CỦA HỌ KHÚC, HỌ DƯƠNG
Tiết 31 Bài 27 NGÔ QUYỀN VÀ CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG NĂM 938
I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức
- Tình hình nước ta từ sau khi Dương Đình Nghệ bị giết đến khi Ngô Quyền mang quân từ Ái Châu (Thanh Hóa) ra Bắc, chuẩn bị chống quân xâm lược.
- Trận đánh trên sông Bạch Đằng của quân ta: Diễn biến, kết quả, ý nghĩa.
2.Kĩ năng
Đọc bản đồ lịch sử, phân tích nhận định, xem tranh lịch sử.
3.Thái độ
Giáo dục cho HS lòng tự hào và ý chí quật cường của dân tộc, Ngô Quyền là người anh hùng dân tộc, người có công lao to lớn đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, khẳng định nền độc lập của dân tộc.
II. Chuẩn bị 1.Giáo viên
Lược đồ: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938.
Tranh: Trận chiến trên sông Bạch Đằng và Lăng Ngô Quyền.
2.Học sinh Đọc và chuẩn bị bài, ….
III. Phương pháp
Thảo luận, trực quan, vấn – đáp, phân tích, diễn giảng…
IV. Hoạt động dạy học 1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
?: Khúc Thừa Dụ dựng quyền tự chủ trong hoàn cảnh nào?
HS: - Cuối thế kỷ IX, nhà Đường suy yếu.
- Năm 905 tiết độ sứ An Nam là Độc Cô Tổn bị giáng chức, Khúc Thừa Dụ được sự ủng hộ của nhân dân, đã đánh chiếm Tống Bình rồi tự xưng là Tiết độ sứ.
- Năm 906 vua Đường buộc phải phong Khúc Thừa Dụ làm Tiết độ sứ 3. Bài mới
Giới thiệu bài mới
Công cuộc dựng nền tự chủ của họ Khúc, họ Dương đã kết thúc ách đô hộ nghìn năm của các thế lực phong kiến Trung Quốc đối với nước ta về mặt danh chính. Việc dựng nền tự chủ đã tạo cơ sở để nhân dân ta tiến lên giành độc lập hoàn toàn và Ngô Quyền đã hoàn thành sứ mạng lịch sử ấy bằng một trận quyết chiến, chiến lược, đánh tan ý chí xâm lược của kẻ thù mở ra thời kỳ độc lập lâu dài của Tổ quốc.
Hoạt động dạy học
Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Cá nhân/ lớp
GV: Cho hs đọc đoạn in nghiêng trong sách giáo khoa để giới thiệu về Ngô Quyền.
?: Vì sao Kiều Công Tiễn giết chết Dương Đình Nghệ ? Việc làm này dẫn đến hậu quả gì? (Để đoạt chức Tiết độ sứ. Điều này làm cho nhân dân và Ngô Quyền rất bất bình).
?: Ngô Quyền kéo quân ra Bắc nhằm mục đích gì? (Trị tội tên phản bội Kiều Công Tiễn, bảo vệ nền tự chủ vừa được xây dựng của đất nước).
?: Vì sao Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán? Hành động đó cho thấy điều gì?
HS: Trả lời.
GV: Được tin tên phản bội Kiều Công Tiễn giết chủ, cướp chính quyền, Ngô Quyền lập tức tập hợp lực lượng tiến ra Giao Châu trừng trị. Trước khí thế rầm rộ của quân Ngô Quyền và sự bất bình của
1. Ngô Quyền đã chuẩn bị đánh quân xâm lược Nam Hán như thế nào?
- Năm 937, Kiều Công Tiễn giết chết Dương Đình Nghệ để đoạt chức Tiết độ sứ.
- Ngô Quyền kéo quân ra Bắc trị tội Kiều Công Tiễn.
nhân dân, Kiều Công Tiễn quá khiếp sợ phải sang cầu cứu nhà Nam Hán. Kiều Công Tiễn muốn dùng thế lực nhà Nam Hán để chống Ngô Quyền đoạt được chức Tiết độ sứ. Đây là một hành động phản phúc “Cõng rắn cắn gà nhà”. Chớp lấy cơ hội thuận lợi đó, vua Nam Hán sai con trai mình là Hoằng Tháo chỉ huy một đạo quân thủy sang xâm lược nước ta.
GV: Biết tin quân Nam Hán sắp vào nước ta Ngô Quyền vạch kế hoạch chuẩn bị k/c…..
?: Vì sao Ngô Quyền quyết định tiêu diệt giặc trên sông Bạch Đằng?
HS: Trả lời
GV: Sông Bạch Đằng có vị trí chiến lược rất quan trọng, địa hình đặc biệt, có thể chiến thắng quân thù. Hai bên bờ, rừng rậm ……thuỷ triều…
- GV giảng theo SGK.
?: Kế hoạch đánh địch của Ngô Quyền chủ động độc đáo ở điểm nào?
HS: Trả lời
GV:- Chủ động đón đánh quân xâm lược.
- Độc đáo: Bố trí trận địa bãi cọc ngầm trên sông.
