CHƯƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN HẠ TẦNG
2. Tình hình đầu tư phát triển giao thông của huyện Yên Thành giai đoạn 2010 -201
3.3. Một số giải pháp thực hiện nhằm tăng cường đầu tư phát triển giao thông đường bộ huyện Yên Thành
3.3.1. Hoàn thiện công tác lập quy hoạch, kế hoạch phát triển giao thông đường bộ
Quy hoạch có vai trò quan trọng đối với chất lượng và hiệu quả công trình giao thông đường bộ, dự án giao thông, vì vậy công tác quy hoạch luôn phải đi trước một bước để làm tiển để, định hướng phát triển, các chương trình, dự ángiao thông đường bộ chỉ được quyết định đầu tư khi có căn cứ dựa vào quy hoạch. Quy hoạch phát triển hạ tầng GTĐB là cơ sở để đầu tư xây dựng và phát triển mạng lưới giao thông trên toàn huyện hợp lý và thống nhất, tạo điều kiện khai thác tiềm năng hiện có, lợi thế so
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
sánh của điạ phương và ngày càng phát huy được vai trò của hệ thống giao thông đường bộ.
Tuy nhiên công tác quy hoạch GTĐB của nước ta nói chung và huyện Yên Thành nói riêng còn gặp nhiều hạn chế là do một số nguyên nhân sau:
- Các chiến lược, quy hoạch phát triển GTĐB chậm được phê duyệt, đối với quy hoạch GTĐB phải trình đến 4 năm mới được phê duyệt thậm chí đến nay vẫn chưa có quy hoạch cụ thể phát triển của ngành đường bộ đến năm 2020 mà chỉ mới là quy hoạch chung chung.
- Dự báo nhu cầu phát triển của huyện chưa thật chính xác làm cho công tác đầu tư tương đối dàn trải, không có trọng tâm, trọng điểm mặt khác những biến động về tình hình kinh tế, chính trị, xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác huy động và sử dụng vốn đầu tư.
Để nâng cao được chất lượng công tác lập kế hoạch, quy hoạch thì trong thời gian tới cần có những giải pháp như:
- Tiến hành thu thập, phân loại, xử lí thông tin về hiện trạng đường, hiện trạng về vốn đầu tư, nhu cầu vốn đầu tư phát triển một cách chính xác để phục vụ cho công tác lập quy hoạch phát triển giao thông đường bộ.
- Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ lập quy hoạch bằng các biện pháp khác nhau như: mở các lớp đào tạo, cử đi tu nghiệp ở các nước có trình độ phát triển cao. Cần phải có đội ngũ đủ kinh nghiệm, trình độ năng lực cao và có tầm nhìn xa thì công tác lập tác lập quy hoạch, kế hoạch mới có thể đạt được chất lượng cần thiết đồng thời cũng cần thiết phải đầu tư vào hệ thống trang thiết bị, kỹ thuật hiện đại để phục vụ tốt cho công tác lập quy hoạch.
- Trong quá trình lập kế hoạch cần tính đến các yếu tố ảnh hưởng, rủi ro hay xảy ra như giá nguyên vật liêu, sắt, thép, xi măng, giá nhân công,…Các yếu tố này là rất quan trong đối với chất lượng của một công trình.
3.3.2. Các giải pháp về chính sách tạo vốn, quản lý và sử dụngcó hiệu quảcác nguồn vốn đầu tư phát triển giao thông đường bộ
Có rất nhiều nguồn vốn được dùng vào việc đầu tư phát triển hạ tầng giao thông đường bộ như: ODA, FDI, vốn từ ngân sách nhà nước, vốn do dân tự góp…và lượng
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
vốn này có xu hướng ngày một tăng lên qua các năm. Tuy nhiên do nền kinh tế phát triển nhanh cùng với đó là nhu cầu đi lại của người dân tăng cao, số phương tiện giao thông xuất hiện ngày càng nhiều khiến cho tốc độ phát triển của hệ thống giao thông đường bộ không đáp ứng được so với nhu cầu của xã hội, vì vậy cần phải tính toán, cân đối nhu cầu đầu tư phát triển hạ tầng đường bộ với khả năng cung ứng nguồn vốn hiện có để đưa ra những chính sách, những giải pháp nhằm nâng cao khả năng huy động vốn.
- Đối với nguồn vốn trong nước:
+ Thu phí các đối tượng sử dụng trực tiếp kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ của huyện trên cơ sở quy hoạch hợp lý mạng lưới các trạm thu phí. Đây là một trong những cách giúp nhà đầu tư thu hồi vốn đầu tư mặt khác chính nguồn vốn này cũng được sử dụng để duy tu bảo dưỡng chính công trình này và đầu tư vào các công trình khác
Mặt khác cần phải tiến hành thu một lượng phí hợp lý nhất định đối với các phương tiện mới được đưa vào sử dụng đặc biệt là đối với các phương tiện vận tải ô tô, sự phát triển quá nhanh của ô tô trong thời gian qua là nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuống cấp của hệ thống hạ tầng đường bộ của huyện.
