7. Cấu trúc của luận án
1.2.3. Mô hình câu
Các mô hình cấu trúc câu phổ biến của tiếng Anh và tiếng Việt được công nhâ ̣n là: - Chủ -Vị
- Chủ -Vị - Bổ - Chủ -Vị -Tân
- Chủ -Vị -Tân ngữ gián tiếp- Tân ngữ trực tiếp - Chủ -Vị -Tân – Bổ
- Chủ -Vị - Trạng ...
Trong luận án này, các mô hình cấu trúc câu được khảo sát có sự tham gia của các thành phần: Chủ, Vị, Bổ, Tân, hoă ̣c Trạng, tùy theo sự tương ứng với mỗi mô ̣t mô hình nói trên.
24
1.2.3.1. Mô hình câu tiếng Anh
Theo quan điểm của Quirk (1985), tiếng Anh là mô ̣t ngôn ngữ thiên chủ ngữ và có chủ ngữ ngữ pháp đứng ở vi ̣ trí đầu tiên trong mô hình cấu trúc cơ bản của câu đơn trần thuâ ̣t với tư cách là da ̣ng thức chuẩn của câu. Có hai cách phân chia câu đã được áp du ̣ng rô ̣ng rãi trong ngữ pháp tiếng Anh.
Cách thứ nhất là câu được chia thành hai phần gồm Chủ ngữ (Subject) và Vi ̣ ngữ (Predicate). Vi ̣ ngữ la ̣i được chia nhỏ thành Operator (trợ đô ̣ng từ thứ nhất) và Predication (vi ̣ ngữ không ngôi). Với cách phân chia này ta có hai mô hình cơ bản là:
+ Subject + Predicate
+ Subject + Operator + Predication.
Cách thứ hai là câu được phân chia thành năm thành phần bắt buô ̣c: S (subject), V (verb), O (object), C (Complement) và A (adverbial). Với cách phân chia này ta có bảy mô hình câu cơ bản được hình thành dựa trên khả năng kết hợp các thành phần câu theo trâ ̣t tự thông thường là: SV, SVO, SVC, SVA, SVOO, SVOC, SVOA.
1.2.3.2. Mô hình câu tiếng Viê ̣t
Theo quan điểm của các nhà Viê ̣t ngữ ho ̣c, có ba loa ̣i câu trần thuâ ̣t tiếng Anh là SVO, SVC và SVA, có sự tương ứng như sau với các loa ̣i câu tiếng Viê ̣t:
- Loại Câu SVO tiếng Anh có sự tương đương với loa ̣i câu tiếng Viê ̣t sau: câu hai thành phần có vi ̣ ngữ đô ̣ng từ cu ̣ thể là câu biểu thi ̣ đối tượng của hành đô ̣ng đi với đô ̣ng từ ngoa ̣i đô ̣ng: câu chứa vi ̣ tố đô ̣ng từ tính, câu có nòng cốt song phần đơn giản.
- Loại câu SVC tiếng Anh tương đương với các loa ̣i câu tiếng Viê ̣t sau đây: câu hai thành phần có vi ̣ ngữ danh từ hay tổ hợp danh từ (có hê ̣ từ hay không có hê ̣ từ); câu tả có nghĩa về tra ̣ng thái biến hóa, về tính chất của sự vâ ̣t; câu luâ ̣n dùng để đi ̣nh nghĩa, giới thiê ̣u, biểu thi ̣ quá trình suy luâ ̣n.
- Loại câu SVA tiếng Anh tương với các loa ̣i câu tiếng Viê ̣t sau đây: câu chỉ quan hê ̣ có vi ̣ tố là những từ chỉ quan hê ̣ dùng không đô ̣c lâ ̣p (có hê ̣ từ hay không có hê ̣ từ); câu không có chủ ngữ, câu tồn ta ̣i đi ̣nh vi ̣, câu nòng cốt đơn, song phần đơn.