GV nói thêm: Ông dùng cọc gỗ đẽo nhọn, đầu bị sắt đóng xuống lòng sông Bạch Đằng nơi hiểm yếu gần cửa biển, cho quân mai phục hai bên bờ.
KL: Biết được quân Nam Hán sẽ quay lại xâm lược nước ta lần 2. Ngô Quyền đã chủ động đón đánh quân xâm lược, ông chọn địa hình là cửa sông Bạch Đằng bố trí trận địa bài cọc ngầm. Đây là một kế hoạch chủ động và rất độc đáo.
Hoạt động 2: Cá nhân/ lớp
GV sử dụng bản đồ treo tường thuật diễn biến trận đánh.
GV cho HS xem tranh 56.
- Kiều Công Tiễn cầu cứu nhà Nam Hán. Năm 938, Nam Hán đem quân sang xâm lược nước ta lần hai.
- Ngô Quyền vào thành Đại La (Tống Bình - HN) bắt giết Kiều Công Tiễn, khẩn trương chuẩn bị chống xâm lược.
- Ngô Quyền chuẩn bị kháng chiến.
+ Bố trí bãi cọc ngầm + Mai phục.
2. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938
a. Diễn biến
- Cuối năm 938 đoàn thuyền chiến
?: Kết quả cuộc chiến như thế nào ? GV: Cho đến nay trận Bạch Đằng diễn ra vào ngày nào cụ thể chưa xác định rõ, chỉ biết trận đó diễn ra vào cuối năm 938.
?: Vì sao nói trận Bạch Đằng năm 938 là một chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta?
HS: Trả lời
GV: Sau trận này nhà Nam Hán còn tồn tại một thời gian dài nữa nhưng không dám đem quân xâm lược nước ta lần thứ 3. Với chiến thắng này đã đập tan hoàn toàn mưu đồ xâm chiếm nước ta của bọn phong kiến Trung Quốc, khẳng định nền độc lập của Tổ quốc.
* GDMT: Đây là trận thủy chiến đầu tiên trong lịch sử nước ta. Sau này ông cha ta cũng đã biết lợi dụng địa hình sông nước để tạo nên nhiều chiến thắng vẻ vang trong lịch sử như: Sông Như Nguyệt chống quân Tống ( LTK), sông Bạch Đằng chống Nguyên Mông ( thời Trần), Rạch Gầm Xoài Mút ( Tiền Giang) chống quân Xiêm ( Nguyễn Huệ). Vì vậy chúng ta cần phải biết yêu quý và bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ các di tích lịch sử của dân tộc ta.
?: Ngô Quyền đã có công ntn trong cuộc kháng chiến chống quân Nam Hán xâm lược lần thứ 2?
HS: Trả lời
GV: Huy động được sức mạnh toàn dân, tận dụng được vị trí và địa thế của sông Bạch Đằng, chủ động đưa ra kế hoạch và
chỉ huy kéo vào cửa biển nước ta.
- Lúc này nước triều dâng cao, quân ta đánh nhử giặc vào cửa sông Bạch Đằng, quân giặc kéo qua bãi cọc ngầm mà không biết.
- Khi nước triều bắt đầu rút, Ngô Quyền dốc toàn lực lượng tấn công, quân Nam Hán phải rút chạy, thuyền xô vào cọc nhọn... Hoàng Tháo bị giết tại trận.
b. Kết quả: Trận Bạch đằng của Ngô Quyền kết thúc hoàn toàn thắng lợi.
cách đánh giặc độc đáo, bố trí trận địa cọc để làm nên chiến thắng vĩ đại của dân tộc.
?: Ý nghĩa của chiến thắng Bạch Đằng năm 938?
GV cho HS quan sát H 57.Đọc lời đánh giá của Lê Văn Hưu về công lao của Ngô Quyền.
* GVKL: Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã khẳng định quyền làm chủ của nhân dân ta, mở ra thời kỳ mới, thời kỳ xây dựng và bảo vệ nền độc lập lâu dài của Tổ quốc…nhân dân ta đời đời biết ơn công lao của vị anh hùng DT Ngô Quyền.
GVCC bài: Kiều Công Tiễn một tên phản phúc “cõng rắn cắn gà nhà” đã mở đường cho quân nam Hán xâm lược nước ta lần 2. Ngô Quyền và nhân dân chuẩn bị chống giặc rất quyết tâm và chủ động.
Đây là cuộc thuỷ chiến đầu tiên trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc, cuối cùng đã chiến thắng. Chiến thắng này có ý nghĩa vô cùng trọng đại đối với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
c. Ý nghĩa lịch sử:
- Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã chấm dứt hoàn toàn ách thống trị hơn 1000 năm của phong kiến phương Bắc..
- Khẳng định nền độc lập lâu dài của Tổ quốc.
4. Củng cố
- Cách đánh giặc của Ngô Quyền độc đáo và sáng tạo ở chỗ nào?
- Vì sao nói trận chiến trên sông Bạch Đằng là một chiến thắng vĩ đại của dân tộc ta?
5. Hướng dẫn học tập - Học thuộc bài cũ.
- Chuẩn bị bài sau tìm hiểu về lịch sử địa phương.
V. Rút kinh nghiệm
Ngày soạn: 7/4/2017
Tiết 32