- Người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ,
LUẬT PHÒN G CHỐNG THAM NHŨNG
6.3.1.2. Những hạn chế trong quản lý, điều hành nền kinh tế và trong hoạt động của các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội.
của các cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội.
Một là, hạn chế trong quản lý và điều hành nền kinh tế.
Hạn chế trong việc phân công trách nhiệm, quyền hạn giữa các chủ thể quản lý. Sự phân công quyền hạn, trách nhiệm giữa các chủ thể quản lý trong xã hội còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo, đặc biệt là vấn đề quản lý tài sản cơng, dẫn đến tính chịu trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức không cao. Tài sản của Nhà nước được giao cho một số người có quyền hành rất lớn, nhưng chế độ trách nhiệm lại khơng rõ ràng. Bên cạnh đó, những cơng cụ phục vụ cho q trình quản lý, điều hành nền kinh tế, quản lý tài sản cơng như kiểm kê, kiểm tốn, kiểm soát, giám sát, thanh tra... lại chưa được thực hiện thường xuyên, nghiêm túc. Đây chính là những yếu tố thuận lợi để nhiều cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng để tham ô, biến tài sản công thành tài sản riêng, sử dụng tài sản cơng trái mục đích, thậm chí trái pháp luật. Một số vụ tham ơ, cố ý làm trái thời gian qua đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của Nhà nước.
Hạn chế trong việc cơng khai, minh bạch hố các cơ chế quản lý kinh tế. Những cơ chế quản lý kinh tế như cơ chế cấp phát vốn đầu tư xây dựng cơ bản; cơ chế cấp hạn ngạch xuất nhập khẩu, nhất là đối với việc xuất nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu, các mặt hàng quan trọng; cơ chế đấu thầu; cơ chế cấp giấy phép; cơ chế duyệt dự án... vẫn cịn chưa được cơng khai, minh bạch dẫn đến những hành vi lợi dụng để sách nhiễu, gây khó khăn, địi hối lộ cũng như đưa hối lộ để được cấp kinh phí, để được cấp các giấy phép xuất nhập khẩu, để giành được các hợp đồng xây dựng hay cung cấp trang thiết bị...
Chính sách quản lý, điều hành kinh tế của Nhà nước còn chưa thực sự hợp lý. Sự can thiệp quá sâu của cơ quan Nhà nước vào nền kinh tế cũng tạo điều kiện cho tham nhũng gia tăng. Sự can thiệp của các cơ quan Nhà nước thể hiện thơng qua các chính sách “điều tiết” thị trường tức là cấm đoán, hạn chế các chủ thể kinh tế không được hoạt động, kinh doanh trong một số lĩnh vực (trừ một số chủ thể nhất định được phép). Ví dụ, trong việc cấp phép xuất, nhập khẩu, chỉ những công ty được cấp phép mới được xuất, nhập khẩu một số loại hàng hố nào đó và chỉ với số lượng cụ thể theo giấy phép. Điều đó tạo ra sự khan hiếm trên thị trường. Lương cung, cầu khơng được tính
tốn theo chi phí cận biên của các nhà sản xuât, nhập khẩu mà được áp đặt bằng mệnh lệnh hành chính. Với số lượng bị khống chế như vậy, giá cả do cầu quyết định (tức là số tiền người tiêu dùng phải trả để mua một đơn vị hàng hoá) se cao hơn chi phí sản xuất, nhập khẩu. Lợi ích kinh tế từ sự chênh lệch này se được phân chia khi giao dịch được tiến hành. Thông qua việc hối lộ để được cấp phép nhập khẩu, một phần lợi ích (dưới hình thức hối lộ) se rơi vào túi người nhận hối lộ, phần khác se thuộc về người đưa hối lộ. Rõ ràng, nếu khơng có các quy định cấp phép xuất, nhập khẩu thì se khơng phát sinh các hành vi đưa, nhận hối lộ và do vậy se góp phần làm giảm tham nhũng.
Hai là, hạn chế trong cải cách hành chính.
Mặc dù Đảng và Nhà nước ta đã quyết liệt thực hiện cải cách hành chính và bước đầu đã đạt được những thành cơng nhất đinh. Tuy nhiên cải cách hành chính vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của nền kinh tế - xã hội. Do ảnh hưởng nặng nề của cơ chế kinh tế cũ nên các thủ tục hành chính tuy đã được ra sốt và loại bỏ một phần nhưng vẫn còn rất phức tạp, rườm rà, gây nhiều khó khăn, bất lợi cho người dân và doanh nghiệp. Chính sự rườm rà, phức tạp trong các thủ tục hành chính đã tạo điều kiện cho tham nhũng gia tăng. Việc điều hành, quản lý nền kinh tế còn nhiều bất cập, lỏng lẻo, yếu kém, nhất là cơ chế xét cấp vốn đầu tư, vốn vay ODA... đã tạo ra nhiều ke hở. Bên cạnh đó, những thủ tục kéo dài, làm cho những người khơng có thời gian, hoặc những người muốn có kết quả nhanh chóng buộc phải đưa hối lộ. Các thủ tục như thủ tục vay vốn, thủ tục cấp sổ đỏ, sổ hộ khẩu, chứng minh thư nhân dân, đăng ký xe máy, đăng ký kinh doanh... vẫn còn rườm rà và phức tạp. Đây chính là các nguyên nhân làm cho tệ tham nhũng ngày càng trầm trọng.