypt được cài đặt (trái ngược với phiên bản di động), đóng cửa sổ chính bằng cách nhấn [Thoát ra] là không đủ để hoàn toàn thoát khỏi ứng dụng.
5.3. Bảo vệ tập đĩa ẩn của bạn khi chỉnh sửa nội dung ở tập đĩa bên ngoài
Như đã trao đổi ở cuối mục Tạo một tập đĩa ẩn, khi bạn đính một tập đĩa VeraCrypt, bạn có thể lựa chọn Bảo vệ tập đĩa ẩn khỏi hư hỏng gây ra khi viết vào tập đĩa ngoài. Điều này cho phép bạn bổ sung thêm các file “giả” mới vào tập đĩa chuẩn mà không phải mạo hiểm việc xóa bất ngờ hoặc làm hư hỏng các nội dung bên trong tập đĩa ẩn của bạn. Bạn không nên kích hoạt Bảo vệ tập đĩa
ẩn khi đang cố gắn giấu sự tồn tại của tập đĩa ẩn của bạn khỏi những người đang cố gắng bắt bạn phải nhập vào mật khẩu giả của bạn, bởi làm việc này sẽ đòi hỏi bạn phải nhập cả 2 mật khẩu của bạn (chứng tỏ rõ ràng rằng bạn đang có một tập đĩa ẩn giấu bên trong).
Khi cập nhật file giả của bạn một cách riêng tư, bạn nên luôn luôn kích hoạt tính năng này. Và đừng lo, ô này sẽ tự động bỏ chọn sau khi bạn tháo gỡ tập đĩa.
Để sử dụng tính năng Bảo vệ tập đĩa ẩn, thực hiện các bước sau:
Bước 1. Chọn một ổ cứng từ danh sách các cửa sổ chính của VeraCrypt
Cửa sổ chính của VeraCrypt
Hình 1: Cửa sổ chính của VeraCrypt với ổ cứng được lựa chọn
Lưu ý: Trong hình 1, chúng ta đã lựa chọn đính kèm tập đĩa vào ổ F:. Bạn có thể lựa chọn bất kì kí tự nào mỗi lần bạn đính kèm một tập đĩa.
Bước 2. Nhấn [Chọn tập tin…] và định vị file vùng lưu trữ VeraCrypt của bạn
Hộp thoại lựa chọn file trong VeraCrypt Hình 2: Màn hình Chọn tập đĩa VeraCrypt
Bước 3. Chọn file vùng lưu trữ bạn muốn để đính kèm, sau đó chọn [Open] để trở về cửa sổ chính của VeraCrypt. Vị trí file vùng lưu trữ của bạn sẽ được hiển thị ở bên trái của nút [Chọn tập tin...] mà bạn nhấn trước đó.
Cửa sổ chính với vị trí của vùng lưu trữ
Hình 3: Cửa sổ chính của VeraCrypt với vùng lưu trữ được lựa chọn Bước 4. Nhấn [Nạp lên] để mở màn hình Nhập mật khẩu
Màn hình Enter Password trên VeraCrypt
Hình 4: Màn hình Nhập mật khẩu
Bước 5. Gõ mật khẩu tập đĩa ngoài của bạn vào ô Mật khẩu, như khi bạn đính tập đĩa một cách bình thường, nhưng không nhấn [Đồng ý]
Bước 6. Nhấn [Tùy chọn nạp lên...], cho phép bạn bảo vệ tập đĩa ẩn khi đang chỉnh sửa các nội dung của tập đĩa chuẩn
Màn hình Enter Password của VeraCrypt
Hình 5: Màn hình Tùy chọn nạp lên của VeraCrypt
Bước 7. Chọn ô Bảo vệ tập đĩa ẩn khỏi bị tổn hại gây ra bỡi viết vào tập đĩa bên ngoài
Bước 8. Gõ mật khẩu tập đĩa ẩn của bạn khi được yêu cầu Bước 9. Nhấn [Đồng ý] để quay về yêu cầu nhập mật khẩu
Màn hình Enter Password của VeraCrypt
Hình 6: Màn hình Nhập mật khẩu của VeraCrypt với tập đĩa ẩn được chọn Bước 10. Nhấn [Đổng ý] để đính volume chuẩn trong khi vẫn bảo vệ volume ẩn của bạn khỏi những tổn hại vô tình. VeraCrypt sẽ cho bạn biết khi nào thì quá trình hoàn thành.
Màn hình Enter Password của VeraCrypt
Hình 7: Màn hình thông báo "Tập đĩa ẩn đã được bảo vệ" của VeraCrypt Bước 11. Nhấn [OK] để trở về cửa sổ chính trên VeraCrypt
Màn hình Enter Password trên VeraCrypt
Hình 8: Màn hình "Tập đĩa ẩn đã được bảo vệ" của VeraCrypt
Bước 12. Điền tập đĩa đã được đính vào
Khi đính kèm một tập đĩa, có 2 cách để truy cập tập đĩa đó:
1. Nhấn đúp vào phần được đánh dấu trong cửa sổ chính của VeraCrypt như được hiển thị ở Hình 8 bên trên
2. Nhấn đúp vào ổ đĩa tương ứng (ở đây chúng ta sử dụng F:) bên trong This PC
Tập đĩa được hiển thị bên dưới hoàn toàn trống. Nhưng, một khi bạn đã lưu các file “giả” lên Tập đĩa chuẩn, bạn sẽ có thể truy cập khi nào bạn đính lên. Và nếu bạn đã bảo vệ tập đĩa ẩn của mình theo các bước bên trên, bạn sẽ có thể thêm hoặc chỉnh sửa file.
Volu me được đính bên trong VeraCrypt
Hình 9: Bên trong tập đĩa chuẩn với tập đĩa ẩn được bảo vệ của VeraCrypt Khi bạn hoàn thành việc chỉnh sửa nội dung của tập đĩa chuẩn, bạn có thể tháo gỡ nó bằng cách thực hiện các bước thông thường, được mô tả ở mục Tháo gỡ một tập đĩa ở bên trên. Và, lần tiếp theo bạn đính một tập đĩa, ô Bảo vệ tập đĩa ẩn khỏi bị tổn hại gây ra bỡi viết vào tập đĩa bên ngoài sẽ được mặc định bỏ chọn.