CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRUNG TÂM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ - TỔNG CỤC KHÍ TƯỢNG THUỶ VĂNTÂM ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ - TỔNG CỤC KHÍ TƯỢNG THUỶ VĂN
2.1. Tổng quan về Trung tâm ứng dụng công nghệ - Tổng cục khí tượng thuỷ vănvăn
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Trung tâm ứng dụng công nghệ - Tổng cục khí tượng thuỷ văn
Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển cho đến nay, ngành KTTV liên tục đổi mới và đạt được nhiều thành tựu, góp phần đáng kể trong sự phát triển của xã hội nói chung. “Hiện nay, nước ta đang trong quá trình phát triển và tiến tới mục tiêu là dự báo, cảnh báo KTTV đạt độ chính xác cao, tiệm cận với trình độ dự báo của các nước trong khu vực và trên thế giới. Hiện đại hóa công nghệ của toàn ngành KTTV, ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại trong các lĩnh vực ngành là vấn đề đang được quan tâm giải quyết. Để đạt được điều đó, trước tiên chúng ta phải có sự thống nhất trong khâu quản lý, thống nhất trong quy trình hoạt động, cách thức hoạt động. Bên cạnh đó phải có tổ chức giám sát, có chế tài và chịu trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có các hoạt động KTTV về mặt pháp luật. Ngoài ra, với sự thành lập, và hợp nhất của các đơn vị công lập hoạt động về lĩnh vực KTTV, cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của ngành KTTV liên tục được đổi mới phù hợp với sự phát triển của xã hội, từ đó công tác quản lý Nhà nước cũng được nâng cao.
Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy quản lý Nhà nước đối với ngành KTTV vẫn còn một số vấn đề yếu kém và cần thiết” phải cải tổ nhằm phù hợp hơn với tình hình thực tế.
Do trong những năm gần đây, tình hình KTTV trên phạm vi cả nước diễn biến phức tạp khó lường, biến đổi khí hậu làm gia tăng các rủi ro thiên tai ngày càng lớn, thiệt hại ngày càng nặng nề về cả người và của; bên cạnh đó nhận thức, kiến thức về thiên tai có nguồn gốc KTTV của một bộ phận cán bộ và đông đảo người dân còn hạn chế; trang thiết bị chưa được hiện đại hóa, thiếu trầm trọng nguồn nhân lực chất lượng cao; nhiều yếu tố khó khăn khác chưa được khắc phục…
Trên cơ sở đó, “để khắc phục những hạn chế còn tồn đọng và thúc đẩy ngành KTTV phát triển, Tổng cục Khí tượng Thủy văn được thành lập thông qua Quyết định số 03/2018/QĐ-TTg ngày 23 tháng 01 năm 2018 của Thủ thướng Chính phủ Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, và cơ cấu tổ chức của Tổng cục KTTV trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
42
Tổng cục KTTV tái thành lập chính là dấu mốc quan trọng cho sự” hoàn thiện thể chế, pháp luật, tăng cường hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực KTTV, nhất là trong giai đoạn hiện nay, 2016-2020. Qua đó khẳng định rằng, việc tăng cường công tác quản lý Nhà nước về KTTV, trong đó có công tác khảo sát KTTV là hết sức cần thiết và quan trọng.
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ của Trung tâm ứng dụng công nghệ - Tổng cục khí tượng thuỷ văn
Vị trí và chức năng
Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Tổng cục Khí tượng Thủy văn, có chức năng nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao công nghệ trong quan trắc, điều tra, khảo sát, dự báo khí tượng thủy văn; thực hiện các hoạt động dịch vụ về khí tượng thủy văn theo quy định của pháp luật.
Trung tâm có chức năng quản lý nhà nước về KTTV.
Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn là đơn vi dự toán cấp III, có tư cách pháp nhân, có con dấu, có tài khoản riêng, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và Ngân hàng theo quy định của pháp luật; trụ sở tại thành phố Hà Nội.
Nhiệm vụ và quyền hạn
Xây dựng, trình Tổng cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn (sau đây gọi là Tổng cục trưởng) chương trình, kế hoạch, đề án, dự án, nhiệm vụ chuyên môn về công tác nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ khí tượng thủy văn; tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt.
Nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các công nghệ mới, tiên tiến vào các hoạt động nghiệp vụ, dịch vụ khí tượng thủy văn.