+ Huy động các nguồn vốn từ các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế, cá nhân, từ các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức khác để nhằm tăng cường nguồn vốn đầu tư cho các công trình, dự án giao thông đường bộ trên đại bàn huyện
+ Tiến hành xây dựng các quỹ đường bộ để quản lý tốt nguồn vốn, quỹ này có tác dụng quản lý quá trình sử dụng vốn, tiến hành quản lý quá trình tạo vốn từ NSNN chỉ phục vụ cho phát triển đường bộ, có thể đem nguồn vốn ra đầu tư khi nhàn rỗi nhằm nâng cao khối lượng vốn đầu tư cho đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng GTĐB.
- Đối với nguồn vốn nước ngoài:
Tranh thủ các nguồn vốn ODA để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Cần có các giải pháp để thực hiện các dự án ODA: bố trí vốn đối ứng trong nước kịp thời, giải phóng mặt bằng nhanh, đơn giản các thủ tục xây dựng cơ bản, đồng thời với việc tăng cường các biện pháp giám sát, kiểm tra thực hiện, nâng cao hiệu quả sử dụng ODA.
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
Có các giải pháp, chính sách để thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài.
Có chính sách nhất quán, hấp dẫn lâu dài để khuyến khích và đảm bảo quyền lợi cho người đầu tư.
Thực hiện đa dạng hoá các hình thức đầu tư để huy động vốn:
+ Đầu tư khai thác và chuyển giao (BOT).
+ Đầu tư và chuyển giao (BT).
+ Đầu tư và thu phí hoàn trả.
3.3.3. Các giải pháp tăng cường hiệu quả công tác quản lý nhà nước
- Xây dựng hệ thống tổ chức quản lý mạng lưới giao thông đường bộ hợp lý: Sắp xếp, bố trí các đơn vị quản lí nhà nước về hệ thống giao thông đường bộ của huyện một cách thống nhất, hợp lí, gọn nhẹ, đạt hiệu quả cao trong hoạt động, phân định rõ trách nhiệm và quyền hạn trong việc quản lý giao thông của mỗi cấp để tránh sự chuyên quyền cũng như lãng phí trong công tác quản lý.
- Phòng Công Thương, Phòng Tài Chính - Kế Hoạch của huyện rà soát lại hệ thống văn bản từ khâu tạm ứng, thanh, quyết toán vốn đầu tư nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư, tăng cường đôn đốc, kiểm tra, thanh tra các xã, các nhà thầu trong việc chấp hành nghiêm các quy trình đầu tư. Đồng thời phải xác định rõ trách nhiệm của của các thành viên trong ban quản lý dự án, gắn liền trách nhiệm của họ với tiến độ và chất lượng công trình giao thông.
- Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá hợp lý về xây dựng và sửa chữa công trình giao thông đường bộ.
- Cần ưu tiên đầu tư phát triển các xã nghèo, xã miền núi để có sự phát triển đồng đều giữa các địa phương trong huyện.
- Tổ chức tốt, có chính sách hợp lý để các thành phần kinh tế tham gia phát triển giao thông đường bộ trong môi trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, phục vụ tốt nhất các nhu cầu đi lại, vận tải của xã hội.
- Tăng cường công tác giám sát chất lượng, tiến độ xây dựng và thanh tra, kiểm tra tài chính đối với các dự án đường bộ.
Đây là công tác đặc biệt quan trọng và có tác dụng trực tiếp trong việc thất thoát, lãng phí từ các công trình giao thông. Việc sử dụng tiết kiệm, đúng mức mục đích vốn
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sử dụng vốn cũng như chất lượng công trình là một tiêu chí quan trọng biểu hiện hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển. Một công trình nếu như xây dựng không đảm bảo chất lượng sẽ phải phá đi làm lại hay chi phí sửa chữa nó sẽ là rất lớn dẫn đến lãng phí vốn nghiêm trọng nên để đảm bảo chất lượng công trình và thực hiện đúng tiến độ của dự án thì công trình phải được tham gia giám sát chất lượng, đánh giá, thanh tra và kiểm tra thường xuyên.
Việc kiểm soát chặt chẽ, thanh toán vốn đầu tư đúng mục đích, đúng khối lượng hoàn thành sẽ góp phần tránh thất thoát lãng phí và cần phải có những giải pháp cụ thể:
- Thực hiện kiểm toán công trình giao thông đường bộ, nâng cao vai trò và tác dụng của công tác kiểm toán đối với quyết toán chính xác công trình giao thông.
- Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, định mức kĩ thuật, đơn giá xây dựng và sửa chữa công trình giao thông.
Công tác thanh tra tài chính cũng giữ một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả, chống lãng phí thất thoát, phòng chống tham nhũng khi sử dụng các nguồn vốn trong phát triển hạ tầng giao thông đường bộ.
- Tiến hành rà soát, kiểm tra lại danh mục đầu tư ở tất cả các tuyến đường nằm trên địa bàn huyện để có phương án thiết kế thi công nâng cấp, sữa chữa… đảm bảo các dự án có hiệu quả, nếu dự án đầu tư không còn khả thi nữa thì có thể loại bỏ tránh lãng phí vốn đầu tư của nhà nước.