Đánh giá về chất lượng công nghệ ứng dụng trong lĩnh vực khí tượng thủy văn.
Thực hiện giám sát, dự báo, cảnh báo khí tượng nông nghiệp trên phạm vi cả nước theo phân công của Tổng cục trưởng.
Nghiên cứu, triển khai ứng dụng các công nghệ tác động vào thời tiết.
Xây dựng quy trình, quy định, tiêu chí đánh giá chất lượng sản phẩm dịch vụ khí tượng thủy văn theo phân công của Tổng cục trưởng.
43
Tham gia xây dựng quy trinh, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức kinh tế - kỹ thuật về khí tượng thủy văn theo phân công của Tổng cục trưởng.
Thực hiện các hoạt động, chương trình, dự án hợp tác quốc tế về nghiên cứu ứng dụng công nghệ khí tượng thủy vãn theo phân công của Tổng cục trưởng.
“Thực hiện các hoạt động dịch vụ, tư vấn về khí tượng thủy văn, gồm:
Điều tra, khảo sát, đo đạc, quan trắc và đánh giá chất lượng tài liệu về khí tượng thủy văn; đo đạc bản đồ địa hình lòng sông, lòng hồ, vùng cửa sông, ven bờ biển; quan trắc, phân tích mẫu môi trường; đánh giá chất lượng không khí và nước.
Cung cấp thông tin, số liệu đo đạc, quan trắc, dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn của Trung tâm; tư vấn, tính toán, phân tích các đặc trưng về khí tượng thủy văn.
Cung cấp các sản phẩm dịch vụ khí tượng thủy văn trên các hệ thống phát thanh, truyền hình, internet và các hệ thống thông tin khác.
Cung cấp, cho thuê máy móc, thiết bị và phàn mềm về quan trắc, thông tin dữ liệu và giám sát, dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn;
Tư vấn, khảo sát, thiết kế, lắp đặt, vận hành, sửa chữa, bảo hành, bảo trì, hướng dẫn khai thác sử dụng các công trình, phương tiện đo đạc và xử lý, truyền nhận thông tin khí tượng thủy văn.
Tuyên truyền, phổ biến kiến thức, đào tạo, chuyển giao công nghệ, hướng dẫn sử dụng thông tin, dữ liệu và ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ về khí tượng thủy văn.
Cung cấp các hoạt động tư vấn, dịch vụ khác về khí tượng thủy văn theo quy định của pháp luật.
Thực hiện cải cách hành chính theo chương trình, kế hoạch cải cách hành chính của Tổng cục Khí tượng Thủy văn; thực hành tiết kiệm; phòng, chống tham nhũng, lãng phí thuộc phạm vi quản lý.”
Quản lý tổ chức, viên chức, người lao động, tài chính, tài sản thuộc Trung tâm theo phân cấp của Tổng cục; thực hiện trách nhiệm của đơn vị dự toán cấp III theo quy định của pháp luật.
Thực hiện nhiệm vụ khác do Tổng cục trưởng giao.
Cơ sở vật chất kỹ thuật và mạng lưới hoạt động 44
Hiện đại hóa hành chính cũng được đơn vị chú trọng với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động. “Tiếp tục quán triệt công chức, viên chức tăng
cường xử lý văn bản trên Hệ thống quản lý văn bản và Hồ sơ công việc; tiếp tục cập nhật cơ sở dữ liệu công chức, viên chức của Tổng cục KTTV vào Hệ thống phần mềm quản lý cán bộ, công chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường để khai thác sử dụng thống nhất, hiệu quả; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý tài chính công, sử dụng các phần mềm về quản lý tài sản và quản lý ngân sách nhà nước.
Đáng chú ý, việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp đảm bảo hoạt động ổn định của hệ thống máy chủ, các hệ thống thông tin chuyên ngành KTTV thông suốt trong mọi tình huống, phục vụ tốt yêu cầu của công tác dự báo, cảnh báo bão, lũ và truyền tin kịp thời cho Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai,” Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp; tổ chức phát báo quốc tế số liệu KTTV thời gian thực đảm bảo đúng quy định của Tổ chức Khí tượng thế giới...
Đảng ủy, lãnh đạo Tổng cục thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo các đơn vị triển khai nhiệm vụ CCHC theo kế hoạch. Các chương trình, kế hoạch thành phần về công tác CCHC đã được ban hành kịp thời, đầy đủ làm cơ sở để triển khai thực hiện công tác CCHC chất lượng, hiệu quả. Tổng cục đã chủ động trong tổ chức và bố trí các nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ CCHC theo kế hoạch đề ra, đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng và hiệu quả.
2.1.3. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Trung tâm ứng dụng công nghệ - Tổng cục khí tượng thuỷ văn
Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn có cơ cấu tổ chức như sau:
Giám đốc
Văn phòng Phòng ứng dụng công nghệ Phòng Chuyển giao công nghệ
45
Lãnh đạo Trung tâm
Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn có Giám đốc và không quá 02 Phó Giám đốc.
Giám đốc Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn chịu trách nhiệm
trước Tổng cục trưởng và trước pháp luật về các nhiệm vụ được giao; trình Tổng cục trưởng quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các tổ chức trực thuộc Trung tâm; ban hành quy chế làm việc và điều hành các hoạt động của Trung tâm.
Phó Giám đốc Trung tâm ứng dụng công nghệ khí tượng thủy văn giúp việc cho Giám đốc, chịu trách nhiệm trước Giám đốc và trước pháp luật về lĩnh vực công tác được phân công.
Cơ cấu tổ chức Văn phòng
Văn phòng là phòng chuyên môn thuộc trung tâm có chức năng tham mưu, tổng hợp giúp Giám đốc trung tâm quản lý công tác tổ chức bộ máy, cán bộ; công tác hành chính quản trị; công tác quy hoạch cán bộ; công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tài chính; công tác thi đua khen thưởng, kỷ luật của Sở. Thực hiện công tác ứng dựng công nghệ thông tin và truyền thông vào hoạt động công tác quản lý tài chính, ngân sách của trung tâ..
Phòng ứng dụng công nghệ
Phòng Ứng dụng Công nghệ thuộc Trung tâm Ứng dụng Công nghệ của Tổng cục Khí tượng Thủy văn có nhiệm vụ chính là nghiên cứu, áp dụng và phát triển các công nghệ trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn và thiên tai. Cụ thể, chức năng của phòng này có thể bao gồm:
Nghiên cứu và phát triển công nghệ số hóa, cải tiến các phương pháp dự báo thời tiết, dự báo thiên tai để cung cấp thông tin dự báo chính xác và kịp thời.
Áp dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo để phân tích dữ liệu khí tượng, thủy văn, và sự kiện thiên tai, từ đó đưa ra các dự báo và cảnh báo hiệu quả.
Phát triển và quản lý các hệ thống giám sát, thu thập dữ liệu và mạng lưới cảm biến để theo dõi và đánh giá các biến đổi trong khí hậu và môi trường.
46
Hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ với các tổ chức trong và ngoài nước để nâng cao khả năng dự báo và ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu.
Phòng Chuyển giao công nghệ
Phòng Chuyển giao Công nghệ thuộc Trung tâm Ứng dụng Công nghệ - Tổng cục Khí tượng Thủy văn có nhiệm vụ chính là chuyển giao và áp dụng các công nghệ, kỹ thuật và kiến thức trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn và thiên tai cho các tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng. Cụ thể, các chức năng và nhiệm vụ của phòng này có thể bao gồm:
Phân tích, đánh giá và chuẩn hóa các kết quả nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, tiến bộ khoa học và công nghệ trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn và thiên tai.
Xây dựng kế hoạch, chương trình, dự án chuyển giao công nghệ và hợp tác phát triển sản phẩm, dịch vụ áp dụng công nghệ trong lĩnh vực khí tượng, thủy văn và thiên tai.
Hỗ trợ đào tạo, huấn luyện, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật về công nghệ khí tượng, thủy văn và thiên tai cho các đối tác, tổ chức và cộng đồng có liên quan.
Xây dựng kế hoạch và chương trình tuyên truyền, thông tin, giáo dục cộng đồng về công nghệ khí tượng, thủy văn và thiên tai.
2.1.4. Một số kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ tại Trung tâm ứng dụng công nghệ - Tổng cục khí tượng thuỷ văn
Liên hệ với công tác quản lý nhà nước về KTTV tại Trung tâm ứng dụng công nghệ- Tổng cục khí tượng thuỷ văn
Dựa trên chức năng và nhiệm vụ của đơn vị mình, trong những năm qua, Trung tâm ứng dụng công nghệ- Tổng cục khí tượng thuỷ văn đã và đang có những đóng góp nhất định, góp phần phát triển ngành KTTV nói riêng và sự phát triển của kinh tế- xã hội nói chung.