- Đổi mới khâu kế hoạch thanh tra theo hướng vừa chủ động vừa linh hoạt và thường xuyên tiến hành các cuộc thanh tra đột xuất. Lập kế hoạch hàng năm thanh tra vào các dự án trọng điểm để đảm bảo mục tiêu phát triển chung nhưng cũng không quên tiến hành thanh tra đột xuất các dự án nhỏ nhằm đảm bảo nguồn vốn của được thực hiện đúng dự án, đúng kế hoạch.
- Tiến hành thanh tra đúng nội dung cần thanh tra và đúng dự án cần phải thanh tra: khi tiến hành thanh tra cần xác định rõ nội dung thanh tra, đối tượng thanh tra, thời kỳ thanh tra, thời hạn thanh tra… tránh thanh tra dàn trải, thanh tra nhiều vào các nội dung không cần thiết, trên cơ sở đó xây dựng các phương án tổ chức thanh tra khoa học và bố trí lực lượng hợp lý để tiến hành thanh có hiệu quả và đúng mục đích thanh tra. Các công trình giao thông đường bộ là các dự án tương đối phức tạp nên nhiệm vụ
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
thanh tra là rất nặng nề, phức tạp do đó nếu không chuẩn bị kĩ càng thì sẽ rất khó có thể tiến hành thanh tra có hiệu quả.
- Sau khi tiến hành thanh tra cần phải đưa ra được những kết luận và kiến nghị thanh tra chính xác, chặt chẽ, rõ ràng tránh tình trạng nể nang, tham nhũng vốn đầu tư.
Làm tốt công tác này có thể đưa ra được những quyết định và những giải pháp thích hợp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và nâng cao chất lượng công trình.
3.3.4. Các giải pháp về phát triển nguồn nhân lực
Để phát huy được hiệu quả sử dụng các nguồn vốn trong phát triển kinh tế - xã hội nói chung và trong đầu tư phát triển hạ tầng giao thông đường bộ nói riêng thì cần phải chuẩn bị tốt nguồn nhân lực. Vì vậy cần phải có những giải pháp để nhằm nâng cao cả số lượng và chất lượng của nguồn nhân lực.
Trước tiên cần xây dựng những chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực thực hiện trong hoạt động đầu tư phát triển hạ tầng đường bộ, cần phải xây dựng và triển khai thực hiện chương trình đào tạo đồng bộ từ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ phụ trách khoa học kỹ thuật đến đội ngũ công nhân…và đặc biệt chú tâm vào kỹ năng xây dựng, đánh giá quản lý dự án, nâng cấp năng lực tiếp nhận và đánh giá thông tin.
+ Thực hiện đa phương hoá, đa dạng hoá trong phương thức và cách thức đào tạo cán bộ quản lý và thực hiện dự án, sử dụng bao gồm cả hình thức đào tạo trong nước, học chính quy trong các chương trình đào tạo tại các trường đại học trong nước, học bán chính quy, tại chức, tập huấn, tu nghiệp. Mời chuyên gia giảng dạy, hướng dẫn chuyển giao kỹ thuật công nghệ, tổ chức hội thảo thường xuyên giữa các đơn vị để có thể nâng cao trình độ tay nghề, khuyến khích hình thức đào tạo tự túc kết hợp giữa các nhân với nhà nước về kinh phí đào tạo, khuyến khích cán bộ có nguyện vọng đi học…
+ Tăng cường đào tạo về luật pháp, chính sách sử dụng vốn đâug tư, quản lý đầu tư xây dựng, quy trình thanh toán vốn dự án, kiến thức tin học để thuận tiện cho công tác thu thập và xử lý thông tin, cách thức nâng cao khả năng huy động vốn …
+ Thực hiện chế độ tuyển dụng cán bộ thông qua thi tuyển, kiểm tra chặt chẽ, đào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo. Thi tuyển thường xuyên để có thể sàng lọc và thay thế
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ
những cán bộ không đủ năng lực, tìm thêm những nguồn nhân lực mới, chú trọng đào tạo cán bộ giỏi và là chuyên gia cho ngành.
+ Có những chính sách đãi ngộ và tiền lương một cách hợp lý để khuyến khích người lao động và đội ngũ cán bộ làm việc hiệu quả, có những chính sách khuyến khích đối với những cán bộ làm việc ở các vùng sâu vùng xa, làm việc trong môi trường nặng nhọc.
Tùy vào từng thời điểm cụ thể của địa phương có những cơ chế, chính sách phù hợp nhằm thu hút, khuyến khích đầu tư phát triển GTNT hiệu quả, nhanh chóng.
3.3.5. Nâng cao ý thức của người dân khi sử dụng các công trình đường bộ Người dân phải có ý thức trong việc sử dụng các tuyến đường để đảm bảo cho công trình được sử dụng theo đúng mục đích và công suất thiết kế. Điều đó sẽ giúp cho tuổi thọ của các con đường được lâu hơn, đồng nghĩa với việc con đường sẽ phục vụ cho người dân lâu hơn.
ĐẠI HỌC KINH TẾ HUẾ