Về Tổ chức bộ máy của Trung tâm: Thực hiện kiện toàn tổ chức bộ máy và lãnh đạo các đơn vị theo cơ cấu tổ chức của Trung tâm, đến nay, bộ máy của Trung tâm đã đi vào hoạt động ổn định, góp phần tăng cường năng lực quản lý nhà nước về KTTV.
47
Về nguồn nhân lực: Tính đến nay Trung tâm có tổng số 88 cán bộ viên chức và người lao động, trong đó có 42 viên chức; hợp đồng lao động có thời hạn 46 người. Đại học và trên đại học có 56 người; cao đẳng và trung cấp có 19 người; khác là 13 người.
“Chất lượng nguồn nhân lực, công tác đào tạo và bồi dưỡng luôn được Lãnh đạo Trung tâm quan tâm, chú trọng. Khuyến khích, tạo điều kiện để cán bộ viên chức và người lao động tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn. Cử cán bộ tham gia các lớp tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ như các lớp về Bồi dưỡng lãnh đạo, quản lý; lớp bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp chuyên ngành KTTV; lớp bồi dưỡng tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp,… tham gia các khóa học nâng cao kiến thức cũng như các đợt chuyển giao công nghệ mới để nắm bắt kịp thời những công nghệ mới, công nghệ hiện đại, hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu thực hiện tốt các nhiệm vụ của Trung
tâm.
Về nhiệm vụ thuộc lĩnh vực chuyên môn: Các nhiệm vụ thuộc lĩnh vực chuyên môn, Trung tâm luôn hoàn thành đúng thời hạn, chỉ tiêu đề ra. Ngoài ra, Trung tâm còn tham gia vào lĩnh vực Nghiên cứu khoa học công nghệ với đề tài cấp cơ sở: “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ định vị vệ tinh GPS-RTK trong công tác đo đạc, điều tra khảo sát xác định độ cao vết lũ và ngập lụt”, đề tài này đã được hoàn thiện và được Cục Công nghệ thông tin và Dữ liệu tài nguyên và môi trường cấp giấy chứng nhận đăng ký kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng đang triển khai theo đúng tiến độ đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp Bộ.
Về trang thiết bị: Về trang thiết bị, Trung tâm đã trình Tổng cục KTTV xây dựng kế hoạch về mua sắm thiết bị phục vụ công tác quan trắc và dự báo khí tượng thủy văn năm 2018, sau khi được Tổng cục phê duyệt, Trung tâm đã lập tức tiến hành triển khai việc nhập các trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác điều tra, khảo sát của Trung tâm như:
Máy định vị Vệ tinh Trimble R8s, Trạm đo khí tượng tự động, Máy đo sâu hồi âm đơn tần, đơn tia,…hay ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới, sáng
48
tạo trong từng công việc cụ thể của Trung tâm, mang lại hiệu quả cao cả về chất và lượng trong các nhiệm vụ được giao.”
Ngoài ra, để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực KTTV, Trung tâm liên tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức về KTTV cũng như Luật KTTV đến toàn thể cán bộ viên chức và người lao động trong cơ quan, để tất cả các cán bộ và người lao động nắm được các nội dung của Luật, làm việc theo đúng quy định, quy phạm, tránh tình trạng không biết Luật dẫn đến sai phạm không đáng có. Tổ chức các hoạt động thi đua, tuyên truyền nhân ngày Khí tượng thế giới 23/3 hàng năm cho cán bộ và người lao động trong Trung tâm. Đặc biệt, tích cực tham gia đóng góp ý kiến trong các dự thảo văn bản pháp quy góp phần hoàn thiện về hình thức và nội dung để đưa vào thực tế, các văn bản có giá trị pháp lý như Dự thảo kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2018-2020 của Tổng cục KTTV; Dự thảo Thông tư quy định về điều tra, đánh giá tài nguyên nước dưới đất; Dự thảo Thông tư quy định về kiểm tra, thẩm định, nghiệm thu chất lượng sản phẩm đo đạc bản đồ; Dự thảo đề án “Tăng cường liên kết giữa địa phương, vùng trong sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu”; …và nhiều dự thảo liên quan khác.